126жм назарқұл Еркебұлан



бет19/84
Дата01.03.2023
өлшемі495,92 Kb.
#70665
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   84
Метафаза кезінде:
-хроматиннің конденсациялануы нәтижесінде хроматин қысқарылып,қалыңданып, хромосомдар жуан және қысқа таяқша пішінге ие болады; ортасында хромосомалар барлығы экваторға жинақталып, экватор жазықтыққа жинақтаған хромосомалардың әрқайсысы ахроматин жіпшелеріне жабысады; ахроматин жіпшесіне бекінген хроматидалар жасушаның екі жақ полюсіне жылжиды;
Анафаза кезінде: барлык хромосомдардың хроматитидтері бip-бipiнeн центромер аймағында ажырайды; жасушаның қарама-қарсы полюстеріне 1,0 мкм/мин жылдамдықпен жылжиды; Хромосомдар полюстерге жақындаған сайын кинетохорлық микротүтікшелер қысқарылып отырады; Анафазаның соңында аналық жасушаның екі полюсісінде қайтадан хромосомдардың бірдей екі диилоидтық жиынтығы (2п=46)) қалыптасады.
Телофаза кезінде: Хромосомдар деконденсацияға ұшырап, интерфазалық ядроға тән хроматин құрылымына айналады; ядролық қабық және ядрошық қайтадан қалыптасады; екі жас жасушалар арасында органеллалар бөлінеді; қалыптасқан әpбip жас жасушада жаңа циклдің G1-периоды басталады;
-цитокинез басталады; плазмалемма жасуша iшінe қарай ойылып, бөлу жүлгесі терендейді;
-соңында жасушалар толық ажырайды;


19.Митоздық кезең. Ұғымға түсініктеме. Оның биологиялық маңызы мен сипаттамасы. Митоздың сатылары (интерфаза мен митоз). Митоздық сипаттамаларының өзіндік ерекшеліктері. Биологиялық маңызы. Митоздың әр сатысындағы жасуша компоненттеріндегі (құрылысындағы) өзгерістері. Митоздың әртүрлі сатыларындағы физико- химиялық әсерлерге беретін жасушаның сезімталдық қасиеті. 100%
Интерфаза жасушаның бөлінуге дейінгі кезеңі 3 сатыға бөлінеді а ) пресинтетикалық ( белок синтезі өтеді , қор жиналады ) , б ) синтетикалық ( ДНК синтезі өтіп , екі еселенеді ) , в ) постсинтетикалық кезеңдер .
Митоз — жасушаның бөлінуі . Митоз төрт фазаға бөлінеді : профаза , метафаза , анафаза , телофаза . Бұл фазалардың жүру кезеңдері әр түрлі жасушаларда әрқалай.
Митоздың Биологиялық маңызы өте ерекше болып келеді,оларды ата өтетін болсақ яғни ол хромосомалардың тең екіге бөлінуіне жағдай жасайды,осы түзілген тең бірдей жасушалар диплоидты,ұрпақтан келесі ұрпаққа өзгерілмей сақталып беріледі.Сонымен қатар эукариоттарда организмнің жаңаруы және қалпына келуі,өсуі.
Профаза . Интерфазаның G2 , кезеңінен кейін басталады . Бұл кезеңде жасуша цитоплазмасында жіңішке жіпше тәрізді хромосомалар пайда болады да , олар біртіндеп тығыздалады, жуандап ширатылады.Профазаның орта кезінде екі жіпшеден хроматидтер пайда болады . Бұл уақытта жасуша ядросы майда бөлшектер немесе фрагменттерге айналады . Цитоплазмадағы көптеген органеллалардың ыдырауынан , белок синтезі төмендейді . Профаза кезеңінде жасуша орталығы көрініп жасушаның екі қарама - қарсы полюстеріне қарай жылжиды.
Метафаза . Хромосомалар бөлініп , ұршық жіпшелеріне бекініп , жасуша экваторына бағытталған . Бұл кезеңді хромосомалардың метафазалық пластинка кезеңі дейді .
Анафаза . Бұл кезеңде жасуша құрамында біраз өзгерістер өтеді . Хромосомалардың хроматидтері жасуша полюстеріне жылжып , бір - бірінен ажырай бастайды . Мұндай жылжу жылдамдығы шамамен 0,2-3 мкм / мин . Бұл жылжу процесінде жасуша орталығы - центросоманың ықпалы ерекше .
Телофаза . Хромосомалар жасуша полюстеріне орналасып , олардың жылжуы тоқталады да , ширатылып , ұзын жіпшелерге айналады . Бірақ интерфаза кезеңінде алғашқы қалпына келе бастайды . Телофазада ядрошық және ядро қабығы пайда болады . Жасушаның ядро аймағында РНК және белоктардың синтезі жүріп , мөлшері көбейеді . Бұлармен қоса жасуша денесінің бөлінуі де қоса жүреді . Бұл құбылыс цитокинез деп аталады . Осының әсерінен жасуша цитоплазмасы бөлінеді де , мұның нәтижесінде , екі жас жасуша пайда болады .
Әр кезең бірінші кезекте кейбір функционалдық ерекшеліктерімен сипатталады. J1 (пресинтетикалық) кезеңде мыналар пайда болады: -жасушаның синтетикалық аппаратының күшейтілген қалыптасуы - рибосомалар санының артуы, сонымен қатар әр түрлі РНҚ типтерінің саны; -жасушалардың өсуіне қажетті ақуыздардың синтезін күшейту; - жасушаны синтетикалық кезеңге дайындау - жаңа ДНҚ молекулаларын құруға қажетті ферменттер синтезі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   84




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет