10-дәріс. Лексикологияның зерттеу нысаны


Сонымен, үнді-еуропа тілдерінің таралуына қатысты екі болжам бар. Осы екі болжамның қайсысы дұрыс екенін байестік әдіс арқылы



бет3/4
Дата03.04.2023
өлшемі42,9 Kb.
#78578
түріҚұрамы
1   2   3   4
Байланысты:
10 ТБК Лексикология

Сонымен, үнді-еуропа тілдерінің таралуына қатысты екі болжам бар. Осы екі болжамның қайсысы дұрыс екенін байестік әдіс арқылы Gray және оның әріптестері тексерген. Олар «егер тілдер биологиялық түр секілді «тарихы құжаттар» болса, онда оларды да дәл осындай эволюциялық есептеу әдістерін қолдана отыра талдауға болады» деп жазады (Если языки, как и биологические виды, также являются «историческими документами», то, возможно, их можно было бы проанализировать с помощью тех же методов вычислительной эволюции. If languages, like biological species, are also ‘documents of history’, then perhaps they could be analysed using the same computational evolutionary methods.). Ғалымдар үнді-еуропалық 87 тілдің «базалық сөзіне» MRBAYES деген байестік филогенетикалық есептеуді қолданып, анализ жасаған. Нәтижесінде протоүнді-еуропа тілінің пайда болуы уақыты б.з.д. 8700 құраған. Яғни, олар бұл әдіс арқылы анатолиялық болжамды растаған болатын.

С.Старостиннің есебі бойынша, алтай тілдерінің ыдырай бастаған уақыты – б.з.д. 6000 жыл


"белый": тюрк. *sārɨ-g ~ ср.-кор. hắi ( < *siаri-) < алт. *siārɨ.

женская грудь а) монг.-письм. kökün ~ ТМ *(x)ukun/*kukun < алт. *kok'ü-. тюрк. *göküŕ ~ *gögü-ŕ 'грудь (вообще)': др.-тюрк. köküz, туркм. gövüs, тур. göɣüs, аз. köküs (köks), хак. kögis, чув. kŏgŏr etc. (см. VEWT 288, ЭСТЯ 3, 54-55, EDT 714, ЭСЧЯ 98); ср. также производное *gökr-äk 'грудь' (узб. kọkrak, тат. kükräk и др.), см. VEWT 288, EDT 712 (по- следний сомневается в том, что *gökräk связано с *göküŕ; эти сомнения вряд ли обоснованы). В корейском ср. кор. kogeŋi, ср.-кор. kokăijaŋ 'сердцевина'. др.-яп. kokoro (RJ kòkòró ~ kòkóró) 'сердце'


"жечь": тюрк. *jak- ~ ТМ *deg-ǯe- ~ *ǯeg-de ~ ср.-кор. thằ- < алт. *dakV.
Қабық – кора. тюрк. *kāpuk ~ монг.-письм. qau-da-sun ~ ср.-кор. kàphr~ kǝphɨr < алт. *k(῾)āp῾ɨ. Кор.: ср.-кор. kphí ~ kàphr ~ kàphắr ~ kǝphɨr 'кожура, кора, оболочка' (КС 8, 36, ХМ 255), и производные kp-čìr 'кора, кожура, скорлупа' (КС 38-39), kǝp-či-un 'кожа на спине' (КС 38).



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет