1.Қашықтан оқытудың ақпараттық қоғам жағдайындағы орны
Интернет технологиялардың артықшылығы мен кемшілігі
жүктеу/скачать 176,56 Kb.
|
1 2
Байланысты:ЦКТ сессия жауап
| 2.. Интернет технологиялардың артықшылығы мен кемшілігі
Интернет технология олардың дамуы үшін ғылыми білімді қажет ететін барлық құралдарды қамтиды. Осы себепті интернет нтехнологияны экономикалық және әлеуметтік прогреске байланысты адамның қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған ғылыми білім жиынтығы ретінде анықтауға болады; олар күнделікті өмірдің аспектілерін жақсартуға мүмкіндік береді. Дегенмен, интернет технологияны шамадан тыс пайдалану адамға және олар өмір сүретін ортаға зиян тигізуі мүмкін. Көптеген адамдар күнделікті өмірді жеңілдететін, сонымен бірге денсаулық пен биоәртүрлілікке зиянды адамдар ойлап тапқан материал - пластмасса өндірісінде кездеседі. Төменде технологияның артықшылықтары, содан кейін оның кемшіліктері келтірілген. Артықшылықтары: Ақпарат пен білімге оңай қол жеткізуге мүмкіндік береді, Байланыстың жылдамдауы, Өнімділік пен тиімділіктің артуы, Адамдардың денсаулығына ықпал етеді, Жаңа мамандықтар мен жұмыс орындарының құрылуы, Тасымалдау және байланыс маршруттарын жеңілдетеді, Тұрмыстық және күнделікті тапсырмаларды жеңілдеуі, Уақытты үнемдеу, Олар жаһандануды күшейуі, Әлемдік теңдікке ықпалын тигізуі. Кемшіліктері: Қоршаған ортаны ластау, Кейбір жағдайларда денсаулыққа зиянды, Әлеуметтік оқшаулануды арттыру, Жұмыссыздықтың өсуі мүмкін, Отырықшы өмір салтын және бос уақытты насихаттайды, Жеке кеңістікті жою және киберқылмысты насихаттауы, Адамзатқа мүмкін қауіп, Нашақорлықты тудырады, Шындықты бұрмаланады. 3.Индустриялық қоғамнан ақпараттық қоғамға өту, білім беру саласында өзгерістер Ақпараттық қоғам дәуірінің пайда болуы техносферадан инфосфераға өтуімен ерекшеленді. Барлығы тауарларды өндіру мен тұтынуға бағытталған индустриялық қоғаммен салыстырғанда, ақпараттық қоғам білім беру ресурстарын өндіреді және тұтынады. Бұрын техносферада шоғырланған әлеуметтік прогрестің нәтижелері қазір инфосферада шоғырланған, мұнда адамдардың көпшілігі ақпарат пен білімді өндірумен, сақтаумен, өңдеумен және сатумен айналысады. Бүгінгі таңда әлем коммуникация, ақпарат және білім беру кезеңі ретінде сипатталатын инфосфера дамуының телекоммуникациялық кезеңіне аяқ басты. Білім тез жаңартылатындықтан, заманауи адам өмір бойы үйренуге тура келетініне дайын болуы керек. Жаһандық телекоммуникациялық инфрақұрылым адамның орналасқан жеріне қарамастан жаппай өздігінен білім алу және жалпы ақпарат алмасу мүмкіндігін ашады. Ақпараттандыруға байланысты қызметті компьютерлендіру бүкіл әлемдік қауымдастыққа тән табиғи және объективті процесс болып табылады. Ол адам қызметінің барлық салаларында, соның ішінде білім беруде де көрінеді. Көбінесе осы процестің арқасында білім берудің жаңа технологиясы мүмкін болды – оқытудың дәстүрлі түрлерімен (күндізгі және сырттай) жақсы кіріктірілген қашықтықтан оқыту. Заманауи қашықтықтан оқыту технологиясының арқасында білім берудің барлық белгілі түрлері жетілдіріліп жатқан тенденцияға назар аудару керек. Сондықтан қашықтықтан оқытуды көбінесе ХХІ ғасыр білімін алу технологиясы деп атайды. Қашықтықтан оқытудың пайда болуы білім беруді дамытудың және қазіргі жағдайға бейімдеудегі табиғи кезең болып табылады. Көптеген адамдар оның пайда болуын бірқатар факторлармен түсіндіреді. Бір жағынан, қоғамның шығармашылық, кәсіби және рухани өзін-өзі жетілдіретін тұлғаға қажеттілігі, екінші жағынан, аумақ нақты, экономикалық және мәдени факторлар. Дамыған сайын қашықтықтан оқыту келесі міндеттерді шешуге ықпал етеді: қоғамның жалпы білім деңгейін көтеру; ^ жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімге, оның ішінде аспирантура мен докторантураға қолжетімділікті кеңейту; ^ жалпы қоғамның және жеке адамның қажеттіліктері мен мүдделерін қанағаттандыру; жаңа технологияларға көшуге байланысты мамандардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау. Ғасырлар бойы білім беру саласы адам қызметінің ең консервативті, ең аз өзгеріске ұшырайтын саласы болып қала берді. Бізді қоршаған әлем туралы ақпарат көлемі тұрақты түрде өскеніне қарамастан, жинақталған білімді беру технологиялары өзгеріссіз қалды. Қазіргі қоғам дамуының объективті жағдайлары 20 ғасырдың аяғында білім берудің мазмұны мен формаларына жаңа талаптар қоя бастады. Классикалық оқыту түрі (күндізгі) қазіргі уақытта дағдарысты бастан өткеруде, ол әлемнің барлық елдерінде азды-көпті айқын көрінеді. Жұмыста авторлар дүниежүзілік білім беру жүйесінің дағдарысына тән келесі белгілерді атап көрсетеді: әркімге қажетті білім алу мүмкіндігін бере алмауы (аумақтық); Технологияның даму деңгейінен алған білімнен артта қалу (консерватизм); білім беру жүйелерінің әртүрлі әлеуметтік-экономикалық жағдайларға бейімділігінің төмендігі (инерция); белгілі бір оқу орнында (елді мекенде) алған білімнің ерекшелігі. Осылайша, қазіргі уақытта білім беру жүйесі көптеген қиындықтарға тап болады. Күндізгі және сырттай оқытудың дәстүрлі технологиялары барлық жастардың жоғары білім алу қажеттілігін қанағаттандыра алмайды. Күндізгі (күндізгі) оқитын студенттердің мұндай массасын ең дамыған елдердің өзі қабылдай алмайды. Осыған байланысты әлемде DL технологиясын қолдана отырып, сырттай оқитын студенттер санының қарқынды өсу үрдісі байқалады. Сонымен қатар, бұл салада жұмыс істейтін жоғары оқу орындарының саны артып келеді. -де келтірілген деректер бойынша, егер в 70-ші жылдар ХХ ғасырда әлемде мұндай университеттердің саны 70-ке жақындады Қашықтықтан оқытуға бет бұрудың маңызды себебі – студентке ыңғайлы уақытта және оған ыңғайлы жерде оқу мүмкіндігі. Бұл ретте оқу мерзімінде шектеулер жоқ және студенттің қалауы мен оның қаржылық мүмкіндіктеріне байланысты үзілуі мүмкін. Мамандардың айтуынша, білім алу жолдарының ішінде күндізгі оқыту сапасы жағынан ең жақсысы және ең қымбаты болса, қашықтан оқыту ең қолжетімді болып табылады. Күндізгі бөлімде оқитын мамандардың кәсіби құзыреттілігі әрқашанда жоғары. Сондықтан элиталық университеттер, әдетте, қашықтықтан оқытуды сирек пайдаланады. Сырттай оқыту формасы практик маманды дайындауға көбірек бағытталған . Соңғы АКТ негізіндегі ҚО технологиясы келесі ерекшеліктерге ие: Қашықтықтан оқытудың дәстүрлі оқыту түрлерімен салыстырғанда бірқатар артықшылықтары бар. Бұл әсіресе жоғары оқу орнына түсуге дайындалып жатқан, қосымша білім беру жүйесімен айналысатын, жеке бағдарламаларды тереңдетіп оқуға қызығушылық танытатын жоғары сынып оқушылары үшін, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі балалар үшін өте маңызды. ауру. Сонымен қатар қашықтан оқыту элементтерін оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған білім берудің инновациялық түрлерінде табысты қолдануға болады. Сонымен қатар, қашықтықтан оқыту мектептің ақпараттық білім беру ортасын айтарлықтай кеңейте отырып, жаңа мүмкіндіктер ашады. 4.«Өмір бойға қажетті білім алу» қағидатының «Бүкіл өмір арқылы білім алу» қағидатынан айырмашылығы оқыту - әр түрлі формада және әртүрлі салаларда - өмір жолының барлық кезеңдерінде, туғаннан өлгенге дейін болатын принцип. Қарастырылып отырған принцип келесі басымдықтарға негізделген: - әлеуметтiк-экономикалық жағдайларға қарамастан бiлiм алуға қолжетiмдiлiк тұрғысынан қоғамның барлық категориялары мен қабаттарының теңдiгi; - осы қызметтерді тұтынушының жасы мен жынысына қарамастан білім беру қызметтеріне тегін және жалпыға бірдей қолжетімділік; -білім берудің үздіксіздігі, білім беру жүйесінің ашықтығы, ұтқырлығы және динамизмі, ол мыналарды қамтиды: а) тұрғылықты жері немесе жұмыс орны белгіленбеген оқу орнын таңдау еркіндігі; б) білім алушының сабаққа қатысуын немесе қашықтан оқытуды (виртуалды университетті) пайдалануын өз бетінше таңдайтын оқуды ұйымдастыру формасын таңдау еркіндігі; в) сабақтың басталу уақыты мен ұзақтығын студент өзі шешетін оқу мерзімін таңдау еркіндігі; г) оқу бағдарламасын қалыптастыруға жеке көзқарас мүмкіндігін жүзеге асыратын кең ауқымды пәндерден білім беру өнімдерін таңдау еркіндігі. «Өмір бойы білім беру» қағидасы «бәріне арналған білім» (БҚБ) ұғымымен тығыз байланысты. Осы тұрғыда Болон келісімінде көрсетілген еуропалық бастамалар олардың өзектілігін тағы бір рет растайды. «Өмір бойы білім алу» қажеттілігі де келесі факторларға байланысты: - экономикалық, қашан «адам капиталының» сапасы белгілі бір елдің немесе халықтың мәртебесін анықтайтын болса, ал қызметкердің ақыл-ой жүгі оның байлығының көзіне айналады, жаңа білімнің өзгеруін ынталандырады; - мәдени, өйткені басқа өркениеттер мен өмір салтын түсіну ұлтаралық оқшаулануды жеңуге көмектеседі, олардың рухани құндылықтары мен тарихын білу негізінде басқа халықтарды құрметтеуге тәрбиелейді және сайып келгенде, бейбітшілік мәдениетін қалыптастыруға әкеледі. соғыстар мен зорлық-зомбылық; -технологиялық, қашан қарқынды дамып келе жатқан ақпараттық технологияларды меңгеру жалпы өмірлік нормаға айналады, ал құзыретті пайдаланушы адам қоғамының толыққанды субъектісіне айналады. Білім берудің жаһандануы жағдайында жаһандық сауаттылық тұжырымдамасы ерекше өзектілікке ие, оған сәйкес: -сауат – еркіндік көзі; -сауаттылық денсаулыққа, қоршаған ортаға, білімге және жұмысқа қатысты ақпаратқа қол жеткізудің қажетті шарты; -сауаттылық – халықтардың тарихи қалыптасқан рухани қауымдастығын сақтау мен дамытудың, сондай-ақ азаматтарды ұлттық мәдениеттердің құндылықтарымен таныстырудың құралы; сауаттылық – ұлтаралық және басқа да әлеуметтік шиеленістерді тұрақтандыру тәсілі. Білім беру стратегиясы ретінде өмір бойы білім алу тұжырымдамасы шамамен 30 жыл бұрын пайда болды. Ол ЭЫДҰ, ЮНЕСКО және Еуропа Кеңесінің азаматтардан оқуды жалғастыру талап етілсе де, олардың білім алу мүмкіндіктері ресми жас шектеулеріне бағынады деген алаңдаушылығын көрсетеді. Балалық немесе жастық шағында алған білімін пайдаланбаған немесе оған көңілі толмайтындарға «екінші мүмкіндік» беру қажет болды. Жаһандық сауаттылық концепциясы «өмір бойы білім беру» қағидасынан «өмір бойы білім беру баршаға» принципіне көшуге негізделген, яғни. ол әр адамның өмір бойы білім алу қажеттіліктерін (негізгі және кәсіби) қанағаттандыруы керек. Бұл әлем азаматтарының жаһандық сауаттылығына жету үшін үздіксіз білім беру жүйесі қажет дегенді білдіреді. Сондықтан білім беру жүйесіндегі кез келген реформа, ең алдымен, тұлғаның өзіне қажетті білім мен құзыреттіліктерді үздіксіз алу мүмкіндігін қамтамасыз етуі тиіс. Қазіргі ұрпақ өмір бойы кәсіптік қызмет саласын орта есеппен 4 рет, ал бір салада ұзақ уақыт жұмыс істейтін мамандар кем дегенде 3 жылда бір рет біліктілігін жаңартып отыруы керек. Осы және басқа да қазіргі өмір шындығына сүйене отырып, өмір бойы білім беру саласындағы негізгі ұстанымдар ретінде мыналар танылады: -әркімге арналған жаңа негізгі білім мен дағдылар. Әлеуметтік-экономикалық өзгерістер кәсіптік, отбасылық және қоғамдық өмірге белсенді қатысуды қамтамасыз ететін қажетті негізгі білімдердің, дағдылар мен дағдылардың жаңа жиынтығын талап етеді. Мақсат – ақпараттық қоғамға ену үшін қажетті дағдыларды алу және жаңарту үшін білімге жалпыға бірдей үздіксіз қолжетімділікті қамтамасыз ету; 5.Қашықтан оқытудың теориялық негіздері Теориялық негіздері деп отырғанымыз қашықтықтан оқыту жайлы теория жүзінде болатын анықтама. Сол жайлы толық пікір. Адамзат баласы ХХІ ғасырға аяқ басқаннан ақпараттық технология мен телекоммуникация құралдарының жедел түрде дамып, әлемде ақпараттың жыл сайын еселеніп өсуді салдарынан білім және технологияның жаңа салалары қарқынды дами бастады. Жаңа ғасыр адамзаттан оның кәсіби қызметіндегі барлық өзгерістерді біліп, үнемі білім деңгейін жетілдіріп отыруды, қажет болса өз қызметіне жақын, тіпті жаңа мамандықты игеріп отыруды талап етеді. Орта мектепте оқушылар білімдерінің негізі қаланатын болғандықтан, олар жан-жақты білімді болу, әлемде болып жатқан өзгерістерден тыс қалмау үшін, ауқымды желіге қосылу, қажетті ақпаратты іздеп табуға дағдылануы, ақпараттарды қажеттілігіне қарай қолдана алуды үйренуі тиіс. Бүгінгі күніде әлемнің қай түкпірінде болса да, ауқымды желі болған жағдайда өз бетінше білім алуға мүмкіндік беретін, ізденуді қажет ететін ерекше жүйе «Қашықтан білім алу жүйесі» мүмкін болып отыр. «Қашықтан білім алу » әр адамның өзіндік жеке қажеттілігін ұғынуға, өзіне қажетті білімді іздене отырып үйренуге мүмкіндік береді.Оқу орындарында да қашықтан оқыту жүйесі қазір қарқындап дамуда. Басқа оқыту жүйелерімен салыстырғанда, бұл өте маңызды, пайдалы оқыту жүйесі болып табылады. Сонымен қатар демократиялық оқыту жүйесіне жатқызуға болады, себебі кез - келген адам осы жүйенің арқасында салыстырмалы түрде аз ғана материалды жұмсау арқылы өзіне мамандық ала алады, біліктілігін көтере алады, өзінің білімін жаңа білім орталықтарымен толықтыра алады. Ең алдымен қашықтан оқыту дегеніміз не соған тоқталып өтейін. Қашықтықтықтан оқыту – білім, білік дағдыларды алу үрдісі, бұл кезде оқыту процедураларының тұтас немесе белгілі бір бөлігі оқытушы мен студенттің территориялық алшақтығына қарамастан жаңа ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың көмегімен жүзеге асырылады. Қашықтан оқыту жүйесінің негізгі мақсаты – жеке адамды интеллектуалды дамыту, ақпаратпен жұмыс жасай білуге үйрету және оның ерекшелігі – ол өзіндік оқыту жүйесіне жатады. Себебі мұғалімнің мұнда сабаққа қатысуы міндетті емес. Яғни оқушы бейнекассеталармен, компакт дискілермен жұмыс жасайтын бағдарламалармен өзі сабақ өтеді. Бұдан педагогикалық жүйенің ешбір мәні өзгермейді. Тек айырмашылық – оқытушымен оқушының арасындағы алшақтық. Бұл жүйеде басқа білім беру жүйесіндегі сияқты барлық компоненттер қарастырылады яғни (мақсат, тапсырмалар, мазмұны, әдісі, оқыту құралдары), бірақ олар арнайы интернет – технология құралдары арқылы жүзеге асады. Мысалы біз онлайн оқығанда зуум универ жүйесі секілді технологияларды қолданған болатынбыз. Қашықтан оқыту бұл – оқытудың сырттай, күндізгі түрлерімен қатар келе жатқан оқытудың жаңа түрі. Оқытуда, адамды тәрбиелеуде қандай форма қолданылса да, ол педагогика ғылымының заңдылықтарына, педагогикалық психологияға сай болу керек. Сондықтан қашықтағы педагогиканы ғылым орталығынынан бөлек қарастыру дұрыс емес. 6.Ашық білім беру жүйесінің артықшылықтары, мүмкіндіктері, жұмыс қағидаттары. Ашық білім беру жүйесі – бұл әдетте оқу онлайн режимінде болған жағдайда, академиялық талаптарсыз білім беру жүйесі. Ашық білім беру жүйесі мектептер мен университеттерде ұсынылатын білімге қолжетімділікті кеңейтеді. «Ашық» термині білім алу үрдісіне, мүмкіндіктерге кедергі болатын барьерларды жоюға негізделген. Ашық білім беру жүйесі студенттердің өз зерттеулерінде өзін дәлелдегісі келетініне сенуден тұрады. Атап айтқанда, оқу процесіне қатысатын адамдар білім мен қоғамның қалай байланысты екенін түсіну үшін оқудың әлеуетті тақырыптары туралы сұрақ қоюды қалайды, қатаң оқулыққа бағытталған білімнің орнына практикалық білім беру тәжірибесіне ие болғысы келеді, оқу шешімдеріне жауапкершілікпен қарайды, білім берудің эмоционалдық және физикалық жағын сезінгісі келеді. Бұл студенттер оқуды жақсарту үшін көп нәрсе жасайды. Топтық ортада оқу немесе топқа қатысу әрбір оқушыға пайдалы. Бірлескен топтық жұмыстың барлық топ мүшелерінің үздіксіз қатысуы, материалды жақсы түсіну және есте сақтау, дағдыларды меңгеру және қатысушыны өз бетінше оқуға ынталандыратын ынта-жігерді арттыру сияқты маңызды артықшылықтар бар. Студенттердің білім алуына арналған ашық оқу орталықтарының философиясында мұғалім оқу процесінде көмекші болады деп көрсетілген. Мұғалімдер оқушыларды бақылап, бағыттап, материалдармен қамтамасыз етуі керек. Мұғалімдер оқу процесін қиындатпай, жеңілдету керек. Ашық білім беру жүйесі оқушылардың таңдауы мен бағытының еркіндігі оқу сапасын арттырады деген оптимистік көзқарасқа сенеді. Ашық білім беру жүйесінің мүмкіндіктері: Ашық білім беруді қамтамасыз етеді: Ø барлығына бірдей білім алу мүмкіндігі (ашықтық); Ø кез келген ашық оқу орнына тегін кіру (өзгергіштік); Ø оқу орнын, қарқынын және траекториясын таңдаудағы еркіндік (икемділік); Ø өмір бойы білімін жетілдіру мүмкіндігі (үздіксіздік); 7.Қашықтан оқытудың дәстүрлі оқытудан айырмашылығы. Бұл көрсеткіш бойынша қашықтықтан оқыту көш бастап тұр. Бұл тәсілдің сыры әр оқушы үшін икемді және жеке бағдарлама құру мүмкіндігінде жатыр. Дәстүрлі мектепте, сыныпта бұл мүмкін емес. Тіпті үй шаруасы да біркелкі өлшеніп, тексеріледі. Студенттермен қашықтан жұмыс істегенде әлдеқайда нәтижелі қарым-қатынас құрылады: барлық туындаған мәселелер бойынша кеңестер, күрделі тақырыпты өңдеуге көмектесу, таңдалған бағыт бойынша қосымша ақпарат және т.б. Сонымен қатар, дәстүрлі мектеп әбден «дәстүрлі», көптеген жаңалықтарды әкімшілік пен тексеру органдары теріс қабылдайды. Сонымен қатар, қазіргі мектеп бағдарламасы ескірген және тіпті отандық ЖОО-ға түсу үшін жеткіліксіз деп қатты сынға алынады. Мектепте қашықтан оқыту ең басынан икемді тәсілді болжайды, ол материалдың әлдеқайда көп көлемін қамтуы мүмкін. Мұнда дәстүрлі мектепте мұғалімдерге жалақы төленетін «жұмыс уақыты» мен «оқыту сағатының» мағынасы айтарлықтай қайта қаралды. Мұның бәрі студентке қашықтан білім беруге, оған бүкіл бағдарламаны жақсы түсінуге, кез келген деңгейде ең жақсы нәтижелерді көрсетуге көмектеседі. 8.Қашықтан оқытудың проблемалары. Қашықтан оқытудың практикалық проблемасын шешу жолдары. Сонымен қашықтықтан оқытудың тиімсіз тұстарын тізбелеп көрейік: 1. Оқушы мен оқытушы арасында толыққанды байланыс болмауы. Яғни, жеке көзқарас пен білімге байланысты барлық сәттер алынып тасталады. 2. Егер жақын жерде білімді эмоционалды түрде бояйтын адам болмаса, бұл айтарлықтай минус. 3. Бірқатар жеке психологиялық жағдайлардың қажеттілігі. Қашықтықтан оқыту үшін өзін-өзі ұстау қатаң талап етіледі, оның нәтижесі оқушының дербестігі мен санасына тікелей байланысты. 4. Ақпарат көздеріне үнемі қол жетімділіктің қажеттілігі. Жақсы техникалық жабдықтар қажет, бірақ оқығысы келетіндердің барлығы бірдей компьютер мен интернетке қол жеткізе бермейді. 5. Әдетте, оқушылар практикалық сабақтың жетіспеушілігін сезінеді. 6. Оқушыларға үнемі бақылау жасалмайды және жасау да қиын. 7. Үйірме жұмыстарына кері әсерін тигізеді 8. Қашықтықтан оқыту жағдайында оқытудың негізі жазба түрінде жасалады. Кейбір оқушылар үшін өз білімдерін жазбаша түрде жеткізу үлкен кедергі болуы мүмкін. Оқушылар қашықтан оқу арқылы өз білімдерін жетілдіре алады және ақпарат жүйлерін пайдалану мүмкіндігі артады. Мысалы керекті әдебиеттер мен оқу кітаптарын іздеу, бақылау және тестік тапсырмаларды орындау, лабороториялық жұмыстар, дайын баяндамалар, қашықтан олимпиядаға қатысу оқушының шығармашылық потенциалының дамуына әсер етеді. 9.Ашық және қашықтан оқыту теориясын дамытудағы негізгі бағыттар. Ашық білім беру студенттердің академиялық ұтқырлығын арттырады, жаңа ақпараттық технологияларды қолдану арқылы білімнің қолжетімділігі мен сапасын арттырады. Оларды пайдалану оқу процестерін жоспарлаудың жаңа тәсілдерін талап етеді. Ашық білім беруді барынша толық іске асыру қашықтықтан оқыту технологияларын пайдалану кезінде мүмкін болады, бірақ Қазақстанда да, шетелде де ашық білім беру әртүрлі нысандарда жүзеге асырылады. Ашық білім беру жүйесі дәстүрліден айтарлықтай ерекшеленеді. Бұл жүйеде білім алушы өзінің оқуын жеке оқу бағдарламасын құра отырып, ұсынылған курстар жүйесінен өзіне қызықты және қажет нәрсені таңдап жоспарлайды. Дәстүрлі оқытуда "өмір бойы білім алу", ал ашық оқытуда "өмір бойы білім алу"қағидасы қолданылады. Ашық білім берудің мақсаты білім алушыларды ақпараттық қоғам жағдайында қоғамдық және кәсіби салаларға толыққанды және тиімді қатысуға дайындау болып табылады. Оқу орнын, уақытын және қарқынын таңдау еркіндігі ашық білім берудің негізгі негізі болып табылады. Ашық білім беру білім алушылардың контингентін едәуір кеңейтеді, оны іс жүзінде шексіз етеді. Күндізгі оқу түрі ең дәстүрлі және ежелден бері белгілі. Ол студенттер мен оқытушылар арасындағы тұрақты тікелей байланысты болжайды, бұл бір жағынан әрбір оқушыны бақылауды жеңілдетеді, ал екінші жағынан ЖОО бір мезгілде оқыта алатын студенттердің санын ЖОО ресурстарына (яғни аудиторияларға, оқытушылар санына және т.б.) қатты тәуелді етеді. Бұдан басқа, оқудың осы нысанында студент аумақтық түрде ЖОО-ға "байланыстырылған", ал пәндерді оқу және емтихандарды өткізу мерзімдері қатаң белгіленген (семестрлер мен сессиялар). Сырттай оқу түрінде студент пен пән оқытушысы жылына екі рет тікелей байланыста болады. Оқытудың бұл түрі Университеттің ресурстарын жүктеуді біршама төмендетеді, бірақ студенттің университеттің аумақтық орналасуына тәуелділігін әлсіретпейді. Пәнді оқу мерзімі мен емтихан тапсыру мерзімі де қатаң белгіленген. Оқыту сапасы оқу-әдістемелік материалдардың сапасы мен санына қатты тәуелді. Оқу процесінде қашықтықтан оқыту технологияларын қолдану оқытудың осы формаларының кейбір кемшіліктерін жоюға мүмкіндік береді. Ашық қашықтықтан білім беруде үш негізгі технологияны бөліп көрсетуге болады: Кейс-оқу-әдістемелік материалдар нақты құрылымдалған және тиісті түрде арнайы жиынтыққа ("кейс") жинақталған кездегі технология. Олар арнайы оқытушы-консультанттардан (тьюторлардан) мерзімді консультациялармен білім алушыға өз бетінше зерделеу үшін жіберіледі. Әрбір оқу курсы оқу материалын меңгеруге көмектесетін арнайы оқу құралымен, бағдарламамен және әдістемелік нұсқаулармен қамтамасыз етіледі. Жоғары білім болған жағдайда оқу жоспарларын қалыптастырудың модульдік қағидаты білім алушылардың қажеттіліктері мен мүмкіндіктерін білім беру стандарттарының талаптарымен сәтті үйлестіруге мүмкіндік берді. 10.О. Петерстің индустрияландыру теориясының болжамы. О. Петерстің индустрияландыру теориясы бойынша қашықтан оқыту ұқсастығы. Отто Петерс - «Өнеркәсіптік модель» деп аталатын теорияны енгізген көрнекті неміс пионер ғалымдарының бірі. Көптеген зерттеушілер осы ұйымдық өлшемге назар аударғанымен, Питерс (Бернат және Видал, 2007; Петерс, 2007) оның теориясы тарихи, экономикалық, мәдени, әлеуметтану, антропологиялық және ең маңыздысы маңызды және бірегей педагогикалық өлшемдерді де қарастыратынын атап өтті. қашықтықтан білім беру феномені (Diehl & Cano, 2019). Отто Питерс, қашықтан білім берудің құрылымы дәстүрлі, ауызша оқытудан айтарлықтай ерекшеленетінін айтты, (2013). Дәстүрлі білім беру мен қашықтықтан білім беру арасындағы айырмашылық туралы Петрге дейін толықтырулар болды, бірақ оның пікірі тек айырмашылықтар туралы ғана емес, сонымен қатар қашықтықтан білім беру мен өнеркәсіптік өндіріс процесінің құрылымдық ұқсастықтары туралы болды. Бұл тарауда Отто Петерстің Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі жаһандық білім беру дағдарысы, 1960 және 1970 жылдардағы білім беру жүйелері, ашық және қашықтықтан оқытудың өсуі фонында қашықтықтан білім беруді индустрияландыру теориясымен таныстырады және сипаттайды. Теория оның онлайн оқыту және цифрлық трансформация дәуіріндегі қабылдауы мен өзектілігі тұрғысынан қайта қаралуда. Онлайн оқытудың көптеген тамыры бар, қашықтан оқыту делдалдық оқыту түрі ретінде, оқушылар, мұғалімдер және білім беру мекемелері арасындағы өзара әрекеттесуді жеңілдету үшін технология қатты әсер етеді. Ол теория әлі де білімге негізделген қоғамдар мен дамушы елдерде икемді оқу мүмкіндіктеріне өсіп келе жатқан сұранысты қанағаттандыру үшін онлайн қашықтықтан білім беруді түсіну, талдау және жетілдіру үшін маңызды негіз бола алады деген қорытындыға келеді. "Индустрияландыру" моделінің негізгі ережелерін 60-шы жылдары Хаген сырттай университетінің профессоры О.Петерс әзірледі. Бұл жалпы қашықтықтан білім беру мәселесін түсінуге және оның білім беру жүйесіндегі орнын анықтауға алғашқы маңызды әрекет болды. Келесі онжылдықтарда о. Петер таңдалған бағытта зерттеулерді жалғастырды. 60-жылдардағы қашықтықтан оқыту мекемелерінің барлық түрлерін кеңінен зерттеу о. Петерс қашықтықтан білім беруді тауарлардың өнеркәсіптік өндірісімен салыстыру керек деген болжамға әкелді. Ол экономикалық және индустриалды теориядан алынған талдау үшін жаңа категорияларды ұсынды. О. Петере қашықтықтан білім беруді "индустрияландырылған және технологияландырылған білім берудің" жаңа нысаны ретінде қарастырады, ал әдеттегі, дәстүрлі білім беруді индустрияға дейінгі оқыту нысаны деп санайды. Ол қашықтықтан білім беру мен қоғамды индустрияландырудың әртүрлі формаларының пайда болуын тарихи заңдылық деп санайды. 11. Қашықтан оқытудың дәстүрлі әдістерімен салыстырғандағы ерекшеліктері Жауап: Қашықтықтан оқыту көп жылдан бері оқу орындарында дәстүрлі түрде өз орнын тауып келген оқытудың бір түрі екендігі бәрімізге мәлім. Дегенмен, қазіргі таңда әлемде болып жатқан індеттің таралуына байланысты бұл оқыту түрінің маңыздылығы арта түсті. Ал қашықтықтан оқыту босаңсуға жол бермейді, өйткені қазіргі заманғы технологиялар оқу үрдісінің барлық кезеңдерін қашықтық форматқа көшіруге толығымен мүмкіндік береді. Яғни, қашықтықтан оқыту карантин жағдайында оқу үрдісін жалғастыруға мүмкіншілік туғызып отыр. Қашықтан оқыту – ақпараттық құралдар және ғылыми негізделген тәсілдер арқылы білім алу формасы. Қашықтан оқытуда екі компонент бар: оқытуды басқару және өз бетімен білім алу. Қашықтан оқытудың дәстүрлі оқыту формаларынан келесі сипаттамалары ерекшеленеді: Икемділік- ыңғайлы уақытта, ыңғайлы жерде және қарқынмен білім алу мүмкіндігі. Пәнді меңгеру үшін регламенттелмеген уақыт кезеңі ұсынылады; Модульділік- тәуелсіз оқу курстарының жиынтығынан жеке немесе топтық қажеттіліктерге жауап беретін оқу жоспарын қалыптастыру мүмкіндігі; Параллельділік- кәсіби қызметпен қатар оқыту, яғни өндірістен қол үзбей оқыту; Асинхрондық- оқыту процесінде оқытушы мен білім алушы оқыту және оқу технологиясын уақытқа тәуелсіз, яғни әр кесте бойынша және ыңғайлы қарқынмен жүзеге асыра алады; Қамту- білім алушылардың көбісініңоқу ақпаратының көптеген көздеріне (электрондық кітапханаларға, деректер банктеріне, білім базаларына және т.б.) бір мезгілде жүгіну. Білім алушылардың бір-бірімен және оқытушылармен байланыс желілері арқылы қарым-қатынасы; Үнемділік- оқу сыныптарын, техникалық құралдарды, көлік құралдарын тиімді пайдалану. Оқу ақпаратын шоғырланған түрде, бірыңғай ұсыну және оған ашық қол жетімділік, қосымша мамандарды даярлау шығындарын азайтады; Технологиялылық- білім беру процесінде адамды әлемдік постиндустриалды ақпараттық кеңістікке жетілдіруге ықпал ететін ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың жаңа жетістіктерін пайдалану; Оқытушының жаңа рөлі — қашықтан оқытуда танымдық процесті үйлестіруі, өзі оқытатын курстарды үнемі жетілдіріп отыруы, жаңашылдықтар мен инновацияларға сәйкес шығармашылық белсенділігі мен біліктілігін арттыруы тиіс оқытушының рөлін кеңейтеді және жаңартады. Қашықтан оқыту жүйесі қашықтан оқыту технологиясын пайдалана отырып, білім беру бағдарламаларын құруға және іс жүзінде жүзеге асыруға тартылған ұйымдастырушылық, телекоммуникациялық, педагогикалық және ғылыми ресурстардың жиынтығы ретінде түсініледі. Ұйымдық Қашықтан оқыту жүйесі үйлестіруші органдардан, зерттеу ұйымдарынан, қашықтан оқыту базалық оқу орындарынан( құрылымдық бөлімшелерге дейін жауапты), қашықтан оқыту университеттері мен оқу орталықтары желісінен тұрады. Оқушылар қашықтан оқу арқылы өз білімдерін жетілдіре алады және ақпарат жүйлерін пайдалану мүмкіндігі артады. Мысалы керекті әдебиеттер мен оқу кітаптарын іздеу, бақылау және тестік тапсырмаларды орындау, лабороториялық жұмыстар, дайын баяндамалар, қашықтан олимпиядаға қатысу оқушының шығармашылық потенциалының дамуына әсер етеді. Оқу орны үшін қашықтықтан оқытудың артықшылықтары: • Әр оқушыға жеке көзқарас. • Интерактивті практикумдарды, тестілеудің әртүрлі формаларын қолдану нәтижесінде студент оқу процесіне барынша тартылады. • Мұғалім әр уақытта материалды меңгеру деңгейін тиісті тестілерді пайдалана отырып тексере алады, қандай материалды жақсы түсінбегенін, қандай сұрақтарға көңіл бөлу керектігін анықтай алады. • Білімді бағалау мұғалімнің қатысуынсыз автоматты түрде өтуі мүмкін. Бұл бағалаудағы біржақтылықты жояды. • Электрондық тапсырмаларды Moodle жүйесі арқылы беру дәстүрлі әдістермен салыстырғанда бірқатар артықшылықтарға ие. Электрондық үй тапсырмалары мыналарды орындауға мүмкіндік береді: сабақта уақытты үнемдеу үй тапсырмасын үйде ұмытуға болмайды, бұл студенттердің манипуляциялау мүмкіндігін азайтады; сынып материалдары мен тапсырмалары қандай да бір себептермен сабақты босатқан студенттерге қолжетімді болады; тапсырылатын тапсырмалар ыңғайлы түрде ұйымдастырылған; мұғалім де, оқушы да кез келген үй тапсырмасының күйін де, жалпы суретті де нақты уақытта көре алады; тапсырмаларды электронды түрде беру алдауды тиімді бақылауға мүмкіндік береді. 12. Қашықтан білім беретін ең ірі жоғары оқу орындары Жауап: АҚШ-тың ірі 33 университеті талапкерлердің барлығын қашықтан білім беру бағдарламасы бойынша оқытады, Түркияда ЖОО студенттерінің жартысы ешқашан оқытушысын көрмеген, ал Ұлыбританияда көптен бері оқушылар пәндердің жартысын үйден шықпай-ақ оқиды. Ғаламтор арқылы білім алу немесе e-learning өзінің тиімділігін әлдеқашан дәлелдеген. Бүгінде қашықтан білім беру біздің өмірімізге сандық технологиямен бірге дендеп кіріп кеткен сияқты. Бірақ шын мәнінде мінсіз ақпарат көзін іздеуде адамзат біраз ғасырларды артта қалдырды. Зерттеушілер қашықтан білім алу деген ой қашан, қайда пайда болғаны жайлы әлі де бірауыздан келісімге келген жоқ. Кейбіреулер тіпті, алыстан білім беру туралы ойдың негізін салушы жазбаларын ғибадатханаларға жіберуді алғаш ойластырған апостол Павел деп есептейді. Қашықтан білім алудың бастамасы тарих қойнауына кеткенімен, біз үшін жаңа білімдерді жедел әрі тиімді түрде үйрену қажеттілігі қашанда өзекті болғаны анық. Осы мақсаттың жолында адамдар өркениеттің барлық жетістіктерін қолданды. Технология дамуының әр кезеңінде оның танымалдылығы арта берді. Тұрақты пошта тасымал жүйесі қалыптасқан XVIII-XIX ғасырларда «корреспонденттік» білім беру дами бастады. Оқушылар дәрістерді пошта арқылы алып, жауап ретінде оқытушыға сұрақтар мен тексеруге жазбаша тапсырмаларды жіберіп отырды. ХІХ ғасырдың соңында Еуропа, Канада, Австралия және Құрама Штаттар университеттерінде қашықтан білім беру бөлімдері бірінен кейін бірі ашыла бастады. Телевидение мен радионың пайда болуы оқушылар аудиториясын жүздеген есе арттырып, қашықтан оқыту әдістемесіне түзетулер енгізді. Үйретуші бағдарламалардың таяуда ғана шыға бастағанын өздеріңіз де білетін боларсыздар. Алайда мұндай эфирлік бағдарламалардың айтарлықтай кемшілігі – білім алушылар кері байланыста бола алмады. Компьтерлік технология ғасырында бұл олқылықтың да орны толды. Бүкіләлемдік желі ақпараттардың үлкен көлемін бір жерге біріктіріп, Web-технологиялар арқасында желіге жалғанған кез-келген компьютер арқылы білім алу мүмкіндігі пайда болды. Қашықтан оқыту жүйесі шетелде жақсы дамыған. Бірінші орында – Ұлыбритания мемлекеті. АҚШ-тың жоғарғы оқу орындарында да бұл жүйе кеңінен қолданылады. Шетелде қашықтықтан оқу ұзақтығы бакалавр 3 жылдан 8 жылға дейін. Ал магистратура 1,5 жылдан 5 жылға дейін. Ал елімізде биылдан бастап сырттай білім беру жүйесінің орнына қашықтық оқыту қолданысқа енді. Білім және ғылым министрлігі өкілдерінің пайымдауынша, сырттай оқыған студенттердің үлгерімі басқалармен салыстырғанда төмен. Олар материалдың 65 процентін ғана игереді. Сондықтан мұндай өзгерістер студенттердің білім деңгейін айтарлықтай көтеруге септігін тигізеді. Ұлыбританияның ашық универ¬ситеті ашылғаннан кейін қашықтан оқытатын оқу орындары бірқатар елде пайда болды, негізінен Еуропа мен Азия. Оның қатарына Испаниядағы Distancia ұлттық білім беру университеті (UNED, 1972), Пәкістандағы Allama Iqbal Open University (AIOU, 1974), Тайландтағы Сухотхай Тамматхират ашық университеті (STOU, 1978), Корея мемлекеттік ашық университеті жатады. Кейінірек қашықтан оқытатын университеттер Индонезияда Тербука Университеті (UT, 1984), Үндістанда Индира Ганди (Индира Ганди ұлттық ашық университеті (IGNOU, 1985) ашылды. Еуропадағы қа¬шықтан білім беретін ең ірі оқу орны – Испаниядағы ұлттық университеті (ЮНЭД – өз елінде 58 оқу орталығы, 9 шетелде оқу орталығы бар) және штаб-пәтері Балтық аймағының 10 елін біріктіретін Стокгольмда орналасқан Балтика университеті (БУ). Ал ең ірі француздық қашықтан оқыту орта¬лығы (CEND) 1969 жылы ашылды. Қашықтықтан оқыту – бұл оқу үдерісінің оқытушы мен студенттер арасында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды тиімді пайдалану арқылы оқу үдерісін жүргізу мен ұйымдастырудың заманауи тәсілі болып табылады.Қазіргі заман талабы – оқытудың жаңа технологияларын меңгеру. Оқытудың жаңа технологияларының бірі ол – ақпараттық технология. Ақпараттандыру технологиясының дамуы кезеңінде осы заманға сай білімді, әрі білікті мамандар даярлау - мұғалімнің басты міндеті. Қоғамдағы ақпараттандыру процестерінің қарқынды дамуы жан-жақты, жаңа тех Еліміздегі Қашықтан білім беретін ең ірі жоғары оқу орындары Сәтбаев ат. ҚазҰТУ, Әл фараби ат.ҚазҰУ, Абай ат.ҚазҰПУ, ҚазҰҚыздПУ. 13. Оқытудың дербестігі мен тәуелсіздігі теориясының мәні Жауап: Оқытудың дербестігі – бұл адамның өз бетінше, ешкімнен тәуелсіз өтетінін үйрену. Оқыту әдістемесі тұрғысынан өз бетінше білім алу деп мұғалімнің өз оқушыларын өз бетінше білім алу жолына түсуге сендіруге ұмтылуы деп анықтауға болады, оның нәтижесі оқушының өз бетінше күш-жігері арқылы алған білім немесе дағдыларды меңгеруі болуы керек. Тәуелсіз оқыту – оқыту әдісі ретінде өзінің жемістілігін келесі жолдармен дәлелдей алады: (а) оқуға табиғи қызығушылықты қалыптастыруға көмектеседі; (б) оқушылардың сенімін оятуға және оқу процесінде олардың дербестігін дамытуға көмектеседі; в) жалпы оқу бағдарламасына қосымша мұғалімге оқушыларды пәнді терең меңгеруге жетелеуге көмектеседі; (d) оқушының интеллектуалдық көкжиегін кеңейтуге көмектесе алады; өз бетінше білім алу – студенттерде шығармашылық, ізденімпаздықты қалыптастырудың ең маңызды қадамы; е) жаттау әдетінің қалыптасуына жол бермейді; керісінше, оқушының интеллектуалдық қабілеттерін дамытып, білімді өз бетімен меңгеру үшін оны ұтымды пайдалануға көмектеседі, т.б. Оқытудың дербестігі мен тәуелсіздігі теориясының тұжырымдамалық негіздерін Тюбинген университеті жанындағы "Қашықтан оқыту" Институтының профессоры Р. Деллинг, АҚШ-тың Висконсин университетінің профессоры Ч. Ведемейер, қашықтан оқыту орталығының директоры (ACSDE) және "Американдық қашықтан оқыту журналының" (AJDE) негізін қалаушы М. Мур (Пенсильвания университеті) жасаған болатын. Р. Деллинг қашықтан оқытуды білім алушы мен оқытушы арасындағы қашықтықты ақпараттық құралдар арқылы жойып, таңдау, дидактикалық дайындық және оқу материалдарын ұсыну, білім алушыларға әртүрлі байланыс құралдары арқылы көмек көрсету сияқты қызметтерді көрсететін жоспарланған және жүйелі іс-әрекет ретінде қарастырады. Р. Деллинг теориясындағы басты орын - екі жақты коммуникациядағы кері байланыс тұжырымдамасы болып табылады. Қашықтан оқыту теориясының дамуына М. Мур айтарлықтай үлес қосты. Оның көзқарастары Р. Деллингке ұқсас және екі айнымалыға негізделген - "автономия" және "қашықтық". М.Мур үш элементті ажыратып көрсетеді: өздерінің сипаттамасы бойынша өзге білім беру формаларындағы элементтерден ерекшеленетін білім алушы, оқытушы, қарым-қатынас құралдары. М. Мурдың бағалауы бойынша, егер оқытушы мен білім алушы арасындағы екі жақты байланыс қамтамасыз етілсе және білім алушылардың сұраныстарына сәйкес келсе, оқу бағдарламаларын қашықтан оқыту бағдарламаларына жатқызуға болады. М. Мурдың пікірінше, тәуелсіз оқыту мен білім алу – бұл білім алушыныңорналасқан жерінен, уақыттан және кеңістіктен тәуелсіз білім беру жүйесі. Білім алушылар мен оқытушылар арасындағы байланыс тек техникалық құралдармен жүзеге асырылады. Өз бетінше білім алудың теориялық мектебінің көрнекті өкілі американдық ғалым Чарльз Ведемейер болды. Ведемейер үшін қашықтан оқытудың мәні білім алушының дербестігі болды. Бұл оның университет деңгейіндегі «қашықтықтан білім беру» терминінен гөрі «өзіндік оқу» терминіне басымдық беруінен көрінді. Ведемейер жоғары білім беруді заманауи ұйымдастыруды қатты сынады. Олар бұрыннан ескірген оқыту концепцияларын қолданды және олар бүкіл білім беру мекемесін өзгертуге мүмкіндік беретіндей заманауи технологияларды қолдануға мүмкіндік бермейді деп есептеді. Ғалым білім алушының дербестігі және осы дербестікті қамтамасыз етудің тәсілі ретінде технологияны пайдалану орталық орынға ие болатын он сипаттамасы бар DL жүйесін жасады. Ведемейердің айтуынша, бұл жүйе: - осы жерде және осы уақытта мұғалімнің бар-жоғына қарамастан, студенттер бар кез келген жерде (тіпті бір студент) жұмыс істеу; - оқушыға оқуға үлкен жауапкершілік жүктейді; - шын мәніндегі оқу міндеттеріне көбірек уақыт бөлу үшін оқытушылар құрамын оқу тәртібін қадағалау міндетінен босату; - барлық жастағы оқушыларға курстар, форматтар мен әдістемелер бойынша көбірек таңдауды ұсыну; - тиімділігі дәлелденген барлық оқу орталары мен әдістерін қолдану; - пәннің әрбір пәні немесе бөлімі барынша оңтайлы түрде зерттелетіндей орталар мен әдістерді біріктіру; - оқу ортасымен органикалық үйлесетіндей курстарды түрлендіруге және дамытуға ықпал ету; - оқушылардың жеке ерекшеліктеріне бейімделу мүмкіндіктерін сақтау және кеңейту; -оқыту орны мен әдістеріне, материалды өту жылдамдығына немесе реттілігіне немқұрайлы қарайтын оқушылардың үлгерімін бағалаудың қарапайым жүйесі болуы; - студенттерге курсты өздеріне ыңғайлы уақытта бастауға және аяқтауға, оқуда үзіліс жасауға және материалды өздеріне қолайлы қарқынмен өтуге мүмкіндік беру. 14.М.Мурдың "автономия" және "қашықтық" түсініктері. ДО-ның теориялық ережелерін М.Мур әзірледі, ол транзакциялық қашықтықтың арнайы оқыту әдістерін қолдану кезінде айнымалылардың үш жиынтығын көрсетті. М.Мурдың айтуы бойынша транзакциялық қашықтық диалог пен құрылымның функциясы болып табылады. 1) Диалог - бұл оқытушылар мен студенттер өзара әрекеттесу кезінде қолданатын айнымалылардың алғашқы жиынтығы, біреуі нұсқаулар береді, ал басқалары оларға жауап береді. 2) құрылым-әр түрлі байланыс құралдарын қолдана отырып жүзеге асырылуы мүмкін болатындай етіп оқу бағдарламасын ұйымдастыратын элементтер мен әдістермен құрылған айнымалылардың екінші жиынтығы. Диалог неғұрлым аз болса және құрылым неғұрлым үлкен болса, транзакциялық қашықтық соғұрлым жоғары болады. Шағын транзакциялық қашықтықтан курста студенттер тұрақты диалог арқылы нұсқаулар алады. Бұл олардың оқу процесін басқаруға аз қатысатын студенттер үшін анағұрлым орынды немесе тартымды болар еді. Ең аз диалог кезінде олар өздері шешім қабылдауы керек және, әдетте, автономияны қолдануы керек. 3) білім алушының дербестігі - бұл студенттердің мінез-құлқын сипаттайтын айнымалылардың үшінші жиынтығы. М. Мур автономия технологиялық немесе коммуникациялық айнымалыларды таңдау еркіндігінде емес, оқытушы мен студенттердің өзара әрекеттесу форматында және диапазонында болады деп мәлімдейді. 15.Ч. Ведемейер өздігінен білім алу қағидаты. Ведемейер «өздігінен оқу» терминін қолданып, оны университет деңгейіндегі қашықтықтан оқытумен сәйкестендірді. Ғалымның айтуынша, «өз бетінше білім алу» - бұл оқу және мінез-құлықтың өзгеруі, оқушылардың мұғалімдердің көмегінсіз немесе олардан кеңістіктік және уақыттық алшақтықта әртүрлі іс-әрекет түрлерінің нәтижесінде пайда болады. Ол студенттерді сыныптан тыс ортада сипаттайды. Олардың әрекеттері мұғалімдер басшылыққа ала алады, бірақ мұғалімдерге байланысты олар белгілі бір еркіндік пен жауапкершілікті алып, құлап қалмау, оқу сабақтарын өз бетімен бастау және өткізу. Ведемейердің ойынша, оқу жүйесінің идеалға жетуі үшін – жүйе барлық талаптарға сай болса, ол студенттің өздігінен білім алу және қашықтықтан білім алудағы бостандығын қамтамасыз ететін басты үш кағидатты негізге алады: • Өз қарқынында білім алу, яғни білім алу жылдамдығы оқушынығ өзі анықтайды; • Зерттеу жоғары деңгейде дараланған болуы керек. Оқушыларға курстың кез келгенін таңдау мүмкіндігін беру керек; • Оқушыны оқу мақсаттары мен түрлерін таңдау еркіндігі болуы керек Ведемейердің бұл идеалистік ойлары баррлық жерде қолдау таппады ғалымның оларды тәжірибеге енгізу әрекеті жүзеге аспады. Оның бұл ойларының жүзеге аспауының негізгі сқрағы, оның оқушыға оңай ма? Және де оқушыны табысқа жетейлей алуында еді. 16.Қашықтан оқытудың ерекшеліктері Қашықтықтан білім беру технологиялары қашықтықтан оқу сабақтарын «оnline», «offline» режимінде өткізуге негізделген. «Оnline» режимінде оқу сабақтары нақты уақыт режимінде оқудың өзара іс-әрекет ету үдерісін қарастырады (бейнеконференция, Интернет желісімен хабар алмасу, телефон аппараты арқылы келіссөздер). «Оnline» режиміндегі оқу сабақтары оқытушы мен білім алушы арасындағы асинхронды тілдесудің (электрондық пошта, кейіннен қорытынды бақылау тапсырумен оқытушының тапсырмасы бойынша білім алушының оқулықпен жұмысы) оқу іс-әрекеті процесін қарастырады. Қашықтықтан оқыту-қолайлы уақытта кез келген жерде ақпараттық-коммуникациялық технологиялар көмегімен қашықтықтағы оқытушыдан білім алу үрдісі. Қашықтықтан оқыту, үйден шықпастан 24/7 режимінде білім алу мүмкіндігі. Қашықтан оқытудың ерекшеліктерін зерттеу (қашықтағы сабақтарды ұйымдастыру, жоспарлау). Оқушыларды қашықтан оқытуға ынталандыру мен қатыстырудың ерекшеліктерін зерттеу (оқушылардың өзіндік жұмысын қалай ұйымдастыруға болады немесе үй тапсырмасын қалай тексеруге болады және тағы да басқалар). АКТ құралдары мен қызметтерін зерттеу. Қашықтан оқыту форматындағы ата-аналармен жұмыстың ерекшеліктері. Ерекшеліктері модулінің өзі бірнеше өзекті тақырыптармен, ұстаздар қауымына қажет ақпараттармен қамтамасыз етілген екен. Алғашқыда синхронды оқытудың асинхронды оқытудан айырмашылықтары, қашықтан оқыту барысында мұғалімнің қызметі мен қашықтан оқыту барысында оқушының іс-әрекеті сияқты мәселелерге қарастырылды. Сонымен қатар, қашықтан оқытуда қалай «оқу үдерісін жоспарлауға болады?» деген сұраққа жауап ала аласыз. Бұнда берілген кеңестер: барлық жұмысты бірден жүзеге асыруға тырыспаңыз. Қашықтан оқыту кезеңінде қандай мақсаттарыңызға қол жеткізуге болатынын мұқият ойластырыңыз; қашықтан оқытудың ең қарапайым бір-екі құралын таңдап алып, солармен жұмыс істеуді бастаңыз. Бірден көптеген құралдарды қолдануға тырыспаңыз; қашықтан оқыту кезеңінде Сіздің оқу сценарийлеріңіз неғұрлым қарапайым, түсінікті және шынайы болса, оларды ойдағыдай жүзеге асыру және қажетті нәтижеге қол жеткізу мүмкіндігі соғұрлым көбірек болады; оқытудың жаңа форматына Сіз ғана емес, оқушылар мен олардың ата-аналары да жаңадан бейімделуде екенін, олар да Сіз сияқты мазасызданатынын есіңізде ұстаңыз; оқушыларыңыздың ерекшеліктерін Қашықтан оқытуды ұйымдастырудағы ең негізгісі әрине, АКТ құралдары: қазақстандық платформалар. Қашықтан оқытуды ұйымдастыруға арналған АКТ құралдары бойынша гидті және Telegram мессенджеріндегі ICT robot чат-ботын қолданып, оқу мақсатына сәйкес келетін цифрлық құралдарды таңдау арқылы қашықтан оқыту мен оқудың, сондай-ақ дәстүрлі сыныптағы сабағыңыздың тиімділігін арттыра аласыз. Осы телекоммуникациялық және ақпараттық құралдар негізінде әр түрлі педагогикалық қызмет түрлерін қолдануға болады. Мысалы, қашықтан іскерлік ойындар, зертханалық жұмыстар мен семинарлар, қол жетімді емес нысандарға виртуалды бару, виртуалды экскурсиялар, мектеп оқушыларының, сондай-ақ мұғалімдердің бір-бірімен компьютерлік хат алмасуы, электронды бюллетеньдер шығару және тағы басқалар. Бұл қаражат жеке-жеке де, кешенде де жұмыс істей алады. Мысалы, оқушыларға білім беру мәселесі қойылған дәріс материалы ұсынылады. Әр оқушы оны шешеді және нәтижелерін барлық курстастарына жібереді. Қорыта айтқанда ашық онлайн-курсы отандық ұстаздар үшін оқытудың тиімділігін қарастыруымен тиімді әрі пайдалы болды. Қашықтан оқытудың ерекшеліктері мен түрлерін зерттеп, онлайн-сабақтардың оқу үдерісін жоспарлауды, оқу жетістіктерін бағалауды ұйымдастыруды үйрендік. Қашықтан оқыту қазіргі заман талабы болса, оны ұйымдастыруда педогог-ұстаздардың біліктілігі жоғары, зияткерлік және кәсіби деңгейі жоғары деңгейде дамыған болуы өте маңызды! 17.Ян Каменский неліктен қашықтан оқытудың атасы Қашықтықтан оқыту формасын алғаш құрған Ян Коменский осыдан 350 жыл бұрын оқу тәжірибесіне иллюстрациялық оқулықтарды енгізіп, оқу үдерісіне жүйелі көзқарастың теориялық негізін жасап, оны Ұлы дидактикаға арнады. XVII ғасырдағы мектептегі білім беру жүйесінің кемшілігін жақсы түсінген Коменский Еуропадағы оқу-ағарту ісін мүлде қайта құрумен айналыса бастады. Ол оқудың жаңа әдістері мен әдістемелігінің қажеттілігін айтып, білім беру жүйесінің, оқудың прогрессивтік жүйесін - оның барлық адамға бірдей және тиімді де түсінікті болуын, өзіне мақсат етіп қойды. Оның дәлелдеуінше - ''Балаларды оқыту қажет, біртіндеп қарапайым, элементарлық ұғымдардан күрделіге көшіп отыру педагогикалық талаптардың негізі деп көрсетті. Коменский бастауыш оқуды ана тілінде (тек латын тілінде емес) жүргізуді ұсынды. Ол тек ақылды адамдар тәрбиелеу емес, жеке тұлғаны түгелдей дамыту оқудың ең басты міндеті - деп есептеді. Тәрбиенің рөлін жоғары бағалаған педагог ''Адам тек тәрбие арқылы ғана адам болады'', ''Адам болу үшін ол білім алуы тиіс'', ''Білімділер нағыз адам'' - деді. "!лім -нравтылықтың спутнигі'' - деді педагог. Оның жүйесінің негізі - ақыл-ой, нравтық, діни тәрбиені жүзеге асыру. Оның айтуынша, ақыл-ой тәрбиесі ақылды еңбектің жемісі. Коменский білім алу тек жастардың ғана міндеті емес, барлық адам оқуы, үйренуі қажет - деді. Коменский мектепке арнап бірнеше оқулықтар жазды, оның мақсаты балаларға өмірдің тұтас картинасын беру. Оның ғылыми еңбектері, оны бүкіл Еуропаға және жер жүзіне танытты. Ол іс жүзінде оқуды ғылымға айнал-дырды. Оның педагогикалық әдістері революциялық маңыз алды. Оқуды түбегейлі өзгертті. Коменский педагогика тарихында аса көрнекті орын алды. Оны ғылыми, теория-лық маңызын жоғалтқан жоқ. Оның принциптері, әдістері мен әдістемеліктері, оқыту формалары, мысалы, сынып-сабақ жүйесі - педагогиканың теориялық негізі болып сақталып қалды. 18.Қашықтан оқыту тарихының қандай кезеңдері анықталған Бірінші кезеңдегі қашықтан оқыту құралы қолмен жазылып, басылып шығарылған. Бұл қолжазбалар көптеген мыңжылдар бойы қолданылып жүрді. Баспаханалардың пайда болуымен арзан кітаптарды басып шығару мүмкіндігі пайда болды. Қашықтықтан оқыту сонау XVIII ғасырда пайда бола бастаған оқыту әдістерінің біріне жатады. Оның эволюциясы мен ілгерілеуі соңғы 200 жылда ғылыми техникалық прогресс пен коммуникациялық технологиялардағы инновациялармен қатар жүріп келеді, сонымен қатар қашықтан оқытудың танымалдығы мен қажеттілігі күннен-күнге өсіп келе жатыр. Қашықтан білім берудің даму тарихын шартты түрде үш кезеңге бөліп қарастыруға болады. 19.Қашықтан оқыту тарихының бірінші кезеңінің ерекшеліктері Бірінші кезеңдегі қашықтан оқыту құралы қолмен жазылып, басылып шығарылған. Бұл қолжазбалар көптеген мыңжылдар бойы қолданылып жүрді. Баспаханалардың пайда болуымен арзан кітаптарды басып шығару мүмкіндігі пайда болды. ХІХ ғасырдың ортасынан бастап тармақталған теміржол жүйелері, жылдам және үнемді мемлекеттік пошта қызметтері көптеген географиялық аймақтарда тұратын студенттерге оқу материалдарын жеткізуге мүмкіндік берді. Одан бөлек, пошта арқылы оқытатын оқытушылар дайындаған қажетті әдебиеттер тізімі және сұрақтары бар қосымша арнайы оқу құралдары басылып шығарылатын. XIX ғасырдың соңында "корреспонденттік" оқыту пайда болды. Енді студент тек кітап оқып қана қоймай, мұғалімге жазбаша жұмыстарын жіберіп, мұғалімнің түсініктемелері мен жаңа оқулықтарды пошта арқылы ала алды. Бұл өзгерістер тұрақты пошта байланысының пайда болуына байланысты болды. Оқытудың бұл әдісі үлкен қалалардан шалғайда тұратын және елдімекендерінде білім беру мекемесі жоқ білім алушыларға тиімді болды – бұл әдіс сол кезде көптеген адамдар үшін білім алудың жалғыз мүмкіндігі болды. 1840 жылы Исаак Питман (Isaac Pitman) пошта арқылы Біріккен Корольдікте студенттердің стенографиясын үйрете бастады, осылайша алғашқы қашықтан оқыту курсының негізін қалаушы атанды. XIX ғасырдың 50-ші жылдары Германияда Густав Лангеншайдт (Gustav Langenscheidt) өзінің Lehrbriefe ("оқытатын хаттар") атты ересектерге арналған тіл үйрететін оқулық жариялады. 20.Қашықтан оқыту тарихының екінші кезеңінің ерекшеліктері Қашықтан білім беруді дамытудың екінші кезеңінде қажетті ақпаратты жеке тұлға, топтарға тіпті жаппай қоғамға артық уақыт және қаржылай шығындарсыз, кез келген қашықтықта, аудио немесе видео түрде, көрнекі немесе ойын-сауық нысанда жеткізу үшін техникалық мүмкіндік туындады. Көптеген елдер аудиовизуалды құралдарды білім беру саласында қолданып, халық сауаттылығы мен білімінің әлдеқайда сапалы деңгейге көтерілуіне ықпал етті. 1960 жылдардың соңынан бастап қашықтан оқыту мекемелерінде радио, теледидар, телефон белсенді қолданыла бастады. Сол жылдары қазіргі уақытта кең таралған қашықтан оқыту пайда болды, оның аясында белгілі бір оқу орнының қабырғаларында аудиториялық сабақтардан радио және телетрансляциялық желілер арқылы оқуға көшу жүзеге асырылды. Сонымен қатар, бұл сабақтардың нысаны мен мазмұны ресми түрде өзгерген жоқ: дәрістер немесесахналық аудио және видео(кино)сюжеттерімен толықтырылған диалогтар көрсетілді. 1969 жылы Ұлыбританияның ашық университетінің (Open University of the United Kingdom, UKOU) негізі қаланды. Осы сәттен бастап қашықтан оқытуда баспа материалдарының барлық түрлерін қолдана отырып, оқытудағы кешенді тәсіл алғаш рет қолданыла бастады. Ашық университетте қашықтан оқытуға арналған жоғары сапалы 20 арнайы оқу құралдары әзірленді. Университеттің студенттермен біржақты қарым-қатынасы радио және теледидар бағдарламаларымен толықтырылған баспа материалы арқылы жүзеге асырылды (аудиокассеталар кейінірек таратылды). 21.Қашықтан оқыту тарихының үшінші кезеңінің ерекшеліктері Қашықтықтан оқытуды дамытудың үшінші кезеңінің басы 1969 жылы ВБК ашық университетінің құрылуы болды. Бұл кезеңде қашықтан оқыту тарихы айтарлықтай өзгерістерге ұшырады, атап айтқанда: алдымен компьютерлер мен компьютерлік желілер, содан кейін World Wide Web (WWW) технологиясы. Бұл кезеңнің ерекшелігі үздіксіз білім беру бағдарламаларын жүзеге асыру, қайта даярлау және біліктілігін арттыру үшін дәстүрлі емес жоғары оқу орындарының қарқынды өсуімен байланысты білім беру нысаны ретінде қашықтықтан оқытудың қалыптасуы болып табылады. Қашықтықтан оқытуды дамытудың маңызды факторы 1969 жылы Парижде өткен Халықаралық қашықтықтан білім беру кеңесінің сегізінші конференциясы болды. Конференцияда қашықтықтан оқыту университеттерінің тәжірибесі сарапталып, әр елдің жетістіктері бағаланады және студенттердің білім алуының сәйкестігін көрсететін ағылшын тілін қашықтықтан оқытудың жаңа жүйесі қабылданып және Дүниежүзілік университеттер қауымдастығы бекітеді. Оқу орындарында және қашықтықтан оқытуда. Оқушылардың, мұғалімдердің және оқу орындарының өзара әрекеттесу жүйесі құрылады. Қашықтан білім беруді дамытудың үшінші кезеңі ақпараттық және коммуникациялық технологияларды пайдалануға негізделген, олардың пайда болуымен жаңа мүмкіндіктер қалыптасты. Жаңа кезеңнің басында графикалық интерфейсі бар дербес компьютерлер кең таралып, олардың көмегімен түрлі форматтағы мультимедиалық деректерді қолдануға мүмкін болды. Білім берудегі компьютерлердің пайда болуы мен пайдаланылуы оның мүмкіндіктерін айтарлықтай кеңейтіп, компьютерлік оқытуды қалыптастырды. Содан кейін интернет желісінің пайда болуы қашықтан оқытудың дамуына серпін берді. Қашықтан оқытудың «Үшінші кезеңі» жаңа ақпараттық – коммуникациялық технологияларды белсенді пайдалануға негізделген, синхронды («бір уақытта» - Солтүстік Американың оқу орындарында бірдей танымал бейне немесе аудиографиялық конференциялар түрінде) және асинхронды режимде («бір уақытта емес» - электрондық поштаны, Интернетті немесе телеконференцияларды қолдана отырып) әр түрлі нысандарда (мәтін, графика, дыбыс, анимация) екі жақты байланысты ұсынады. Бұл технологиялар бірінші және екінші буын курстарына қосымша ретінде қолданылуы немесе дербес пайдаланылуы мүмкін. Екі жағдайда да олар оқытушы мен оқыушы арасындағы, оқушы мен оқушы арасындағы, сондай-ақ оқушы мен оқу ресурстарының әртүрлі түрлері арасындағы өзара әрекеттесуді жеңілдетеді. Технологияларды әзірлеуге және енгізуге бастапқы инвестицияларды алып тастағанда, қашықтан оқытудың қарастырылған моделі бастапқы белгіленген шығындарды азайтуы мүмкін. 1984 жылы АҚШ-та қашықтан оқыту бағдарламаларын кешенді түрде іске асыратын алғашқы жоғары оқу орны Ұлттық Технологиялық университеті (National Technological University, NTU) пайда болды, бұл университет 1991 жылы 40 университеттік инженерлік мектептерден тұратын консорциумға айналды. 90-жылдардың басында 1100-ден астам студент NTU-діңинженерлік дәрежебағдарламасын қашықтан оқыды. Ұлыбританияның Ашық университетінде оқу процесін ұйымдастыру нысандарына қарағанда, ондағы ақпаратты жеткізудің негізгі құралы теле-және радиокоммуникациялар, Интернет болды 22 Қазақстанға қашықтан оқытуды енгізу тарихы уақыттары Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының» стратегиялық бағыты Қазақстанның білім беру жүйесіне еуропалық және әлемдік білім беру кеңістігіне енуді айқындайды. Барлық деңгейдегі білім беруді ақпараттандыру және білім беруге жаңа ақпараттық технологияларды енгізу басым міндеттер болды. Бұл көзқарас, ең алдымен, бүгінде бүкіл әлемге әсер еткен жаһандану процестерімен дәлелденеді. Қашықтықтан оқытудың әртүрлі үлгілері бар. Азиялық модель – Үндістанда, Тайландта, Индонезияда, Қытайда, Кореяда университеттер ашылады. Австралияда, Жаңа Зеландияда және Малайзияда қолданылатын қашықтықтан оқыту моделі қашықтықтан және бетпе-бет білім беруді ажыратпайды. Американдық модель қашықтан оқытуды күндізгі оқыту түрі ретінде түсіндіруге негізделген, онда лектордың аудиториямен тікелей аудио-визуалды байланысы телекоммуникациямен ауыстырылады. Британдық үлгіде қашықтықтан оқыту өз бетінше оқуға негізделген білім берудің ерекше түрі ретінде түсіндіріледі. Қашықтықтан оқыту курстарының британдық моделі модульдік құрылымға негізделген. Негізінен Қазақстандағы оқу орындары британдық қашықтықтан оқыту үлгісін ұстанады. Оқу ақпаратын жеткізу нұсқаларын қарастырған кезде қашықтан оқытудың үш негізгі технологиясын бөліп көрсетуге болады: кейс технологиясы, телекоммуникациялық технология, желілік технология. Бұл технологиялардың барлығын қарапайым қашықтықтан оқыту технологияларының қосылуының нәтижесі ретінде қарастырған жөн. Көрсетілген технологиялар бөлінісінің классификациялық белгісі негізінен оқу материалын білім беру мекемесінен студенттерге жеткізу әдісі және оның жұмысының нәтижесі болып табылады. Қазақстан Республикасының кредиттік оқыту жүйесіне көшуімен қашықтықтан оқытудың желілік формаларының рөлі артады. Желілік технологияларды қолдану студенттерге оқу материалдарына толық түрде және кез келген уақытта қол жеткізуге мүмкіндік береді. Әрине, қашықтан оқытудың басты артықшылығы – еркін және икемді сабақ кестесі, заманауи білім қорына қолжетімділік және өзін-өзі ұйымдастыру арқылы студенттің шығармашылық және интеллектуалдық әлеуетін арттыру. Дегенмен, менталитетімізге күшті түрткі болып табылатын оқушыларға үнемі бақылаудың болмауы сияқты бірқатар кемшіліктер бар; практикалық дайындықтың болмауы; және, өкінішке орай, біздің азаматтардың барлығында техникалық жабдық жоқ, мысалы, Интернетке қарапайым қолжетімділік. Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» атты ел халқына Жолдауында білім беру жүйесінің рөлін өзгерту қажеттігін айтқан болатын. Осыған байланысты басты міндет – білім беруді экономикалық өсудің жаңа моделінің орталық буынына айналдыру. «Оқу бағдарламалары сыни тұрғыдан ойлау дағдыларын және өздігінен ақпарат іздеу дағдыларын дамытуға бағытталуы керек. Осымен қатар, жастар арасында ІТ-білімді, қаржылық сауаттылықты қалыптастыруға және патриоттық сезімге тәрбиелеуге үлкен көңіл бөлу қажет. Қала мен ауыл мектептері арасындағы білім сапасының алшақтығын қысқарту қажет», – деді Ұлт көшбасшысы. 23 Қашықтан оқыту мекемелерінің түрлері 1) білім беру порталы – ҚОТ бойынша білім беру процесін ұйымдастыруға мүмкіндік беретін әкімшілік-академиялық және оқу- әдістемелік ақпараты бар ақпараттық ресурстар мен Интернет сервистерінің желілік түрде ұйымдастырылған өзара байланысқан жиынтығы; 2) DBA бағдарламасы – басқарушы кадрларды, практикалық тәжірибесі бар, сондай-ақ менеджменттің заманауи тұжырымдамалары мен модельдерін меңгеру және дамыту үшін қолданбалы зерттеулер жүргізуге мүдделі жоғары буын менеджерлерді бейіні бойынша доктор дәрежесін бере отырып даярлауға арналған бағдарлама; 3) executive MBA бағдарламасы (бұдан әрі – ЕМВА (экзекьютив ЭмБиЭй)) – бұл мақсатты аудиторияның ерекшеліктерін ескере отырып, топ-менеджерлерді даярлауға бағдарланған МВА бағдарламасы; 4) жаппай ашық онлайн-курс электронды оқыту технологиялары қолданылатын, жаппай интерактивті қатысуға және Интернет арқылы ашық қол жеткізуге болатын оқыту курсы; 5) МВА бағдарламасы – бизнес саласындағы заманауи білімдер мен дағдыларды меңгерген, процестер мен кадрлық активтерді басқаруға, компанияның стратегиясын жасауға, стратегиялық және оперативті міндеттерді анықтай білуге және ғылыми құралдарды қолдана отырып, оларды жүзеге асыруға қабілетті басқарушы кадрлар даярлау бағдарламасы; 6) мультимедиа – пайдаланушыға әртекті деректермен (графика, мәтін, дауыс, бейне) жұмыс істеуге мүмкіндік беретін аппараттық және бағдарламалық құралдар кешені; 7) оқу нәтижелері – білім алушының білім беру бағдарламаласын меңгергендігін көрсететін тиесілі бағалармен дәлелденген білімі, білігі, дағдылары көлемі және қалыптасқан құндылықтары мен қатынастары; 8) онлайн прокторинг – тұлғаны растау және онлайн- емтихандарды дәлелдеу жүйесі; 9) сандық білім беру ресурстары ) – интерактивті түрде оқытуды қамтамасыз ететін, оқу пәні бойынша дидактикалық материалдар: фотосуреттер, бейнефрагменттер, статистикалық және динамикалық үлгілер, виртуалды шынайылық пен интерактивті модельдеу нысандары, дыбыстық жазбалар мен өзге де цифрлық оқу материалдары; 10) тьютор – студентке нақты пәнді және (немесе) модульді игеруге көмектесетін академиялық консультант рөлін атқарушы оқытушы; 11) формальды емес білім беру – оқу мерзімі мен нысанын ескерместен, оқу нәтижелерін растайтын құжат беретін білім беру қызметін жүзеге асыратын ұйымдардың білім беру түрі; 12) цифрлық контент – цифрлық оқу материалдардын ақпараттық (мәтіндер, графикалар, мультимедиалар және өзге де маңызды толықтырулар) мазмұны; 13) Университеттің Академиялық комитеті – Университеттің білім беру қызметінің құқықтық және ұйымдастырушылық негіздерін айқындайтын, алқалы басқарушы және атқарушы басқару органы. 14) онлайн платформа – онлайн курстарды тегін оқуға мүмкіндік Беретін, ашық онлайн-білім беру порталы; 15) сертификат – онлайн-платформасында білім алушы оқу Нәтижелерінің бағалануын және игерілген академиялық кредиттер (сағат) санын растайтын құжат. Онлайн-платформадағы оқу фактісін және оның нәтижелерін ресми түрде ресімдейтін және растайтын оқу туралы анықтама, расталған сертификат немесе басқа да құжат сертификат бола алады. Сертификат тыңдаушыға университеттің атауы, білім алушының аты-жөні, курстың атауы және кредиттер көлемі көрсетіліп, электронды сертификаттың сілтемесі жазылып, – Қазақстанның ашық білім беру Ұлттық платформасы (бұдан әрі – ҚАБҰП) онлайн-платформаның оператордың, егер оқу ҚАБҰП– moooc.kz-те өтсе; – немесе, егер оқу әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің ЖАОК – open.kaznu.kz онлайн платформасында өтсе, ҚазҰУ-нің оқу ісі жөніндегі проректорының қолы мен мөрмен расталған еркін формада беріледі. 16) blended learning, немесе аралас оқыту – білім алушының оқытушымен бірге дәрісханада, сонымен қатар өз бетімен онлайн білім алуы концепциясы. Оқытудың дәстүрлі әдістемесі мен өзекті технологияларды үйлестіруге мүмкіндік береді (мысалы: «төңкерілген сынып» технологиясы). 24.Бір бейінді қашықтан оқыту мекемелері ұсынған қызметтер Бейіндік оқыту дегеніміз кәсіптік білім беру бағдарламаларын игеруге дайындау, олардың кәсіптік бағдарлары үшін жағдай жасау, оқушылардың арнаулы бейімділігі мен қызығушылығын, танымдық қабілетін ескеруге бағытталған білім беру процесінің құрылымы мен мазмұнын ұйымдастыру түрі, жоғары сыныптағылардың оқуын даралау мен саралап жіктеудің педагогикалық жүйесі. Бейіндік оқыту жаратылыстану-математикалық, қоғамдық-гуманитарлық, технологиялық деген үш бағытта жүзеге асырылады. Жаратылыстану-математикалық бейіндік бағыты бойынша химия, биология, география, физика, информатика пәндері оқытылады. Қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы оқушылар әдебиет, әлемдік көркем мәдениет, қоғамтану, мемлекет және құқық негіздері, риториканы оқиды, ал технологиялық бағыты мына пәндер құрамымен қамтамасыз етіледі: химия, биология, физика, технология, графика және жобалау. Ал Қазақстан Республикасының бейіндік оқытуды дамыту тұжырымдамасының негізгі идеяларын іске асыру жағдайларына келетін болсақ: o ҚР БҒМ 12 жылдық білім беру үлгісіндегі бейіндік оқытуды ұйымдастырудың және іске асырудың шараларының бағдарламасын даярлау; o педагогикалық басылымдарда, БАҚ жоғарғы сынып оқушыларын оқытудың жаңа үлгісінің негізгі идеяларын түсіндіру жұмыстарын белсенді жүргізу; o бейіндік оқытудың мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес орта білім берудің нормативтік құқықтық қамтылуын іске асыру; o бейіндік оқыту мен бейіналды даярлығы педагогтарының кәсіби дамуының стандартын әзірлеу; o бейіндік білім беру жүйесінің ғылыми-әдістемелік қамтылуын дамыту; o бейіндік оқыту жүйесін қаржыландырудың жаңа механизмдерін жасау. Қорыта айтқанда, Қазақстанның инновациялық мектептеріндегі соңғы он бес жыл көлемінде жинақталған оқытуды бейіндік саралау тәжірибесі жан-жақты қарастырылып, қолданылуы керек. 25.Қашықтан оқыту әдістерінің даму тарихы Бірінші кезеңдегі қашықтан оқыту құралы қолмен жазылып, басылып шығарылған. Бұл қолжазбалар көптеген мыңжылдар бойы қолданылып жүрді. Баспаханалардың пайда болуымен арзан кітаптарды басып шығару мүмкіндігі пайда болды. ХІХ ғасырдың ортасынан бастап тармақталған теміржол жүйелері, жылдам және үнемді мемлекеттік пошта қызметтері көптеген географиялық аймақтарда тұратын студенттерге оқу материалдарын жеткізуге мүмкіндік берді. Одан бөлек, пошта арқылы оқытатын оқытушылар дайындаған қажетті әдебиеттер тізімі және сұрақтары бар қосымша арнайы оқу құралдары басылып шығарылатын. 1960 жылдардың соңынан бастап қашықтан оқыту мекемелерінде радио, теледидар, телефон белсенді қолданыла бастады. Сол жылдары қазіргі уақытта кең таралған қашықтан оқыту пайда болды, оның аясында белгілі бір оқу орнының қабырғаларында аудиториялық сабақтардан радио және телетрансляциялық желілер арқылы оқуға көшу жүзеге асырылды. Сонымен қатар, бұл сабақтардың нысаны мен мазмұны ресми түрде өзгерген жоқ: дәрістер немесесахналық аудио және видео(кино)сюжеттерімен толықтырылған диалогтар көрсетілді. Трансляциялық қашықтан оқыту арқылы сырттай және экстернат оқу барысында аудиторияда физикалық қатысуынсыз, үйден шықпай, тұрғылықты жеріне немесе жұмысына жақын орналасқан арнайы жабдықталған орталықтардың біріне бармай-ақ кіріспе дәрістерін немесе тіпті толық дәріс курсын тыңдау мүмкіндігі пайда болды. Нақты аудиториялармен қатар, кейінірек "виртуалды сыныптар" (virtual classrooms) деп аталатын эфирлік аудиториялар пайда болды. Оқытушымен кері байланыс, әдетте, телефон арқылы жүзеге асырылды, соңғы жылдары факспен электрондық пошта кеңінен қолданылды. Қашықтан оқытудың "Үшінші кезеңі" жаңа ақпараттық - коммуникациялық технологияларды белсенді пайдалануға негізделген, синхронды ("бір уақытта" - Солтүстік Американың оқу орындарында бірдей танымал бейне немесе аудиографиялық конференциялар түрінде) және асинхронды режимде ("бір уақытта емес" - электрондық поштаны, Интернетті немесе телеконференцияларды қолдана отырып) әр түрлі нысандарда (мәтін, графика, дыбыс, анимация) екі жақты байланысты ұсынады. Бұл технологиялар бірінші және екінші буын курстарына қосымша ретінде қолданылуы немесе дербес пайдаланылуы мүмкін. Екі жағдайда да олар оқытушы мен оқыушы арасындағы, оқушы мен оқушы арасындағы, сондай-ақ оқушы мен оқу ресурстарының әртүрлі түрлері арасындағы өзара әрекеттесуді жеңілдетеді. Технологияларды әзірлеуге және енгізуге бастапқы инвестицияларды алып тастағанда, қашықтан оқытудың қарастырылған моделі бастапқы белгіленген шығындарды азайтуы мүмкін. 26.Ұлыбританияның Ашық университетінің қызметінің ерекшеліктері 1969 жылы Ұлыбританияның Ашық университетінің (Open University of the United Kingdom, UKOU) негізі қаланды. Осы сәттен бастап қашықтан оқытуда баспа материалдарының барлық түрлерін қолдана отырып, оқытудағы кешенді тәсіл алғаш рет қолданыла бастады. Ашық университетте қашықтан оқытуға арналған жоғары сапалы 20 арнайы оқу құралдары әзірленді. Университеттің студенттермен біржақты қарым-қатынасы радио және теледидар бағдарламаларымен толықтырылған баспа материалы арқылы жүзеге асырылды (аудиокассеталар кейінірек таратылды). Оқытушылар мен білім алушылар арасындағы екіжақты өзара әрекет хат алмасу, күндізгі консультациялар және тұрғылықты жері бойынша қысқа мерзімді курстар арқылы жүзеге асырылды. Бұл модель дайындық кезеңінде қымбат болды. Алайда, қажетті материалдар мен бағдарламаларды жасағаннан кейін әр жаңа студентті оқыту енді үлкен шығындарды қажет етпеді. Ұлыбританияда алғаш рет іске асырылған қашықтан оқыту моделі, оның нәтижелілігін арттыру мақсатында, сырттай оқытудың педагогикалық және ұйымдастырушылық құралдары мен әдістерін әзірлеуге көбірек бағдарланған болатын. Ақпараттық технологияларға да көп көңіл бөлінді, бірақ көптеген студенттер үшін қол жетімді емес телекоммуникация құралдарын жаппай қолдануға мүмкіндік болған жоқ. Негізгі назар "face-to-face"тұрақты, бірақ қысқаша көзбе-көз байланыстарында өзіндік жұмыс үшін жоғары сапалы оқу материалдарын дайындауға және оқу процесін қарқындатуға аударылды. 27.Екі бейінді қашықтан оқыту мекемелерінің айырықша белгілері • қашықтан оқытуды ұйымдастыруға арналған және оқу процесін іске асыру үшін оқу орнының дәстүрлі (базалық) құрылымдарынан оқытушыларды шақыратын арнайы бөлімшенің болуы • білім алушылар бір-бірімен және тьюторлармен кездесетін өңірлік орталықтарды техникалық жабдықтармен қамтамсыз ету және өңірлік орталықтар үшін тьюторларды даярлауды мақсатты түрде бас ұйым жүзеге асырады • оқу жоспарының, оқытушылар құрамының, емтихандар мен дипломдардың жалпы жүйесі академиялық стандарттарға сай болуы • білім беру бағдарламаларының жоғары сапасын қамтамасыз ету және олардың мазмұнын әзірлеу үшін педагогикалық тәжірибесі мол базалық құрылымдардың білікті оқытушыларын тарту Бейінді білім беру – бұл жоғары сынып оқушыларының арнайы дайындық жүйесі. Жалпы білім беретін орта мектептің соңғы сатысындағы оқу үрдісі. Бейіндік оқыту – оқытуды саралау мен даралаудың құралы, бұл жаңа педагогикалық технология деңгейлік саралауға сүйене отырып, бұл жұмысты дәстүрлік құрамдағы кәдімгі сыныптарда да қолдануға мүмкіндік береді. Бұл технологияны пайдалану балалардың оқуға деген жағымды мотивациясын арттырады, олардың мектептегі уақытын ыңғайлы, тиімді етеді. Оқушылар, мұғалімдер мен ата-аналар арасындағы конфликттерді барынша азайтады. Бейіндік оқыту әдістерін ендіру үшін төмендегілерді қолданады: - диагностикалық тест қорытындыларын, - диагностикалық тарату құралдары, - әдістемелік көмекші құралдар мен нұсқаулар. Жұмсақ саралау. Жоспарланған мамандыққа қызығушылықтар мен бейінділік. Мұнда оқушының өзіндік дара білім алу аймағын құруына мүмкіндігі кеңейеді. Бейіндік оқытуға көшу келесі мақсаттарды алдына қояды: - толық жалпы білім беру бағдарламаның жеке пәндерін терең оқытуды қамтамасыз ету; - білім алушылардың жете тұлғалық, дараланған, өзіндік білім алу бағдарламаларын құруларына мүмкіндік беру және икемді оқыту мазмұнын кеңінен саралауға жағдай жасау; Бейіндік білім беруді іске асыру тек қана бейіндік емес пәндердің оқу материалын салыстырмалы түрде қысқарту жағдайында ғана мүмкін болады. Бейіндік оқытуды ендіру кезеңдері: дайындық кезеңі; бірінші кезең; екінші кезең; үшінші кезең. Бейіндік оқытудың мақсаттары «Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың Мемлекеттік бағдарламасында» орта білімнің жоғары сатысында бейіндік оқытуды енгізу жоспарланған болатын. Кейінгі жылдары еліміздің мектептерінің 10 сыныптары екі бағыт (қоғамдық-гуманитарлық және жаратылыстану-математикалық) бойынша оқытуды бейіндік саралауға көшті. Білім беруде қазіргі таңда өзекті болып отырған мәселенің бірі – бейіндік оқыту болып табылады. Бейіндік оқыту бұл оқытудың бір түрі – оқушылардың пән бойынша білімінің деңгейін көтеретін, сол арқылы жоғары нәтижелерге жетуге мүмкіндік беретін пәндерді тереңдетіп оқыту. 28.Аралас қашықтан оқыту формасы Қазіргі уақыттa білім aлудың колданыстa жүрген тәсілдерінің бірі зaмaнaуи телекоммуникациялық технологияларды, нaқты aйтқaндa интернет желісін қолдaнa отырып, қaшықтaн оқыту. Қашықтан оқытудың тиімділігі оғaн енгізілген педaгогикaлық мaғынaмен aнықтaлaды, оның ішінде екі түрге бөлуге болaды. Біріншісі, бүгінде кеңінен тaрaлғaн, қaшықтықтaн оқыту aрқылы мұғaлім мен оқушы aрaсындa aқпaрaт aлмaсуды білдіреді. Екінші тәсілі қaшықтaн oқытудың бaсым бaғыты – қaзіргі зaмaнғы телекоммуникaция құрaлдарының kөмегімен құрылғaн oқушының жеке тaнымдылығының қызметі. Бұл білім бeру субъeктілeрінің өзaра іс-қимылының интерактивтілігін және oқу прoцесінің өнімділігін қaмтaмaсыз ететін aқпaрaттық және педaгогикaлық технoлoгияларды біріктіруді көздейді. Бұл жaғдaйдa aқпaрaт aлмacу және жіберу oқушылардың нәтижeлі білім бeру қызметін ұйымдаcтыру үшін көмекші oртaның рөлін aтқaрaды. Oқыту нaқты уaқытта cинхрoнды түрдe жүрeді (чaт, бeйнe бaйланыc, қaшықтaғы cтудeнттeр мeн мұғaлімдeрге oртaқ “виртуaлды тaқтaлaр” жәнe тaғы бaсқaлaр), сoнымeн қaтaр aсинхрoнды (элeктрoндық пoштa нeгізіндeгі тeлeкoнфeрeнциялaр). Қaшықтaн oқыту интeрнeт-білім бeрумeн тығыз бaйлaнысты. Өткeн жылы әлeмде oрын aлғaн пaндeмияға бaйланысты eліміздeгі білім жүйeсі қaшықтaн oқыту фoрмaтынa көшті. Oсы кeздe ұстaздaр қaуымындa сaбaқты қaлaй ұйымдастыруға болaды, өз уaқытыңды қaлaй дұрыс пaйдaлaнуғa бoлaды? Aтa- aнaмен қaлaй тиімді бaйлaныc жacaуғa бoлaды? – дeгeн көптeгeн cұрaқтaрдың туындaғaны рac. Aрaлac oқыту фoрмaтындaғы oқу үдeріcін ұйымдaстыру, oқытушы мeн білім aлушылaрдың күндізгі oқу кeзіндe өзaрa іc-қимылының дәстүрлі фoрмaлaрын қoспaғaндa жeкeлeгeн қaшықтaн oқыту технoлoгиялaрын қoлдaну aрқылы жүзеге aсырылaды. Aрaлaс oқыту фoрмaтындaғы теoриялық oқыту кeзeңіндe пәндeрді oқыту "Төңкерілгeн клаcc" тeхнoлoгиясы бoйынша жүзeгe aсырылaды: oқытушылaрмeн бaйлaныc caғaты aрқылы жәнe Univer жүйecі, MOODLE ҚОЖ элeктрoнды қaшықтaн oқыту жүйeсі aрқылы студент бaрлық oқу мaтериaлдaрымeн (дәріс кoнcпeктілeрі, бeйнe лeкциялaр, прeзeнтaциялaр), тaпcырмaлaрмeн (тecттeр, жaзбaшa тaпcырмaлaр, ұжымдық тaлқылaу) қaмтaмacыз eтілeді. Aрaлac oқыту фoрмaтындa жүзeгe acырылaтын пәндeрдің oқу-әдістeмeлік кeшeндeрі, білім aлушылaрдың caндық білім бeру рecурстaры мeн өзіндік жұмыcы бoйынша ұcыныcы тoлық мaзмұнды бoлуы тиіс. Aрaлac қaшықтaн oқыту қaзіргі зaмaн тaлaбы бoлсa, oны ұйымдacтырудa пeдoгoг-ұстaздaрдың біліктілігі жoғaры, зияткeрлік жәнe кәcіби дeңгeйі жoғaры дeңгeйдe дaмығaн бoлуы өте мaңызды! 29. Қашықтықтан оқыту дәстүрлі оқытудан ерекшелігі Қашықтықтан оқыту – оқушы мен ұстаздың алыстан, арақашықтықтан немесе толық емес жанама өзара іс-қимылы кезінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды және телекоммуникациялық құралдарды арқылы жүзеге асырылатын оқытудың формасы. Қашықтықтан білім беру технологиялары қашықтықтан оқу сабақтарын «оnline», «offline» режимінде өткізуге негізделген. «Оnline» кезінде оқу сабақтары нақты уақыт режимінде оқудың өзара іс-әрекет ету үдерісін қарастырады (бейнеконференция, интернет желісімен хабар алмасу, телефон аппараты арқылы келіссөздер). «Оnline» режиміндегі оқу сабақтары ұстазбен білім алушы арасындағы асинхронды тілдесудің (электрондық пошта, кейіннен қорытынды бақылау тапсырумен оқытушының тапсырмасы бойынша білім алушының оқулықпен жұмысы) оқу іс-әрекеті процесін қарастырады. Қашықтықтан оқыту мақсаты:сапалы білім беру қызметін алуда азаматтардың мүмкіндіктерін кеңейту; олардың білім қажеттіліктерін тұрғылықты жеріне, әлеуметтік жағдайына, жасына, денсаулығына және өмірдің тағы басқа себептеріне қарамастан қамтамасыз ету. 30. Аралас оқыту түрін ұйымдастырудың оң жақтары Аралас оқыту – дәстүрлі күндізгі оқыту нысанында және қашықтықтан оқыту технологияларын пайдалана отырып жүргізілетін оқыту технологиясы. Аралас оқыту түрін ұйымдастырудың оң жақтары: - Аралас оқыту студенттерді алдымен желіде өз бетінше жұмыс істеуге шақырады. Содан кейін студенттер мұғаліммен бірге тұжырымдамалар мен идеяларды талқылауға немесе практикалық жұмыстар арқылы жұмыс жасауға жиналады. Бұл модель кейбір студенттер үшін өте пайдалы болуы мүмкін. - Аралас оқыту өзара әрекеттесуді ынталандырады. Сабақта сөйлеуге бейім оқушылар өздерінің күштерін сезіне алады. Үйде жайлы ақпарат алғаннан кейін, олар өздері қатысуға ыңғайлы бола алады. - Мұғалімдер қосымша көрсеткіштерге қол жеткізе алады. Интернеттегі білім берудің көптеген модульдері өздігінен дамиды. Бұл нұсқаушыларға студенттердің үлгерімін бақылауға жақсы мүмкіндік береді. Бұл көрсеткіштер ата-аналарды баласының үлгерімі тұрғысынан ұстап тұра алады. - Аралас оқыту таныс ресурстарды қолданады. Оқушылар үнемі технологиямен қоршалған. Аралас оқыту планшеттер, қосымшалар, ноутбуктар және ақылды тақталар сияқты көптеген студенттерге таныс және қызығушылық тудыратын ресурстарды қамтиды. - Аралас оқыту білім беру шығындарын азайту мүмкіндігіне ие. Аралас оқыту сыныптарды интернет кеңістігіне орналастыру арқылы шығындарды төмендетуі мүмкін және бұл қымбат оқулықтардың орнын студенттер көбінесе өздерін сабаққа әкелетін электронды құрылғылармен алмастырады. - Аралас оқыту көбінесе студенттердің деректерін автоматты түрде жинайтын және оқу үлгерімін өлшейтін, мұғалімдерге, студенттерге және ата-аналарға оқушылардың толық мәліметтерін беретін бағдарламалық жасақтаманы қамтиды. Көбінесе, тестілер автоматты түрде балл жиналып, лездік кері байланысты қамтамасыз етеді. - Аралас оқыту студенттерге өз қарқынымен жұмыс істеуге мүмкіндік береді, әрі қарай жүрмес бұрын жаңа ұғымдарды толық түсінетіндігіне көз жеткізеді. - және де студенттердің оқуын жеңілдетеді, идеяларын тиімді түрде жеткізеді, оқуға деген қызығушылықтарын көрсетеді, тиімді ұйымдастырады. 2 деңгей
Концепция (лат.conceptio- түсіну, бірыңғай ой, тұтас ой)- қайсы бір нәрселерді, құбылыстарды, процестерді көрудің (көзқарас), түсінудің, түсіндірудің (трактовка) белгілі тәсілін білдіретін көзқарастар жүйесі. Қағидалар "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 25) тармақшасына сәйкес әзірленді және қашықтан оқытуды ұйымдастыру қағидалары бастауыш, негізгі орта, жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруді, білім алушыларға арналған қосымша білім беруді ұсыну тәртібін және жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары жөнінде онлайн-оқыту нысанында оқу процесін ұйымдастыру қағидаларын айқындайды. 2. Тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктерде (жекелеген объектілерде) төтенше жағдай, шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин енгізілген, төтенше жағдайлар жарияланған жағдайларда қашықтан оқыту облыстардың, Нұр-Cұлтан, Алматы және Шымкент қалаларының білім басқармалары бұйрығының негізінде барлық білім алушылар үшін ұйымдастырылады. 3. Ауа райының қолайсыз метеожағдайларына байланысты қашықтан оқыту "Қолайсыз ауа райы метеожағдайларында білім беру ұйымдарында, сондай-ақ техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында сабақтарды тоқтату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 18 қаңтардағы № 42 бұйрығына (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13076 болып тіркелген) сәйкес облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың білім беруді басқару органының бұйрығы негізінде ұйымдастырылады. 4. Білім беру ұйымдары қашықтан оқытуды: 1) денсаулық жағдайы туралы дәрігерлік-консультациялық комиссияның қорытындысы бар білім алушыларға; 2) қатысу кезеңіне арналған халықаралық, республикалық оқу-жаттығу жиындарына, спорттық жарыстарға, зияткерлік және шығармашылық конкурстар мен фестивальдарға қатысушыларға; 3) ата-аналарының немесе басқа да заңды өкілдерінің өтініші бойынша белгілі бір кезеңге арналған педагогикалық кеңес пен қамқоршылық кеңестің шешімімен орта білім беру ұйымдарындағы білім алушыларға; 4) техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарындағы (бұдан әрі – ТжКОБ) білім алушыларға мамандықтардың белгілі тізбесі бойынша осы Қағидаларда белгіленгеннен аспайтын көлемде; 5) жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарындағы (бұдан әрі – ЖЖОКБҰ) білім алушыларға кадрларды даярлау бағыттары белгілі тізбесі бойынша осы Қағидаларда белгіленгеннен аспайтын көлемде ұсынады. 32. Қашықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібіне енген өзгерістер Қашықтан оқытудың білім саласындағы мақсаты: Білім берудің біртұтас ақпараттың жүйесін құру арқылы оқушылар мен студенттердің білім деңгейін көтеру. Қашықтықтан оқыту тәсілі бойынша жұмыс істейтін оқытушы оқытудың жаңа технологиясын, оқытудың компьютерлі және тораптық жүйелерін жетік біліп, олармен іс жүргізу ісін орындау шарт.Қашықтықтан оқыту технологиясынын дамуына Интернеттің әсерін бағалау қиын. Ол ара қашықтықтықты қысқартумен қатар, оқытушы мен студентке анағұрлым көп еркіндік береді. Енді тыңдаушы немесе студент тапсырмалар және тестпен өзіне ыңғайлы уақытта айналыса алады. Оқытушы материал мазмұньн жедел түрде өзгерте алады. Қашықтықтан оқыту мектептерде Республика, облыс, қала және мектеп кеңістігінде кең қолданыс табуда. Мектеп көлемінде айтатын болсақ, «Интернет күнделікті» алуға болады. Бұл жаңашылдық екі – үш жыл көлемінде өз жұмысын атқарып келуде. Бұл инновациялық әдіс арқылы ата – аналар балаларының білім үлгірімін, ал оқушылар үй жұмысын уақытында біліп отырады. Мұндай әдіс арқылы мектеп пен ата – аналар қауымы арасындағы байланыстың одан сайын нығаюына үлкен септігін береді Оқу процесін сапалы ұйымдастырудың келесі түрі - «Е-learning». Е-Learning – бұл оқу үрдісін ұйымдастырудағы халықаралық стандарттар мен принциптерін қолдайтын, барлық заманауи талаптарға сәйкес келетін, электронды және қашықтықтан оқыту. Оқытудың аталмыш жүйесі білім беру саласын түбегейлі өзгертеді. Е-learning технологиялары оқу үрдісіне келесі мүмкіндіктер береді: Интерактивті, өйткені, мұғаліммен, сыныптастарыңмен синхронды (чат, скайп) және асинхронды ( пошта, форум) әрекеттесу арқылы оқуға болады. Е-learning-тің басқа технологиясы – бұл мұғалімнің оқу сайты. Мұғалімнің оқу сайттарының ресурстары (бейнелекциялар, тест жұмыстар, практикалық тапсырмалар, форумдағы дискуссиялар, есептер шығару практикумдары, компаниялардың оқу-жаттығу жұмыстары) оқушыларға ыңғайлы уақытта керекті тақырыбымен өз бабымен жұмыстануға мүмкіндік береді. Сандық білім беру контентін электронды оқулықтар, компьютерлік ойындар, виртуалды жаттығу әдістері, ғылыми - әдістемелік зерттеулер құрайды. 33. Қашықтықтан оқытуды қолданудың негізгі салалары Қашықтан оқыту формасы бүгінде уақыт және кеңістік белдеулерінен тәуелсіз, көпшіліктің өз бетінше үздіксіз жалпы білім алу жүйесін, өзара ақпарат алмасуын қалыптастырады және жүзеге асырады. Одан басқа, қашықтан оқыту жүйесі әлеуметтік жағдайына қарамастан және еліміз бен шет елдің кез-келген ауданында тұрса да адамның білім және ақпарат алу құқығын қамтамасыз етеді. Ел азаматының білім алу құқығын қамтамасыз етуде және қоғам қажеттілігін өтеуде тек осы жүйе мейілінше икемді әрі тиімді.жоғарыда айтылған факторларға сүйеніп айтқанда, мамандарды дайындау мен олардың жоғары квалификациялық деңгейін ұстап тұруда қашықтан оқыту ХХІ ғасырдағы ең әсерлі жүйе болып табылады. Қашықтықтан оқытуды қолданудың негізгі салалары Қашықтықтықтан оқыту нысаны негізгі үш технологиялар бойынша жүзеге асырылуы мүмкін: • желілік технология (автономды желілік курстар немесе виртуалды кафедралар, Интернетті пайдаланатын университеттер); • кейс-технологиялар негізінде қашықтықтықтан оқыту; • ТВ-технологиялар негізінде қашықтықтықтан оқыту. Қашықтықтықтан оқытудың нысандары: бейне лекциялар, теледидар лекциялары; радио-лекциялар; мультимедиалық лекциялар; бейне конференциялар; телеконференциялар; әлектрондық оқу басылымдары бойынша (әлектрондық оқулықтар, мультимедиалық оқыту бағдарламалары, тренажерлар, ақпараттық-анықтамалық жүйелер) студенттің өзіндік жұмыстары, виртуалды зертханалық практикумдар (имитациялық модельдер); компьютерлік тестілеу жүйелері; форумдар, чаттар мен әлектрондық пошта арқылы консультациялар беру. Қашықтықтықтан оқыту технологияларын қолдана отырып білім беру бағдарламаларын іске асыру кезіндегі консультациялар жүйесі бірнеше түрдегі консультацияларды қарастыруы мүмкін: a) жеке күндізгі (білім алушылардың бастамасы бойынша жекелеген жағдайда); b) жеке қашықтықтықтан (бақылау және аттестаттау жұмыстарына арналған рецензиялар, телефон, e-mail, чат, форум бойынша); c) топпен қашықтықтықтан (чат арқылы, Web-сайтында жиі қойылатын FAQ айдары, телеконференциялар түрінде). 34.Қашықтан оқытуға анықтама беру Қашықтықтан оқыту – мұғалім мен оқушы арасында қандай да қашықтықта интернет ресурстарының сүйемелдеуімен өтілетін оқытудың формасы, яғни интернет желілерінің көмегімен белгілі бір арақашықтықта оқыту. Қашықтықтан оқытудың үш түрлі формасы бар: онлайн (синхрондық) және оффлайн (асинхрондық) және кең таралған үшінші түрі – вебинар. Қашықтықтан оқыту дегеніміз — мұғалім мен оқушы арасында қандай да қашықтықта интернет ресурстарының сүйемелдеуімен өтілетін оқытудың формасы, яғни интернет желілерінің көмегімен белгілі бір арақашықтықта оқыту Онлайн режимдегі оқыту дегеніміз – интернет ресурстарының көмегімен ағымдағы уақытта белгілі бір қашықтықта мұғалім экранын көру арқылы оқытуды ұйымдастыру формасы. Мұнда мұғалім түсіндірмесін, көрсетілімдерін көру арқылы оқып үйренеді. Оффлайн режимдегі оқыту дегеніміз – интернет ресурстарының көмегімен (электрондық пошта) мұғалім мен оқушы арасындағы ақпарат алмасуды қамтасыз етуге мүмкіндік беретін оқытудың формасы. Мұнда оқушылар, студенттер, тыңдаушылар өздерінің ізденіс, ақпарат жинақтау, тапсырмаларын желі арқылы оқытушыларына жолдап отырады. Ал, оқытушы тарапынан кері байланыс жасалып жүргізіледі. Вебинар дегеніміз – интернет желілерінің көмегімен семинарлар мен тренингтер өткізу формасы.Қашықтықтан оқытусеминарлары оқу сабақтарының белсенді түрі болып табылады. Ол семинарларбейнеконференциялардың көмегімен жүргізіледі. Олар пікірталасқа оның дамуының кезкелген жерінде кіруіне мүмкіндік береді және бұдан бұрынғы айтылған сөздерді оқып, бірнеше қадам артқа қайта оралады. Қашықтықтан оқыту қалай тиімді жүзеге асады: Біріншіден. Теледидар арқылы сабақ өткізу. Бұл – тіптен жаңа формат. “Балапан” және “Ел Арна” телеарналары бізге өздерінің эфирлік уақытын ұсынды. Екіншіден. Арнайы мамандандырылған интернет-платформалары арқылы өткізілетін сабақтар. Бұл цифрлық жүйелер оқушыларға өткен сабақты немесе бұрын талқыланған тақырыпты қайта қарауға, сондай-ақ онлайн-сабақ өткізуге, кері байланыс орнатуға, жеке дара оқыту мен тапсырмаларды геймификациялауға зор мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұл формат тестілеу жұмыстарын өткізуге және алған білімдерін бағалауға мүмкіндік жасайды. Бұрын мұндай компаниялардың білім беру контентіне қол жеткізу ақылы болса, осы кезеңде біздің балалар барлық керек ақпаратты және платформаларды тегін пайдалана алады. 35.Қашықтан оқыту мен онлайн оқытудың айырмашылығы Қашықтықтан оқыту мен онлайн оқытудың арасындағы айырмашылық Қашықтықтан оқыту vs Online Learning Қашықтан оқыту және онлайн оқыту бір-бірімен байланысты болғандықтан, адамдар осы екі терминмен шатастыратын, бірақ қашықтықтан оқыту мен онлайн оқытудың арасында белгілі бір айырмашылық бар. Қашықтықтан оқыту термині оқу процесінде оқушының әр түрлі географиялық қатысуына назар аударады, ал «Online Learning» интернеттегі оқыту әдісіне назар аударады. Онлайн режимінде оқыту қашықтықтан оқыту курстарынан өткен студенттерге курстық мазмұнды жеткізу әдісі ретінде қолданылады. Екінші жағынан, қашықтықтан оқыту әрқашан екі тарапты, оқу орны мен студенттерді қажет етеді. Алайда, «Online Learning» термині қарастырылған кезде оны интернеттегі қол жетімді деректерді өзінің қызығушылығы туралы білім алу үшін пайдаланатын адамның өзін-өзі басқаруына сәйкес де түсіндіруге болады. Мысалы, кез-келген адам Интернеттегі ақысыз оқу құралдарын қолдана отырып, белгілі бір графикалық құралдар / бағдарламалар туралы біле алады. Мұндай жағдайлардың кез-келгенінде, қашықтықтан оқыту және онлайн режимінде оқыту студенттер тобына емес, жеке адамға бағытталған. • Сонымен қатар, оқу процесінде оқушылардың дербестігі жоғарылайды және уақыт жағынан икемді. • Сонымен қатар, қашықтықтан оқыту курстары курстық мазмұнды жеткізу үшін коммуникациялық технологиялар сияқты көптеген басқа режимдерді қолданатындығын есте ұстаған жөн. Жұмыспен қамтылған қашықтықтан оқитындардың көпшілігі қазіргі уақытта ғаламторға икемділікке қол жеткізудің арқасында онлайн режимінде оқытуды таңдайды. 36.Қашықтан оқыту мен онлайн оқытудың ұқсастықтары Онлайн оқыту мен қашықтықтан оқытудағы ұқсастықтар мен айырмашылықтары. Негізгі ұқсастық — өз бетінше білім алу, яғни жаңа білім мен дағдыларды алу үдерісі. Аудиториядан тыс және оқытушылармен тікелей байланыста болған бұл үдеріс оқушылардан өзін-өзі тану және хабардарлықты арттыруды талап етеді. «Қашықтықтан оқыту» түсінігі оқушы мен мұғалім арасындағы қашықтықтың бар екенін көрсетеді. «Онлайн-оқыту» тақырыбы Интернет-байланыс арқылы жүреді. Яғни, мұғалім мен студент бір-бірінен бөлек тұрады. Қазіргі уақытта «қашықтықтан оқыту» және «онлайн оқыту» ұғымдары тек қана жасына және пайдалану жиілігінде ерекшеленеді. Қалғандарында олар бірдей болып келеді және келесі қасиеттерге ие: Жаттығу қарқыны — топтар мен бағдарламаларға қарамастан, өзіңіздің қарқынды материалдарыңызды оқуға болады. Икемді кесте — күндізгі немесе түнгі кез келген уақытта жұмыс істейді, бұл жұмыспен қамтудың жоғары деңгейі мен уақыт айырмашылығының мәселелерін шешеді. Ұтқырлық — оқу кезеңінде мұғалімдерден тиімді кері байланыс. Онлайн курстарға қатысар алдын бірнеше сұрақ қойып нақтылап алу қажет. Егер жауаптар қанағаттандырған болса болса, және жаттығу орындау түсінікті болса, онда сізге сабаққа қатысуға болады. 37.Қашықтан оқытудың қасиеттеріне сипаттама беріңдер Шетелдік тәжірибеге сүйенсек, қашықтықтан оқытудың тиімділігі – студенттің университетке бармай-ақ, өзіне ыңғайлы жерде отырып, берілген тапсырманы орындай беретіндігі, яғни уақыттың ұтымдылығы, екіншіден, оқу ақысының арзан болатындығы, шалғайдағы шетел жоғары оқу орнын елде жүріп-ақ оқып, диплом алу мүмкіндігінің болуы. Біз үшін қашықтықтан оқытудың маңыздылығы – білім берудің біртұтас ақпараттық жүйесін құру арқылы студенттердің білім деңгейін көтеру. Сонымен қатар әлемдік ақпарат кеңістігіне жол ашып, оқушылардың ғылыми және шығармашылық ізденістерін арттырып, білікті маман дайындап, оны өз игілігімізге жарата білсек, ұтар тұсымыз да сол болмақ. Бүгінде, информация өңдеу мен халықаралық деңгейде еңбек түрлерін бөлу әлемдік экономиканың ең негізгі ерекшеліктері болып отырған кезде, білім алу кез келген маманның жеке және кәсіби табысының негізгі көзі болып қала береді. Білімнің адамнын жұмысқа тұру мен өмір сүру деңгейіне тигізетін әсері бұрынғыға қарағанда анағұрлым күшейе бастады. Әрине, білімге қойылатын талаптар да өзгеріске ұшырады: әрбір жанның негізгі білімі мен оның тұрақты жаңарып отыруымен қатар қазіргі маман информациялық қорларды табысты пайдаланып, заң және экономика негіздерін де игеруі тиіс. Қазіргі мамандардан шығармашылық тұрғыдан ойлай білуі, соның негізінде шешім қабылдауы және өмір бойы оқып үйренуі талап етіледі. 38. Қашықтан оқытудың маңызы мен өзектілігі Қашықтан өзектілігі Қазіргі XXI ғасырда ғылым мен технология жетік оқытуға көптеген ғалымдар анықтама берген сол анықтамаларды жинақтай келе «Қашықтан оқыту – ақпараттық құралдар және ғылыми негізделген тәсілдер арқылы білім алу формасы. Қашыктықтан оқыту ұғымын кең мағынада алсақ, бұл-тыңдаушылар мен оқытушылардың бір-бірінен кеңістікте алыстатылған оқу формасы» деген анықтамаға тоқталдым. Қашықтан оқытуда екі компонент бар: оқытуды басқару және өз бетімен білім алу. Қашықтан оқыту мұғалімнің біліктілігін көтереді, оқушының өз бетімен білім алуын қалыптастырады, ата-аналардың жаңа технологияға көзқарастарын өзгертеді. 39. Желілік технология дегеніміз және қашықтан оқытудағы орны Желілік – технология - білім алушы, оқытушылар, әкімшілік арасындағы интерактивті өзара әсері мен оның оқу-әдістемелік қүралдармен жабдықталуын қамтамасыз етуде телекоммуникациялық желіні қолдануға негізделген. Оқытудың желілік – технологиясына жатады: * Интернет желісін пайдалану; * Электрондық поштаны пайдалану; * Телекоммуникациялық құрылғыларды пайдалану; * Мультимедиамен жабдықталған, интернетке шығу мүмкіндігі бар желелік компьютерлік класс. Электронды почта тыңдаушыларға курстың негізгі мәселелері бойынша конфиденциалды хат жазысуға мүмкіндік береді. Электронды почта арқылы ақпаратты жоғары жылдамдықпен жіберу мүмкіндігінің арқасында тыңдаушыға көмек дер кезіңде, сұранысты алған соң бірден көрсетіледі. Интернет көмегімен тыңдаушылармен кері байланыс орнатып қана қоймай, олардың оқу қызметін бақылауға, бағалауға болады. Сгндықтан қашықтықтан оқытуда желілік технологияның алатын орны ерекше. Олсыз қашықтан оқыту мүмкін де емес болар еді. 40. Телевизиялық-спутниктік технология Спутниктік теледидар – геостационарлық орбитада (бұрын басқа орбиталарда ) ғарышта орналасқан ретранслятор ретінде жасанды Жер серіктерін пайдалана отырып, таратушы орталықтан тұтынушыға телевизиялық сигналды беруге арналған жүйе. беру және қабылдау жабдықтары. Жер үсті теледидарымен салыстырғанда, ол әдеттегі жолмен ретрансляция үшін қол жеткізу қиын, жоғары сапалы теледидар сигналымен үлкен аумақтарды қамтуды қамтамасыз етеді. Спутниктік тарату желілерінде таратылатын телебағдарламалар абоненттерге жергілікті телеорталықтар немесе эфирлік телерепляторлар арқылы жеткізіледі. Тікелей хабар тарату бағдарламаларын қабылдауды жеке үй қабылдағыштары немесе кабельдік теледидар желілерінің басты станциялары жүзеге асырады. Спутниктік теледидар сигналын қабылдау үшін арнайы жабдық қажет. Стандартты жинақ спутниктік антеннадан, түрлендіргіштен және спутниктік қабылдағыштан (спутниктік қабылдағыштан) тұрады, соңғысы теледидар орталығының жабдығының бөлігі болуы мүмкін, кабельдік теледидардың бас станциясының бөлігі болуы мүмкін, ал үйде қабылдау жағдайында ол мүмкін. бөлек құрылғы немесе теледидарға немесе компьютерге орнатылған болуы мүмкін. 41. Қашықтан оқытуды қолданудың негізгі салалары Қашықтан оқытудың білім саласындағы мақсаты: Білім берудің біртұтас ақпараттың жүйесін құру арқылы оқушылар мен студенттердің білім деңгейін көтеру. Қашықтан оқытудың білім саласындағы міндеттері: бір-бірімен тығыз байланысты бола отырып. мемлекеттік (республикалық) деңгейіндегі қашықтықтан оқытудың құрамына енуі; құру кезінде мемлекеттің стандарт талаптарын сақтау; Қашықтан оқытудың жергілікті жүйесі белгілі бір білім және жекелеген қала (университет) шеңберінде жұмыс атқарады, оның құрамына тек жоғары оқу орындары ғана емес, мектептер, гимназиялар мен колледждер де кіреді. Осындай жүйенің аясында жұмыс жасаудың алғашқы сатысында зиялылық потенциялын, компьютерлік техниканы ұтымды пайдалана отырьш, үздіксіз білім беру принциптерін ойдағыдай іске асыру қажет. Осыған орай, мектептер мен жоғары оқу орындары жергілікті және аймактық желіні пайдаланып, шығармашылық жұмыстарын таратып, оқыту үрдісінде әдістеме бойынша тәжірибе алмасуы қажет.Оқытудың ауқымды және жергілікті жүйелерін ойдағыдай пайдалана білудің нәтижесінде білімнің базалық және деректердің банкілік мәліметтеріне, клиент - сервер, мультимедиа, компьютерді оқып-үйренуші жүйелерге, электрондык оқулыктарға, оку-әдістемелік материалдарға, қашықтықтан оқыту жүйесінің технологиясымен үйлесімді болып келетін, алдағы уақытта оқыту тәсілдерінің ішінде кең тараған бес аспап әрі өміршең түрлері бола алатындай жайлы окулыктарға, бағдарламаларға еркін кіруге болады.Осындай сан қырлы, әрі күрделі мәселелерді жүзеге асыруда оқытушының атқарар рөлі орасан. Оған әрі ауыр, әрі жауапты міндет жүгі жүктеледі: ол курстың бағдарламасының құрылымын дайындап, оны қашықтан білім беру жүйесімен астастырып бейімдейді, оқу үрдісінің барысын қадағалап, тапсырмаларды орындау барысында, өз бетімен бақылау-пысықтау жұмыстарын орындау жөнінде ұсыныстар береді. Бұл ретте қашықтықтан оқыту жүйесінің әдістерінде көрсетілгеніндей, көңіл-күй, психологиялық қарым-қатынас бой көрсетеді. Қашықтықтан оқыту тәсілі бойынша жұмыс істейтін оқытушы оқытудың жаңа технологиясын, оқытудың компьютерлі және тораптық жүйелерін жетік біліп, олармен іс жүргізу ісін орындау шарт. Қашықтықтан оқыту тәсілімен оқытатын оқытушыларға және осы істе мүдделі басқа да адамдарға бірнеше талаптар қойылады: · Оқытушы компъютермен жоғары дәрежеде сауатты жұмыс істей білуі қажет. · Қашықтықтан оқытудағы мақсаттары мен міндеттері, оның алдағы уақытта ақпараттық технология және коммуникация құралдарының негізінде дамуы туралы білуі қажет. · Қашықтықтан оқыту технологиясын жетік білетін, білім саласындағы қызметкерлерді, оқушыларды таныстыра білуі қажет. · Оқытушының ақпараттық құралдармен жұмыс істеуге іс жүзінде дағдылануы қажет. 42.Қашықтан оқытудың сырттай оқытудан айырмашылығы Қашықтан оқыту – бұл әдеттегі күндіз немесе сырттай оқудан көп айырмашылығы бар оқытудың жаңа, арнайы формасы. Ол оқушы мен мұғалімнің, оқушылардың өзара қарым-қатынасының өзгеше формасын, өзгеше оқу құралы мен әдістемені, оқытуды ұйымдастырудың өзгеше түрін ұсынады. Сонымен қатар оның құрамы кез-келген оқыту формасында, кезкелген оқыту жүйесінде бар компоненттерден, оқытудың барлық түрінде, әлеуметтік қажеттілікті өтейтін мақсаттардан; оқу орнының түріне қарай қолданыстағы программаларды қамтитын мазмұннан; әдістемелерден, ұйымдастыру формасынан, оқу құралдарынан тұрады. Қашықтан оқыту формасының соңғы үш компоненті қолданыстағы технологиялық негіздерге (мысалы, тек компьютерлік коммуникацияға, баспа құралымен, компакт дискімен, кейстехнологиямен жабдықталған компьютерлік телекоммуникацияға) қарай айрықшаланған. Сырттай оқу мен қашықтан оқуды шатастырмау керек. Олардың басты айырмашылығы қашықтан оқытуда жүйелі әрі әсерлі интерактивтік оқыту қамтамасыз етіледі. Қашықтан оқытуды оқудың жаңа бір формасы деп, тиісінше қашықтан білім беруді (оқыту нәтижесі сияқты жүйені де, процестің өзін де) білім берудің жаңа формасы деп қарастыру керек. Әрине, оны басқа оқу жүйелерінің жетілдірілген түрі деп қарауға болмас. Қашықтан оқыту да күндізгі оқытудағыдай мазмұн мен мақсаттар негізінде құрылады. Бірақ, интернеттің ақпараттық ортасының және оның қызметінің мүмкіндіктеріне байланысты, қашықтан білім беруді жүзеге асыру ерекше болады. 43.Қашықтан оқыту процесінде пайдаланылатын негізгі әдістер Интерактивті сөзі - өзара әрекет ету бейімділігін білдіреді немесе әңгімелесу, әлде кіммен (адаммен) не болмаса әлде немен (мысалы, компьютермен) сұхбаттасу режімінде болады. Демек, интерактивті оқыту – бұл, ең алдымен, сұхбаттасып оқыту, оның барысында оқытушы мен оқушының өзара әрекет етуі жүзеге асырылады. Пассивті оқыту әдістері – оқушы оқытудың «объектісі» ролін атқарады (тыңдау және көру); Активті оқыту әдістері (белсенді) оқушы оқытудың «субектісі» болып шығады (өзіндік жұмыс, шығармашылық жұмыс, лабораториялық-практикалық жұмыс); Интерактивті оқыту әдістері – inter (өзара), akt (әрекеттесу). Оқыту процесі барлық оқушылардың тұрақты белсенді өзара қарым-қатынасы арқылы жүзеге асырылады. Оқушы мен мұғалім оқытудың тең құқылы субъектісі болып табылады. Кейс-стади–өзбетінше ойлау қабілетін және шешім қабылдау дағдыларын кӛрсетуге мүмкіндік беретін мәселелі сипаттағы сұрақтарды топпен талдау. PBL (problembasedlearning–мәселеге-бейімдеп оқыту) әдісі -қойылған мәселемен өзбетінше жұмыс істеунәтижесінде студент әртүрлі пәндер бойынша компетенттілік құрылымдарын игеретін оқыту әдісі. TBL (teambasedlearning–кішітоптардаоқыту) әдісі –студентте топта жұмыс істеу дағдысын дамытуға мүмкіндік беретін оқытудың топтық әдісі Тренинг (ағылш. «to train» - оқыту, жаттықтыру). Егер оқыту интерактивті жүргізілсе, яғни ақпарат ала отырып түсініксіз сәттерді талқылауға, сұрақ қоюға мүмкіндік алса берілген ақпаратты тез меңгереді және алған білімдерін бекіте отырып, мінез-құлық дағдылары қалыптасады т.б. 43.Қашықтан оқытудағы оқыту контентінің және оны дайындаудың ерекшелігі Қашықтықтан оқыту жүйесіндегі білім контенттерінің оқу белгілерінің электрондық басылымы қағаз басылымының барлық ерекшеліктеріне ие бола отырып, елеулі айырмашылықтары мен артықшылықтары да бар. Дербес жағдайда: компьютер жадында немесе дискілерде сақтау ықшамдылығы, гипермәтіндік мүмкіндіктер, бейімділігі, таралымы, өзгертулер мен толықтыруларды жылдам енгізудің мүмкіндігі, электронды пошта бойынша жіберудің ыңғайлылығы. Бұл - пән бойынша дидактикалық, әдістемелік және ақпараттық-анықтама материалдарын өзіне енгізген, сонымен бірге, білімді өз бетімен алу және бақылау үшін оны кешенді қолдануға әсері болатын бағдарламамен қамтамасыз етілген автоматтандырылған оқыту жүйесі. 1. Оқытудың адамгершілік қағидасы. Оның ішкі мазмұны оқытуға үндейтін және әлеуметтік жинақталған тәжірибені оқып үйренушілердің меңгеруі үшін жоғары қолайлы шарттарды туғызып, білім беру үрдісіндегі бүтіндей адамға бағытталады. 2. ҚО жүйесінде білім беру үрдісін жобалау кезінде педагогикалық көзқарастың басымдылығының қағидасы. Бұл аталған қағиданың мәнісі, ҚОЖ -ін жүзеге асыруға болатын көріністердің дидактикалық үлгілерін құрайтын теориялық тұжырымдамаларды талдаудан бастау қажет екендігінен тұрады. 3. Педагогикалық мақсатқа лайықты жаңа ақпараттық технологияларды қолдану қағидалары. Ол жобалаудың әрбір қадамының тиімділігіне және ҚОЖ жасауға педагогикалық баға беруді талап етеді. Сондықтан да, ең бірінші жоспарға техниканы енгізуді емес, білім беруге қызмет ететін және оқу курстарының сәйкес мазмұнды толықтыруларын қою қажет. 4. Білім беру мазмұнын таңдау қағидалары. ҚО жүйесінің білім мазмұны ҚР –ның Мемлекеттік білім беру стандартымен сәйкес келуі тиіс. 5. ҚОЖ –де таралатын ақпараттардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидалары. Ұйымдастырушылық және техникалық тәсілдердің қажеттілігі жағдайында керекті мәліметтерді қауіпсіз және құпиялы сақтауды, қолдану мен беруді қарастыру, оның қауіпсіздігін сақтау, беру мен қолдану кезінде қамтамасыз ету қажет. 6. Білім беру деңгейінің бастапқы қағидасы. ҚОЖ-де тиімді оқыту білім, білік, дағдыларының нақты жиынтығын талап етеді. Мысалы, оқуға, кандидаттың нәтижелі оқуы үшін, өзіндік оқу еңбегінің ғылыми негіздерімен таныс болуы керек, компьютермен және т.б.жұмыс жасай алатын нақты дағдыларына ие болуы тиіс. 7. Оқыту технологиясының сәйкестендіру қағидалары. Оқыту технологиясы Қашықтан оқыту үлгілерімен сәйкес болуы қажет. Сонымен, дәстүрлі пәндік үлгіде оқытуда ұйымдастыру түрін оқыту ретінде дәрістер, семинар және практикалық сабақтарда, боямалы немесе іскерлік ойындар, зертханалық сабақтар, өзіндік жұмыстар, өндірістік тәжірибелер. 45. Қашықтан оқытудағы оқу-әдістемелік кешеннің сипаттары Қашықтықтан оқыту технологиясы –оқу үрдісі кезінде оқып үйренушілер мен оқытушылар арасында интерактивті өзара іс-әрекетте оқытылып, материалдың негізгі көлемін оқып үйренушілерге жеткізуді қамтамасыз ететін, оқылған материалдарды меңгеру бойынша, сонымен бірге оқу үрдісі барысындағы оқып үйренушілердің өз бетімен жұмыс істеуіне мүмкіндік беретін ақпараттық технология. Қашықтықтан оқыту – компьютерлік және телекоммуникациялық технологияларға негізделген оқытудың құралдары мен түрлері, білім беру үрдісінде үздік дәстүрлі және инновациялық әдістер қолданылатын, күндізгі және сырттай білім алу ретінде білімді қабылдау түрі болып табылады. Қашықтықтан оқыту кезіндегі білім беру үрдісінің негізін жеке кесте бойынша өзіне ыңғайлы жерде оқуға мүмкіндігі болатын, оқытудың арнайы құралдары жиынтығы өзінде бола отырып, электронды және қарапайым пошта, телефон арқылы оқытушылармен келісілген байланыс жасауына, сонымен қатар, күндізгі бөлімде де мүмкіндігі болатын, оқып үйренушінің мақсатқа бағытталған және бақыланатын қарқынды өзіндік жұмысы құрайды. Қашықтықтан оқыту білім жүйесі жоқшылыққа, географиялық немесе уақытша оқшаулануға қатысты себептермен, әлеуметтік қорғаны жоқ және дене бітімі жетілмеуіне байланысты білім мекемелеріне бару мүмкіндігі жоқ немесе өндірістік және жеке жұмыстары болу себебінен, ешкімнің оқуға мүмкіндігін шектеуге болмайды деген гуманистік қағидаларға жауап береді. Қашықтықтан білім беру –жаңа ақпараттық технологиялар мен мультимедиялық жүйелер негізінде күндізгі, күндізгі - сырттай, кешкі және сырттай оқытудың элементтері үйлестірілген ерекше, жетілген түрі. Қазіргі замандағы телекоммуникациялық және электронды басылымдар дәстүрлі оқыту түрінің барлық құндылықтарын сақтай отырып, кемшіліктерін жеңіп шығуға мүмкіндік береді. Қашықтықтан оқытудың ерекшеліктері классикалықпен қатар салыстыру бойынша мынандай жетістіктерге ие: - Жеке адамның үздіксіз әлеуметтену мүмкіндігі; - Икемділік (оқытудың уақыты, орны, көлемі және қимылы бойынша); - Жеке оқу жоспарын қолдану мүмкіндігі; - Оқу ақпаратына қол жеткізу ,оны жедел жаңарту; - Экономикалық (оқу алаңы, транспорты, техникалық құралдардың шығынын қысқарту есебінен); - Жаңа технологияларды қолдану; - Оқып үйренушілердің әлеуметтік құқығының теңдігі (олардың тұратын жерлері мен денсаулық жағдайына қарамастан); - Барлық елдегі ақпараттық – оқыту ресурстарының шығысы мен кірісі; - Материалдарды көбейту мәселелерінің жоқтығы, оларды тарату ыңғайлылығы; - Оқып үйренушілердің өз - өзіне бақылау жасауын қамтамасыз ету. Ақпараттық технологиялармен оқытудың айрықша тиімділігі, қашықтықтан оқыту үрдісін автоматтандыру үшін, барлық қажетті компоненттерді шоғырландырушы қашықтықтан оқытудың арнайы ақпараттық жүйесі бағдарламаларын қолдану болып табылады. Қашықтықтан оқыту – оқытушының білімгермен оқыту құралдары арқылы интерактивті қарым - қатынас әрекет үрдісін ұйымдастыруға мүмкіндік беретін жаңа ақпараттық - педагогикалық технология (ереже бойынша компьютерлік техника). Қашықтықтан оқыту артықшылықтары төмендегідей болып табылады: кез келген жерде, кез келген мерзімде оқуға мүмкіндігі бар; кәсіби қызметпен қатар білім алуға болады; оқу үрдісінде ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың жаңа жетістіктерін пайдалана отырып, білімгерлер мен оқытушылар арасындағы белсенді сұхбат, оқу ақпаратына мүмкіндік беру; білім алушының мекен жайына, денсаулық жағдайына, элитарлық және материалдық жағдайына қарамастан тепе - тең дәрежеде білім алуға мүмкіндігі бар. Қашықтықтан оқыту технологиясын пайдалана білім беру үрдісінің негізіне арнайы жасалған оқу-әдістемелік материалдармен білім алушының мақсатты және бақыланатын өзіндік жұмыс жасауы алынған. Қашықтықтан оқытудың компонеттері мен әдістемелік тәсілдері оқытуды мүмкіндігінше ыңғайлы және тиімді етуге бағдарланған. Оқу орындарында да қашықтықтан оқыту жүйесі қазір қарқындап дамуда. Басқа оқыту жүйелерімен салыстырғанда, бұл өте маңызды, пайдалы оқыту жүйесі болып табылады. Сонымен қатар демократиялық оқыту жүйесіне жатқызуға болады, себебі кез - келген адам осы жүйенің арқасында салыстырмалы түрде аз ғана материалды жұмсау арқылы өзіне мамандық ала алады, біліктілігін көтере алады, өзінің білімін жаңа білім орталықтарымен толықтыра алады. Қашықтықтан оқыту жүйесінің негізгі мақсаты – жеке адамды интеллектуалды дамыту, ақпаратпен жұмыс жасай білуге үйрету және оның ерекшелігі – ол өзіндік оқыту жүйесіне жатады. Себебі мұғалімнің мұнда сабаққа қатысуы міндетті емес. Яғни оқушы бейнекассеталармен, компакт дискілермен жұмыс жасайтын бағдарламалармен сабақ өтеді. Бұдан педагогикалық жүйенің ешбір мәні өзгермейді. Тек айырмашылық – оқытушымен оқушының арасындағы алшақтық. Бұл жүйеде басқа білім беру жүйесіндегі сияқты барлық компоненттер қарастырылады (мақсат, тапсырмалар, мазмұны, әдісі, оқыту құралдары), бірақ олар арнайы интернет – технология құралдары арқылы жүзеге асады. Қашықтықтан оқыту бұл – оқытудың сырттай, күндізгі түрлерімен қатар келе жатқан оқытудың жаңа түрі. Оқытуда, адамды тәрбиелеуде қандай форма қолданылса да, ол педагогика ғылымының заңдылықтарына, педагогикалық психологияға сай болу керек. Сондықтан қашықтағы педагогиканы ғылым орталығынынан бөлек қарастыру дұрыс емес. Қашықтықтан білім алу немесе оқыту ол базалық және қосымша болуы мүмкін (қашықтағы семинарлар ұйымы, конференциялар, олимпиадалар). Егер қашықтықтан оқыту жүйені өзіндік жүйе ретінде қарасақ, онда логикалық түрде бірегей ақпараттық білім беру жүйесін міндетті түрде құру керек деп қорытындылауға болады. Себебі ол барлық мүмкіндіктегі электронды ақпарат көздерін өзіне бағындырады: виртуалды кітапханалар, әр түрлі мәліметтер қорын, электронды оқыту жүйелері, әдістемелік 46. Қашықтан оқыту жүйесін құру қағидалары 1.Оқытудың адамгершілік қағидасы.Оның ішкі мазмұны оқытуға үндейтін және әлеуметтік жинақталған тәжірибені оқып үйренушілердің меңгеруі үшін жоғары қолайлы шарттарды туғызып, білім беру үрдісіндегі бүтіндей адамға бағытталады. 2. ҚО жүйесінде білім беру үрдісін жобалау кезінде педагогикалық көзқарастың басымдылығының қағидасы.Бұл аталған қағиданың мәнісі, ҚОЖ -ін жүзеге асыруға болатын көріністердің дидактикалық үлгілерін құрайтын теориялық тұжырымдамаларды талдаудан бастау қажет екендігінен тұрады. 3. Педагогикалық мақсатқа лайықты жаңа ақпараттық технологияларды қолдану қағидалары. Ол жобалаудың әрбір қадамының тиімділігіне және ҚОЖ жасауға педагогикалық баға беруді талап етеді. Сондықтан да, ең бірінші жоспарға техниканы енгізуді емес, білім беруге қызмет ететін және оқу курстарының сәйкес мазмұнды толықтыруларын қою қажет. 4. Білім беру мазмұнын таңдау қағидалары. ҚО жүйесінің білім мазмұны ҚР –ның Мемлекеттік білім беру стандартымен сәйкес келуі тиіс. 5. ҚОЖ –де таралатын ақпараттардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидалары. Ұйымдастырушылық және техникалық тәсілдердің қажеттілігі жағдайында керекті мәліметтерді қауіпсіз және құпиялы сақтауды, қолдану мен беруді қарастыру, оның қауіпсіздігін сақтау, беру мен қолдану кезінде қамтамасыз ету қажет. 6. Білім беру деңгейінің бастапқы қағидасы. ҚОЖ-де тиімді оқыту білім, білік, дағдыларының нақты жиынтығын талап етеді. Мысалы, оқуға, кандидаттың нәтижелі оқуы үшін, өзіндік оқу еңбегінің ғылыми негіздерімен таныс болуы керек, компьютермен және т.б.жұмыс жасай алатын нақты дағдыларына ие болуы тиіс. 7. Оқыту технологиясының сәйкестендіру қағидалары.Оқыту технологиясы Қашықтан оқыту үлгілерімен сәйкес болуы қажет. Сонымен, дәстүрлі пәндік үлгіде оқытуда ұйымдастыру түрін оқыту ретінде дәрістер, семинар және практикалық сабақтарда, боямалы немесе іскерлік ойындар, зертханалық сабақтар, өзіндік жұмыстар, өндірістік тәжірибелер, курстық және дипломдық жұмыстар, білімдерінің меңгерілуін бақылау қолданылады. болу керек, ҚО жүйесі қалыптасу барысында, қажет жағдайда оған қосуға болатын жаңа үлгілері пайда болуы мүмкін. Оқытудың ұйымдастырушы түрі қатарындағы осы үлгілерінде компьютерлік конференциялар, телеконференциялар, ақпараттық сеанстар, телеконсультациялар, жобалау жұмыстары және т.б. қолданылатын болады. 8. Оқытудың ұтымды қағидалары. ҚО жүйесі жобасы қажетті әлеуметтік және экономикалық тиімділік шарты бойынша, егер Бұл білім алушының оқып жүрген оқу орнында сәйкес қызмет көрсетулер болмаған жағдайда, қажетті бағыттағы өзінің білім беру бағдарламасын түзетуге немесе толықтыруға ықпал ететін ақпараттық жүйелерді және қашықтан оқыту үшін берілген білім базалары мен банктерін құруда жасалады. 9. Білім берудің ҚО қолданылатын түрлеріне қайшы емес қағидалары. Егер жасалған және енгізілген ақпараттық технологиялар жоғары білім берудің дәстүрлі жүйесінде бөтен емес элемент болып, яғни оған біріктірілетін табиғи бейнеде болса, ҚО жобасы қажетті әлеуметтік және экономикалық тиімділігін бере алады. 10. Білім берудің алдына шығу қағидалары. Бұл оқытудың қағидасы өткен ұрпақтан қалып жинақталған ғылыми және мәдени мұраларын кейінгі буындарға жеткізу ғана емес, сонымен қатар, қазіргі ұрпақтың өзгеріп отыратын заманға тез бейімделіп, оның сана –сезімі мен дүниетанымын қалыптастыруға көмек жасау болады. 47. Қашықтан оқыту жүйесінің архитектурасын түсіндіріңіздер Білімнің бұл ақпараттық архитектура аясы, салыстырмалы түрде әзірше жаңа және даму үстінде, оған төмендегідей анықтама беруге болады. Ақпараттық архитектура ақпараттарды жүйелеу принциптерімен және адамдарға өздеріне қажетті мәліметтерді өте жылдам табу және өңдеуге көмектесу мақсатында ақпараттардың ішінде еркін түрде навигация жасау. Бұл, сіздің сайтқа қатысушылар өздеріне қажетті ақпараттарды жылдам табуына көмектесетін іздеу программасын оңтайландыру – ақпараттық архитектура болып табылатындығын білдіреді. Ақпараттық архитектура (қысқартылғанда АА, ағыл.: Information Architecture, IA) - ақпаратты пайдаланушылардың ақпараттық қажеттіліктерін тиімді қанағаттандыруды қамсыздандырыуға бағытталған ақпараттық технологиялар төңірегінде белгіленетін ұйымдастыру әдістері мен ұсынылатын ақпараттардың жиынтығы. Ақпараттық архитектура және оның пәнінің тұрақты анықтамасының болмағанына қарамастан олардың анақтамаларындағы негізгі тәсілдерді көрсетуге болады. Үлкен көлемді мәліметтерді визуалды, тиімді ұсынуда ұжымдардағы ақпараттық архитектураның міндеттерін анықтайтын бұл терминді 1976 жылы Ричарду Вурману (Richard S. Wurman) енгізген болатын. Қазіргі кезде ақпараттық архитектураның төменгі дәрежедегісін дизайнға жуықтатса, ал жоғары дәрежедегісін ақпараттарды ұйымдастыру және құрылымдауға жақындатады. Сонымен қатар, The Information Architecture Institute анықтамасы бойынша ақпараттық архитектура – бұл пайдаланудың ыңғайлылығын (usability) қамсыздандыру мақсатын қадағалайтын өнер мен ғылым, Web-сайттарды ұйымдастырушы және пәнге негіздеуші, интранет-желілер, онлайн-бірлестіктер және программалық қамсыздандырулар. Розенфельд пен Морвиль ақпараттық архитектураның келесідей төрт негізгі анықтамасын атап көрсетеді: 1. Ақпараттандыру жүйесінде іске асырылатын ұйымдастырулар, пәнге нездеулер және навигациялар сүлбелерінің үйлестірулері. 2. Тапсырманы орындауға және мазмұнға интуитивті қол жетімділікке бейімдеуші ақпараттық кеңістікті құрылымдық жобалау. 3. Пайдаланушылардың ақпаратты іздеуін және оларды басқаруын жеңілдету мақсатындағы веб-сайттар мен интражелілерді құрылымдау және топтастыру өнері мен ғылымы. 4. Цифрлық кеңістіктегі жобалау және архитектура принциптерін таратушы өз есептерінен тұратын дамып отыратын пәндердің және практиктердің бірлестігі. Ақпараттық архитектура мен біте қайнасқан салалар мыналар: - ақпараттық архитектураға кепілге берілген шешулуі тиіс графикалық тұманын анықтаушы интерфейстердің дизайны (веб-дизайн); - маркетинг, олай болса, ақпараттық архитектура ақпаратты пайдаланушылардың қажетілітерін қанағаттандыруды мақсат етіп қояды; - ақпараттық жүйелерді жасау; - білімді басқару. Жеке бағыттарда ақпараттық архитектура әдістерінің жиынтығын бөлудің қажеттілігі, ол әр түрлі деңгейдегі ақпараттық жүйелерде ақпараттар ағынының көлемінің шектен тыс көп болуын көрсетеді. Интернетте, жергілікті желілерде ақпараттар көздері бойынша еркін навигация жасау едәуір қиындайды. Бұл түсінік ақпараттық архитектура ақпараттық көздерді пайдаланудың тиімділігін артыруды қамтамасыз етуді білдіреді, сонымен қатар пайдаланушы үшін олармен жұмыс істеу өте қолайлы болады. Сондықтан, ақпараттық архитектура адамның ойлауы мен қабылдау ерекшелігіне бағытталған және ақпаратты ұйымдастыруға қазіргі әдістер мен технологияларды, сонымен бірге, ақпараттық жүйелердің мазмұнына алдын ала болжанатын қол жеткізуді интуитивті қамтамасыз ететін көпаспектілі жіктеуді пайдаланады. Бұған қарамастан, жіктеудегі әдістер (иерархиялық жіктеуді білдіретін таксомония, сонымен қатар, ақпараттық жүйе пайдаланушылары мен иерархиялық емес белгілер тапсырмасын білдіретін, фолксономия) ақпараттық архитектура шеңберінде бәсекеге түседі және Web 2.0 тұжырымдамасының дамуымен байланысты фолксономия жақтастарның қатары көбейуіне байланысты ақпараттық архитектура барлық жағдайлардағы әдістердің жетістіктері мен кемшіліктерін қарастыра отырып, алардың әр қайсысының қолданылу шекарасының дұрысын бірмәнді алдын ала болжай алмайды. Қашықтықтан оқыту деп те аталады, бұл мектепте әрқашан физикалық түрде бола бермейтін студенттерді оқыту. Дәстүр бойынша, бұл әдетте сырттай курстарды қамтиды, онда студент пошта арқылы мектеппен хат алысады. Бүгінде бұл онлайн білім беруді қамтиды. Қашықтықтан оқыту бағдарламасы толығымен қашықтықтан оқыту немесе қашықтан оқыту мен дәстүрлі сыныптағы оқытудың үйлесімі болуы мүмкін (гибридті немесе аралас деп аталады). Жаппай ашық онлайн курстар (MOOCs), ұсыныстар Асинхронды оқыту концепциясы студент курсты немесе оқу материалының жиынтығын өз қарқынымен орындауы тиіс процесті білдіреді. Қашықтықтан оқыту үдерісінің бұл түрінде мұғалімнің оқу материалын Moodle, Blackboard, Classter және т.б. сияқты асинхронды байланыстың осы түріне мүмкіндік беретін онлайн платформаларға жүктейді. Қашықтықтан оқыту COVID-19 дағдарысына жауап ретінде таңдау ретінде ғана емес, сонымен қатар студенттердің оқу үдерісімен байланыста болуына мүмкіндік беру қажеттілігі ретінде пайда болды. Мекемелер қашықтан оқыту бастамаларын екі форматта да (синхронды және асинхронды) басқаша қажет уақыттың аз бөлігінде әзірлеу және енгізу қажеттілігіне тап болып отыр. Әлеуметтік алыстау жаңа норма болып табылатын мұндай жағдайда тапсырмаларды басымдық беру оны жасау немесе бұзу арасындағы айырмашылықты жасай алады. 48. Қашықтан оқытуды басқару жүйесінің қажеттілігі Оқытуды басқару жүйесі, керемет навигатор ретінде, Оқу бағыты бойынша жүреді, сізге қажетті ақпаратты қайдан іздеу керек, оқу процесін қалай оңтайлы жоспарлау керек, қажетті курсқа немесе вебинарға жазылу керек. Білімді басқару. Білімді басқару модулі ұйымға оқыту қажеттілігін анықтауға және белгілі бір саладағы жұмыс тобының құзыретіне негізделген күш-жігерді қолдану саласын анықтауға мүмкіндік береді. Білімді бағалауды әр түрлі көздерден алуға болады, соның ішінде сұхбат және 360 градус әдісі. Менеджерлер анықтайды: білім деңгейін анықтау үшін нәтижелерді теңдестіру, орташалау немесе салыстыру. Бизнес ,сонымен қатар осы функцияны белгілі бір білім талаптарына сәйкес келетін қызметкерлерді іздеу үшін қолдана алады Оқытуды басқару жүйесінде менеджер қызметкерлердің оқуын ыңғайлы басқарады және бақылайды. Сіз студенттерді топтарға біріктіріп, материалдарға қол жеткізудің әртүрлі құқықтарын теңшей аласыз. Қызметкердің бастапқы біліміне және тест нәтижелеріне байланысты жеке оқу траекторияларын құру. Шын мәнінде, мұнда навигатор сияқты, сапар емес, оқу жоспары оңтайлы бағытты ұсынады. Маршрутты қолмен де, автоматты түрде де реттеуге болады: әр курстың нәтижелерін талдай отырып, жүйе қызметкерлерге тақырыпты толығырақ зерттеуді ұсына алады. Сонымен, ол қосымша курсты ұсына алады немесе менеджерлерге кадрлар резервін дайындауды ұсынады. Аналитиканы зерттеу Қож-да, навигатор сияқты, аналитика жиналады. Бұл қандай курстардың ең қиын болғанын, материалды зерттеуге қанша уақыт жұмсалғанын және студенттердің жүйеге және басқа да маңызды көрсеткіштерге қаншалықты жиі кіретінін көрсетеді . Оқу үлгерімі алдын-ала жасалған есептер арқылы бақыланады. Әдетте, кітапханада белгілі бір уақыт ішінде, белгілі бір курс, қызметкер немесе бөлім бойынша оқу нәтижелерін көруге болатын дайын формалар бар. Оқытудың тиімділігі тесттер, практикалық тапсырмалар және басқа әдістер арқылы бағаланады. Бұл қызметкерлерді оқыту жөніндегі маманға қызметкерлердің жетістіктерін бақылауға мүмкіндік береді. 49. Интернетке негізделген синхронды қашықтан оқыту жүйелері Көптеген қашықтықтан оқыту сияқты онлайн білім беру әлемінде сыныптар асинхронды немесе синхронды болуы мүмкін. Синхронды оқыту – виртуалды сыныпқа ұқсас, бір уақытта оқумен айналысатын оқушылар тобын қамтиды. Синхронды қашықтан оқыту мұғалім мен оқушылар әр түрлі жерлерде, бірақ сол уақытта өзара әрекеттеседі. Оқытудың бұл түрінде оқушы мен оқытушы бір уақытта бір жерде болады. Ол үшін топтық сөйлесулер, веб-семинарлар, бейне конференциялар сияқты мультимедиялық компоненттер қолданылады. Синхронды оқитын студенттер, әдетте, компьютеріне белгіленген уақытта кем дегенде аптасына бір рет кіруге міндетті. Синхронды қашықтықтан оқытуда топтық сөйлесулер, веб-семинарлар, бейне конференциялар және телефон қоңыраулары сияқты мультимедиялық компоненттер болуы мүмкін. Синхронды оқыту, әдетте, күндері мен уақытын оқу үшін жоспарлай алатын студенттер үшін жақсы жұмыс істейді. Студенттің өзара әрекеттесуіне байланысты құрылымдық курстарды ұнататын адамдар синхронды оқытуды жиі жақсы көреді. Қазіргі уақытта мектепте қашықтан оқытуда синхронды (ZOOM, Teams, CoogleMeet) және асинхронды (BilimLand, Kundelikkz, Darinonline) форматтар арқылы сабақтар ұйымдастырылып, жүзеге асырылуда. Синхронды оқытуда оқу платформасын таңдау өте маңызды. Материалды игеру сапасы білім мазмұны бар платформаға байланысты. Оқушыларға тақырыпқа қатысты әртүрлі интернет-ресурстарға сілтемелер жасай аласыз. Сонымен қатар мәтіндер мен тест формаларын өзіңіз жасай аласыз. Егер сіз оқушыларды экранға жинай отырып, онлайн режимде сабақ өткізгіңіз келсе, онлайн-веб-жүйелерді немесе онлайн журнал функциясын пайдаланып, жұмыс үстелін көрсетумен онлайн сабақтар өткізе аласыз. Мұғалім үшін де, оқушы үшін де тиімді, әрі, тақырыптары өте түсінікті етіп жасалған. Егер сіз синхронды оқу режимін таңдасаңыз, желі байланысы жақсы болса, ZOOM-мен сабақ жүргізсеңіз өте тиімді. Сабақты ZOOM арқылы өткізген кезде оқушылар жалпы залда демонстрация жасау арқылы жасаған жұмыстарын көрсете алады, ал, топқа бөлгенде кіші залдарға 4,5 оқушыдан бөліп, олардың не жайында талқылып жатқанын сыртынан бақылай аласыз 50.Ақпараттық-коммуникациялық қоғам феномені.Телекоммуникациялық технология Ақпараттық қоғам - дамыған елдер ақпараттық-компьютерлік революцияның басталуымен кірген әлеуметтік дамудың сапалы жаңа кезеңін сипаттау үшін қолданылатын теориялық модельдердің бірі. Қоғамның технологиялық негізі индустриалды емес, ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялар (ITT) болып табылады. Ақпараттық қоғам-бұл қоғам, онда: Ақпарат негізгі экономикалық ресурсқа айналады, ал ақпараттық сектор даму қарқыны, жұмыспен қамтылғандар саны, инвес тиция үлесі, ЖІӨ үлесі бойынша бірінші орынға шығады. ИТҚ өндіріс тиімділігін арттырудың, ішкі және әлемдік нарықта бәсекеге қабілеттілікті нығайтудың басты құралына айналуда. Телекоммуникациялық технология теледидарлық дәрістер мен оқытушылардың кеңестерін қолдануға негізделген және спутниктік арналарды, жоғары жылдамдықты Интернет арналарын, заманауи компьютерлік, мультимедиялық және телекоммуникациялық жабдықтарды пайдаланады. Қазақстанның екі бейінді білім беретін мекемелері ақпараттық технологиялар және қашықтан оқыту саласында Германия, АҚШ, Италия, Финляндия, Жапон, Қытай, Украина,Беларусь және басқа елдердің 100-ден астам жоғары оқу орындарымен және ғылымиұйымдарымен ынтымақтасқан. 51.Жаңа ақпараттық-коммуникациялық қоғамның проблемалары Ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың мүмкіндіктерін мұғалімдердің іс-тәжірибелерін қолдануда оқушыға берер төмендегідей тиімділіктері аңғарылды: - түрлі ақпараттық, бейнелік, дыбыстық анықтамалар арқылы білімін жан- жақты жетілдіреді, дамытады; - өз бетінше сарамандық тапсырмаларды орындайды; - тақырыптан қалып кеткен немесе дұрыс түсінбеген тақырыпты қосымша қайталауға мүмкіндік беріледі; - пәнге қызығушылығы, үздіксіз ізденісі артады; - ойлау, есте сақтау, пікірсайыстық қабілеті дамиды; - өз ойын сызба, сурет, кескіндеме, кесте, графиктік модельдер түрінде жеткізеді; - түрлі бейнелік, сілтемелік, нұсқаулық тапсырмаларды орындайды; - түрлі деңгейдегі тест тапсырмаларын орындап өзінің алған білімін тексереді. Ақпараттық-коммуникациялық технологияның мұғалім жұмысына ең тиімдісі – оқушылардың білім олқылықтарына үнемі зерттеу жасап, түзету жұмыстарын жүргізуге пайдасы зор. Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам аймағында оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік оқыту ісін дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың тиімділігі жоғары деп есептейміз. Әрбір оқушы қалаған тақырыптары бойынша тапсырмалар орындап, тестке жауап беріп, зертханалық жұмыстарды орындауға дағдыланады. Электрондық оқулық арқылы түрлі суреттер, бейнекөріністер көрсетуге, дыбыс және музыка тыңдатуға болады. Бұл әрине, мұғалімнің тақтаға жазып түсіндіргенінен әлдеқайда әсерлі, әрі тиімді. 52.Онлайн оқытудың ерекшеліктері. Қашықтан оқытудың ерекшеліктері Қашықтан оқыту оқытушылар үшін де, оқушылар үшін де тиімді.Қашықтықтан оқыту – білім берудің ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың көмегімен жүзеге асырылатын арнайы түрі. Олай болса, қашықтықтан оқытудың оқытудағы бірнеше артықшылығына тоқталсақ: Артықшылығы: 1. Кез келген уақытта білім алу мүмкіндігі. Оқушылар уақытты тиімді қолдана отырып, қажетті ақпаратты ала отырып, өзгелермен тәжірибе алмауға мүмкіндігі бар. 2. Өз қалауыңыз бойынша білім алу мүмкіндігі. Білім алушыларға қатарластарымнан артта қаламын деп қобалжудың қажеті жоқ. Оқушы әрқашан қажетті ақпаратты қайта қарауға, зерттеуге қайта орала алады. Сонымен қатар бірнеше рет бейнедәрістерді қарай алады, мұғаліммен хат алмасып және оны қайта оқи алады. 3. Кез келген жерде білім алу мүмкіндігі. Оқушылар үйден шықпай-ақ, кезкелген жерде оқи алады. Ең бастысыинтернет желісіне қосылған құрылғылар, яғни компьютер, планшет, ноутбук, смартфон т.с.с. болуы керек. 4. Оқудың жоғары нәтижелері. Американдық ғалымдардың зерттеулеріне сүйенсек, қашықтықтан оқыту нәтижелері дәстүрлі білім беру нәтижелерінен кем түспейді, тіпті, одан да жоғары. Қашықтықтан білім алушы оқу материалдарының көпшілігін өз бетінше оқиды. 53.Онлайн және қашықтан оқытуға арналған платформалар BILIM LAND OPIQ.KZ Daryn.online IMEKTEP ZOOM Google Classroom FreeConferenceCall PROFICONF YouTube Live Google Hangouts ooVoo Microsoft Teams Google Meet BILIM LAND BilimLand 42 пәннен 5 700 сабақ пен 140 мыңнан астам тапсырма әзірленген. Компания мәліметінше, күн сайын 1,5 млн бірегей қолданушы кіріп, сайт 30 млн рет қаралады. 3 500 мектеппен платформаны пайдалану туралы келісімшарт жасалған. Оқуды бастау үшін кестедегі сабақты таңдап, алдымен сабаққа шолу, яғни, сабақ мазмұнымен және мақсатымен танысу қажет. Кейін "Алға"батырмасын басып, теориялық бөлімге көшеді. Теориялық бөлімде бейнетүсіндірме, конспект немесе өзге материалдар болуы мүмкін. Теориялық бөліммен танысқаннан кейін оқушыға әртүрлі қиындықтағы жаттығулар беріледі. Оқушы қате жауап берсе, қатемен жұмыс жасауға мүмкіндік бар. Барлық тапсырма орындалғаннан кейін әрбір бөлімнің нәтижесін, ал оң жақтағы "Сабақ қорытындысы"бөлімінде алған бағаны көруге болады. Daryn.Online Платформаға 2,7 млн астам оқушы мен 200 мұғалім тіркелген. Күн сайын 700 мыңнан астам оқушы білім алады. Күніне 60-тан астам арнайы бейнесабақтар түсіріледі. Оқушыларға республикалық физика-математика және Назарбаев Зияткерлік мектептерінің, сондай-ақ орта мектептердің үздік мұғалімдері сабақ береді. Офлайн сабақтарға арналған мобильді қосымшасы да бар. Оқыту 2 форматта өтеді: • синхронды – мұғалім видеоконференция ұйымдастырып, оқушылармен тікелей эфирде сабақ өткізеді; • асинхронды – мұғалім дайын онлайн курстар, презентациялар, оқулықтар мен мультимедиа материалдарын оқуға береді. 54. Синхронды, асинхронды оқытудың мүмкіндіктері мен кемшіліктері және айырмашылықтары Синхронды қашықтан оқыту мұғалім мен оқушылар әр түрлі жерлерде, бірақ сол уақытта өзара әрекеттеседі.Синхронды курстарда оқитын студенттер, әдетте, компьютеріне белгіленген уақытта кем дегенде аптасына бір рет кіруге міндетті. Синхронды қашықтықтан оқытуда топтық сөйлесулер, веб-семинарлар, бейне конференциялар және телефон қоңыраулары сияқты мультимедиялық компоненттер болуы мүмкін.Синхронды оқыту, әдетте, күндері мен уақытын оқу үшін жоспарлай алатын студенттер үшін жақсы жұмыс істейді. Студенттің өзара әрекеттесуіне байланысты құрылымдық курстарды ұнататын адамдар синхронды оқытуды жиі жақсы көреді. Асинхронды қашықтықтан оқыту Асинхронды қашықтан оқыту мұғалім мен оқушылар түрлі жерлерде және әр түрлі уақытта өзара әрекеттеседі. Асинхронды курстарда оқитын студенттер жұмысын аяқтайды. Асинхронды қашықтан оқыту жиі электронды пошта, электронды курстар, онлайн форумдар, аудио жазбалар және бейне жазбалар сияқты технологияға негізделген. Snail mail - асинхронды оқыту үшін басқа орта.Күрделі кестедегі студенттер жиі асинхронды қашықтан оқытуды қалайды. Сондай-ақ, ол өз міндеттерін орындау үшін тікелей басшылыққа мұқтаж емес, өздігінен дәлелденген оқушылар үшін жақсы жұмыс істейді. Синхронды және асинхронды оқытудың айырмашылығы синхронды оқыту виртуалды сыныпқа ұқсас бір уақытта оқумен айналысатын студенттер тобын қамтиды, ал асинхронды оқыту қажетті онлайн-ресурстармен өздігінен оқуға негізделген оқушыға бағытталған оқытуды қамтиды. Бүгінгі таңда онлайн оқыту білім берудің өмірлік маңызды аспектісі болып табылады. Интернетте түрлі бағдарламалар мен курстар бар. Олар үнемді болып табылады және ыңғайлы және икемді оқу үшін жайлы жағдай жасайды 55. Қашықтан оқытуға арналған веб-сервистік платформалардың түрлері, атқаратын қызметтері Қашықтан оқытуға арналған веб-сервистік платформалардың түрлері, атқаратын қызметтері Microsoft Teams — сөйлесу, кездесу, жазбалар мен жұмыс кеңістігінде тіркемелерді біріктіретін кәсіпорын платформасы. Microsoft Teams платформасында сіз қажетті адамдармен байланыс орнатып, әңгіме бастауға немесе қажетті құралдар мен мазмұнды таба аласыз.Microsoft Graph технологиясымен жұмыс жасайтын интеллектуалды қызметтер маңызды ақпаратты уақытында алуға және бөлісуге көмектеседі. Microsoft Teams құрамына Office 365 Groups кіреді, бұл контексте бір ынтымақтастық құралынан екіншісіне ауысуды және файлдарды басқалармен бөлісуді жеңілдететін мүшелік басқару қызметі . Қызмет сіз білетін Office 365 бағдарламаларымен үйлесімді интеграцияланады және Office 365-тің ғаламдық қауіпсіз бұлтында қолдану үшін арнайы әзірленген. Microsoft Teams 181 елде коммерциялық тұтынушыларға 18 тілде қол жетімді. Microsoft адамдар мен ұйымдарға олардың ең өршіл мақсаттарына жетуге көмектесуге дайын, ал бұлттағы және мобильді телефондағы өнімділікті арттыру бұл әлеуетті ашу үшін өте маңызды. Word, Excel, PowerPoint, SharePoint, OneNote, Planner, Power BI және Delve Microsoft Teams құрамына енген, сондықтан барлық құралдар мен деректерді табу өте оңай. Google Classroom - оқу процесін басқару жүйесі немесе оқушылар мен мұғалімдердің өзара әрекеттестігі үшін Google қолданбаларын қолдана алатын LMS. Google Classroom көп талап етілгеннен кейін әзірленді. Оқытуды басқару жүйелері қымбат және олардың көбісі қиын. Кен орнында Blackboard, басым бөлігі бәсекелестікті сатып алып, ішінара өсетін компания. Google сыныптары мектептер мен мұғалімдерге класс мүшелерімен қауіпсіз ортада ортақ пайдалану және қарым-қатынас жасау үшін виртуальды сыныптар құру мүмкіндігін береді. Әкімшінің параметрлеріне байланысты мұғалімдер сабақтарды жасай алады немесе олар үшін құрастырылған класстар болуы мүмкін. Содан кейін мұғалімдер жеке немесе осы шектеулі топқа тапсырмалар мен материалдарды бөлісе алады, ал интерфейс студенттерге жеке жетістіктерді қадағалауға мүмкіндік береді. Бұл LMS үшін стандартты. Google Apps қызметін пайдалану арқылы Google Drive қалталарына тапсырмалар мен материалдар ұйымдастырылған. Пайдаланушылар түсініктемелер немесе тағайындалған тапсырмалар сияқты жаңа әрекетке электрондық пошта хабарламаларын алады BilimLand — көптілді білім беру онлайн-платформасы. Платформаны 2011 жылы Bilim Media Group компаниясы құрды. Қызмет Қазақстан (bilimland.kz), Ресей (bilimland.ru), Өзбекстан (bilimland.uz) және АҚШ (bilimland.com) елдерінде жұмыс істейді. Bilimland мектеп пәндерін оқытуға арналған бірнеше онлайн-платформаларды қамтиды. Бұл басқа онлайн платформалар үшін туыстас жобасы, мысалы: www.twig-bilim.kz, www.itest.kz, www.imektep.kz, www.onlinemektep.kz. Бас директоры - Рауан Кенжеханұлы, атқарушы директоры - Санжар Кенжеханұлы. Платформа білім беру ұйымдарымен және жеке пайдаланушылармен жазылу бойынша жұмыс істейді. Оқыту контенті қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде қолжетімді. Онлайн-платформа Қазақстанның 7000-нан астам мектебінде қолданылады. 56. Онлайн сабақ өткізуге арналған платформалардың түрлері, атқаратын қызметтері Мектепте қашықтан білім беру процесінде отандық 8 онлайн платформа қолданыста. Биылғы жаңа оқу жылының 2 аптасы артта қалды. 2,6 млн оқушы қашықтан, 800 мың бала дәстүрлі форматта мектепке қатынап оқуда. Білім және ғылым министрі Асхат Аймағамбетовтың сөзінше, қашықтан оқуда қолданылатын қазақстандық онлайн білім платформаларының саны 8-ге жеткен. Олардан бөлек, шетелдік WhatsApp,Telegram мессенджерлері, Zoom видеоконференциясы, Microsoft Teams, Google Classroom платформалары қосымша қолданыста. Бір қарағанда бәрі жақсы. Алайда, Білім және ғылым министрлігі мен Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің жаз бойғы дайындығына қарамастан, өткен 2 апта ішінде сыр берген ресурстар болды. Мысал көп, ең бастыларын тізсек, келесілер: Оқудың алғашқы күні BilimLand онлайн платформалары қолданушылардың көптігінен істен шықты; Zoom- Zoom-Zoom Video Communications әзірлеген бейнеконференцияларды ұйымдастыруға арналған жеке бағдарлама. Ол бір уақытта 100-ге дейін құрылғыны тегін қосуға мүмкіндік беретін бейне телефония қызметін ұсынады, ақысыз есептік жазбалар үшін 40 минуттық шектеумен. Пайдаланушылар тарифтік жоспарлардың бірін қолдана отырып, қызмет көрсету деңгейін бір уақытта 500 адамға дейін, уақыт шектеусіз арттыра алады Google Meet- Сіз Google Meet туралы Zoom-тің сүйек нұсқасы ретінде қарастыра аласыз. Масштабтан айырмашылығы, Google Meet барлық қоңырауларға шексіз шифрлауды ұсынады. 100-ге дейін пайдаланушыға арналған бейнеконференция мүмкіндіктері сіздің қолыңызда. Сондай-ақ, Google Meet деректеріңізді жеке және қауіпсіз сақтау үшін зиянды әрекеттерге қарсы бірқатар мүмкіндіктерді қамтиды. Google Meet кез келген құрылғыда жұмыс істейді. Кездесуге компьютер немесе ноутбук, сондай-ақ Android немесе iPhone/iPad құрылғылары арқылы қосылуға болады. Ұйымға жиналыс бөлмесін жабдықтау қажет болса, Google Meet жабдығы бөлімінде қолжетімді бағамен жоғары сапалы шешімдерді таңдауға болады. Үшінші тарап жүйелерімен Google Meet үйлесімділігі туралы қосымша ақпарат алыңыз. Google Hangouts- Google Hangouts - бұл достармен жұмыс істеудің керемет тәсілі немесе достарымен, әсіресе, адамдар өз компьютерлерінде болмаған кезде. Google Hangouts компьютеріңіз немесе ұялы телефоныңыз арқылы дауыстық және бейне сұхбаттасу мүмкіндігін ұсынады. Топтық чатта бір немесе бірнеше әңгімелесушілермен байланыс. Шектеу - бір чатта 150 қатысушыға дейін. ... Бейне кездесулер ұйымдастыру. Чаттан бейне кездесу пішіміне ауысу үшін бір рет түрту жеткілікті. ... Басқа Google Hangouts пайдаланушыларына тегін қоңыраулар. 57. Цифрлық технологиялардың қазіргі қоғамдағы ролі Бүгінгі таңдағы цифрлық қоғамда оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік оқыту ісін дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың тиімділігі жоғары деп есептеймін.Әрбір оқушы қалаған тақырыптары бойынша тапсырмалар орындап, тестке жауап беріп, зертханалық жұмыстарды орындауға дағдыланады. Электрондық оқулық арқылы түрлі суреттер, бейнекөріністер көрсетуге, дыбыс және музыка тыңдатуға болады. Бұл әрине, мұғалімнің тақтаға жазып түсіндіргенінен әлдеқайда әсерлі, әрі тиімді. Электрондық оқулық оқушыға оқу материалын меңгеруге, өзін-өзі бағалауға мүмкіндік береді. Электронды орталарды интерактивті тақтаны пайдалану арқылы оқушылардың білімін тексеру үшін әр тарауды аяқтағанда, жаңа сабақты бекіткенде тестілеу әдісін қолдануға болады. Сабақта электрондық оқулықтарды қолдану барысында оқушылардың пәнге деген танымдық қызығушылығының артқандығы байқалады. Электронды оқулықпен оқыту, мұғалімнің оқушымен жеке жұмыс жүргізгендей болады. Теориялық материалды графикалық иллюстрация түріндегі әртүрлі суреттер, сұлба тәсілдер арқылы толықтырып отырса, онда теориялық білімді оқып, көзбен көріп, түсініп және оны мида бекіту үрдістері бір уақытта өтіп отырады да материалды қорыту процесі ұтымды болады. Сабақта электрондық оқулықты пайдаланудың тиімді жағы көп: бастауыш сыныптарда дүниетану, математика пәндерінде, жоғары сыныптардың физикадан, химиядан құралдар жетіспеушілігі сабақты өз деңгейінде білім беруде қиын, ал электрондық оқулықта барлық тәжірибелер, ғалымдар өмірі, анықтама сөздік, материалдардың барлығын пайдалана аласыз. Әр тарауда тест сұрақтары, әр тапсырманың өзіндік есептері бар, бұл оқушылардың танымдық қызығушылығын бақылауда және оқушының танымдық ізденісін туғызады. Электрондық орта арқылы зертханалық жұмыстарды орындап қана қоймайды, оқушыны шығармашылық жұмыс істеуге дағдыландырады, сабақтың сапасын арттырады. Білім берудің кез-келген саласында «Электрондық оқулықтарды» пайдалану оқушылардың танымдық белсенділіктерін арттырып қана қоймай, логикалық ойлау жүйесін қалыптастыруға, шығармашылықпен жұмыс жасауына жағдай жасайды. Тек мұғалімнің айтқандарын немесе оқулықты пайдалану қазіргі заман талабын қанағаттандырмайды. Бүгінгі таңдағы ақпараттық қоғам аймағында оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және компьютерлік оқыту ісін дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың тиімділігі жоғары деп есептеймін. Қорытындылай келе, цифрлық білім беру - бүгінгі күннің тамаша жетістігі, осы техниканың озық үлгісін мектеп қабырғасынан терең меңгерту болашақ кәсіп мамандарын тәрбиелеуде, бәсекеге қабілетті ел азаматтарын қалыптастыруда орны айырбасталмас нәрсе. 58. Заманауи цифрлық технологиялардың қолданылу аясы Білім беру ұйымдарын жаппай цифрландырудың маңызы болашақ ұрпақтың кез келген салада ақпараттық сауаттылығын арттырып, шеберліктерін шыңдап, жан-жақты іскерлігін дамытып, бәсекеге қабілетті етіп, білім кеңістігінде өз мүмкіндіктерін тиімді пайдалануға жағдай жасайды. Сонымен қатар, бұл – білім сапасын арттыру, оқыту үдерісін қолжетімді ету, мұғалімдердің, оқушылардың, ата-аналардың байланыстарын жеңілдету тұрғысынан да өзекті. Цифрландырудағы негізгі мақсат – бәсекеге қабілеттілікті арттыру, халықтың өмір сүру сапасын жақсарту, оқу-тәрбие процесін жеделдету және жеңілдету, балаларға, ұстаздарға, ата-аналарға жүктемені азайту. Ең бастысы – білім беру сапасын арттыру. Біздің балаларымыз халықаралық деңгейде әртүрлі салаларда, оның ішінде жасанды интеллект және ауқымды деректер жасау саласында бәсекеге қабілетті болуға тиіс. Мемлекет басшысы атап көрсеткендей, елді цифрландыру – бұл мақсат емес, бұл – Қазақстанның абсолюттік артықшылыққа қол жеткізу құралы. Бүкіл процесс жүйелілікті, реттілікті және кешенді тәсілді талап етеді. Білім сферасындағы цифрландырудың ең басты міндеті – білім беру сапасын арттыру, яғни халықаралық дейгейде әртүрлі салаларда, оның ішінде «жасанды интеллект» және «ауқымды деректер» жасау саласында бәсекеге қабілетті Ел жастарын дайындау. Цифрлық білім берудегі әлеуметтік желінің алатын орны Заманауи қоғамның тіршілігінде желінің маңызы күннен күнге артып отыр.Қазіргі заманғы ұйымдар желілердің білім және инновациялар алмасу үдерісінде маңызды екендігін атап көрсетуде. Сондықтан мектептер арасындағы ынтымақтастық, мектептерде оқитын оқушылардың ғана емес, барлық балалардың мүддесі үшін мектептердің «Білім беру желілеріне» бірігуі уақыт өткен сайын маңыз алуда Цифрлық технология —болашаққа батыл қадам. Қазіргі уақытта әрбір адамның заманауи ақпараттық-технологияларды пайдалануға мүмкіндігі зор. Мамандардың айтуынша, оның ең сапалысы — цифрлы технология. Қай салада болмасын, бұл технология жұмысты жеңілдетуге бірден-бір ықпал етіп отыр. Цифрлық технология тек электрондық портал арқылы мемлекеттік қызметтерді пайдалануда ғана емес, тұрғындардың бір-бірімен ақпарат алмасуында да таптырмас құрал болып отыр. Интернет – бүкіл әлемдегі миллиондаған компьютерлер мен ұялы сымтетіктерді бір-бірімен байланыстыратын орасан зор желі. Бұл байланыс түрі ХХ ғасырдың аяғында пайда болса да, әлемде зор қарқынмен дамып келеді Цифрлық технологияның мүмкіндігі қызмет көрсету сапасын арттыруға, шығындарды төмендетуге және тұрғындар мен бизнеске уақытты үнемдеу. Осылайша, мемлекеттік қызмет көрсетудің 80 пайызы электронды форматта жүргізілмек. Бұл жыл сайын 40 млн-ға дейін қағаз түріндегі анықтаманы қысқартуға және электрондық нұсқадағы қызметтерді жылдам алуға, сонымен қатар 2021 жылға дейін 12,5 миллиардтан аса теңге қаржыны үнемдеуге мүмкіндік бермек Қашықтан білім беру технологиялары оқу сабақтарын «оnline», «offline» режимінде өткізуге негізделген. «Оnline» режимінде оқу сабақтары нақты уақыт режимінде оқытудың өзара іс-әрекет ету үдерісін қарастырады (бейнеконференция, Интернет желісімен хабар алмасу, телефон аппараты арқылы келіссөздер). «Оffline» режиміндегі оқу сабақтары оқытушы мен білім алушы арасындағы асинхронды тілдесудің (электрондық пошта, кейіннен қорытынды бақылау тапсырумен оқытушының тапсырмасы бойынша білім алушының оқулықпен жұмысы) оқу іс-әрекеті процесін қарастырылады. Қашықтан оқыту кезінде мұғалімдер цифрлық технологиялардың мүмкіндіктерін барынша пайдаланып, жаңа әдістер мен ресурстарды кеңінен қолдануда. Білім берудегі бұлттық технологиялар Шын мәнінде, барлық айырмашылық тек деректерді сақтау мен өңдеу әдісінде. Егер барлық операциялар сіздің компьютерде орындалса (оның қуатын қолдана отырып), онда бұл «бұлт» емес, бірақ егер процесс желідегі серверде орын алса, онда бұл әдетте «бұлтты технология» деп аталатын сәнді нәрсе. Басқаша айтқанда, бұлтты технологиялар - бұл өз мақсаттарына, міндеттеріне, жобаларына жету үшін пайдаланушыға Интернет қызметі ретінде ұсынылатын әр түрлі аппараттық құралдар, бағдарламалық қамтамасыз ету, әдістемелер мен құралдар 59. Қашықтан оқыту барысында тест даярлау әдістері. Тест даярлауға арналған бағдарламалар, веб-сервистер. Тест – күрделілік дәрежесіне қарай сараланған, білімнің, дағдының құрылымы мен деңгейін тиімді бағалауға мүмкіндік беретін белгілі бір нысандағы және мазмұндағы тапсырмалар жүйесі. Тест үлгісіндегі тапсырмалар – педагогикалық өлшемдердің негізгі ұғымы болады. Тест тапсырмаларының формалары: • оқушылар тапсырма мәтініне берілген жауаптар жиынтығынан дұрыс жауапты таңдайтын жабық формадағы тапсырмалар; • жауаптың дербес тұжырымын орындау кезінде талап етілетін ашық түрдегі тапсырмалар; • орындалуы екі жиынтықтың элементтері арасындағы сәйкестікті орнатумен байланысты корреспонденцияға арналған тапсырма; • дұрыс жүйелілікті орнатуға арналған тапсырмалар, онда студент мұғалім санаған әрекеттердің немесе процестердің ретін көрсетуі қажет. • Жауапты пернетақта арқылы қолмен енгізу 1.Тапсырмалардың бір немесе бірнеше дұрыс жауабын таңдау (жабық пішін) • үш жауап нұсқасы: • бір дұрыс жауапты таңдау; • ең дұрыс (толық) жауапты таңдау; • бірнеше дұрыс жауаптарды таңдау. 2. Ашық формадағы тапсырмалар: Ашық тапсырмаларды екі немесе одан да көп сөзді өткізіп жіберу арқылы, сондай-ақ фасетті қолдану арқылы жасауға болады. 3. Сәйкестендіру тапсырмалары: Ассоциативті білімді тексеру, яғни анықтамалар мен фактілердің, авторлар мен олардың шығармаларының, мәні мен құбылыстарының өзара байланысы туралы білімдер және т.б. Олар ағымдағы, тақырыптық бақылау және өзін-өзі бақылау үшін қолданылады. Тапсырмалардың жауаптарында бір емес, екі, үш дұрыс жауап болуы мүмкін. Бір тапсырмада екі жауап бағанасы болуы мүмкін. Тестті бағалау критерийі: «5» - тапсырмаларды 85-100% орындады; «4» - тапсырманың 70 - 84% орындалды; «3» – 55 – 69 тапсырма орындалды; «2» – орындалған тапсырмалардың 55%-дан азы. Тест даярлауға арналған сервистер: Quizlet, Proprofs, Kahoot! Сервисі, ClassMarker, Мастер-Тест, Plickers, Easy Test Maker, Online Test Pad, Let ‘ s test, 60. Қашықтықтан оқыту әдістерінің даму тарихы. Қашықтықтан оқыту-бұл оқытушы мен білім алушы ақпараттық технологиялардың көмегімен ара қашықтықта өзара әрекеттесетін білім алу түрі. Қашықтықтан оқыту кезінде білім алушы өз бетінше әзірленген бағдарлама бойынша айналысады, вебинарлардың жазбаларын қарайды, тапсырмаларды шешеді, оқытушыдан онлайн-чатта кеңес алады және өз жұмысын тексеруге белгіленген мезгілдерге сай ұсынып отырады . Қашықтықтан білім беру технологиялары келесі түрлерді қамтиды: бейне-дәріс, онлайн-дәріс, мультимедиа-дәріс, телевизиялық дәріс; электрондық оқу басылымдары бойынша білім алушылардың өзіндік жұмысы (электрондық оқулықтар, мультимедиялық оқыту бағдарламалары, тренажерлер, ақпараттық-анықтамалық жүйелер), виртуалды зертханалық практикумы (имитациялық модельдер), компьютерлік тестілеу жүйелері; форумдар, чаттар және электрондық пошта арқылы кеңес беру; өзге де телевизиялық, желілік және кейс-технологиялар, жобалау жұмысы. Елде төтенше жағдай енгізілген жағдайда қашықтықтан сапалы оқытуды ұйымдастыру өте өзекті болып саналады. Еліміздің білім беру жүйесінің алдына үздіксіз білім беру үшін мүмкіндік жасау міндеті қойылған. Қазақстанның ақпараттық кеңістігінде білім алушыларға арналған түрлі білім беру платформалары бар, мысалы: Bilimland, Daryn Online, Kundelik, Platonus, Univer, Edupage, BTS education, U-study, AGS. Бүгінгі күні "Zoom" стримингтік сервисі, "Coursera"ең ірі платформасы өз қызметтерін тегін ұсынды. Мұнан басқа Google Classroom, Hangouts, Kundelik, Moodle жүйелерін қолдануға болады. Bilimland өз контентінің 40 мың бірлігін тегін ұсынды. Қазақстанның білім беру мекемелерінде негізінен бейнеконференция өткізу үшін келесі платформалар қолданылады: Zoom, Skype, Microsoft Teams, сондай-ақ WhatsApp және басқа да әлеуметтік желілерді оқушылармен жеке сабақтарда өзара іс-қимыл жасау үшін пайдалануға рұқсат етілген. "EL ARNA", "balapan" телеарналарында қазақ және орыс тілдерінде телекоммуникациялық желілер арқылы трансляция жүзеге асырылады. Қашықтықтан оқыту кезінде қандай әдістерді қолдануға болады? 1) оқытушының және басқа да оқушылардың ең аз қатысуымен білім алушының білім беру ресурстарымен өзара іс-қимылы арқылы оқыту әдістері (өзін-өзі оқыту). Бұл әдістерді дамыту үшін әртүрлі құралдардың көмегімен білім беру ресурстары жасалатын мультимедиа тәсілі тән: баспа, аудио -, бейнематериалдар және компьютерлік желілер арқылы жеткізілетін оқу материалдары, ол электронды университеттер үшін өте маңызды Бұл, ең алдымен,: - интерактивті деректер базасы; - электрондық журналдар; - компьютерлік оқыту бағдарламалары (электронды оқулықтар). 2) Жеке оқыту және оқу әдістері, оларға бір білім алушының бір оқытушымен немесе бір білім алушының басқа білім алушылармен өзара қарым-қатынасы тән ("бірге бір" оқыту). Бұл әдістер қашықтықтан білім беруде негізінен телефон, смартфон, электрондық пошта, WhatsApp, Тelegram сияқты технологиялар арқылы жүзеге асырылады, 3) Білім алушыларға оқытушы немесе сарапшы оқу материалын ұсыну негізінде қолданылатын әдістер, онда білім алушылар коммуникацияда белсенді рөл атқармайды ("бір адам көпті"оқыту). Дәстүрлі білім беру жүйесіне тән бұл әдістер заманауи ақпараттық технологиялар базасында дамудың жаңа қарқынын алады. Мәселен, радио немесе теледидар арқылы оқылатын аудио немесе видеокассетаға жазылған дәрістер заманауи қашықтықтан білім беру үдерісінде "электрондық дәрістер" деп аталатын, яғни компьютерлік желілер арқылы Интернет көмегімен таратылатын дәріс материалдарымен толықтырылады. 4) оқу үдерісінің барлық қатысушылары арасындағы белсенді өзара әрекеттесуі тән әдістер ("көпшілік көпшілікті" оқыту). Бұл әдістердің мәні және оларды пайдалану қарқындылығы оқыту телекоммуникациялық технологияларының дамуымен айтарлықтай артады. Басқаша айтқанда, оқытушы мен білім алушылар арасында ғана емес, білім алушылардың өздері арасындағы интерактивті қарым-қатынас білім алудың маңызды көзіне айналады. Бұл әдістердің дамуы ұжымдық оқу дискуссиялары мен конферен-цияларын өткізумен байланысты. Аудио -, аудиографиялық және бейнекон-ференция технологиялары қашықтықтан білім беруде осындай әдістерді белсенді дамытуға мүмкіндік береді. Қашықтықтан оқитын университеттердің оқу үдерісінде компьютерлік конференциялар ерекше рөл атқарады, олар пікірталасқа қатысушылардың барлығына синхронды, сондай-ақ асинхронды режимде жазбаша хабар-ламалармен алмасуға мүмкіндік береді, мұның үлкен дидактикалық құн-дылығы бар, бірақ оларға бейнеконференцияға тән қарым-қатынас жасау мүмкіндіктері жетіспейді. 61. Жаңа ақпараттық және коммуникациялық технологияларға негізделген қашықтан оқыту технологиялары Білім беру жүйесін ақпараттандырудың негізгі бағыты XXI ғасырдың талаптарына сәйкес қоғамды дамытудың жоғары тиімділікті технологияларына сүйенген жаңа білім стратегиясына көшу болып табылады. Білім беру жүйесін ақпа¬раттандыру бағыты жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану аркылы дамыта оқыту, кашыктыктан оқыту, дара тұлғаға бағыттап окыту максаттарын жүзеге асыра отырып, оку-тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғары-латуды көздейді. Қашықтықтан оқыту ұғымын кең мағынада алсақ, бұл-тыңдаушылар мен оқытушылардың бір-бірінен кеңістікте алыстатылған оқу формасы. Ал, тармағынадағы қашықтықтан оқу ұғымы тындаушылар мен оқытушылар арасындағы, сонымен қатар тыңдаушылардың өзара белсенді ақпаратпен алмасуын қарастыратын және жоғаргы дәрежедегі қазіргі жаңа ақпаратгық технологияларды (аудио-визуальды кұралдар, дербес компьютерлер, телекоммуникация құралдары, т.б.) пайдаланатын белгілі бір тақырыптар, оқу пәндері бойынша ұйымдастырылатьш оқу процесі. Қашықтықтан оқытуды ұйымдастырудың әр түрлі технологиялары бар: Кейс – технология – оқытушы дәстүрлі және қашықтықтан консультацияларды ұйымдастыру кезінде мәтіндік, аудиовизуальды және мультимедиалық оқу-әдістемелік материалдарды жинау және оларды пайдаланушылардың өз бетінше меңгеруі үшін жіберуге негізделген. Кейс технологиясы (ағылшынның сasе—портфель) оқытуда жасалынған әдістемелік материалдармен іске асырылады. Кейс – технология арналған материалдар түрлері мыналар: 1. Әдістемелік нұсқалар. Оқу құралдары мен глоссарий. Оқушыларға оқужоспарындағы пәндер бойынша әлектрондық тасымалдауышта (CD-ROM) оқу-әдістемелік материалдардың кешені (кейс) беріледі. Кешенді даярлауда ұжымдық әдістер, жобалау әдістері пайдаланылады. Мұндай әдістер тыңдаушылардың белсенділігін арттыруға, шығармашылық қабілеттерін белсендіруге 2. Жұмыс дәптері. 3. Анықтама. 4. Оқу, аудио, бейне материалдары. 5. Бақылау және емтихан материалдары. Желілік технология — білім алушылар, оқытушылар, оқу-əдістемелік бөлімдер арасындағы интерактивті өзара байланысы мен оның оқу-əдістемелік құралдармен жабдықталуын қамтамасыз етілуде телекоммуникациялық желіні қолдануға негізделген. Жоғары оқу орындарында қашықтықтан оқытудың желілік технологиясы үшін мыналар болу қажет: білім алушылар үшін оқу-əкімшілік жəне оқу-əдістемелік ақпараттар, Интернет-портал оқу беттерімен мазмұндалған; телекоммуникациялық желіде қолданылатын құралдар (Интернет желісі, спутниктік теледидар жəне т.б.); əр түрлі терминалдар: оқу сыныптары, мультимедиалық сыныптар, электрондық оқу залдары, электрондық кітапханалар жəне т.б.; мультимедиалық желілік оқу контенті; кешендік тестілеу желілігі; желілік оқытудың басқару жүйесі; басқару жүйесінің контенті; желілік оқытудың басқару жүйесінің контенті; қашықтықтан оқыту бойынша біліктілікті жетілдіруден өткізілген оқу, оқу-көмекші жəне техникалық жұмыскерлер. Электрондық кітапхана — қашықтықтан оқыту білім беру құрылымының негізгі элементі [3]. Электрондық кітапхананың оқу базасы мыналардан тұрады: авторлық оқу материалдары (оқулықтар, компьютерлік тренинг бағдарламалары, слайд-лекциялар, белсенді семинарлар сценарийі, тестілік жəне емтихан базасы жəне т.б.); оқу-əдістемелік басқарма ұсынған оқулықтардың толық жинағы; оқулықтар, монографиялар, мақалалар, Интернеттен алынған материалдар; ақпараттық цифрлық база (құқықтық, экономикалық жəне т.б.); анықтамалар, энциклопедиялар, сөздіктер; газет, журнал материалдары. Электрондық кітапхананың əдістемелік базасына мыналар кіреді: жеке оқу жоспарларын құру үшін оқытатын бағдарламалар; жеке сабақ кестесін құру үшін оқу ғимараттарының уақыт қоры; студенттердің жеке оқу досьесі; əкімшілік база. 62. Білім беру үрдісінде геймификация технологияларын қолдану Қазіргі кезде пәндерді және курстарды оқытуда көптеген ойын түрлері қолданылып келеді. Солардың ішінде көп қолданатыны «Геймификация» әдісі. Заманауи білім кеңестігінде «гейм» ойын арқылы жеткізу әдіс-тәсілдері кеңінен қолданылады. Геймификация – танымал бағыт. Геймификация – бұл түрлі сервистер мен мобильді қосымшалар өз өніміне бұқараны тарту, қызықтыру және басқа да мақсаттарда ойын индустриясы, механикасын пайдаланады. Жалпақ тілмен айтқанда «геймификация» – бұл әлемнің жаңа адамдар, олардың жаңа өмір салтына қарай бейімделудің бір әдісі. Адамды ойын арқылы еліктіру бәсекеге қабілеттілікті, тиімді, қызықты, назарда болуды қамтамасыз етеді. Ал назар аудару бүгінгі таңдағы қымбат "құндылық" қатарына қосылды. Былай қарағанда ойын арқылы жеткізу механизмдері түрлі салаларда жасырылған. Мәселен, ұялы телефоныңыздағы тіл үйрететін қосымшалар ойынға негізделіп әзірленген. «Геймификация» әдісін қашықтықтан білім беру процесінде қолдану тиімді әрі нәтижелі. Курстар мен пәндерді оқыту барысында гаджеттерді пайдалану және оны жасақтау ісіне біздің білім беру саласында әлі қолданылу аясы өрістеген жоқ. Бүгінде әлем адами капиталға үлкен мән беруде. Ол дұрыс та, қазіргі таңда мемлекеттің дамуы мен гүлденуі пайдалы қазба байлықтармен емес, адамдардың білімімен, ғылымдағы қарқынымен өлшенеді. Сонымен білім алу үшін мотивация керек болып тұрады. Оқулықтар, бітпейтін жаттығулар пәнді оқып үйренуге құлшынысты оятпайды, осы ретте көмекке ойынға құралған жаттығаулар қолданылады.Геймификацияда білім берудегі толықтырылған және виртуалды білім беру ойындары, ойындарды қабылдау мен игеру үдерістерін жетілдірудің жаңа мүмкіндіктері мен перспективалары беріледі. 63. Білім берудің жаңа мүмкіндіктерін қашықтықтан оқытуда пайдалану Елде төтенше жағдай енгізілген жағдайда қашықтықтан сапалы оқытуды ұйымдастыру өте өзекті болып саналады. Еліміздің білім беру жүйесінің алдына үздіксіз білім беру үшін мүмкіндік жасау міндеті қойылған. Қазақстанның ақпараттық кеңістігінде білім алушыларға арналған түрлі білім беру платформалары бар, мысалы: Bilimland, Daryn Online, Kundelik, Platonus, Univer, Edupage, BTS education, U-study, AGS. Бүгінгі күні "Zoom" стримингтік сервисі, "Coursera"ең ірі платформасы өз қызметтерін тегін ұсынды. Мұнан басқа Google Classroom, Hangouts, Kundelik, Moodle жүйелерін қолдануға болады. Bilimland өз контентінің 40 мың бірлігін тегін ұсынды. Қазақстанның білім беру мекемелерінде негізінен бейнеконференция өткізу үшін келесі платформалар қолданылады: Zoom, Skype, Microsoft Teams, сондай-ақ WhatsApp және басқа да әлеуметтік желілерді оқушылармен жеке сабақтарда өзара іс-қимыл жасау үшін пайдалануға рұқсат етілген. "EL ARNA", "balapan" телеарналарында қазақ және орыс тілдерінде телекоммуникациялық желілер арқылы трансляция жүзеге асырылады. Қашықтықтан оқыту кезінде қандай әдістерді қолдануға болады? 1) оқытушының және басқа да оқушылардың ең аз қатысуымен білім алушының білім беру ресурстарымен өзара іс-қимылы арқылы оқыту әдістері (өзін-өзі оқыту). Бұл әдістерді дамыту үшін әртүрлі құралдардың көмегімен білім беру ресурстары жасалатын мультимедиа тәсілі тән: баспа, аудио -, бейнематериалдар және компьютерлік желілер арқылы жеткізілетін оқу материалдары, ол электронды университеттер үшін өте маңызды Бұл, ең алдымен,: - интерактивті деректер базасы; - электрондық журналдар; - компьютерлік оқыту бағдарламалары (электронды оқулықтар). 2) Жеке оқыту және оқу әдістері, оларға бір білім алушының бір оқытушымен немесе бір білім алушының басқа білім алушылармен өзара қарым-қатынасы тән ("бірге бір" оқыту). Бұл әдістер қашықтықтан білім беруде негізінен телефон, смартфон, электрондық пошта, WhatsApp, Тelegram сияқты технологиялар арқылы жүзеге асырылады 64. Қашықтан оқытуды ұйымдастыру формалары. Интерактивті ойындар мен жаттығуларды құру Қашықтықтан оқыту дегеніміз — мұғалім мен оқушы арасында қандай да қашықтықта интернет ресурстарының сүйемелдеуімен өтілетін оқытудың формасы, яғни интернет желілерінің көмегімен белгілі бір арақашықтықта оқыту. ҚО ұйымдастырудың 3 түрлі формасы бар: онлайн (синхрондық) және оффлайн (асинхрондық), және кең таралған үшінші түрі вебинар Онлайн режимдегі оқыту дегеніміз – интернет ресурстарының көмегімен ағымдағы уақытта белгілі бір қашықтықта мұғалім экранын көру арқылы оқытуды ұйымдастыру формасы. Оффлайн режимдегі оқыту дегеніміз – интернет ресурстарының көмегімен (электрондық пошта) мұғалім мен оқушы арасындағы ақпарат алмасуды қамтасыз етуге мүмкіндік беретін оқытудың формасы. Вебинар дегеніміз – интернет желілерінің көмегімен семинарлар мен тренинтер өткізу формасы. Қашықтықтан оқыту тәсілі бойынша жұмыс істейтін оқытушы оқытудың жаңа технологиясын, оқытудың компьютерлі және тораптық жүйелерін жетік біліп, олармен іс жүргізу ісін орындау шарт. Интерактивті ойындар мен жаттығуларды құру сервистері Quizizz Kahoot-ке өте ұқсас оқушыларды бағалаудың интернет құралы болып табылады, бірақ кейбір айырмашылықтары бар. Біріншіден, сыныпта викторинаны іске қосқан кезде оқушылар өз қарқынымен қозғала отырып, сұрақтарға жауап береді және осы орайда олар басқа қатысушылардың жауап беру жылдамдығына тәуелді болмайды. Екіншіден, Quizz-да құрастырылған викторинаны орындауды жоспарлап қоюға болады, яғни оны үй жұмысы ретінде ұсынуға болады. Kahoot-та осы опцияны өзінің функционалына қосты. Үшіншіден, «уақыт» параметрін алып тастау мүмкіндігі бар, сонда оқушы өтіп бара жатқан уақыт туралы емес, берілген сұрақ төңірегінде асықпай ойлана алады. Сондай-ақ бұл сұраққа жауап беру кезінде оқулықтың параграфын, оқулықтағы параграфты, кітаптың тарауын не болмаса қажетті ақпаратты гугл жүйесінен тауып алуға мүмкіндік береді. Бұл құралдың көмегімен мыналарды жүзеге асыруға болады: • оқу және үйреу үдерісін қолдау; • ойындар мен викториналар өткізу; • жарыстар ұйымдастыру; • тест жүргізу; • үй жұмысын жүргізу; • әр оқушының нәтижелерін бақылау; • әр оқушыға автоматты түрде кері байланыс беру. Quizlet — кез келген терминдерді, ақпараттарды карточка түрінде дайындау арқылы есте сақтауға, жаттап алуға септігін тигізетін сервис. Алдын ала енгізілген мәліметтерді карточка, тест, сәйкестендіру, дұрыс жазылуын тексеру тапсырмаларына автоматты түрде түрлендіреді. Мысал ретінде мен үшбұрыштың түрлерін алған болатынмын, карточка ретінде берілген жағдайда атауы шығалды, үстінен шертсек анықтамасы мен суреті көрсетіледі. Ал сәйкестендіруге берілген тапсырмада экран бетіне барлық мәліметтер шашыраңқы түрде беріледі де, оқушы аты мен суретін, анықтамасын жұптастыруы қажет болады. Kahoot — кез-келген оқу пәні мен кез-келген жасқа сай келетін ойын түрінде оқытуға арналған тегін платформа. Оның көмегімен тест, сауалнама, оқу ойынын жасауға немесе білім марафонын ұйымдастыруға болады. Қосымша жұмыс үстелі нұсқасында да, смартфондарда да жұмыс істейді. Kahoot қосымшасының көмегімен онлайн сауалнамалар, пікір-таластар және викториналар жасауға және жүргізуге болады. Kahoot-та жасалған тапсырмалар оларға суреттерді және тіпті, бейнефрагменттерді қосуға мүмкіндік береді. Викториналарды, тестілерді орындау қарқыны әр сұрақ үшін уақыт шегін енгізу жолымен реттеледі. Ықыласы болған жағдайда мұғалім қойылған сұрақтардың жауаптары үшін балл енгізе алады: дұрыс жауаптары және жылдамдығы үшін. Табло мұғалім компьютерінің мониторында көрсетіледі. Тестілеуге қатысу үшін оқушылар сервисті ашып, мұғалімнің өз компьютерінен ұсынатын PIN-кодты енгізуі керек. Оқушы үшін өз құрылығысынан дұрыс жауапты таңдау ыңғайлы. Жауап нұсқалары геометриялық фигуралармен беріледі Google Classroom - білім беру пайдаланушыларына арналған Google қолданбаларына қосылатын мектептерге арналған оқу жиынтығы 65. Қашықтықтан оқыту жағдайында оқушылардың білімін бағалауға арналған веб-сервистер Қашықтықтан оқыту жағдайында оқушылардың білімін тексеріп, бағалауды онлайн режимде тиімді ұйымдастыруға көмектесетін келесі веб-сервистерді қолдануға болады: Quizizz, Socrative, Google forms, Learningapps, Polleverywhere. Quizizz оқушыларды бағалауға арналған интернет-құрал болып табылады. Ол Kahoot веб-сервисіне ұқсайды, бірақ оларды бір-бірінен ерекшелейтін айырмашылықтары да бар. Бұл сервисте мұғалім өзі тест құрып, оны редакторлеу мүмкіндігіне ие болады. Ал оқушы болса, компьютер, ноутбук немесе смартфонды пайдаланып, ПИН-код пен өз атын енгізеді, яғни тест кез келген Интернетке қосылған құрылғы арқылы ойнатылады. Quizizz сервисінің Kahoot-тан айырмашылығының бірі – мұғалім сыныпты дәлірек басқара алады, әрбір оқушының жеке жұмысын бақылай алады. Барлық оқушылар бірдей тапсырмаларды алады, бірақ әр оқушы өз құрылғысында кездейсоқ таңдалған сұрақтарға жауап беріп, өз темпінде тестпен жұмыс жасай алады. Kahoot сервисіндегі сияқты әртүрлі алаңдататын факторлары жоқ, сондай-ақ оқушылар дисплейінде түгел сұрақпен бірге сурет толық көрсетіледі, әрі масштабталады. Тестті аяқтаған соң нәтижесін тек көріп қана қоймайсыз, Excel кестесінде барлық мәліметтерді алуға мүмкіндігі бар. Socrative бағдарламасы арқылы оқушы қашықтықтан тесттермен, түрлі бақылаулармен жұмыс істей алады. Ғаламторды тиімді пайдаланып, қысқа уақытта өз білімін толықтыру мүмкіндігіне ие. Socrative қосымшасы қолданыста өте қарапайым. Тестілеу немесе статистикалық сауалнама Интернетке қосылған кез келген құрылғы арқылы жүзеге асады. Тапсырма оқушыларға үш түрлі нұсқада беріледі: тест түрінде, дұрыс/дұрыс емес нұсқасы және қысқаша жазбаша жауап түрінде. Оқытушы әрекеттерінің алгоритмі: 1. Жұмысты бастау үшін мұғалімге тіркелу қажет, ол үшін t.socrative.com сайтына кіріп логин мен парольді енгізесіз. 2. Бірнеше сауалнама сұрақтарын құрыңыз. Manage Quizzes батырмасын басыңыз. 3. Жұмысты бастамас бұрын оқушыларға өз виртуалды бөлмеңіздің нөмірін айтыңыз. Оқушылардың саны 50-ден аспауы қажет. Оқушы ресурсқа кіріп оқытушы айтқан нөмірді, аты-жөнін, фамилиясын енгізеді. 4. Тест қорытындысын Google кестесі түрінде берілген интерактивті есеп арқылы немесе Excel файлын электронды поштасынан көре алады. [4] LearningApps - бұл әр түрлі пәндер бойынша интерактивті оқу-әдістемелік қосымшалар жасауға мүмкіндік беретін білім беру мекемелеріндегі білім беру процесін қолдау үшін арналған сервис деп есептеймін. Сервистің ерекшелігі, пайдаланушылар жасаған барлық тапсырмалар галереяда жиналған және жалпыға қол жетімді болып табылады. LearningApps құралдары әртүрлі интерактивті тапсырмаларды жасауға мүмкіндік береді: викторина, сұрыптау, топтастыру, жіктеу, мәтінді енгізу, кроссворд, уақытша таспа және т.б. Іздестіруге оңай болу үшін барлық интерактивті тапсырмалар санат бойынша топтастырылған (пәндер бойынша). Категория бойынша таңдаудан басқа, қиындығына қарай да топтастырылған тапсырмаларды таңдап алуға 66 Қашықтықтан оқытудағы оқу үдерісін ұйымдастыру түрлері Қашықтықтан оқыту дегеніміз — мұғалім мен оқушы арасында қандай да қашықтықта интернет ресурстарының сүйемелдеуімен өтілетін оқытудың формасы, яғни интернет желілерінің көмегімен белгілі бір арақашықтықта оқыту. ҚО ұйымдастырудың 3 түрлі формасы бар: онлайн (синхрондық) және оффлайн (асинхрондық), және кең таралған үшінші түрі вебинар Онлайн режимдегі оқыту дегеніміз – интернет ресурстарының көмегімен ағымдағы уақытта белгілі бір қашықтықта мұғалім экранын көру арқылы оқытуды ұйымдастыру формасы. Оффлайн режимдегі оқыту дегеніміз – интернет ресурстарының көмегімен (электрондық пошта) мұғалім мен оқушы арасындағы ақпарат алмасуды қамтасыз етуге мүмкіндік беретін оқытудың формасы. Вебинар дегеніміз – интернет желілерінің көмегімен семинарлар мен тренинтер өткізу формасы. Қашықтықтан оқытуды ұйымдастыру бойынша ұсынымдар мұғалімнің жұмысы мен оның оқушылармен және әріптестерімен онлайн түріндегі қарым-қатынасын дұрыс құруға көмектеседі. Үйден тиімді жұмыс істеу уақыт пен міндеттерді дұрыс бөлген кезде мүмкін болмақ.Қашықтықтан оқытуды ұйымдастырудың ерекшеліктері қашықтықтан жұмыс істеуде уақытты дұрыс ұйымдастырудан бастап, жабдықты орнатуға дейінгі бірқатар қиындықтар болуы мүмкін. Егер IT-технологияларға және қашықтықтан оқытуды ұйымдастырудың ерекшеліктеріне байланысты мәселелер дұрыс шешілсе, онда қашықтықтан жұмыс кедергілерсіз өтеді. Ол үшін:
2. Бейне кездесулерге арналған бағдарламаларды жүктеу. Мысалы, Zoom немесе басқа осыған ұқсастар. 3. Карантин уақыты үшін әр мектепте мәселелерді шешуге арналған мессенджерлердегі чаттар ұйымдастырылуы керек – міндетті түрде топтарға қосылыңыз. 4. Онлайн-күнтізбе бастаңыз және онда онлайн кездесулерді жоспарлаңыз. Бұл маңызды тармақтарды жіберіп алмауға көмектеседі. Қашықтықтан оқытуда оқу процесін дұрыс ұйымдастыру жеке істерге уақыт табуға мүмкіндік береді.Мұғалімдер арасындағы ара-қатынастық байланысты сәтті құру және бірлесіп жұмыс істеу үшін төмендегі қағидаларды ұстану қажет: 1. Жұмыс күні 6 сағаттан кем болмауы керек, бұл уақытта мұғалімдер желіде болуы керек. 2. Тілдесу үшін бейне қоңырауларды қолдану. Бұл туындаған мәселелерді жылдам шешуге көмектеседі. 3. Көрнекі мысал үшін экранды қосыңыз және онлайн-конференцияларды өткізгеннен кейін барлық қатысушыларға толыққанды материал жіберіңіз. 4. Жоспарлауды күн сайын бір уақытта жасаңыз. 5. Әр кездесудің аралық нәтижелерін жазыңыз және оларды барлық қызығушылық білдірген адамдарға жіберіңіз. 67 Қашықтықтан оқытудың ролі мен маңызы Оқушылар қашықтан оқу арқылы өз білімдерін жетілдіре алады және ақпарат жүйлерін пайдалану мүмкіндігі артады. Мысалы керекті әдебиеттер мен оқу кітаптарын іздеу, бақылау және тестік тапсырмаларды орындау, лабороториялық жұмыстар, дайын баяндамалар, қашықтан олимпиядаға қатысу оқушының шығармашылық потенциалының дамуына әсер етеді. Қазіргі уақытта Қазақстанда білім жүйесінде жаңа ақпараттық технологиялар кеңінен қолданыла бастады. Ақпараттық технологияларды және компьютерлік желі арқылы жаңа білім әдістерін пайдалану кеңейтіліп келеді. Жаңа ақпараттық технологияларды білім жүйесінде қолданудың ең маңызды факторы негізгі қозғаушы күші — адам, сол себепті білімнің негізгі принциптері іске асырылуы тиіс. Осыған байланысты адамның шығармашылық потенциалын дамыту үшін қажетті жағдай жасалуы тиіс. «Білім саласындағы жаңа коммуникациялық технологиялар» түсінігі компьютерлік техника және электрондық анықтамалық жүйелері мен адамның әрдайым жаңа оқыту әдістерін ізденуінен пайда болады. Оны оқыту әдіс-тәсілі уақыт талабына сай өзгеруде. Қазіргі уақытта дидактикада инновациялық оқыту кеңінен қолданылуда. Инновация – бұл жаңалықтардың таралуы және құрылуы. Қазіргі педагогиканың негізгі тенденциясы оқытуды өнеркәсіптік-технологиялық процесске айналдыру үшін дидактикалық жолын және құралын табу болды. Қашықтан оқыту мұғалімнің біліктілігін көтереді, оқушының өз бетімен білім алуын қалыптастырады, ата-аналардың жаңа технологияға көзқарастарын өзгертеді. Қашықтан оқыту – процесс. Қашықтан оқу – жүйе. Басқа да оқыту формалары сияқты, қашықтан оқыту да педагогикалық жобалаудың кезеңдерін, оның мазмұндық және педагогикалық құрамын (педагогикалық технология жоспарындағы әдістеме, оқыту формаларын) теориялық тұрғыда мағаналы етуді ұсынады. Бұдан шығатыны, педагогикалық жобалау кезеңінің міндеттері мыналар: электрондық курстар, электрондық оқулықтар, оқу құралдарының кешендірін құрастыру, желіде оқыту процесін ұйымдастырудың педагогикалық технологиясын жасау. Қашықтан оқыту курсы оқушы әрекетінің тиянақты және дәл жоспарлануын, ұймыдастырылуын, оқыту мақсаты мен міндетінің айқын қойылуын, оқушы мен оқытушының арасындағы интерактивтілікті қамтамасыз ететін қажетті оқу материалдарының жеткізілуін, оқушы мен оқу материалы арасында кері байланыс болуын талап етеді, топтық оқытуға жағадай жасайды. Қорыта келе айтарым, қашықтықтан оқыту жүйесінің рөлі қазіргі таңда білім саласы үшін өте жоғары, себебі бұл жүйе арқылы мұғалімдеріміз бен окушыларымыз әлемдік ақпараттармен байланысуға, білімдерін онлайн жалғасыруға, ғылыми және шығармашылық жұмыстарын жетілдіруге, әлемдік ақпарат кеңістігінде өздерінің білімдерін шындауга зор мүмкіндік алады. Қашықтықтан оқытуды күрделі процесс деп санамауымыз қажет, қазіргі білім беру ресурстарының болуы материалды зерттеуді ұйымдастыруда және оның дамуын бақылауда мұғалімнің міндеттерін жеңілдетуге арналған. 68 Қашықтықтан оқытуда оқу платформаларының тиімділігі Арнайы мамандандырылған интернет-платформалары арқылы өткізілетін сабақтар оқушыларға өткен сабақты немесе бұрын талқыланған тақырыпты қайта қарауға, сондай-ақ онлайн-сабақ өткізуге, кері байланыс орнатуға, жеке дара оқыту мен тапсырмаларды орындауға зор мүмкіндік береді. Google Classroom– оқытуды толығымен онлайнға көшіруге мүмкіндік беретін платформа: тақырыптар бойынша сабақтар құрастыру, материалдар қосу, үй тапсырмасын беру және тексеру. Google-дың арнайы оқыту үшін ұйымдастырылған пайдалы сервистерін біріктіреді. Платформада келесі әрекеттерді жүзеге асыруға болады: ▪ өз сыныбын/курсын құру; ▪ оқушылардың курсқа жазылуын ұйымдастыру; ▪ оқушылармен қажетті оқу материалымен бөлісу; ▪ оқушыларға арналған тапсырмаларды ұсыну; ▪ оқушылардың тапсырмаларын бағалау және олардың жетістіктерін бақылап отыру; ▪ оқушылардың қарым-қатынасын ұйымдастыру. Google Classroom сонымен қатар жеке оқушыларға немесе шағын топтарға арналған тапсырмаларды реттеуді жеңілдетеді. Бұл мұғалімдер сыныптағы белгілі бір оқушыларға немесе топтарға өзгертілген немесе әр түрлі тапсырмалар бере алады. Сондай –ақ бізге оқушылардың сұрақтарына немесе қосымша көмекке мұқтаждығын білу үшін жеке- жеке тіркелуге болады. Қорытындылай келе айтар болсам Google Classroom платформасының артықшылықтары өте көп. Соның ішінде әсіресе география сабақтарында қолдану өте тиімді. EdApp білім беру платформасы – әлемдегі ірі және кіші ұйымдар қолданатын жетекші LMS жүйесі. EdApp-бұл жеке және корпоративті барлық пайдаланушыларға ақысыз қолжетімді білім беру платформасы. Ол курстарды құру мен алмасуды қарапайым және тиімді ету үшін дизайн шешімдері мен шаблондарын ұсынады. Сонымен қатар, әлемдегі жетекші мамандар әзірлеген дайын курстарды ұсынады, оларды сіз өзіңіздің оқу жоспарыңызға қоса аласыз. Microlearning-тегі EdApp-тің басты ерекшелігі олар өз бағдарламаларын мобильді құрылғылармен жақсы жұмыс істейтін етіп жасайды, бұл сізге кез келген уақытта, кез келген жерде білуге, деректерге негізделген даму құралын ұсынады және өзіңіздің жақсы ұйымдастырылған және тиімді курстарыңызды құруға мүмкіндік береді. Сіз оларды тартымды ете аласыз. EdApp қуатты Canva дизайн құралдарымен біріктірілген. Udеmy білім беру платформасы – әлемдегі нұсқаушылар өткізетін бірнеше рецензияланған курстарды ұсынатын ең танымал білім беру платформаларының бірі. Udemy курс жасаушыларына арналған көптеген стандартты дизайн құралдарын ұсынады: бейнелер, есептеу кестелері, құжаттар, презентациялар. Өкінішке орай, Удеми мұғалім мен оқушы арасында кедергісіз алмасуға мүмкіндік бермейді. Сонымен қатар, жарияланған курстардың сапасын бақылау іс жүзінде жоқ. Жақсы шолу рейтингі Udemy-де курсты таңдаған кезде шешуші элемент болып табылады. Ол өзін-өзі оқыту режиміне бағытталғандықтан, қоғамдастықтың кең қолдауы, сондай-ақ мұғалімнің кері байланысы жоқ. ClassDojo – білім беру технологиясы бойынша компания. Ол бастауыш мектеп мұғалімдерін, оқушыларды және отбасын мектеп күніндегі фотосуреттер мен ClassDojo - сыныптағы мінез-құлықты басқару құралы . Әрбір баланың жеке аватары бар профилі бар, оған мұғалімдер сабақ бойы оң және теріс ұпайларды (немесе «доджолар») тағайындай алады. бейнелерге арналған арна және 35-тен астам тілге аударуға болатын хабар алмасу сияқты коммуникация мүмкіндіктері арқылы байланыстырады. ClassDojo - мұғалімдер, оқушылар және отбасылар күнделікті үйдегі сыныпта оқып жатқан нәрселерді фотосуреттер, бейнелер және хабарламалар арқылы бөлісу арқылы тығыз қауымдастық құру үшін қолданатын мектептегі коммуникация платформасы 69 Қашықтықтан оқытуда интерактивті оқу - әдістемелік қосымшалардың тиімділігі Қазіргі заманғы ғылыми-техникалық үрдіс қарқыны білім беру жүйесінің алдына оқыту технологиясын жетілдіру міндеттерін қойып отыр. Тәуелсіз елдің болашағы білім беру жүйесіне байланысты. Осыған байланысты педагог мамандар оқытудың ең тиімді әдіс-тәсілдерін зерттеп, тәжірибе жүзінде сынап келеді. Бірнеше оқыту әдістерін салыстыра қарастыру арқылы әр оқытушы оқытудың жаңа технологияларын таңдап, ой елегінен өткізіп, өздерінің сабақтарында қолданады [1]. Оқушы мен компьютер арасындағы оқытуды интерактивті деп атайды. Мұндай қарым-қатынас оқушылардың қандай да бір тапсырманың шешімін табуға тырысқан кезде байқалады. Интерактивті оқытудың басты мақсаты – оқушыларды өз бетінше тапсырманың жауабын табуға үйрету [2]. Педагогикалық іс-тәжірибемде қолданыс тапқан, оқушылар арасында апробациядан өткен интерактивті оқытудың бір түрі – LearningApps.org LearningApps.org деген не? Ол:интерактивті оқыту; интерактивті модульдердің көмегімен оқыту және оқыту процесін қолдау; модульдерді жылдам құру және өзгерту; тапсырмалар базасын жинақтап, қолжетімді ету; онлайнда оқу, жаппай тегін қолдану. Оқытушы LearningApps.org платформасында жеке пайдаланушы ретінде тіркеліп, аккаунт құрады. Өз оқу модульдерін жасап, сақтайды, сонымен қатар басқарады. Пайдаланушы оқу модульдерінің авторы ретінде жасаған контентті жасырын статистикада көре алады. Оқытушы «Барлық жаттығу», «Жаңа жаттығу», «Менің сыныптарым», «Менің жаттығуларым» қызметтерін пайдаланады. «Жаңа жаттығу» қызметі: жұпты табу, классификация, хронологиялық кесте, мәтін енгізу, суреттерді іріктеу, викториналық сұрақтар, бос орындарды толықтыру, аудио/видео контент, кім миллионер болғысы келеді?, пазл, сөзжұмбақ т.б. модульдерді ұсынады. Модуль құрылымы: жаттығу атауы, жаттығу сипаттамасы, тапсырма түрі, мәтін, сурет, аудио, видео, элемент қосу, кері байланыс, фон, көмектен тұрады. Білімалушы мен компьютер арасындағы оқытуды интерактивті деп атайды. Интерактивті оқытудың басты мақсаты – білімалушыларды өз бетінше тапсырманың жауабын табуға үйрету. Интерактивті жаттығулар жасауға арналған көптеген онлайн-ресурстар бар. Олар өздерінің функционалдығы бойынша ұқсас болуы мүмкін немесе функционалдылығы мен интерфейсі бойынша ерекшеленуі мүмкін. LearningApps.org интерактивті тапсырмалар құрастырушысы интерактивті модульдер (жаттығулар) арқылы оқыту процесін қолдауға арналған. Сонымен бірге оқытушы да, оқушы да дайын шаблондарды пайдаланып, интерактивті модульдер жасай алады. Осы қызметтің арқасында жасалатын интерактивті тапсырмалардың негізгі идеясы - студенттер белгілі бір оқу пәніне деген танымдық қызығушылығын қалыптастыруға ықпал ететін білімдерін ойын түрінде тексеріп, бекіте алады. Қызмет көрсету мекен-жайы - http://learningapps.org/ Қызметтің тұжырымдамалық интерфейсі бар, тіркеуді ұсынады («Кіру»-батырмалары - «Жаңа аккаунт құру») және әлемнің 20 тілінде ұсынылған. Қажетті тілді таңдау үшін сайт парағының жоғарғы оң жақ бұрышында тиісті жалаушасы бар белгішені таңдау керек. Сайтта ресурстарды пайдаланушылар жасаған жалпыға ортақ интерактивті тапсырмалар галереясы бар. Қызметте ұсынылған барлық жаттығулар академиялық пәндер бойынша бөлінеді, бұл қажетті тапсырманы табуды едәуір жеңілдетеді. LearningApps.org сервисінде өзіңіздің тапсырмаларыңызды құру және сақтау үшін тіркелуіңіз керек. Оқытушы жеке пайдаланушы ретінде тіркеліп, аккаунт құрады. Өз оқу модульдерін жасап, сақтайды, сонымен қатар басқарады. Пайдаланушы оқу модульдерінің авторы ретінде жасаған контентті статистикада көре алады. Оқытушы «Барлық жаттығулар», «Жаңа жаттығу», «Менің сыныптарым», «Менің жаттығуларым» қызметтерін пайдаланады. «Жаңа жаттығу» қызметі: жұпты табу, классификация, хронологиялық кесте, мәтін енгізу, суреттерді іріктеу, викториналық сұрақтар, бос орындарды толықтыру, аудио/видео контент, кім миллионер болғысы келеді?, пазл, сөзжұмбақ, әріптен сөз құрау, сөзді табу т.б. модульдерді ұсынады. Осының ішінен «Бос орындарды толықтыру» жаттығуына тоқталайық. 70.Wordwall платформасының кемшіліктерін, артықшылықтарын атаңыз • пошта немесе Google тіркелгісі арқылы тегін тіркелу • бұрыннан жасалған тапсырма үшін шаблондар мен тақырыптарды таңдау мүмкіндігі (викторина болды - ол «Ұшақ», кроссворд немесе сөз іздеу болды: қызмет мұны өздігінен жасайды) • тапсырмалар музыкалық және көрнекі әсерлермен сүйемелденеді • тапсырманы орындағаннан кейін сіз лезде нәтиже ала аласыз, бағалау кестесін қараңыз • кең жұмыс кітапханасы • кез келген жұмыстың нәтижесінде алынған код HTML режимінде веб-сайтқа немесе блогқа оңай ендірілген • жасалған материалдарды PDF форматында басып шығаруға болады 71.Joyteka платформасында қандай тапсырмалар орындауға болады Платформада кез келген сабақты жасауға және студенттерді оқуға шабыттандыруға болатын 5 онлайн қызмет бар. - «Квест» оқу ойыны: оқушылар өз тапсырмаларын шеше отырып, бөлмеден шығуы керек; - «Бейне» веб-қызметі: бейненің қажетті секундтары үшін тапсырмалар мен түсініктемелерді қосу; - «Тест» білімді тексеру қызметі: сұрақтар мен жауаптарды толтыру жеткілікті, ал сервис студенттерге ыңғайлы форматты жасайды және автоматты түрде орнатады. -жауаптарды тексеру; - «Терминдер» ойыны: оқушылар бүркеншік ат ойыны форматында бір-біріне күрделі терминдерді түсіндіреді; - «Викторина» интеллектуалды ойыны: «Сенің ойының» сыныбын дәл сабақта ұйымдастырыңыз. 72.Wordwall платформасының мүмкіндіктері Wordwall интерактивті және баспа материалдарын жасау үшін пайдаланылуы мүмкін. Үлгілеріміздің көпшілігі интерактивті және баспа нұсқаларында қол жетімді. Компьютер, планшет, телефон немесе интерактивті тақта сияқты кез келген веб қосылған құрылғыда тікелей ойнатуға болады. Оларды оқушылардың өздері немесе мұғалімнің жетекшілігімен сыныптың алдында кезектесіп отырған оқушылар ойнай алады. Басып шығарылатын файлдарды PDF файлы ретінде басып шығаруға немесе жүктеп алуға болады. Олар интерактивті немесе дербес оқу тапсырмалары үшін көмекші материал ретінде пайдаланылуы мүмкін. 1)Үлгілермен , шаблондармен жасау Бұл үлгілер Quiz және Crossword сияқты таныс классиктерді қамтиды. Бізде сондай-ақ Maze Chase және Airplane сияқты аркада ойындары бар және бізде отыру жоспары сияқты сыныпты басқару құралдары бар. Жаңа әрекет жасау үшін алдымен үлгіні таңдап, мазмұнды енгізіңіз. Бұл қарапайым және сіз бірнеше минут ішінде толық интерактивті әрекетті жасай аласыз дегенді білдіреді. 2) Үлгіні ауыстыру Әрекетті жасағаннан кейін оны бір рет басу арқылы басқа үлгіге ауыстыруға болады. Бұл уақытты үнемдейді және мамандандыру мен нығайту үшін тамаша. Мысалы, пішін атауларына негізделген Сәйкестік әрекетін жасасаңыз, оны дәл сол пішін атаулары бар Кроссвордқа айналдыра аласыз. Сол сияқты, біз сіздің ресурсыңызды викторинаға немесе сөз іздеуге айналдыра аламыз және басқа да көптеген мүмкіндіктер бар. 73.Joyteka платформасының ерекшеліктерін атаңыз Joyteka.com сервисін кез келген заманауи платформада, соның ішінде мобильді құрылғыда ашуға және пайдалануға болады. Бұл платформада сіз «Бөлмеден шығыңыз» стилінде веб-квесттер жасай аласыз. Joyteka - бұл бірінші беттен анық көрінетін әдемі дизайнымен көзге түседі, өйткені барлық бөлімдер заманауи дизайнерлермен қол қойылған және жасалған. Қызметтің тегін нұсқасы да, премиум нұсқасы да бар, оны жеке пайдалану үшін, сондай-ақ мұғалімдер тобы үшін сатып алуға болады. Әрине, ақысыз нұсқада платформа құралдарын пайдалануға шектеулер бар, бірақ материалдар жасау үшін әлі де жеткілікті. Платформаның мүмкіндіктері: түсінікті және ыңғайлы веб-интерфейс; - материалдарды жасауға аз уақыт жұмсауға мүмкіндік береді, өйткені сізге тек қажетті қолданбаларға тапсырмалар қосу керек; - интерактивті тақтаны пайдаланып жұмыс істеуге мүмкіндік береді, өйткені көптеген мектептерде мұғалімдер оларды оқыту үшін пайдаланады; – кез келген пәнді оқу үшін пайдалануға болады; - кез келген жастағы студенттерге қолдануға болады; – қосымша параметрлер қажет емес. 74.Genially платформасында қандай тапсырмалар құрастыруға болады Genially - онлайн интерактивті презентацияларды жасауға арналған құрал. Бұл веб-құрал. Яғни, презентация жасау үшін алдын ала орнатылған бағдарламалар қажет емес, тек Интернетке кіру керек. Genially қызметін пайдалану арқылы сіз мыналарды жасай аласыз: пайдаланушы басқаратын немесе автоматты түрде ойнатылатын интерактивті онлайн презентациялар; бейне презентациялар; динамикалық инфографикасы бар әртүрлі есептер мен аналитикалық есептер; геймификацияны қолданатын жобалар; интерактивті плакаттар; интерактивті қолданушы нұсқаулықтары, электронды оқулықтар; сынақтар; интерактивті түйіндеме, жеке портфолио. Genially қызметінде жасалған дайын өнімді веб-сайтта, әлеуметтік желілерде жариялауға немесе ресурсқа сілтемені жай ғана бөлісуге болады. Genially дайын нысандар мен үлгілердің үлкен, ұйымдастырылған жинағын ұсынады. Олардың ішінде: мәтіндік блоктар; Суреттер; график пен диаграмма шаблондары; инфографика; белгішелер; сандар; анимациялық көріністердің иллюстрациялары; интерактивті элементтер (слайдтарды және слайдтардағы объектілерді басқару); смарт объектілер (динамикадағы процестерді көрсетуге арналған объектілер); сыртқы ресурстар (мысалы, YouTube бейнелерін кірістіру). 75.Joyteka платформасының мүмкіндіктері Joyteka.com сервисін кез келген заманауи платформада, соның ішінде мобильді құрылғыда ашуға және пайдалануға болады. Бұл платформада сіз «Бөлмеден шығыңыз» стилінде веб-квесттер жасай аласыз. Joyteka – бұл бірінші беттен анық көрінетін дизайнер, өйткені барлық бөлімдер заманауи дизайнерлермен қол қойылған және жасалған. Қызметтің тегін нұсқасы да, премиум нұсқасы да бар, оны жеке пайдалану үшін, сондай-ақ мұғалімдер тобы үшін сатып алуға болады. Әрине, ақысыз нұсқада платформа құралдарын пайдалануға шектеулер бар, бірақ материалдар жасау үшін әлі де жеткілікті. Платформаның мүмкіндіктері: – түсінікті және ыңғайлы веб-интерфейс; - материалдарды жасауға аз уақыт жұмсауға мүмкіндік береді, өйткені сізге тек қажетті қолданбаларға тапсырмалар қосу керек; - интерактивті тақтаны пайдаланып жұмыс істеуге мүмкіндік береді, өйткені көптеген мектептерде мұғалімдер оларды оқыту үшін пайдаланады; – кез келген пәнді оқу үшін пайдалануға болады; - кез келген жастағы студенттерге қолдануға болады; – қосымша параметрлер қажет емес. Бұл ресурста интерактивті оқыту құралдарының төрт тобын бөлуге болады: − «Бөлмеден шығыңыз» веб-квесттері; − «Сенің викторинаң» интеллектуалды ойыны; − «Маған түсіндір» терминологиялық ойыны; Веб-квесттер. Квест бөлмесін жасау үшін «Өнімдер» түймесін басып, «Ойынды бастау» түймесін таңдау керек. Пайдаланушы бір-бірінен күрделілік деңгейі, тақырыптар және тапсырмалар саны бойынша ерекшеленетін бөлмелер галереясын көреді. Платформаның ақысыз нұсқасын пайдаланған кезде пайдаланушы 21 бөлменің 15-ін ашады, сонымен қатар тек екі қиындық деңгейін – жеңіл (жасыл шеңбер) және орташа (сары шеңбер) ашады. Ең қиын деңгей (қызыл шеңбер) тек премиум класста ашылады. 76.Сабақты ұйымдастырудағы инфографиканы пайдаланудағы тиімділігі Инфографика (ақпараттық графика) мәтінге қарағанда күрделі ақпаратты жылдам әрі жақсы түсіндіреді. Алайда инфографикада көркемдік емес, ақпараттық элемент басым болуы тиіс. Бір-екі абзацпен түсіндіруге болатын ақпаратты инфографикаға айналдырудың қажеті жоқ. Инфографиканың басты ұстанымы – «аз уақытта көп ақпарат жеткізу». Ақпаратты визуалды формада жеткізу оны оңай қабылдауға септігін тигізеді. Инфографика қосымша түсіндіруді қажет етпей түсінікті болатын ақпараттың барлығын қамти алуы керек. Инфографикада сонымен қатар ақпараттың дереккөзін, төменгі жағына көрсетіп қою керек. Инфографика – ақпаратты, қатынастарды, сандарды және білімдерді графикалық бейнелеуге негізделген коммуникациялық дизайн саласы. Инфографика білім сапасының жоғары деңгейін қамтамасыз етудің ыңғайлы құралы болып табылады, өйткені ол жеке жұмыс режимін қамтамасыз ете алады. Инфографиканы пайдалану кезінде мұғалім студенттерді белгілі бір тақырыпты оқуға бағыттайды және ынталандырады, жаңа материалды анық көрсетеді, қабылдау тесттерін, тексеру және диагностикалық жұмыстарды жүргізеді, сонымен қатар жобалық және ғылыми-зерттеу іс-әрекетінде ақпаратты ұсынудың осы түрін пайдалану мүмкіндігіне ие болады. Инфографика түрлері Статикалық инфографика – бұл анимациясыз кескін. Гиперсілтемелер бойынша инфографика – HTML гипермәтіндік тіліндегі кескін картасының интерфейсі, меңзерді суреттердің үстіне апарған кезде оның жеке бөліктері декомпозиция немесе үлкейтілген көшірме болып табылады. Анимациялық инфографика – анимациялық элементтері бар инфографика деректердің динамикалық көрінісі болып табылады. Бейне инфографика – бұл негізгі фактілердің жазбаша немесе символдық көрсетілімімен сүйемелденетін бейне топтама, Интерактивті инфографика – статикалық инфографикамен салыстырғанда студент материалмен жұмыс істеуге қатысады және материалды оқу барысында зерттелетін ақпаратты сол немесе басқа бақылауға ие болады. Инфографика жасаудың екі жолы бар: графикалық редакторларды және онлайн ресурстарды пайдалану. Инфографика жасау үшін көптеген қолданбалы пакеттер мен онлайн ресурстар бар. 77.Joyteka, Wordwall платформасының мүмкіндіктерін салыстырыңыз Joyteka.com сервисін кез келген заманауи платформада, соның ішінде мобильді құрылғыда ашуға және пайдалануға болады. Бұл платформада сіз «Бөлмеден шығыңыз» стилінде веб-квесттер жасай аласыз. Joyteka - бұл бірінші беттен анық көрінетін әдемі дизайнымен көзге түседі, өйткені барлық бөлімдер заманауи дизайнерлермен қол қойылған және жасалған. Қызметтің тегін нұсқасы да, премиум нұсқасы да бар, оны жеке пайдалану үшін, сондай-ақ мұғалімдер тобы үшін сатып алуға болады. Әрине, ақысыз нұсқада платформа құралдарын пайдалануға шектеулер бар, бірақ материалдар жасау үшін әлі де жеткілікті. Платформаның мүмкіндіктері: түсінікті және ыңғайлы веб-интерфейс; - материалдарды жасауға аз уақыт жұмсауға мүмкіндік береді, өйткені сізге тек қажетті қолданбаларға тапсырмалар қосу керек; - интерактивті тақтаны пайдаланып жұмыс істеуге мүмкіндік береді, өйткені көптеген мектептерде мұғалімдер оларды оқыту үшін пайдаланады; – кез келген пәнді оқу үшін пайдалануға болады; - кез келген жастағы студенттерге қолдануға болады; – қосымша параметрлер қажет емес. Wordwall интерактивті және баспа материалдарын жасауға арналған көп функциялы оқу ресурсы болып табылады. Үлгілердің көпшілігі интерактивті және баспа нұсқаларында қол жетімді. Бұл технологияны пайдалану мүмкіндіктері : 1. Өзіңіздің оқу ресурстарыңызды жасаудың оңай жолы. 2. Интерактивті және баспа нұсқаларында ұсынылған көптеген ресурс үлгілері. 3. Классикалық (викторина, кроссворд) және әдеттен тыс үлгілері бар: аркада ойындары (ұшақ, лабиринт қуу және т.б.) 4. Оқу тапсырмасын бір рет басу арқылы басқа үлгіге ауыстыруға болады. 5. Оқу тапсырмаларын үй тапсырмасы ретінде пайдалануға болады. 6. Кез келген тапсырма жалпыға қолжетімді болуы мүмкін – оқу тапсырмасының бетіне сілтемені электрондық пошта арқылы бөлісуге болады. 7. Тапсырмаларды жекелендіруге болады - студент өз фамилиясын көрсететін тапсырманы тағайындаңыз. Осының арқасында сіз әр студенттің жұмысының нәтижесін қадағалай аласыз. 8. Wordwall ресурсын өз жұмысыңызда пайдалану ағылшын тілі сабақтарында жұмысыңызды әртараптандырудың тамаша тәсілі болып табылады. 9. Wordwall ресурсы білімді жақсы түсінуге және меңгеруге, материалды тиімді бекітуге ықпал етеді, сонымен қатар студенттердің білімін жедел бақылауға ықпал етеді және соның нәтижесінде оқудың тиімділігін арттырады. Wordwall 78.Инфографика түсінігі және ерекшеліктері. Инфографика жасауға арналған сервистер мысал келтіріңіз.Инфографика - бұл белгілі бір күрделілігі мен маңыздылығы бар ақпаратты тікелей және жылдам синтездеу мақсаты болып табылатын мәтінді, иллюстрация мен дизайнды біріктіретін түсіндірме сурет.Инфографика - бұл белгілі бір күрделілігі мен маңыздылығы бар ақпаратты тікелей және жылдам синтездеу мақсаты болып табылатын мәтінді, иллюстрация мен дизайнды біріктіретін түсіндірме сурет. Инфографика әртүрлі модельдерге жауап береді, мысалы, диаграммалар, схемалар, тұжырымдамалық карталар және басқалар. Сол сияқты, олар визуалды ресурстардың әр түрлі түрін пайдаланады: тілдік және тілдік емес: мәтін, суреттер, түстер, орналасу критерийлері және барлық пайдалы пластикалық және композициялық элементтер. Инфографиканың функциялары Ақпаратты синтездеу; Күрделі ақпаратты түсінуге жағдай жасау; Оқырманға ақпаратты жедел құруға көмектесу; Инфографика жасауға арналған түрлі фоторедактор, қосымша мен платформа бар. Сонда да инфографика жасау кезінде көбіміз қиналамыз. Назарыңызға материалдың сәнін келтіретін инфографиканы оп-оңай жасауға көмектесетін 6 сервисті ұсынамыз. Google Docs «Google» платформасының бұл қосымшасы статистикалық мәліметтерді жасауға арналған. «Google Docs» сіз енгізген сұралым арқылы әлем және жергілікті мекен бойынша статистикалық мәліметтерді ұсынады. Ақпаратты карта, кесте, диаграмманың бірнеше түрі арқылы бейнелеуге болады. Сонымен қатар түрлі түске бояп, керек тұсын ерекшелей аласыз. «Google Docs»-пен жұмысты бастамас бұрын нұсқаулықпен танысып шыққаныңыз жөн. Easel.ly Ағылшын тіліндегі ыңғайлы сервис. Кез келген адам осы сервис арқылы инфографика жасай алады. «Easel.ly»-дің тегін нұсқасында: • 10 дайын шаблон; • 65 инфографикалық белгі, 25 сурет; • Jpeg форматында жүктеу мүмкіндігі; • 10 түрлі қаріп; • Графиктің 4 түрі бар. Easel.ly арқылы ашық, көзге бірден көрінетін инфографика жасауға болады. Piktochart.com «Piktochart.com» сервисінің ақылы және тегін тарифі бар. Тегін тарифіне түрлі графиктер, суреттер қосылған. 10 түрлі шаблонның ішінен өз тақырыбыңызға ұқсасын таңдап алуыңызға да болады. 100-ден аса түрлі символдар мен белгілерді де табуға болады. Ал мәтініңізді түрлі қаріппен тере аласыз. Дайын суретті бірнеше форматта сақтауға және жүктеуге болады. Canva.com «Canva.com» сервисінің мобильді телефонға арналған қосымшасы да бар. Оның құрылымы «Piktochart.com»-ға ұқсас. Бірақ «Canva»-ның мүмкіндіктері көбірек. Мұнда дайын шаблондар тақырып бойынша бөлінген. Графиктер мен диаграммаларың да түрі жетерлік. Бір кемшілігі ақылы және тегін құралдар аралас орналасқан. Таңдау барысында сізді шатастыруы да мүмкін. Дайын өнімді «png» форматында жүктей аласыз. Visme.co Ағылшын тіліндегі сервистің интерфейсі қарапайым. Бұл сервис арқылы күрделі ақпаратты сурет арқылы бейнелей аласыз. Оның тегін нұсқасына мына мүмкіндіктер енгізілген: • Шаблондар мен дайын фон; • Бейнежазба түріндегі инфографика жасау мүмкіндігі; • Қаріптің түрлері; • Графиктер, сызбалар, диаграмма және карталар; • Графикалық суреттер; • Jpg форматында жүктеу мүмкіндігі. Следи за графиком Бұл сервис арқылы ғылыми инфографикаларды жасай аласыз. Оның жұмысы зерттеу жұмыстарына, медицина, онлайн білім беру салалары үшін ыңғайлырақ. «Следи за графиком» сервисінен инфографикалық суреттер мен фон, сызба, қаріптерді, диаграммаларды таба аласыз. Айта кетерлігі, дайын сурет сервистің логотипімен бірге жүктеледі. 79. Қашықтан оқытуда Zoom платформасын пайдаланудың артықшылықтары Zoom – видеоконференцияға арналған қосымша. Мұндағы трансляцияға 100 адамға дейін қосыла алады. Білім және ғылым министрлігі бұл қосымшаны білім беру жүйесіне енгізіп жатыр. Zoom артықшылығы – тұрақты байланысты қамтамасыз етеді, жылдам жұмыс істейді, компьютер мен смартфонның жедел жадына күш салмайды, конференция қатысушылары өз экранын трансляциялап, демонстрация жасау үшін арнайы тақтаны пайдалана алады. Кемшілігі – топтық конференцияларды тек 40 минут тегін жүргізуге болады. Уақытын создыру үшін ақы төлеу керек. Дегенмен тегін 40 минуттық конференцияны қайта бастап уақытты созуға болады. 80Инфографика құруда ескерілуі тиіс ережелер, сервистер Инфографиканың өзегі болуы тиіс. Бүкіл ақпарат соның айналасында орналасады. Маңыздысынан бастап, қосымша ақпаратқа дейін — бәрі қисынды, түсінікті, бірізді болуына мән беріңіз. Артығының бәрін алып тастаңыз. Түсіндірмелердің бәрін детальдардың жанына жазыңыз, орын аз болса — көрсеткіш сызықшамен бағыт сілтеңіз. 2. Ең маңыздысы — инфографикада өтірік айтуға болмайды! Бәрі тексерілген, нақты болуы тиіс. Сондай-ақ, масштабтарды ұстануға тырысыңыз. Бұл да маңызды. 3. Суретпен жұмыс істеу Инфографика жасаған кезде, мүмкіндігінше суретті торға салуға тырысыңыз. Асимметриялы, қисық орналасқан детальдар бәрін құртады. Бірдей өлшемді көлденең және тік блоктардан аулақ жүріңіз. Бұл көрер көзге ауыр әрі сүйкімсіз. Орын үнемдеңіз. Суретке қатысты мәтінді тура өзінің үстіне жазу мүмкін болса, соның үстіне-ақ жазып, ешқандай арнайы сызық сызудың қажеті жоқ. Оның үстіне, бұл орын да босатып, суреттің өзінің графикалық сүйкімділігін арттырады. Бос кеңістік қалдыру-қалдырмауға қатысты. Инфографикадағы бос орын аз-көп болуы суреттің мақсатына байланысты. Сонда да, инфографикада бос орын қалғаны жаман емес. Оларды мәтінмен толтыруға болады. Сондықтан, орын үнемдеңіз. Майда детальдармен жұмыс істегенде, олардың түсінікті болуына назар аударыңыз. Олардың кейбірін үлкейткенде ақпарат та, суреттің өзі де жақсырақ көрінуі мүмкін. Қай жағына мән беру керек екенін де осы жерде байқай аласыз. Стилистиканы ұстаныңыз. Бір стиль, түстер, шрифтерді таңдағанда оған басқа дүние араластырудың қажеті жоқ. Талғамсыз инфографикадан жаманы жоқ. Түстерге абай болыңыз. Палитрадағы стандарт түстерді қолдану дұрыс емес. Ерекше түстерді іздеңіз, қызыл, көк, көгілдір түстердің басқа реңктерін қолданыңыз. Түсті ойнатыңыз. 81. Genially платформасының артықшылықтарын атаңыз Genially интерактивті визуалды коммуникациялар саласындағы әлемдік көшбасшы болып табылады. Бұл таңғажайып презентациялар, интерактивті кескіндер, викториналар, нұсқаулар, ИНФОГРАФИКА, кестелер, тесттер, ойындар, шолулар, бейне презентациялар, түйіндемелер, сауалнамалар және әлеуметтік медиа мазмұнын жасауға арналған бір терезе құра алады. Genially жобаларды жылдам құру және оларды өз қалауы бойынша түрлендіру үшін 12 түрлі санаттағы 1100-ден астам шаблондарды ұсынады, сонымен қатар жобаны бос парақтан бастауға мүмкіндік береді.Genially-де жасалған жобаны интерактивтілік пен анимациялық эффекттер арқылы оңай жандандыруға болады. Интерактивті элементтер нысандарға түсініктеме қосуға, қалқымалы терезелерді ашуға, ресурс ішіндегі слайдтарға және сыртқы сайттарға гиперсілтемелер жасауға мүмкіндік береді. Genially - де жасалған мазмұнды бөлісу оңай: әлеуметтік желілерде; оны веб-сайтыңызға немесе блогыңызға салыңыз; Moodle, Google Classroom, Microsoft Teams қосыңыз; көру сілтемесін электрондық пошта, Whatsapp, Messenger, Telegram арқылы жіберуге болады; жасалған жұмысты басып шығару үшін PDF немесе JPG форматында немесе офлайн режимінде көру үшін HTML форматында жүктеуге болады. Genially платформасы жоба бойынша өзіндік жұмысты да, топтық жұмысты да ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Бірлескен жұмыс үшін жобаға әріптесіңіздің поштасын қосу жеткілікті, содан кейін жұмыс оның және сіздің есептік жазбаңызда пайда болады. 82.Ақыл картасын құруға арналған сервистер, мысал келтіріңіз Ақыл картасы Бұл концепциялар мен идеяларды түсінуді жеңілдетуге немесе оларды есте сақтауды жеңілдетуге бағытталған, орталықтан бастап иерархиялық мағынада ұйымдастырылған бейнелер мен сөздердің жиынтығы. MindMeister Платформалар: веб-қосымша, мобильді қосымша (Android, iOS). Мүмкіндіктер: Фондық және карта дизайнын теңшеу (кірістірілген тақырыптарды пайдаланыңыз немесе элементтерді өзіңіз өңдеңіз). Суреттер, бейнелер, белгішелер мен файлдарды қосу (кіріктірілген галереядан, құрылғыдан немесе интернеттен). Ең көбі 10 ГБ. Презентация режимі (оларды сайтқа енгізуге болады), MeisterTask интеграциясы — жобаны басқару құралы. Ескертпелер, түсініктемелер, сілтемелер. Топтық жұмыс және сөйлесу. Тарихты сақтау және алдыңғы нұсқаларға оралу, сақтық көшірме жасау. Тарифке байланысты карталарды әр түрлі форматта экспорттауға және импорттауға болады (соның ішінде XMind, FreeMind сияқты басқа maindmap қызметтерінен). Сіз үш ақыл-ой картасын жасай аласыз, презентация режимін қолдана аласыз, кіріктірілген белгішелер мен суреттер галереясымен жұмыс жасай аласыз. • Diagrams платформалар: веб-бағдарлама, Windows, Mac, Linux. Мүмкіндіктер: Фигуралардың стильдерін, түс дизайнын өзгерту. Жүзден астам шаблон. Сіз бірнеше карталар жасай аласыз және оларды бір құжатта сақтай аласыз. Гиперсілтемелерді, кескіндерді және тіпті математикалық формулаларды қосу; фигуралардың үлкен таңдауы. Бөлісу, бөлісу және түсініктеме беру. Көптеген интеграциялар: Google Docs, Sheets, Drive; Confluence және Jira; Atom, Docstell, MediaWiki және т. б. Экспорттың барлық негізгі форматтары қол жетімді: PNG, SVG, PDF, XML және т. б. Өзгерістердің толық тарихы, картаның алдыңғы нұсқаларына оралу мүмкіндігі. Толығымен және мәңгілікке тегін: бұл ашық бастапқы құрал. • XMind Платформалар: веб-қосымша (бета), Windows, Mac, Linux, мобильді қосымша (Android, iOS). Мүмкіндіктер: Фонды теңшеу және карта дизайны (кірістірілген тақырыптарды пайдалануға немесе пішіндерді, сызықтарды, түстерді өзіңіз өңдеуге болады). Гиперсілтемелер, суреттер, белгішелер, төте жолдар, аудио жазбалар, жазбалар, маркерлер, теңдеулер қосу. Картаны қарапайым схемаға (тізімге), презентация режиміне түрлендіру. Шаблондардың үлкен таңдауы, дайын карталар галереясы бар. Құжатпен бірлесіп жұмыс істеу, карталарды парольмен қорғау. Экспорттауға арналған сегіз Формат (PNG, SVG, PDF және басқалары), карталарды басқа негізгі құралдардан импорттау (MindManager, MindNode және басқалар). 83.Интерактивті ойындар мен жаттығулар жасауға арналған платформалар Оқытушыларға арналған ең танымал қызметтердің бірі-Kahoot. Бұл оқушыларды тарту үшін интерактивті мазмұн жасауға, оны сыныпта да, тыңдаушылардың өзіндік жұмысы үшін де пайдалануға мүмкіндік береді. Қызметтің артықшылықтары мен мүмкіндіктері: түсінікті интерфейс. құрылған әрекеттердің заманауи дизайны. 4 нұсқа оқу орындары үшін интерактивтілік: викторина (quiz), аралас жауаптар ойыны (jumble), талқылау (discussion), сауалнама (survey). кең функционалдығы бар тегін тариф. сіз орыс тілінде белсенділік жасай аласыз. қатысушылардың кез-келген санын өту үшін қосуға болады. тест сілтемесін сайтта немесе әлеуметтік желілерде бөлісуге мүмкіндік береді. құрылған викторинаны тікелей мобильді қосымша арқылы немесе сервис сайтында алуға болады. Интерактивті режим, нақты уақыт режимінде оқушылар ойынның қалай өтіп жатқанын және кім жеңетінін көреді. мұғалімге көп уақытты үнемдеуге мүмкіндік беретін тесттерді қайталау және өңдеу мүмкіндігі. жауаптар статистикасы бар. LearningApps-оқу ойындары мен ойын жаттығуларын жасауға арналған тегін қызмет. Бұл мұғалімдер өз жұмысында қолданатын ең танымал онлайн қызметтердің бірі. Қызметтің артықшылықтары: қызмет орыстандырылған (+5 басқа тіл). Сайтта тіркелу тек өз жаттығуларыңызды жасау үшін қажет. шаблондарды, 20-дан астам ойын жаттығуларын және онлайн ойындарды қолдана отырып жасауға мүмкіндік береді. біреудің жаттығуларын өзіңіз жасау үшін шаблон ретінде пайдалануға мүмкіндік береді. интуитивті интерфейс және қарапайым жаттығулар жасау. толығымен тегін. жаттығулармен бөлісуге мүмкіндік береді: жаттығулар блогқа енеді, сілтемені оқушымен бөлісуге және жаттығуды әлеуметтік желілерде таратуға болады, QR кодын қолдануға болады. жаттығуды SCORM форматында жүктеп алыңыз және оны қашықтықтан оқыту жүйесіне салыңыз (мысалы, Moodle). сыныптар құру және оқушылардың жаттығулардан қалай өтетінін бақылау (өтті/өтпеді) 5 пайдалы құралды қамтиды (төменде қараңыз) Genially-әртүрлі визуалды мазмұн мен интерактивті тапсырмаларды жасауға арналған қызмет. Мұғалімдер оны онлайн-квесттер, интерактивті плакаттар, мини-ойындар, викториналар және т. б. жасау үшін белсенді қолданады. Қызметтің артықшылықтары: көптеген әртүрлі үлгілер; интерактивті элементтерді қосу мүмкіндігі; үлкен тегін мүмкіндіктер: жұмыс саны шексіз, интерактивті элементтерді қосуға болады; менің кириллица ауруым нашар сақталады, яғни әдемі қаріптер қол жетімді емес; қызметті игеруге қолдау көрсететін орыс тілді қоғамдастық бар. Қызметтің кемшіліктері Функционалдылықтың бір бөлігі тек ақылы нұсқада қол жетімді; Қызмет ағылшын тілінде, орыс тіліне аудармасы әлі жоқ. Интерактивті сауалнамалар мен викториналарды құруға арналған қосымшалар. Kahoot! бұл ойынға арналған бағдарлама интернеттегі викторина, қатысуды арттыру үшін түрлі-түсті көрнекіліктер мен геймификация элементтерін қолданады. Ол бірнеше таңдау сұрақтары бар викториналарды, сондай-ақ қатысушылар белгілі бір тақырыпты тереңірек түсіну үшін жауаптарын енгізуі керек "Жауап түрі" сұрақтарын ұсынады. Викториналарға бір уақытта "ойыншылар" тобы жауап бере алады немесе оларды асинхронды түрде жауап беруді қажет ететін өзін-өзі зерттеу тапсырмасы ретінде орнатуға болады. "Kahoots" деп аталатын сынақтарға веб-шолғыш немесе олардың қосымшасы арқылы қол жеткізуге болады. Бұл бағдарламалық жасақтама викторина негізгі ұғымдарды бекітуге және оқушыларды топтарға немесе жеке-жеке тартуға мүмкіндік береді. Quizlet-пайдаланушыларға карта пішімінде викториналар жасауға мүмкіндік беретін викторина бағдарламалық құралы. Оны негізінен оқытушылар пайдаланады, бірақ оны жаттықтырушылар да қолдана алады. Бұл сізге әзірлеуді жеңілдету үшін дайын карталар жинағының кітапханасына қол жеткізуге мүмкіндік береді немесе сіз өзіңіздің жеке картаңызды жасай аласыз, тіпті аудио және визуалды мазмұнды қоса аласыз. Ол студенттер арасындағы салауатты бәсекелестікке ықпал ету үшін стандартты бірнеше таңдау викториналары мен ойын шоу стиліндегі жарыстарды ұсынады. Оның сауалнамаға деген көзқарасы Сіздің қызметкерлеріңіздің білімін қызықты және тартымды түрде сақтауға көмектеседі. Бұл бағдарламалық жасақтама ақысыз қол жетімді, бірақ аналитика және теңшеу сияқты мүмкіндіктер тек ақылы жазылым арқылы қол жетімді. 84.Интерактивті сауалнамалар мен викториналарды құруға арналған қосымшалар. Opinion Stage – интерактивті сауалнамалар, викториналар және сауалнамалар жасауды жеңілдететін қуатты сауалнама платформасы. Оның теңшелетін тақырыптар сияқты көптеген мүмкіндіктері бар, A / B тестілеу, және кірістірілген аналитика, осылайша уақыт бойынша сауалнаманың немесе сауалнаманың өнімділігін бақылай аласыз. Opinion Stage — жарияланымдарға, бизнеске және агенттіктерге қатысуды арттыруға, жетекшілерді жинауға, табыс табуға және әрекет ететін ақпарат алуға көмектесетін интерактивті мазмұнды өндіру қызметі. Материалды сандық бизнес нәтижелеріне айналдыру үшін платформа сауалнамалар, викториналар, сауалнамалар, пішіндер, ертегілер және слайд-шоулар сияқты мазмұн түрлерін қосады. Пайдаланушылар өздерінің интерактивті материалдарын (мысалы, викториналар, сауалнамалар, сауалнамалар, т.б.) бірнеше минут ішінде нөлден бастап немесе мұқият әзірленген үлгілерді пайдалану арқылы жасай бастайды. Сіз өзіңіздің веб-сайтыңызға, қолданбаңызға және материалыңызға үлес қоса аласыз әлеуметтік медиа платформалар немесе мазмұнды Opinion Stage веб-сайтындағы бастапқы беттерден іске қосуға болады. Survey Monkey - сауалнамалар мен сауалнамалар жасаудың ең танымал құралдарының бірі. Ол сауалнаманы немесе сауалнаманы қалағаныңызша теңшеуге мүмкіндік беретін пайдалануға оңай апарып тастау редакторын ұсынады. Оған қоса, оның жан-жақты есеп беру мүмкіндіктері бар, сондықтан сіз сауалнамаңыздағы немесе сауалнамадағы деректерді жылдам және оңай талдай аласыз. SurveyMonkey 20 жылдан астам тәжірибесі бар. Оның AI-мен жұмыс істейтін құралдары кез келген адамға, ең тәжірибесіз сауалнама өндірушілерден бастап тәжірибелі нарық зерттеушілеріне дейін сауалнаманы оңай әзірлеуге, іске қосуға және бағалауға мүмкіндік береді. 85.Оқу квестін құру және оны қашықтықтан оқыту жағдайында қолдану мүмкіндіктері Білім беру квесті - бұл кез-келген ресурстарды және ең алдымен интернет ресурстарын қажет ететін рөлдік ойын элементтері бар проблемалық тапсырмалар жиынтығын қамтитын педагогикалық технология. Оқу процесінде оқытудың әртүрлі деңгейлерінде Интернетті әртүрлі оқу пәндеріне барынша интеграциялау үшін квесттер әзірленуде. Олар жеке мәселені, оқу пәнін, тақырыпты қамтуы мүмкін, сонымен қатар пәнаралық болуы мүмкін. Веб-квесттердің бірқатар артықшылықтары бар, олардың ішінде: білім алушыларды жаңа материалды зерделеуге ынталандыру; уақыт бойынша шектеусіз Мақсатты зерттеу нысанында жұмысты ұйымдастыру; өздері басқаратын білім алушылардың дербес жеке немесе топтық қызметін жандандыру. Веб-квестті біз joiteka платформасынан істей аламыз. Бұл интерактивті тапсырмаларды жасау үшін бес онлайн дизайнерді біріктіретін Joyteka платформасы. Алдыңғы төртеуіне (квест, викторина, терминдер, интерактивті бейне) тест құрастырушысы қосылды. Артықшылықтары 1.Әртүрлі конструкторлардағы опцияларды біріктіру жұмысты айтарлықтай жеңілдетеді. Нақты "викториналар" мен "терминдерден" басқа барлық конструкторларда үш типтегі тапсырмалар бар: ашық сұрақ бірнеше таңдау жалғыз таңдау Тапсырмаларды кескін түрінде орналастыру тек викториналық конструкторда сақталған. Менің ойымша, бұл өте ыңғайлы. Мысалы, Мен PowerPoint бағдарламасында жасалған дидактикалық ойынды кескін ретінде сақтадым. Содан кейін конструкторға жүктелді. 2. Барлық конструкторлардағы кері байланыс. Біз оқушылардың кез келген әрекетін бақылай аламыз. Learnis - те бұл тек интерактивті бейне құрастырушыда мүмкін болды. 3. Квест бөлмелерінің саны едәуір өсті. Олар бір-бірінен тек тапсырмалар санымен ғана емес, сонымен қатар заттарды табудың күрделілігімен де ерекшеленеді. Бөлмелер атауымен сіз шеңберлердің екі түрін көресіз: жасыл және көк. 86. Білім беру процесін ұйымдастыру және білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау үшін цифрлық білім беру платформаларының мүмкіндіктері. Цифрлық технологияларды қолдану оқушыларға қолайлы оқу қарқынын, материалды ұсынудың ыңғайлы принципін, сабақтың ұзақтығын, қосымша ақпаратты таңдауға мүмкіндік береді. Бүгінгі таңда біздің елімізде енгізіліп жатқан заманауи білім беру жүйесі өз бетінше оқуға кететін уақыт мөлшерін ұлғайтуды білдіреді. Оқу процесінде ақпараттық білім беру технологияларының рөлі артып, электронды оқулықтарға жетекші орын берілді. Қашықтықтан оқыту стратегиясының негізгі мақсаты-оқушыларға түрлі мүмкіндіктер беру және заманауи педагогикалық технологияларды іске асыру. Білім беру процесін ұйымдастыру және білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау үшін келесі цифрлық білім беру платформаларын мысалға келтіруге болады: Kundelik.kz Kundelik.kz — Қазақстан Республикасы бойынша бірыңғай білім беру интернет-порталы. Kundelik.kz жүйесі мемлекеттік-жекешелік әріптестік негізінде енгізілді және жеке инвесторлардың қаражаты есебінен қаржыландырылады. Бүгінгі таңда жүйеде 6200-ден астам мектеп тіркелген. "Күнделік" жүйесіне тіркелу үшін өтінішті тек мектеп бере алады. Мектеп әкімшілігі сыныптағы оқушылардың санын, аты-жөндерін және ата-аналардың аты-жөні мен өзге де мәліметтерді ұсынуы керек. Бұл жұмысты сынып жетекшілер атқарады. Мектеп оқушылары туралы бүкіл мәліметті ұсынғаннан кейін "Күнделік" авторлары оны бес күн ішінде тексереді де, өтінішті расымен мектеп беріп отырғанына көз жеткізгеннен кейін келесі қадамға көшеді. "Күнделік" авторлары мәліметтерді растаған соң, өтініш жіберген мектепке жүйе әкімшісіне арналған логин мен құпия сөз келеді. Жүйенің әкімшісін мектеп тағайындайды. Бұл жұмыс жүктелген әкімші ұйымның жеке парақшасын толтырып, оқушылардың тізімін, мұғалім мен ата-ананың мәліметтерін жүйеге енгізеді. Бүкіл мәлімет базаға енген соң, сабақ кестесі және тағы басқа академиялық мәліметтер толтырылады. Содан кейін әкімші әр сыныптың жетекшісіне әрбір бала мен ата-ананың құпия сөзін таратады. Сынып жетекшісі өз кезегінде жиналыс өткізіп, әрбір баланың және оның ата-анасының жеке логині мен құпия сөзін қолдарына ұстатады. Логин мен құпия сөз қолына тиген соң, оқушы, ата-ана мен ұстаз сайттың жоғарғы жағындағы "Кіру" тетігін басып, жұмысын бастап кетеді. Ұстаздың міндеті – баға қою, үй тапсырмасын жазу. Ата-ананың міндеті – баласының бағаларын қарап, сабақ кестесімен, үй тапсырмасымен танысу. Ал оқушының міндеті – сайттан үй тапсырмасын қарап, оны орындау. Айта кетерлігі, оқушы өзінің бағаларын және өзі оқитын сыныптың үй тапсырмасы мен сабақ кестесін ғана көре алады. "Универ" жүйесі "Универ" жүйесі - көптеген университет қызметкерлерінің жұмыстарын автоматтандыратын, оқу үдерісін басқаратын жүйе. "Универ" жүйесін 2009 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Ақпараттық технологиялар департаменті Бағдарламалық құралдарды әзірлеу бөлімі әзірлеп шығарды. Бағдарламаны әзірлеу 2009 жылы ақпан айында басталды. Ол кезде "Интранет" жүйесі болатын. Осы жүйе негізінде жаңа "Универ" жүйесі жобаланды. Bilim Land BilimLand – көптілді онлайн білім беру платформасы. Платформаны 2011 жылы Bilim Media Group компаниясы жасаған. Қызмет Ресейде (bilimland.ru), Қазақстанда (bilimland.kz), Өзбекстанда (bilimland.uz) және АҚШ-та (bilimland.com) жұмыс істейді. Bilimland құрамына мектеп пәндерін оқытуға арналған бірнеше онлайн платформалар кіреді. Бұл www.twig-bilim.kz, www.itest.kz, www.imektep.kz, www.onlinemektep.kz сияқты басқа онлайн платформаларға арналған қолшатыр жоба. Серіктестіктің бас директоры – Рауан Кенжеханұлы. 42 пәннен 5 700 сабақ пен 140 мыңнан астам тапсырма әзірленген. Компания мәліметінше, күн сайын 1,5 млн бірегей қолданушы кіріп, сайт 30 млн рет қаралады. 3 500 мектеппен платформаны пайдалану туралы келісімшарт жасалған. Daryn.Online Платформаға 2,7 млн астам оқушы мен 200 мұғалім тіркелген. Күн сайын 700 мыңнан астам оқушы білім алады. Күніне 60-тан астам арнайы бейнесабақтар түсіріледі. Оқушыларға республикалық физика-математика және Назарбаев Зияткерлік мектептерінің, сондай-ақ орта мектептердің үздік мұғалімдері сабақ береді. Офлайн сабақтарға арналған мобильді қосымшасы да бар. Оқыту 2 форматта өтеді: синхронды – мұғалім видеоконференция ұйымдастырып, оқушылармен тікелей эфирде сабақ өткізеді; асинхронды – мұғалім дайын онлайн курстар, презентациялар, оқулықтар мен мультимедиа материалдарын оқуға береді. Әр оқушының жеке кабинеті болады. Кез келген адам тегін тіркеле алады. Жеке пайдаланушылар үшін барлық пәндер айына 2 мың теңге. Daryn.Online-мен келісімшартқа отырған мектеп оқушылары сабақты тегін пайдалана алады. Бүгінде мұндай мектептер саны – 1 491. 87. Бейнені өңдеу және өңдеу, бейне тапсырмаларды құру құралдары БЕЙНЕ ТАПСЫРМА ҚҰРУ ҚҰРАЛДАРЫ EDPUZZLE - видео жазбаларды жүктеуге, сол видеолар арқылы тапсырма түрлерін құруға мүмкіндік беретін онлайн-қызмет. Edpuzzle интерфейс: 1. Менің сыныбым, мазмұны 2. Менің контентім 3. Атақты каналдар Мұғалім өзінің жеке сыныбын құрады, сонымен қатар google classroom ортасында құрылған сыныбын шақыруға болады. Құрылытын жеке сыныбынның атауын, сипаттама беріп, пән атауын жазу жеткілікті. Және де ашылатын жеке сыныбының типін таңдау қажет. Яғни, «жай сынып» немес «ашық сынып». Екеуінің айырмашылығы қолдануында. Ашық сыныпқа барлық қатысушылар кіре алады және тапсырмаларға қол жеткізеді. Атақты YouTube, Khan Academy, Crash Course және т.б. видео қаналдардың дайын видеожазбаларын пайдалануға немесе өзіңнің видеожазбаларыңды жүктеуге болады. Дайын видеоларды өңдеу арқылы түрлі интерактивті тапсырмалар жасауға болады. Тапсырмалар бар видеоларды жеке сыныбыңа енгізіп, білім алушыларға жіберсеңіз жеткілікті. Жеке сыныбыңа білім алушыларды шақыру үшін пәннің кодын немесе сілтеме жіберу арқылы іске асады. Дайын видеоны өңдеу арқылы тапсырмалар құруға болады. Ол үшін терезенің төменгі оң жақ бұрышындағы «Өңдеу» терезесін ашамыз. «Өңдеу» терезесінен «Сұрақтар» қатарын таңдаймыз. Видео мәтініне сайкес: бірнеше таңдау арқылы сұрақ; ашық сұрақ; ескерту беруге болады деген 3 түрлі тапсырма форматын құруға болады. «Бірнеше таңдау арқылы сұрақ» тапсырма түрін жасауға болады. Яғни, сұрақтың жауабы бірнеше түрде болады. «Ашық сұрақ» тапсырма түріндегі сұрақтарға оқушылар пернетақтадан теру арқылы жауап бере алады. «Ескерту» тапсырма түріне сурет, аудио немесе сілтемелердің бірін таңдап құруға болады. «Үлгерім журналы» терезесінен тапсырманы қанша оқушы қарады, тапсырмаға қанша пайыз жауап бергенін көруге болды. Берілген тапсырма бойынша оқушылар жауабының есебі осындай үлгіде беріледі. FLIPGRID - видео тапсырмалар беруге және тапсырма жауабын видео ретінде қабылдауға арналған бұлттық орта. Сонымен қатар, Flipgrid білім алушылар мен білім берушілер үшін 15 секундтан 9 минутқа дейін видео жауаптарын жазуға мүмкіндік беретін қарапайым платформа. FLIPGRID платформасының мүмкіндіктері қандай? 1. FLIPGRID платформасы тіл мамандары үшін өте тиімді. Кез-келген тақырыпты зерттей отырып, білім алушының тілді қаншалықты меңгергендігі жайлы бақылай алады. Яғни, білім алушы кез келген уақытта және кез-келген құрылғы арқылы берілген тақырып бойынша видео жауап жібере алады. 2. Білім алушымен кері байланыс жасау. Білім алушылар практикада жасалған іс-әрекеттерін, көрнекі түрде суреттеу арқылы шағын видео түріліммен жетікзе алады. Білім алушылардың оқыған кітаптарын, белгілі бір әдеби кейіпкер немесе тарихи тұлға туралы өз пікірлерін білдіре алады. Оқытушы бір тақырыпты көптеген білім алушылардың әртүрлі пікірлер мен шешімдерге қол жеткізе алғандарын бақылай алады. 3. Жаздағы дималыстағы бос уақытты тиімді пайдалану, яғнм кітаптар мен фильмдерге шолу. Білім алушылар мұғалімнің тапсырмасы бойынша қандай кітаптарды оқығанына немесе өздері бір тақырыпқа қызығушылық танытқанына шолу жасай алады. Қысқа видео хабарламаларды жазу арқылы тұжырымдауға көмектеседі. Кітаптарды шолу басқа білім алушыларды қызықтыруы мүмкін. Кинофильмдерді көру де ретсіз емес, өз әсерлерін қысқаша бейнеленуімен сипаттайды. 4. Шағын жобаларды құру. Бір тақырып бойынша қысқа видеолар арқылы өз ойларын шағын тұрде жеткізе алуы. Білім алушылар жобаларды салыстыра алады, бір-бірінен үйренеді. 5. Блицрепортаждар. Мұғалімнің тапсырмасы бойынша білім алушылар бір тапсырмамен жұмыс істейді және өздерінің видео хабарламаларын жариялайды. 6. Қашықтықтан оқытудағы тиімді құрал ретінде. Сыныпқа немесе жеке білім алушыға тақырыптарды үйрену үшін видео кездесулерін тағайындай алады. 7. Кез-келген цифрлық технологиялар арқылы жұмыс жасай алады; FLIPGRID платформасында жұмыс жасау үшін не қажет? ✓Кез-келген цифрлық технологиялар қажеттілігі (компьютер, смартфондар және т.б.) ✓FLIPGRID ортасында жұмыс жасауда интернет жілісінің болуы; ✓Видео жазбалар жасауда камера және құлақ қаптың болуы; FLIPGRID платформасынан видео жазбаларды қалай жасаймыз? 1. FLIPGRID платформасына өту үшін ең бірінші қадам тіркелуден басталады. Кез – келген браузер арқылы https://info.flipgrid.com/ ресми сайтына өте аласыз және тіркелден өтесіз. Google аккаунт болған жағдайда «Google жалғастыру» батырмасын басу жеткілікті. 2. FLIPGRID платформасы 6 өрістен тұратын қызмет түрлері бар. «Группы» өрісінде жеке сыныбыңызды ашып, білім алушыларды тіркей аласыз. Білім алушылардың электронды почталарын немесе аты-жөнін енгізу арқылы тіркей аласыз. Google Classroom -дағы сыныбыңдығы білім алушыларды шақыра аласыз. 3. «Открытие» өрісінде іздеген бағытыңыз бойынша тақырыпты тауып, оны өз тобыңызға қосып, талқылауға болады. 4. «Шорты» өрісінде білім алушылар үшін видеоларды жазу қызметі және кез-келген уақытта өз идеяларыңызбен оңай бөлісе аласыз. 5. Басылған видео тапсырманың сілтемесін төмендегі веб-сервистер арқылы білім алушыларға жіберуге болады. 6. Жоғарыда келтірілген қадамдар бойынша білім алушыларда тіркеледі, оқытушылардан келген видео тапсырмаға видео жауап береді. Білім алушылардан келген видео тапсырмаларды оқытушы қарап бағалауға болады. Қорыта келгенде, Flipgrid барлық білім алушылар үшін дыбыс және видое байланысу арқылы шығармашылық мүмкіндіктерді кеңейтуге және одан да қызықты бейнелер жасауға мүмкіндік береді. Видео мәнерлі, қызықты және көңілді ету үшін музыкалық тректерді тікелей Flipgrid қосымшасында қолдануға болады. БЕЙНЕНІ ӨҢДЕУ ҚҰРАЛДАРЫ iSpring Suite (https://www.ispring.ru )- бұл курстар мен оқу бейнелерін жасауға арналған көп функциялды құрал. Бағдарламада сіз веб — камерадан бейне және аудио жаза аласыз, экранды түсіре аласыз немесе екеуін де бір уақытта жасай аласыз. Жасалған роликтерге қолтаңбаларды қосуға, суреттер мен инфографиканы енгізуге немесе өтпелі эффектілерді қолдануға болады. Программада бейнеден басқа, сіз басқа мазмұн түрлерін жасай аласыз. Мысалы, білімді тексеруге арналған тесттер немесе дағдыларды дамытуға арналған тренажерлар. Басқаша айтқанда, iSpring Suite - бұл бейне негізінде және одан тыс сапалы оқу материалдарын жасағысы келетін пайдаланушылар үшін ең қолайлысы. Filmora Scrn (https://filmora.wondershare.com/screen-recorder) - веб-камерадан жазу функциясы бар тағы бір экран жазғыш. Оқу бейнелерін жасаудың бірнеше керемет мүмкіндіктері бар: мысалы, панельдік эффект (pan&zoom) және кадрлық алдын-ала қарау (frame-by-frame preview). Құралда тьюторияларды құрудың негізгі функциялары да бар. Мысалы, көрермендердің назарын белгілі бір элементке аудару үшін экранда шеңберлер мен көрсеткілерді салуға болады. Filmora Scrn-мен жасалған бейне сабақтарды YouTube-ке бір рет басу арқылы жүктеуге немесе MP4, MOV және GIF сияқты кез-келген бейне форматында компьютерге экспорттауға болады. Hippo Video (https://www.hippovideo.io/) - бұл веб-камерадан, скринкасттардан және аудиороликтерден бейнелер жасауға арналған платформа. Құралда сіз роликтерді кесіп, мәтіндік белгілерді, эмодзилерді, тегтерді енгізе аласыз, сонымен қатар, тінтуірдің қозғалысын таңдай аласыз және кіріспе, қорытынды карталарды қоса аласыз. Көптеген ұқсас платформалардан айырмашылығы, Hippo Video егжей-тегжейлі аналитикаға қол жеткізуге мүмкіндік береді: сіздің бейнеңізді кім көрді және олар қайда бөлісті, көрермендерге ұнады ма, жоқ па. Screencam (http://screencam.ru/) – Экран видеосын жазуға арналған программа. Бұл программа қарапайымдылығымен таң қалдырады. Біріншіден, ол толығымен орыс тілінде. Екіншіден, барлық әрекеттер қадамдармен жасалады. Үшіншіден, бейнені жазғаннан кейін редактор ашылады, онда сіз өз жазбаңызды көре аласыз, одан артық нәрсені кесіп, бейне үшін сығу сапасын таңдап, қорытынды нәтижені сақтай аласыз! Movavi (https://www.movavi.ru/)– экраннан жазба жазуға арналған бағдарлама. Оның көмегімен сіз Skype-та вебинарлар жаза аласыз, әртүрлі сайттардан аудио және видео, өзіңіздің бейне оқулықтарыңызды жасай аласыз. Бейне редакторы программаға енгізілген, сондықтан бейнені сақтамас бұрын оны өңдеуге болады: қажетті сүзгілерді қойып, артығын кесіп, жазулар жазуға және т. б. Camtasia (https://www.techsmith.com/video-editor.html) — бұл жеңіл және ыңғайлы құрал, онда iSpring сияқты — экраннан немесе веб-камерадан бейнелер жазуға болады. Camtasia - да бейнеңіз үшін аудио тректерді жазуға болады. Сіз жай ғана Camtasia тегін музыка мен эффекттер кітапханасынан дайын жолды айта аласыз. Құралда бейнені өңдеуге арналған көптеген чиптер бар: анимациялар, бейне эффектілері, қабаттар. Көрермендердің білімін тексеру үшін немесе материалды қызықты ету үшін Сіз тестті немесе сауалнаманы тікелей бейнеге енгізе аласыз. FastStone Capture - экраннан бейнелерді сапалы түрде жазып қана қоймай, скриншоттарды түсіріп, өңдей және көре алатын өте қуатты программа. Сіз бүкіл экранды да, оның жеке бөлігін де бейнелер жазып, скриншоттар жасай аласыз. Программа "минимализм" стилінде жасалған және оның мәзірі өте ықшам және ыңғайлы ұсынылған. 88. Электронды портфолио құруға арналған қосымшалар Портфолио (portfolio – ағылшын сөзі.) – портфель сөзі маңызды құжаттар үшін арналған папка деген мағынаны білдіреді. «Шетелдің жаңа сөздігінде» портфолио визиттік карточка есебінде қолданылады, яғни, адам туралы ақпарат, ұйымның белгілі құжаттарының жинағы, жұмыс үлгілері деп түсіндіреді. Мұғалім портфолиосы – бұл оқытушының педагогикалық қызметінің сапасы мен жетістіктері туралы дәлелді құжаттары. Портфолио оқытушы жұмысының нәтижесіне мониторинг жасау үшін білім беру мекемелерінің әкімшілігіне аса қажет, бір жағынан педагогтың өзін – өзі бақылауы және білімін көтеріп отыруы үшін де маңызды. Портфолионың негізгі мақсаты – мұғалімнің кәсіби өсуінің мониторингінің, кәсіптік нәтижелерінің, жетістіктерінің талдауын қамту. Портфолио мұғалімнің өз қызметіндегі әр түрлі – оқыту, тәрбиелеу, шығармашылық, өз білімін көтерудегі нәтижелерін жинауына көмек береді. Adobe Photoshop Photoshop - бұл көптеген әртүрлі функциялар мен құралдарды қамтамасыз ететін танымал графикалық редактор, онда мұндай жобаны жасауды жеңілдетеді. Процесс көп уақытты қажет етпейді, егер сіз бірнеше қарапайым визуалды дизайнды қоссаңыз, сіз стильді және көрнекі боласыз. Интерфейс өте ыңғайлы, элементтер өз орындарында және бәрі үйіндіде немесе керісінше жиналған сияқты сезім жоқ - көптеген қажет емес қойындыларға шашыраңқы. Photoshop-ты үйрену оңай, тіпті жаңадан келген пайдаланушы оның барлық күшін қалай дұрыс қолдану керектігін үйренеді. Adobe InDesign Adobe компаниясының тағы бір бағдарламасы, ол сізге плакаттармен және плакаттармен жұмыс істеуге көбірек көмектеседі, өйткені оның барлық қажетті функциялары бар. Бірақ дұрыс білім мен кірістірілген мүмкіндіктерді пайдалану арқылы InDesign бағдарламасында жақсы портфолио жасауға болады. Бағдарламада әртүрлі басып шығару параметрлері бар екенін атап өткен жөн. Бұл мүмкіндік жобаны жасағаннан кейін оның қағаз нұсқасын жасауға көмектеседі. Ол үшін тек параметрлерді өңдеп, принтерді қосу керек. Microsoft Word Барлық қолданушылар білетін тағы бір танымал бағдарлама. Көбісі Word бағдарламасында ғана теруге дағдыланған, бірақ онда тамаша портфолио жасауға болады. Ол Интернеттен де, компьютерден де суреттерді, бейнелерді жүктеп алуға мүмкіндік береді. Бұл жобаны жасау үшін қазірдің өзінде жеткілікті. Басқа нәрселермен қатар, құжат үлгілері осы бағдарламаның соңғы нұсқаларында қосылды. Пайдаланушы жай ғана өзіне ұнағандардың бірін таңдайды және оны өңдеу арқылы өзінің бірегей портфолиосын жасайды. Бұл функция бүкіл процесті айтарлықтай жылдамдатады. Microsoft PowerPoint Егер сізге анимациялық жоба жасау қажет болса, бұл бағдарламаға назар аударған жөн. Бұл үшін бірнеше түрлі құралдар бар. Сіз тіпті әдеттегі презентация жасап, оны өз стиліңізге сәйкес аздап өңдей аласыз. Бейнелер мен фотосуреттерді қосу қол жетімді және алдыңғы өкіл сияқты үлгілер де бар. Әрбір құрал қойындыларға бөлінген және жаңадан бастағандарға көмектесетін арнайы түтік құжаты бар, онда әзірлеушілер әр құралды егжей-тегжейлі сипаттап, оны қалай пайдалану керектігін көрсетті. Сондықтан, тіпті жаңа пайдаланушылар PowerPoint бағдарламасын тез меңгере алады. Netfolio Portfolio Constructor Netfolio Portfolio Constructor – бұл e-Publish (http://edusite.ru/ және http://netfolio.ru/ ресми веб-сайттары) әзірлеген электронды мұғалім портфолиосын құру құралы. Конструктор дербес компьютерде орнатылған және қарапайым және интуитивті интерфейсті пайдалана отырып, мұғалімнің кәсіби педагогикалық портфолиосын құруға және жүргізуге мүмкіндік береді. Электрондық портфолионың үш негізгі түрі бар, дегенмен оларды әртүрлі терминдерді қолдану арқылы атауға да болады: •дамытушылық (мысалы, жұмыс) •бағалау •витрина Дамытушы электронды портфолио белгілі бір уақыт аралығынд ашеберліктің жоғарылауын көрсете алады, мәселен, рубрикалар. Негізгі мақсаты–студент пен оқытушы арасындағы байланыс кеңістігін қамтамасыз ету. Бағалау портфолиосы– белгілі бір салада немесе ауданда шеберлік пен біліктілікті көрсетеді. Витриналар портфолиосы –белгілі бір бағыттағы жұлдызды жұмыстарды көрсетеді, оны жұмыс берушілерге жұмысқа орналасу үшін әдетте көрсетеді. Ол жұмысқа орналасу үшін қолданылған кезде оны кейде мансап портфолиосы деп те атайды. Электрондық портфолионың көпшілігі гибридті портфолио құруға арналған үш негізгі типтен тұрады.Бүгінгітаңдаэлектронды портфолио танымал түрлері: Мектептер Жоғары білім Үздіксіз біліктілікті арттыру Жұмыс туралы өтініштер / кәсіби жарнамалар Терапия топтары Бағалау Аккредиттеу Алдыңғыоқудытану (RPL) Білім беруде электронды портфолио –бұл білім алушылардың жұмысын ұйымдастыруға, мұрағаттауға және бейнелеуге мүмкіндік беру арқылы оқуды ілгерілете алатын жұмысының жиынтығы. Электрондық формат нұсқаушыға Интернет, CD-ROM, DVD немесе zip диск арқылы студенттер портфолиосын бағалауға мүмкіндік береді. Электрондық портфолио – қағазға негізделген портфолионың танымал баламасына айналды, өйткені олар асинхронды түрде қарау, пікір алмасу және кері байланыс беру мүмкіндігін ұсынады. Сонымен қатар, студенттер электронды портфолионы құру тәжірибесін мағыналы ететін өзжұмыстары туралы рефлексия жасай алады. Студенттің электронды портфолиосы болашақ жұмыс берушімен бөлісуі яғни бағдарламаның немесе курстың белгілі бір оқу нәтижелерінің жетістіктерін тіркеу үшін пайдаланылуы мүмкін. 89. Әдістемелік кешен негізінде қашықтан оқыту контентін құру Қашықтықтан оқыту жүйесіндегі білім контенттерінің оқу белгілерінің электрондық басылымы қағаз басылымының барлық ерекшеліктеріне ие бола отырып, елеулі айырмашылықтары мен артықшылықтары да бар. Дербес жағдайда: компьютер жадында немесе дискілерде сақтау ықшамдылығы, гипермәтіндік мүмкіндіктер, бейімділігі, таралымы, өзгертулер мен толықтыруларды жылдам енгізудің мүмкіндігі, электронды пошта бойынша жіберудің ыңғайлылығы. Бұл - пән бойынша дидактикалық, әдістемелік және ақпараттық-анықтама материалдарын өзіне енгізген, сонымен бірге, білімді өз бетімен алу және бақылау үшін оны кешенді қолдануға әсері болатын бағдарламамен қамтамасыз етілген автоматтандырылған оқыту жүйесі. Кейс–технологияға арналған контент Кейс–технологияға арналған контенттерді жасақтауда әдістемелік нұсқаулар, жұмыс дәптерлері, анықтама, оқу, аудио, бейне, бақылау және емтихан материалдары, қашықтықтан оқытуға арналған кейстердің сапалық қасиеттері секілді элементтер қолданылуы қажет. Оқу құралдары мен глоссарий. Оқушыларға оқу жоспарындағы пәндер бойынша электрондық тасымалдауышта оқу әдістемелік материалдардың кешені беріледі. Кешенді даярлауды ұжымдық әдістер, жобалау әдістері пайдаланылады. Мұндай әдістер арқылы оқушылардың белсенділігін және шығармашылық қабілеттерін арттыруға болады. Қашықтықтан оқытудың контенттері: Білім алаушыларды қашықтықтан оқытуға арналған оқу-әдістемелік материалдарымен, яғни контентпен қамтамасыз ету үшін қашықтықтық технологияларын қолданумен іске асырылатын білім беру бағдарламаларының пәндері бойынша электрондақ оқу-әдістемелік кешен болуы керек; Электрондақ оқу-әдістемелік кешенін дайындауды үлгілік оқу бағдарламаларына қатаң сәйкестендіріліп әзірленген, бекітілген оқу жұмыс бағдарламасы бойынша курсты әзірлеуші жүзеге асырады; Әрбір пәннің электрондық оқу-әдістемелік кешені міндетті және қосымша бөліктерден тұруы керек. Оқу-әдістемелік қаматамасыз ету жеке және желілік өзіндік жұмыстар мен білім алушыларды аттестаттауға дайындау үшін жеткілікті болуы керек. Қашықтықтан оқытуды ұйымдастырудың кезеңдері: виртуалды синхронды асинхронды Синхрондық өзара іс-қимыл студент пен оқытушының нақты уақыт режиміндегі қатынасты қарастырады. Бұл үшін қашықтықтан оқыту жүйесінің чаттары немесе бейне конференциялар қолданылуы мүмкін. Асинхрондық өзара іс-қимыл студент пен оқытушы нақты уақытта қарым-қатынаста болмаған жағдайда жүзеге асырылады, бұл жағдайда қашықтықтан оқытудағы байланыстар жіберу тізімдерінің немесе телеконференциялардың көмегімен электрондық пошта бойынша хат алмасу арқылы ұйымдастырылады. 90. Интерактивті сабақтарды өткізу барысында ACTIV тақтаны қолдануға негізделген ActivInspire программалық қосымшасының мүмкіндіктері ActivInspire – компьютерлер мен интерактивті тақталарға арналған жаңа білім беру бағдарламалық құралы. ActivInspire – 21 ғасырдағы оқу әрекетінің негізі. Сабақта пайдалану үшін арнайы әзірленген бұл бағдарламалық қамтамасыз ету мұғалімдерге интерактивті тақтаны өз жұмысында толық пайдалануға мүмкіндік береді. PrometheanPlanet веб-сайтында табылған әртүрлі құралдардың, кескіндердің, дыбыстардың, үлгілердің, әрекеттердің және қосымша ресурстардың көмегімен ActivInspire интерактивті сабақтарды әзірлеуге және жекелеген оқушылар мен топтардың, сондай-ақ бүкіл сыныптың білімін бағалауға мүмкіндік береді. ActivInspire мұғалімдерге өздерінің электрондық оқу құралдарын әзірлеуге техникалық мүмкіндіктер береді. ActivInspire бағдарламасында бастауыш және жоғары сынып оқушылары үшін жас ерекшеліктеріне сәйкес интерфейстер бар. интерактивті жабдық 1) Activeboard Интерактивті тақта – компьютер мен проекторды қамтитын жүйенің бөлігі ретінде жұмыс істейтін үлкен монитор. Интерактивті тақта компьютер экранында болып жатқанның барлығын өз бетінде көрсетеді. 2) ActiveBoard+2 ActivBoard+2 интерактивті жүйесі қажетінше ActivBoard биіктігін реттеуге мүмкіндік береді. Қысқа лақтырғыш проектормен және сабақты әзірлеуге арналған бағдарламалық құралмен жабдықталған бұл тақта толығымен біріктірілген интерактивті шешім болып табылады. 3) Белсенді қалам Интерактивті тақтамен бірге келетін ActivPen компьютер тінтуірі ретінде әрекет етеді. Тұтқадағы бүйірлік түйме тінтуірдің оң жақ түймешігі ретінде жұмыс істейді. ActivInspire бағдарламалық құралы екі пайдаланушыға интерактивті тақтада бір уақытта жұмыс істеуге мүмкіндік беретін қос пайдаланушы режимін ұсынады. 4) ActivWand ActivWand дәл ActivPen сияқты жұмыс істейді, бірақ үш есе ұзағырақ, бұл барлық өлшемдегі студенттер мен мұғалімдерге ActivBoard тақтасында жұмыс істеуге ыңғайлы етеді. 5) ActiveTablet ActivTablet максималды тасымалдану үшін компьютердің USB портына тікелей қосылады. Сымсыз қалам ActivBoard жанында болмаса да, онымен әрекеттесуді модельдейді. 6) ActivePanel Activepanel үлкен проекциялық экран қажет болатын үлкен сыныптарда қолданылады. ACTIVpanel сізге тінтуірді басқару және қарындашты дисплей үстінде жылжыту арқылы жазу кезінде әрқашан аудиторияға қарап тұруға мүмкіндік береді. 7) ActiveSlate ActivSlate — сабақ барысында сыныпта қозғалуға мүмкіндік беретін сымсыз, біріктірілген шағын тақта. ActivPens бар ActivSlate шағын тақтасы ActivBoard тақтасын қашықтан басқаруға мүмкіндік береді. 8) ActiveOte ActivOte сымсыз құрылғылары интерактивті тақтамен өзара әрекеттесетін портативті электрондық дауыс беру жүйелері болып табылады. Олар бүкіл сыныптан жауап алудың жылдам және тиімді әдісін ұсынады. ActiveHub 9) ActivHub - кіріс радиосигналдарды қабылдауға арналған USB құрылғысы, оның негізінде ActivSlate сымсыз тақтасы және ActivVote тестілеу және дауыс беру жүйесі жұмыс істейді, аудиторияға кері байланыс береді. Жұмыс істеу үшін ActivStudio немесе ActivPrimary бағдарламалық құралы қажет. Флипчарт ActivInspire терезесіндегі үлкен тікбұрышты жұмыс кеңістігі болып табылады, онда сабақтар әзірленеді. ActivInspire қолданбасын іске қосқан кезде деректерді енгізуге дайын бос Флипчарт ашылады. Флипчарттарда әртүрлі нысандар, пішіндер және интерактивті мүмкіндіктер болуы мүмкін, соның ішінде дыбыстар, анимациялар және әрекеттер. Флипчарттардың шексіз санымен бір уақытта жұмыс істеуге болады. Әрбір флипчарт ActivInspire терезесінде бөлек қойындыда ашылады. Флипчарттар арасында жылдам өту үшін қажетті құжаты бар қойындыны шертіңіз. Әрбір флипчарт беттердің шексіз санын қамтуы мүмкін. ActivInspire Flipchart файлдарында .flipchart кеңейтімі бар. ActivPrimary және ActivStudio көмегімен жасалған флипчарттарды ActivInspire бағдарламасында ашуға болады. Бұл флипчарттар ActivInspire бағдарламасына сақталғаннан кейін оларды ActivPrimary немесе ActivStudio қолданбаларында ашу мүмкін емес. жүктеу/скачать 176,56 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2