Спортшының жарыс іс-әрекетіндегі психикалық күйлері:
Психикалық қысымдылық
Эмоционалдық қозу
Стресс
Старт алдындағы толқу
Психикалық қысымдылық негізі – спортшы іс-әрекетіндегі екі реттеуші процесстердің өзараәрекеттесуі болып табылады.
Олар:
Эмоционалдық үрдіс – уайымдарды тудырады
Ерік үрдістері – ерік жігерді тудырады
Жарыс алдындағы психикалық күйлер динамикасының себептері
№
Психикалық күйлер себептері
Себептердің сипаттамасы
1
Жарыстың маңыздылығы
Спортшының мақсаты мен дайындық деңгейінің ара қатынасы. Нашар дайындық мақсатты төмендетеді, жоғары дейңгейдегі дайындық неғұрлым жоғары мақсат қойғызады
2
Жарысқа қатысушылардың құрамы
Мықты қарсыластардың болуы. Артық қысымдылық болмау үшін қарсылас туралы ақпарат қажет
3
Жарыстың ұйымдастырылуы
Ашылу салтанаты, жарыс регламенті, старттың дер кезінде болуы, соттардың обьективтілігі т.б.
4
Спортшының айналасындағы адамдардың мінез-құлқы
Жаттықтырушының спортшымен қарым-қатынасының жан-жақтылығы. Толқудың болуы, елбезектік, жоспарланған нәтижені алдын-ала хабарлау т.б. – осының бәрі спортшы күйіне теріс әсер етеді.
5
Жеке дара (индивидуальные) психологиялық ерекшеліктер
Спортшының тұлғалық сапалары және жүйке жүйесінің қасиеттері. Бұлар іс-әрекеттің жеке стилін қалыптастырады және де әрекеттер мен уайымдарды реттейді
6
Спорт түрінің және жарыс жаттығуларының ерекшеліктері
Берілген спортқа тән белгілі бір іс-әрекетті орындаудың шарттары, тәсілдері мен әдістері
7
Өзін-өзі реттеу тәсілдерін меңгеру дәжересі
Өзін-өзі реттеу тәсілдерін дер кезінде және епті қолдана алу қабілеті.
Старт алдындағы күйге жағымды және теріс әсер етуі ықтимал