сурет. Мемлекет пен инвесторлар арасындағы

ВЕСТНИК КЭУ: ЭКОНОМИКА, ФИЛОСОФИЯ, ПЕДАГОГИКА, ЮРИСПРУДЕНЦИЯ
3 4
(ХХ  ғасырдың  70  жылдары)  және  ғылыми  сый-
ымды  салаларды  дамыту  (ХХ    ғасырдың  80-90
жылдары)  сияқты  классикалық  болып  табыла-
тын кезеңдерден жедел түрде өтті. Ғылыми сый-
ымды  өнімдер  сияқты,  жаңа  өнім  түрлерін
өндіру  нәтижесінде  жаңа  индустриалды  елдер
әлемдік  шаруашылықтың  алдыңғы  қатарлары-
на  шықты.
Шетелдік  инвестициялардың  көмегімен
Бразилия  мен Оңтүстік-Шығыс  Азия  елдерінде
импорттың  орнын  басушы  өндірістер  мәселесі
мен  экспорттық  потенциалды  біртіндеп  артты-
ру  мәселелері шешілді. Мұнда Бразилия даму-
шы  елдер  үшін  ауыр  болып  табылатын  займ-
дар мен несиелерді алуға емес, тікелей шетелдік
инвестицияларды  тартуға,  өзара  тиімді  шарт-
тарда  қазіргі  таңдағы  өнеркәсіптік  өндірістерді
құруға  ұмтылған.  Сол  уақытта,  шетелдік  кор-
порациялармен экономикалық  ынтымақтастық
қалыптасқан  фирмалық  арналар  мен  өнімді
өткізу 
нарықтарын 
пайдаланатын
мүмкіндіктері  бойынша  ұйымдастырылған.
Осылайша,  халықаралық  инвестициялар-
ды  тарту  формалары  мен  қағидаларының  алу-
ан  түрлілігі  барысында  дамушы  елдер  үшін
капитал  импорты  әлеуметтік  экономикалық
өсімді  жылдамдатудың  қуатты  катализаторы-
на  айналды  (геруге  айтарлықтай  қаражаттар
талап  етіліп,  неғұрлым  жоғары  кепілдендіріл-
ген  әсер  бере алатын  табиғи  байлықтардың  бо-
луы  барысында  тартымды  да  тиімді  пайдала-
нуға  қатысты).  Мұндай  жағдайда  шетелдік  ин-
вестициялардың  әсері  интегралды  болады.
Сонымен  қатар,  қабылдаушы  ел  экономи-
касындағы  шетелдік  капиталдың  ролі  барлығы
ойлайтындай  бірқалыпты  емес.  Халықаралық
капиталдың  белгілі  жағдайларда  ғана  ұлттық
экономиканың  өсіміне  ықпал ететіні  анық.  Бұл
жағдайлар  дұрыс  саясатты  таңдап,  оны  макси-
малды  пайдалылықпен  және  нәтижелілікпен
пайдалануға қатысты. Бұл кәсіпкерлік емес, не-
сиелік  негіздегі  шетелдік  капитал  формалары-
на қатысты. Олардың тиімсіз пайдаланылуы тек
сыртқы  қарызды  арттырып,  елдегі  экономика-
лық  жағдайды  нашарлатуға  ғана  қабілетті  [4].
Алайда,  аталмыш  мәселенің  болуы  өзге
қаржыландыру көздерінің  ішінде  халықаралық
капиталдың  экономикалық  даму  деңгейі  әр
түрлі  елдер үшін  ролі  мен орны  мәселелерінің
жеткіліксіз  теориялық  зерттелмегенін  ғана
дәлелдейді.  Дамушы  елдер  үшін  меншік  инве-
стициялық  ресурстардың  жеткіліксіздігі  капи-
тал  импортының  мәселені  шешудің  жалғыз
ғана 
жолы 
болып 
табылады 
дегенді
білдіретіндігі  анық.
Капиталдың бір елден екінші елге құйылуы
компаниялардың  түрлі  елдердегі  өнімді
өндірудің  жекелеген  кезеңдерін  шоғырланды-
руғ  ұмтылысын  білдіреді.  Өнеркәсіптік  дамы-
ған  елдердің  компаниялары,  әсіресе  ірі  компа-
ниялары  ұлттық  шекаралардан  шыға  отырып,
неғұрлым  трансұлтты  компанияларға  айнала-
ды.  Түрлі  елдерде  орналасқан  кәсіпорындары
бар ірі трансұлттық компаниялардың  құрылуы
халықаралық  мамандану  мен  кооперацияның
жылдамдауына әкеледі. Капиталдың өзара қоз-
ғалысы,  оның  негізінде  трансұлттық  компани-
ялардың  құрлыуы  негізінде  әлемдік  шаруашы-
лықтағы  елдің  өзара  тәуелділігін  тереңдетудің
маңызды  факторы  болып  табылатын  шетелдік
инвестициялар  жатыр.
Осылайша,  дамушы  экономикадағы  инве-
стициялық  шығындардың  деңгейі  уровень  кем
дегенде  өндірістің  қалыпты  деңгейін  қолдау
үшін  жеткілікті  болуы  тиіс.  Осы  мақсатта  кез-
келген  елдің  экономикасы  үшін  шетелдік  ин-
вестициялардың  құйылуы  өмірлік  маңызды
болып  табылады.
Экспорт  саласындағы  қиындықтар  мен
өткізу  нарықтарының  күрделене  түсуіне  байла-
нысты сыртқы нарықтарды жаулап алуда капи-
талдың  сытқа шығарылуы зор рольге ие. Капи-
талдың  сыртқа  шығарылуы  капиталдың  бір
бөлігі  бір  елдің  ұлттық  айналымынан  алынып,
оның  өндірістік  процестің  түрлі  формаларына
(тауарлы,  ақшалай)  орналастырылуы  жүзеге
асатын  процесті  білдіреді.
Капиталдың  сыртқы  шығарылуы  түрлі  ел-
дердің  экономикалық  және  саяси  даму
теңсіздігі  күшеюінің  басты  себептерінің  бірі
болып  табылады.  Бір  елдердің  экономикасылқ
өсімінің жылдам қарқыны мен өзінің өндірістік
күштерінің  даму  қарқынынан  артта  қалып
отырған  өзге  елдердің  халықаралық  қаржылық
қолданыс  монополиясы  арасында  сәйкессіздік
туындайды.
Инвестицияларды,  оның  ішінде  шетелдік
инвестицияларды  тарту  мәселесіне  қатысты
түрлі  тәсілдемелер  аталмыш  түсінікті  халықа-
ралық  капитал  қозғалысы  теориясы  арқылы
қарастыруды  болжайды  (яғни,  капитал  салым-
дарының  ерекше  инварианты  түсінігі  мүмкін
болғанда).
Халықаралық  капитал  қозғалысы  -  бұл  ка-
питалды  сыртқа  шығару  және  сырттан  енгізу.
Еңбек сияқты, капитал да елдер арасында орын
ауыстыра  алады.  Дәстүрлі  түрде  халықаралық
капитал ағындары мынадай формаларға жікте-
леді:  жеке  және  мемлекеттік,  ссудалық  және
кәсіпкерлік,  тікелей  және  қоржынды,  ұзақ
мерзімді,  орта мерзімді  және қысқа  мерзімді.
Мемлекеттік  инвестициялар  -  бұл  халықа-
ралық  орын  ауыстыруы  үкіметаралық  келісім-
дермен анықталатын мемлекеттік займдар, ссу-
далар,  гранттар,  көмек.  Осыған  несиелер  мен
халықаралық  ұйымдардың  өзге  де  қаражатта-
рын  жатқызуға  болады,  бірақ  қандай  жағдай
болмасын  бұл  салық  төлеушілердің  ақшалары.
Жеке  капитал  -  бұл  шетелге  орналастыры-
латын немесе штелден жеке тұлғалармен (жеке
немесе  заңды) алынатын  мемлекеттік емес қай-
нар  көздердің  қаражаттары.
Капитал ссудалық формада өз иесіне депо-
зиттер, өзге  салымдар, несиелер  бойынша пай-
ыз түрінде  табыс әкелсе, ал кәсіпкерлік форма-
дағы капитал -тек пайда түрінде ғана табыс әке-
леді.  Дәстүрлі  түрде  кәсіпкерлі  капиталға  тіке-
лей  және  шетелдік  инвестицияларды  жатқыза-

2 (17) • 2010
3 5
ды.
Тікелей инвестициялар  - бұл  бір елдің  ша-
руашылық  бірлігінің  өзге  елде  орналасқан
кәсіпорынның іс-әрекетіне тұрақты ықпал етуге
ұмтылуын  сипаттайтын  халықаралық  инвести-
циялық  іс-әрекет  категориясы.
Тікелей  инвестициялау  бірлескен  және  то-
лығымен  шетелдік  кәсіпорындарды  құру  фор-
масында  жүзеге  асырыла  алады.  Субкелісім-
шарттар,  басқарушылық  шарттар,  франчай-
зинг,  лицензиялық  мәмілелер, өнім  тарауы  си-
яқты түрлі  акционерлік емес формалар  да бел-
сенді дамып,  әрекет етуде.
Портфельдік инвестицияларға (қоржынды)
инвесторға  қаражат  салынған  объектіні  басқа-
руға қатысу құқығын бермейтін шетелдік құнды
қағаздарға  салынатын  инвестицияларды  жатқ-
ызады  [5,  б.28].
Қазіргі таңдағы тікелей инвестициялау бұл
тек  капитал  қозғалысы  ғана  емес,  сонымен
қатар бұл  түсінік неғұрлым кең мағынаны қам-
тиды. Инвесторларды тәуекелге барып, ақшала-
рын  тікелей негізде  салуға  итермелейтін  себеп-
терді  қарастырайық.
Шетелдік  компания  ұлттық  нарыққа  кел-
генде,  ол,  тәртіп  бойынша,  отандық  кәсіпорын-
дардың қолы жетпейтін белгілі бәсекелік артық-
шылықтарға  ие  болады.  Әдетте  ол  басымдық
технологияның болуымен, патентке ие болумен,
басқарудың  жақсы  ұйымдастырылуымен  бай-
ланысты.  Келесі  нұсқа  -  жергілікті  кәсіпорын-
дарда  болмайтын  аса  ірі  мөлшердегі  капитал
көздеріне  деген  иеліктің  болуы.
Ұлттық  дамуға  шетелдік  капиталдың  алға-
шқы салымы оның ұлттық жинақтардың қолма-
қол  көлемімен  инвестициялардың  қалаулы
көлемін  салыстыру  барысында  ресурстардың
тапшылығын  толықтыратынын  тұрады.
Екінші жағымды жағдай шетелдік инвести-
циялардың даму бағдарламаларын  жүзеге асы-
ру үшін қажетті шетел валютасының көлемі мен
ұлттық экспорттан түсетін таза түсімдер көлемі
арасындағы  айырманы  толтыруға  мүмкіндік
беретінін  тұрады.
Елге  келетін  шетелдік  инвестициялардың
ағыны шеше  алатын үшінші  мәселе -  бұл мем-
лекеттік бюджетке түсетін болжамды салықтық
түсімдер  мен  салықтардың  нақты  алынған  со-
масы  арасындағы  айырманы  жою.
Шетелдік  инвестицияларды  қолдайтын
төртінші  аргумент,  бұл олардың  ағыны  жарты-
лай  болсын  басқарушылық  және  кәсіпкерлік
тәжірибе  мен  технологияның  жетіспеушілігін
толтыратынтығы.
Сонымен  қатар,  ішкі  қайнар  көздердің
шектілігі  жағдайында  халықаралық  капитал
экономиканы  қайта  құрылымдау,  ғылыми-тех-
никалық  артта  қалуды  жеңу,  нарықтық  инфра-
құрылымды  құру,  отандық  кәсіпорындарды
нарықтық  қаржы-экономикалық  қатынастар-
дың  әлемдік  талаптарына  бейімдеуге  қабілетті.
Шетелдік  капитал  мен  инвестицияларды  тарту
артта қалып қойған және депрессивті аудандар-
ды  дамытуға  да  ықпал  етуі  мүмкін.
Институционалды  қайта  құрулар  нарық-
тық экономиканың жаңа институттарын қалып-
тастыру  арқылы  экономикалық  жүйені  рефор-
малауды  білдіреді,  олар  мынадай  институттар:
банктік-қаржы  жүйесі,  ұйымдасқан  тауарлы
және қор нарықтары, бизнесті ұйымдастырудың
жаңа формалары және т.б.
Шетелдік инвестицияларды тарту мен пай-
даланудың  теоретико-қолданбалы  аспектісінде
сыртқы  несиелеу  мен  қарыз  беру  саясатының
дұрыс  жүргізілгендігін  анықтауда  маңызды
фактор  болып  табылатын  инвестицияларды
тарту  формаларының  мазмұнды  бөлігін  анық-
тауға  қатысты  бастапқы  әдістемелік  тәсілдеме-
лерге  ие.  Осыған  байланысты,  инвестициялар-
ды  тарту  тиімділігін  анықтау  мәселесінің  на-
рықтық қатынастарға өтіп, шаруашылық етудің
дамыған  экономика-қаржылық  механизмімен
ие  болмайтын  транзитті  елдердегі  инвестиция-
лық  саясатты өңдеу  барысында шешуші  болып
табылатынын  айта  кету  керек.
Шетелдік  капитал  ағынының  қалыптасқан
сызбасы  үш  арна  бойынша  жүзеге  асырылады:
дамуға  ресми  көмек,  экспорттық  несиелер  мен
тарту  мен  пайдалану  көздері  бойынша  баста-
пқы  бағдарға  ие  болмайтын  кәсіпкерлік  капи-
тал.
Алайда,  бірқатар  авторлар  ағынның  жікте-
луіне  қатысты  аталмыш  көзқарас  бірқатар
жөнсіздіктерге ие деп есептейді, өйткені экспор-
ттық  несиелер  мен  дамуға  ресми  көмек  капи-
тал  ағынының  әр  түрлі  формалары  болып  та-
былмайды,  себебі  екеуі  де  несиелік  негізге  ие
(басым  бөлігі - экспорттық несиелер,  аз бөлігі -
дамуға  ресми  көмек).
Елдер инвестициялық саясатты өңдеу бары-
сында шетелдік капиталды тарту барысында қол
жеткізе  алатын  мақсаттардың  тізімі  айтарлық-
тай  кеңейе  түседі.  Мұнда  әрекет  етуші  кәсіпо-
рындарды  жаңаландыру  туралы  ғана  сөз  қозғ-
алуы  мүмкін,  бірақ  ол  мынаны  да  қарастыруы
мүмкін:
- Құрылымдық  қайта  құру,  қазіргі  таңда
шығарылмайтын  немесе  ішкі  наық  қажеттілік-
тері  үшін  жеткіліксіз  көлемде  өндірілетін
өнімдерді  өндіру  үшін  жаңа  кәсіпорындарды
құру;
- Жаңа  экспортқа  бағдарланған  және  им-
порттың  орнын  басушы  өндірістерді  құру;
- Бәсекелестікті  дамыту  үшін  жаңа  шаруа-
шылық  бірліктерді  құру;
- Ішкі  нарық  үшін,  сондай-ақ  экспорттық
потенциалды  кеңейту  үшін  пайдалы  қазбалар-
дың  жаңа  кен  орындарын  жедел  игеру;
- Нашар дамыған территорияларды жедел
дамыту;
- Консалтинг,  маркетинг,  кадрларды  дай-
ындау  саласындағы  шетелдік  тәжірибені  пай-
далану  үшін  шетелдік  қатысуы  бар  кәсіпорын-
дарды  құру.
Сарапшылардың    пікірінше,  қазіргі  таңда
шетелдік  инвестицияларды  тарту  саясатын  же-
тілдіру бағыттары ел экономикасының шикізат-

ВЕСТНИК КЭУ: ЭКОНОМИКА, ФИЛОСОФИЯ, ПЕДАГОГИКА, ЮРИСПРУДЕНЦИЯ
3 6
тық  бағдарлануын  азайтуға  мен  ауылшаруа-
шылық  сияқты  салалардың  дамуын  қамтама-
сыз  етуге  жұмылдырылу  қажеттегі  негізделеді.
Сондай-ақ  шетелдік  инвестициялрды  тарту  ай-
мақтардың  әлеуметтік  дамуындағы  теңсіздік
пен  депрессивті  аудандардағы  жұмысбастылық
мәселелерін  де  шешеуге  бағытталуы  керек.
Инвестициялық 
саясаттың 
төменгі
тиімділігінің  тағы  бір  көрсеткіші  - шағын  және
орта  инвесторлардың  болмауы.  Олар  үшін
қолайлы  климат  құрылмаған.  Шағын  және  ор-
таинвесторларға  айнылымын  арттыру  қиыны-
рақ,  олар  ірі  инвесторлармен  салыстырғанда
жергілікті  нарықты  зерттеу  мүмкіндіктеріне  ие
болмайды.  Тіпті  олар  үшін  біздің  нарық  жоға-
ры  тәуекелді  нарық  болып  қала  береді  (одан
аталмыш  инвесторлар  форс-мажорлы  жағдай-
лар  бойынша  кез-келген  уақытта  шыға  алады).
Негізінен, бұның барлығы венчурлы мәмілелер.
Әрекет етуші инвестициялардың төменгі тиі-
мділіктерінің  себебі  ретінде  сарапшылар  келісі-
лерін  атап  өтеді.  Ең алдымен, елге инвесторлар-
ды  тартудың  нақты  механизмі  жоқ.  Негізінен,
инвестициялау жеке жобаларға тартылып, кәсіпо-
рындарды  басқаруға  беруге  бағытталған.
Өкінішке  орай,  олардың  табыстарды  жасырып,
салықтардың  толық  көлемде түспеу жағдайлары
байқалды.  Жаңа  иегерлерді  жергілікті  билік
органдарымен  өзара  қатынастарға  отыруға  жағ-
дайлары қызықтырмайды.  Сондықтан  инвестор-
лардың өз ақшаларын салуына дейін, олар салық-
тар  бойынша  жеңілдік  алып,  жергілікті  бюджет-
терге  төлемдер  жүргізу,  басқаруға  алынған
кәсіпорындардың  дебиторлы-кредиторлық  бере-
шектері  бойынша  төлемді  кейінгі  қалдыру
мүмкіндіктеріне  алуға  ұмтылған.  Жергілікті  ше-
неуніктердің  парақорлығы нәтижесінде  шикізат-
тық  салаға  инвестициялаудың  артуы,  өндірісті
дамытпай,  қоймаларда  шикізат  қорларын  сақ-
тауға қызығушылық танытқан оффшорлы компа-
нияларды  құру жағдайлары орын  алды.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН 
ӘДЕБИЕТТЕР
ТІЗІМІ
1.ҚР-ң 8.01.03 ж-ң  "Инвестициялар  туралы"
заңы -  // Индустриальная Караганда. - 2003. - 21
янв. - с 6
2.Бланк  И.А.  Управление  использованием
капитала. - Киев: Ника-Центр, 2000. - 656 с.
3.Игошин  Н.В.  Инвестиции:  организация,
управление  и финансирование.  - М.:  1999.
4.Нурланова Н.К. Формирование и использо-
вание инвестиций  в  экономике  Казахстана:  стра-
тегия и механизм. -  Алматы: Fылым, 1998.-240 с.
5.Рогачев А.А., Ниматуллин Е.З. Инвестиции
и  инвестиционная политика.  - Алматы:  Fылым,
1999.  - 220  с.
Индустрия  туризма  становится  такой  час-
тью  национальной  экономики,  которая  тесно
взаимосвязана  со  многими  её  отраслями,  что
проявляется  также  и  в  постоянной  тенденции
роста  занятости  в  туристической  индустрии
практически  во  всех  развитых  странах.  С  этой
точки  зрения  развитие  туристической  деятель-
ности не только приносит доход национальным
предприятиям,  фирмам  и  организациям,  спо-
собствует  также  увеличению  доходов  государ-
ственного  бюджета  через  налоги,  а  также  вно-
сит значительный вклад в решение вопросов за-
нятости.
Однако  следует  иметь в виду то, что разви-
тие  национальной  туристической  индустрии  -
далеко  не  такое  постое  дело.  Международный
туристский  рынок  сегодня  представляет  собой
не  только  гигантский  механизм  с  многомилли-
ардным  оборотом,  но  и  рынок  с  ожесточенной
конкурентной борьбой, поэтому особой задачей
для  казахстанских  туристических  предприятий
становится  создание  собственного  туристского
продукта, который будет иметь присущие толь-
ко Казахстану особенности и будет активно вос-
требован  зарубежными  и  внутренними  турис-
тами.  При  этом  важной  задачей  роста  казах-
станской туристической индустрии должно быть
и  повышение качества  менеджмента.
В последнее время интерес к Казахстану, как
к  туристскому  направлению,  значительно  воз-
рос во всем мире. Подтверждением этого стало
проведение в октябре 2009 года 18-ой Генераль-
ной  ассамблеи  Всемирной  туристической  орга-
низации  ООН  в  Астане  с  участием  делегаций
146  стран.  Данный  форум  способствовал  повы-
шению  туристической  и  инвестиционной  при-
влекательности Казахстана, его узнаваемости на
международной  арене  как  важного  связующе-
го  звена  между  континентами  и  странами.[1]
 Сегодня наша страна обладает уникальной
возможностью  развивать  все  виды  туризма  -
культурно-познавательный,  оздоровительный,
экологический,  экстремальный,  спортивный  и
другие, мы ежегодно принимаем более 4,5 мил-
лионов иностранных  граждан, рассчитываем из
года  в  год  на  увеличение  этой  численности,  -
отметил Президент РК Н.А.Назарбаев на откры-
тии  генассамблеи  ВТО.  По  его  мнению,  разви-
тие индустрии туризма должно также стать од-
ним из важных приоритетов стратегии  вхожде-
РОЛЬ КАДРОВОГО МЕНЕДЖМЕНТА  В РАЗВИТИИ ИНДУСТРИИ
ТУРИЗМА ТУРИЗМА КАЗАХСТАНА
ОМАРОВ М.Е, ректор ИПК МПА "Туран-Профи" Астана
УДК:  338.24+338.48

2 (17) • 2010
3 7
ния  Казахстана  в  число  50  наиболее  конкурен-
тоспособных  стран  мира.
Как  известно,  туристская  индустрия  -  сово-
купность предприятий, учреждений и организа-
ций,  обеспечивающих  производство,  распреде-
ление, обмен и потребление туристского продук-
та,  освоение  и  использование  туристских  ресур-
сов и др. Являясь сложным межотраслевым ком-
плексом,  туристская  индустрия  включает  в  себя
следующие составляющие элементы (рис. 1):
• организаторы туризма,  т.е. предприятия,
разрабатывающие  и  реализующие  туристский
продукт  (туроператоры  и  турагенты);
• предприятия,  предоставляющие  услуги
по размещению (гостиницы, мотели, пансиона-
ты, дома отдыха и пр.);
• предприятия  питания  (рестораны,  кафе,
бары и др.);
• транспортные  предприятия,  обслужива-
ющие туристов;
• предприятия,  производящие  туристские
сувениры, туристское снаряжение и пр.;
• предприятия торговли, реализующие то-
вары  туристического  характера;
• органы  управления  туризмом  (государ-
ственные учреждения, общественные туристские
организации).
 
 О
сн
о
в
н
ы
е 
со
ст
а
в
л
я
ю
щ
и
е 
эл
ем
ен
т
ы
 
т
у
р
и
с
т
и
ч
е
ск
о
й
 и
н
д
у
ст
р
и
и
  
Предприятия-организаторы 
туризма 
 
 
Предприятия 
и организации  
Предприятия, 
предоставляющие услуги по 
размещению  
Предприятия торговли 
Производители 
туристических сувениров и 
снаряжения 
Органы управления 
туризмом  
Предприятия питания  
Транспортные предприятия  
Рис. 1 - Основные составляющие элементы
туристической индустрии
Отметим также, что приведенный перечень
является далеко не  полным.  По мере расшире-
ния  и  усложнения  процессов  организации  ту-
ризма все новые отрасли и предприятия нацио-
нальной  экономики  вовлекаются  в  туристское
производство.  Обслуживанием  туристов  зани-
маются  предприятия  торговли,  банки,  страхо-
вые  компании.  Косвенно  формируют  туристс-
кую  индустрию  предприятия,  обслуживающие
не только туристов, но и другие группы населе-
ния:  учреждения  культуры,  лечебные  и  меди-
цинские учреждения, организации связи, пред-
приятия  по  производству  товаров  народного
потребления,  общественный  пассажирский
транспорт  и т.д.
Туризм как отрасль экономики производит
продукт,  который  должен  соответствовать  ры-
ночным  категориям  спроса  и  предложения.  В
этом  отношении  следует  разграничить  между-
народный  рынок,  ориентированный  на  зару-
бежного потребителя и внутренний рынок, пред-
назначенный  для  граждан  Казахстана.  В  целом
же,  в  настоящее  время  назрела  необходимость
дальнейшего  развития  индустрии  туризма  в
республике,  а  отечественные  специалисты  дол-
жны  обеспечить  продвижение  национального
туристического  продукта  в  международном  со-
обществе,  объяснять  миру,  что  такое  Казахстан
и  почему  туристам  стоит  посетить  эту  страну.
[2]
На  основе  проведенного  анализа  с  учетом
рекомендаций  ВТО  и  имеющегося  опыта  спе-
циалисты  выделяют  два  базовых  компонента
казахстанского  турпродукта:  культурный  ту-
ризм на Шелковом пути (паломнический и тра-
диционный)  и  тесно  связанный  с  ним  эко-при-
ключенческий  туризм  (сафари,  рафтинг,  орни-
тологический,  треккинг,  альпинизм,  охота,  ры-
балка). В этом отношении следует выделить ре-
гионы,  имеющие  ресурсы  для  эко-приключен-
ческого туризма, через  которые  пролегает мар-
шрут  Шелкового  пути:  Алматинская,  Жамбыл-
ская,  Южно-Казахстанская,  Восточно-Казах-
станская,  Акмолинская  области.
В  соответствии  с  Концепцией  развития  ту-
ризма,  утвержденной  Постановлением  Прави-
тельства  Республики  Казахстан  от  6  марта  2001
года  N  333,  казахстанский  турпродукт  не  дол-
жен уступать (по крайней мере, в соотношении
цена/качество) турпродуктам  наших соседей по
региону.  В  то  же  время,  государственными  и
местными  органами  управления  должна  быть
продолжена практика поддержки предприятий
малого  бизнеса,  в  том  числе  осуществляющих
деятельность  в  сфере  социального  туризма.[3]
Общемировая тенденция роста  числа зару-
бежных  туристов и развития мировой туристи-
ческой индустрии, на наш взгляд, лишь времен-
но  прерванная  экономическим  кризисом,  ста-
вит  перед  казахстанской  индустрией  туризма
как  вопросы  совершенствования  организации
деятельности  туристических  предприятий,  так
и эффективного  управления ими.
В  связи  с  этим  отметим,  что  предприятия
туристской  индустрии  имеют  общие  характе-
ристики,  которые  определяют  природу  самой
туристской индустрии. Вместе с тем, эта приро-
да  их  деятельности  оказывает  влияние  на  фор-
мирование организационной и управленческой
структуры  предприятий,  определяет  их  управ-
ленческую  политику.  Однако  у  предприятий
туриндустрии  имеются  и  общие  характеристи-
ки  в  управленческой  деятельности  с  предприя-
тиями  других  отраслей,  в  частности,  связанные
с  современными  общемировыми  тенденциями
экономического  развития.  Так,  например,  важ-
нейшим  современным  аспектом  менеджмента
на  предприятиях  индустрии  туризма  является
учет того, что в последние десятилетия произош-

жүктеу/скачать 2,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: