Тұнбаның ерігіштігіне түрлі факторлардың әсері. Тұздық эффект

1. Аттас иондардың тұнбаның ерігіштігіне әсері.

2. Тұнбаның ерiгiштiгiне бөгде электролиттердiң әсерi (тұздық эффект).

4. Ерітінді (рН) ортасының тұнбаның ерігіштігіне әсері.

5. Иондардың жасырын қалуы (маскировка ионов).
Дәрістің қысқаша мазмұны:

Аттас иондардың тұнбаның ерігіштігіне әсері

Мысалға 0,7 г Pb(Ac)₂ ∙ 3H₂O 1 М H₂SO₄ ерiтiндi,

Сонда 380 г Pb(Ac)₂ ∙ 3H₂O ------- 1000 мл 1,0 мл H₂SO₄

Ал 0,7 г ------------------------ Х
Х= 0,7 ∙ 1000 / 380 = 2 мл H₂SO₄
Ал бұл H₂SO₄ саны толығымен тұнбаға түсiре алмайды, сондықтан ерiгiштiк көбейтiндiсi теңдеуiнен ЕК_PbSO4=[Pb²⁺]·[SO₄^2-] H₂SO₄ концентрациясын арттырғанда, ерiтiндiдегi Pb²⁺ азаяды. Сонда тұндырғыштың қаншама артық болуы қажет? Егер 2 мл 1,0 М H₂SO₄ орнына 3 мл алсақ, 1 мл H₂SO₄ артық болады. Өткен жолғыдай ерiтiндiнiң жалпы көлемi 1000 мл тең болса, онда H₂SO₄ 100 есе сұйытылған болады да, H₂SO₄ концентрациясы 1,0:100 = 0,01 = 10^-2 М, H₂SO₄ толық диссоциацияға түсетiндiктен [SO₄^2-] ≈ 10^-2 г-ион/л деп алуға болады.

Ал [Pb²⁺]; EK_PbSO4= 1,6∙10^-8 = [Pb²⁺][SO₄^2-].

Сонда1,6 ∙ 10^-8 = X ∙ 10^-2; Х = 1,6 ∙ 10^-6, сондықтан Pb²⁺ толық тұнбаға түсу үшiн; Х = 1,6 ∙ 10^-6 ∙ 303 ∙ 0,1 = 0,00005 г, ал бұл сан 0,0002 газ болғандықтан мұндай санды өлшеу мүмкiндiгi жоқ. Сондықтан, шығынды азайту үшiн, гравиметриялық әдiсте 50% тұндырғышты артық алу қажет.