10. Абсолют қатты дененің қозғалысының ілгерлемелі және айналмалы қозғалысы
v=√3kT/m Бұл заңдылықтар молекулалық-кинетикалық теория шеңберінде алынған газ қысымының формуласында көрсетілген: p=nkT
жүктеу/скачать 32,21 Kb.
|
| v=√3kT/m
Бұл заңдылықтар молекулалық-кинетикалық теория шеңберінде алынған газ қысымының формуласында көрсетілген: p=nkT, мұндағы n – концентрация, k – Больцман тұрақтысы және Т – температура. Алдыңғы дәлелдер сұйықтықтар үшін де жарамды. Бірақ оларда молекулалар арасындағы қашықтық азырақ, сондықтан бірдей көлемде сұйықтық үлкен массаға ие болады. Гравитация өрісіндегі су бағанасын қарастырып, оны бірнеше шағын қабаттарға бөліңіз. Бірінші қабат F=ρgV күшімен астындағылардың барлығына қысым жасайды. Кейбір денелер сұйық бетінде жаңқа тәрізді қалқып жүрсе, екіншілері батып кетеді, ал үшінші біреулері сүңгуір қайық тәрізді оның ішінде жүзіп жүре алады. Енді бір денелердің неліктен суға батып кететінін, екіншілерінің неліктен су бетінде қалқып жүретінін, ал үшіншілерінің неліктен сұйық ішінде жүзіп жүре алатынын анықтайық. Әр түрлі материалдан жасалған денелерді сұйық ішіне батырайық. Сұйық ішіндегі денеге екі күштік төмен бағытталған ауырлық күші F= mg (m - дененің массасы) және тік жоғары бағытталған Архимед күші Fа=mы.с.g(mы.с.-дене ығыстырған сұйықтың немесе газдың массасы) әрекет етеді. Дененің массасы mд = ρдVд, ал ығыстырылған сұйықтың массасы mы.с.= ρсVы.с. екенін ескерейік. Егер дене сұйыққа толық батып, оның ішінде жүзіп жүрсе, онда денеге әрекет ететін ауырлық күші архимед күшіне тең, яғни FА= Fа болады (1, а-сурет). Жүзу кезінде дененің вертикаль бойымен орын ауыстыру жылдамдығы өзгермейді. Сонымен сұйық ішінде жүзіп жүретін дене үшін FА= Fа, немесе ρдgVд = ρсgVы.с. теңдігі орынды болады. Ығыстырылған сұйықтың көлемі дененің көлеміне тең екендігін (Vд = Vы.с.) ескере отырып, бірдей шамаларды қысқартқаннан кейін ρд = ρс аламыз. Сонымен дене сұйық ішіне толық батып, оның ішінде жүзіп жүрсе, онда дене материалының тығыздығы сұйықтың тығыздығына тең болады. Егер денеге әрекет ететін ауырлық күші архимед күшінен артық, ягни Fа > FА болса, онда дене сұйыққа батады. 13. Идеал сұйықтар үшін Бернулли теңдеуі. Торричелли формуласы. жүктеу/скачать 32,21 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|