20 балл Инженерлік геологияны ғылым, оның негізгі салалары, басқа ғылымдармен байланысы ретінде анықтаңыз. Геологияның дамуының негізгі кезеңдері
Геодинамикалық процестерге шолуды сипаттаңыз. Экзогендік процестер
жүктеу/скачать 87,29 Kb.
|
| 7. Геодинамикалық процестерге шолуды сипаттаңыз. Экзогендік процестер.
Зерттеудің ыңғайлылығы үшін геологиялық процестер екі үлкен топқа бөлінеді: сыртқы Геодинамика процестері немесе сыртқы, экзогендік процестер және ішкі Геодинамика процестері немесе ішкі, эндогендік процестер. Экзогендік процестер тас қабығының сыртқы сфералармен өзара әрекеттесуі нәтижесінде пайда болады: атмосфера, гидросфера және биосфера, эндогендік процестер Жердің ішкі күштерінің тас қабығына әсерінен көрінеді. Әр түрлі геодинамикалық процестердің арқасында жер қыртысы мен оның беті үнемі өзгеріп отырады, Жаңа Тау жыныстарының пайда болуына және бұрыннан барлардың жойылуына жағдай жасалады. Бұл процестер екі үлкен топқа бөлінеді — эндогендік (ішкі) және экзогендік (сыртқы). Геодинамикалық процестер кеңістікте және уақытта тығыз байланысты және олардың өзара әрекеттесуі күрделі және көп жағдайда қайшылықты сипатқа ие. Экзогендік процестер, сыртқы процестер – Күн энергиясы мен Жердің өзіне тарту (гравитация) күшіне негізделген геологиялық процестер жиынтығы. Экзогендік процестерге атмосфера газдарының, жел, жауын-шашынның, организмдерінің әрекеттерінен туатын, бір-бірімен тығыз байланысты физика-химиялық, геохимиялық, физика-механикалық, гидродинамикалық, гидрохимиялық, биохимиялық, биогеохимиялық, т.б. процестер жатады. Жер бетінің әр бөлігінде Экзогендік процестердің белгілі тобы (құрлықта физика және химия үгілу, гипергенез, су айдындарындағы литогенез процестері) басым келеді. Экзогендік процестерәсерінен барлық түпкі тау жыныстарының минералдары мүжіліп үгіледі, әр түрлі жылдамдықпен ыдырайды, үгілген материал бастапқы орнынан жылжып көшеді, жаңа орынға келіп жиналады. Сөйтіп, жаңа физика-географиялық, геохимиялық жағдайларда жаңа гиперген минералдар мен тау жыныстары түзіледі. Экзогендік процестерден үгілу қыртысы, тотығу белдемі, жер бетінің борпылдақ (континенттік) тау жыныстары, су айдындарында түрлі құрамды тұнбалар және бұлармен байланысты пайдалы қазбалар қалыптасады. Экзогендік процестер өз кезегінде үш топқа бөлінеді: мору, денудация және жинақтау процестері (шөгу). Мору тау жыныстары мен минералдардың жер бетінің жағдайына бейімделуіне байланысты өзгеру (бұзылу) процесі. Денудация дегеніміз-негізінен ауа-райының әсерінен пайда болатын тау жыныстарының бұзылу өнімдерін бұзу және бұзу процестерінің жиынтығы. Жинақтау-бұл экзогендік процестер тізбегіндегі одан әрі байланыс, бұл ауа-райының өнімдері Қайтадан тыныштыққа ие болып, шөгінді жыныстардың құрамына еніп, қозғалғыштығын жоғалтады. жүктеу/скачать 87,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|