2. Мәдениет ұғымы және оның мәні
ақыл, әділеттілік және қайрымдылық
жүктеу/скачать 2,11 Mb. Pdf көрінісі
|
| ақыл, әділеттілік және қайрымдылық
ретінде қарастырылды. Неміс классикалық философиясында өркениетті мәдениетті прогресі ретінде түсіну идеясы ( И.Кант, Г.Гегель) қалыптасты. Ж.Руссо өркениетті гумандыққа, адамгершілікке қауіп, табиғатқа қастандық деп қарады. Осылайша «мәдениет», «өркениет» ұғымдарын қарсы қою дәстүрі пайда болды. Өркениет – адамзаттың материалдық-техникалық тәжірибесі, ал мәдениет – рухани, ғылыми және көркемдікті бейнеледі. өркениет – ақылға , ал мәдениет – рухқа табынды ( сурет 3). Сурет 3 ХІХ ғ. Л.Морган өркениетке тән шаруашылық өнім сапасы, әлеуметтік бөліну, қолөнер дамуы, сауда мен қала дамуы, монументальдық құрылыс, жазу және т.б. дамуы деп қарастырды. Әлеуметтік теңсіздік жеке меншік және Слайд №4 Өркениет ұғымына көзқарастар Р.Фергюсон, О.Мирабо, П.Гердер, Ф.Вольтер Ақыл, әділеттілік, қайрымдылық И.Кант, Г.Гегель Өркениет прогресі – мәдениет прогресі Ж.Ж.Руссо Өркениет – гуманизмге жат, Табиғатқа үстемдік ХІХғ.-ХХғ. Өркениет- материалдық- Техникалық тәжірибе, мәдениет- Руханилық, ғылыми, көркемдік 46 мемлекеттің қалыптасуына ықпал етеді. Ф.Энгельс өркениетті қоғамның даму сатысы ретінде жабайылық, варварлық және өркениет деп қарастырған (сурет 4). Сурет 4 О.Шпенглер «Закат Европы» (Европаның батуы, 1916ж.) еңбегінде мәдениетке өркениетті қарсы қойды, адамзат мәдениетінің біртұтастығы мен жалғастығы, тарихи прогресс бүтіндігі идеясын жоққа шығарды. Ол кез келген мәдениет шарықтап дамиды, кейін күйрейді деп есептеді. Батыс қоғамы шарықтап дамыды, енді күйреу алдында дейді. Мәдениеттің пайда болуында миф, дін маңызды роль атқарады, шарықтап дамуында философия, ғылым, өнер ерекше роль атқарады. Мәдениеттің соңғы кезеңінде индивидуализм, ғылым күшейіп, шғармашылқтан қайталауға, құндылқтар бұқаралық сипатқа ие бола бастайды. Осы кезеңді Шпенглер өркениет деп қарастырады. Европаның рухани дағдарысы, тұтынушылық табынудың күшеюіне алып келеді деп сенген. Н.Данилевский «Ресей және Еуропа» (1868) жалпыадамзаттық мәдениет және өркениет болған емес, прогресс Еуропаның басымдығы емес, Шығыс пен Азияның тоқырауы деп түсінді. жүктеу/скачать 2,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|