№2 МӨж педагогиканың адам туралы ғылымдар жүйесіндегі орны Педагогиканың ғылым ретіндегі мәні

1. Педагогиканың ғылым ретіндегі мәні

Педагогиканың ғылым ретіндегі мәні [1]

Біріншіден ғылым деген ұғымды анықтап алайық.

Ғылым дегеніміз — адамның табиғат, коғам және өзінің танымы туралы білім алуға бағытталған рухани кызметінің ерекше формасы, жаратылыс туралы объективті білім жиынтығы болып саналатын адамзат мәдениетінің бір бөлігі.

Ғылымның мұраты – бар тылсымның сырын айқындау, барлықтың ақиқатын ашу, соның негізінде сол барлықтан заңды түрде туындайтын немесе міндетті түрде шығатын, шыға алатын нәрселерді анықтау.

Педагогика жоғарыдағы критерийлерді қанағаттандырады [3]

• Адам тəрбиелеу жөніндегі ғылым педагогика деп аталады. Ол өз атамасын грек сөздері «пайдес»- балалар жəне «аго» -жетектеу дегеннен алған, тікелей аудармасында «педагогика» сөзі бала тəрбиесін бағыттау өнері дегенді аңдатады, ал «педагог» сөзі бала жетектеуші мəнін білдіреді.

• Педагогика - тəрбие жөніндегі ғылым. Оның басты міндеті адам тəрбиесі жөніндегі ғылыми білімдерді жинақтау жəне жүйелестіру. Педагогика адамдарды тəрбиелеу, білім беру жəне оқыту заңдылықтарын ашып, соның негізінде алға қойылған мақсаттарға жетудің ең пайдалы педагогикалық жолдары мен тəсілдерін көрсетіп отырады.

Педагогиканың басқа ғылымдармен байланыстарын талдауға сала отырып, оларды пайдаланудың келесі формалары анықталған:

• -басқа ғылымдардың негізгі идеялары, теориялық болжамдары мен қорытындыларының педагогикада пайдалану;
• -бұл ғылымдарда қолданылатын зерттеу əдістерін шығармашылықпен қабылдап, меншіктеу;
• – психология, жоғары жүйке қызметі физиологиясы, əлеуметтану жəне басқа да ғылымдар зерттеулерінің нақты нəтижелерін педагогикада қолдану;
• – адамды жан-жақты жəне көптарапты зерттеуде педагогиканың қатысуы.

Педагогика ғылымының тəрбие туралы күнделікті тұрмыстық білімдерден айырмашылығы [4] Тəрбие, білім беру салалары мен құбылыстар арасындағы себеп-салдар байланыстарын ашу. Оқыту мен тəрбие ықпалдары арқылы адам дамуында қандай өзгерістер жүреді жəне олар немен байланысты екендігін түсіндіреді.

Алғашқы адамдардың өздерінде бала тəрбиесі жөнінде білімдер болса, олар бір ұрпақтан екінші ұрпаққа салт-дəстүрлер, ойындар, тыйымдар, өмірлік ережелер арқылы беріліп отырды. Бұл білімдер сонымен қатар мақалмəтелдерден, аңыздардан, ертегілерден жəне тағы басқа ауыз əдебиеті үлгілерінен өз көріністерін тауып, халықтық педагогиканың негізгі мазмұнын құрды.

Пайдаланған әдебиеттер:

• [1] Степин B.C. История и философия науки:Учебник. М.,2011
• [2] Ж. А. Алтаев, Н.Ж. Байтенова т.б. Ғылым тарихы мен философиясы А., Раритет 2009 ж.
• [3] Бабаев С.Б., Оңалбек Ж.К. ЖАЛПЫ ПЕДАГОГИКА: Оқулық. Алматы 2005 ж.
• [4] А.М. БАЙМУХАНОВА, М.А. ҚҰСАЙНОВА ЖАЛПЫ ПЕДАГОГИКА: Қарағанды 2011 ж.