19. Бүйректің микроструктурасы, құрылымдық функционалдық бірлігі. 20. Зәрдің түзілу кезеңдері және шығарылу жолдары. 21. Несепқуық, топографиясы, құрылысы, қызметі
Жатыр, құрылысы, қызметі, ішастарға қатынасы, жатыр жалғамалары
жүктеу/скачать 55,67 Kb.
|
анатомия
| 29.Жатыр, құрылысы, қызметі, ішастарға қатынасы, жатыр жалғамалары.
Жатыр (uterus), ішінде ұрык дамып сакталатын, алмұрттәрізді, бұлшыкеттік так ағза. Жатыр кіші жамбас куысында, алдына есепкуык, артында тік ішек аралыктарында орналасқан. Жатырдың алдынғы және арткы беттерін, оларды бөлетін оң және сол жиектерін ажыратады. Әйелдерде жатырдын ұзындығы 8 см шамасында, көлденені - 4 см-ге дейін, биіктігі 3 см-ге жақын. Босанған әйелдердің жатырынын салмағы босанбагандардан екі есе көп. Жатыр куысынын орташа көлемі 5 см-ді құрайды. Жатырда еш негізгі бөлікті ажыратады: денесі (corpus uteri), мойны (cervix uteri) және түбі (fundus uteri). Жатыр түбі жатыр түтіктерінің жатырға кіретін орнынын устіндегі томпақ бөлігі. Жатыр түбі жатырдың ортаңғы бөлігін кұрайтын денесіне жалғасады, ол өз ретінде жатыр мойнымен аяқталады. Жатыр қылтасы (isthmus uteri), жатыр денесінің мойнына ететін аймагы. Жатыр мойнынын кынап ішіндегі бөлігін кынаптык, ал калганын кынапусті бөлігі деп атайды. Жатыр қуысы мойын өзегіне жалғасады, ал ол өз кезегінде жатырды кынаппен байланыстырады. Жатыр тесігі алдынан және артынан ернеулермен (labium anterior et posterior) шектелген. Босанбаган әйелдердің жатыр тесігі кішірек, дөңгелек пішінді болса, босангандарда колденен санылау тәрізді. Жатыр кабыргасы үш қабықтан тұрады: ішкі кабыгы шырышты немесе эндометрий, (endometrium), қалыңдығы 3 мм-ге дейін Шырышты кабык катпарлар түзбейді, тек кана мойын өзегінде жан жагына майда қатпарлар тарайтын жалгыз бойлык катпар орналаскан. Шырышты кабыктын шшінде жатыр бездері бар Ортаны кабыгы немесе миометрий (myometrium) ен калын бөлігі. Миометрий үш кабаттан куралган ішкі, сырткы кигаш-бойлык және ортангы дөнгелек. Сырткы кабыгы сірлі немесе периметрий (perimetrium), біршама калындау. Жатырдың мойын аймағында сірліасты негізі болады. Ішастар жатырды жауып екі ұнгыл түзеді несеп куык-жатыр. (excavatio vesicouterina) және дуглас немесе тік ішек-жатыр (excavatio rectouterina). Imастар жатырды алдынан және артынан жаба келіп екі буйір жиегінде бір-бірімен косылып он және сол жалпак байламларга (lig latum uteri) айналады. Өзінің құрылысына сәйкес жалпак байламдар жатырдын шажыркайы болып табылады Жалпак байламнын анабезбен жанаскан белігі анабез шажырқайы (mesovarium) деп аталады. Жалпақ байламның ішімен жатырдын донгелек байламы (Ig teres uter) етеді, ол жатырдын алдынгы-буйр кабыргасынан басталады Жатыр Мойнымен кіші жамбас кабыргаларынын арасында, жалпак байламның тубінде ен басты байлам (Igg cardinalia uteri) жатыр. Жатыр, ішкі мықын артерияларынын тармактарымен жұп жатыр артерияларымен канмен камтамасызданады. Веналык агым жатыр веналарымен тік ішек веналык ерімге, анабез бен ішкі мыкын веналарына құяды. Лимфалык агым, ішкі мықын, ша және сегізкөз лимфа түйіндері аркылы жүзеге асады Жатыр, төменгі курсакасты ерімінен ішкі агзалык жамбас нервтерімен нервтеледі. жүктеу/скачать 55,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|