1.Қазақстан аумағындағы мемлекеттер; (1-6) Амангелдиева
Моңғол және татар тайпалары, олардың қоныстануы және қоғамдық – саяси құрылысы (ХІІ-ХІІІғғ.). (19-24) ДААРИГА
жүктеу/скачать 151,79 Kb.
|
DOC-20230105-WA0155.
- Бұл бет үшін навигация:
- 20.Темучин (Шыңғысхан) басқарған моңғол мемлекетінің құрылуы.
| 19.Моңғол және татар тайпалары, олардың қоныстануы және қоғамдық – саяси құрылысы (ХІІ-ХІІІғғ.). (19-24) ДААРИГА
Моңғол империясы ХІІІ ғасырдың басында Орталық Азияда дарынды әскери қолбасшы Темучин (Шыңғыс хан) құрған мемлекет.қысқа уақыт ішінде моңғолдар Азия мен Еуропада Тынық мұхитынан Адриатика теңізі мен Орталық Еуропаға дейінгі үлкен аумақты жаулап алды. Империяның астанасы Қарақорым қаласы болды. 1206 жылы құрылтайда моңғол дворяндары өкілдерінің жиналысында дез хан Темучин (Темужин) Шыңғыс хан (ұлы көсем) атағын алып, барлық моңғолдардың ханы болып сайланды. Ол темір тәртіп енгізілген жауынгерлік қабілетті армия құра алды. татарлар-моңғолдардың маңында тұратын адамдар олардың ең қас жаулары болған. Шыңғыс хан қанды дала соғысында татарларды жеңгеннен кейін татар мәселесін күн тәртібінен біржола алып тастады. Моңғолдар Қытай дереккөздерінде "та-та" немесе "да-да" деп аталатын татарларды мұқият және өте педантикалық түрде жойды [4]. Халық жауынгер және батыл. Бірқатар зерттеушілердің пікірінше, моңғолдар басып алған жауларын еске алу үшін олардың одақтастары өздерін татар деп атай бастады. Бірақ бұл гипотезаны ақылмен және өмірлік тәжірибемен қаруландырып, бізге жақын уақытта осындай жағдайды елестетуге тырысты. 20.Темучин (Шыңғысхан) басқарған моңғол мемлекетінің құрылуы. Шыңғыс хан құрған мемлекет - Моңғолия. Халқы татарлар деп аталды. Олар 12-13ғ Орхон және Керулен арасында өмір сүрді . Астанасы - қарақорым болды . Негізін салған Темучин яғни Шыңғысхан . 1155-1227 жж. Ол 20 жыл соғыс кезінде барлық моңғол тайпаларын біріктірген еді. 1206ж хан сайланған Шыңғыс хан моңғол ұлысын 3 қанатқа бөлді . 1)оң қанаты - баруңғар 2) сол қанаты - жоңғар 3) орталық - кул болды . Әр қанатында ондыққа негізделген әскер болған еді. Ал әскері 95мыңдықтан құрылған . Ал жеке ханның 10мыңнан астам жеке әскері болған. Шаруалары соғысқа қатысуға міндеттелген. Шыңғыс хан әскери қызметтерге , шығу тегіне қарамастан батыл әрі іскер адамдарды тағайындап таңда ған. Ал әскери тәртіпті бұзған жағдайда өлім жазасына кесілген. Осылайша Шыңғыс хан өз мемлектінде көптеген заңдар жинағынан тұратын "ясы" атты әдет-ғұрып заңдарын жинаған. Кейіннен мемлекеті үшін жаулаушылық жорықтар жасап тұрған. Оның өзіндік соғысу тәсілдері болған . - жаулайтын мемлекеті туралы алдын ала ,сауда керуенін жіберіп мәлімет жинап отырған. -дінге қысым жасамаған - жаулап алған халықтарын шапқыншылық соғыстарға пайдаланып отырған. Сібір халықтарын, Енисей қырғыздарын, Шығыс Түркістан, ұйғыр және тұрған княздарын моңғолдар басып алды. Моңғолдар Жетісуды қарсылықсыз басып алған. Қарлұқтарды, Алмалықты, Баласағұнды басып алды . жүктеу/скачать 151,79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|