ж. жазы: 18-шы шығарылуы

2014 ж. жазы: 18-шы шығарылуы 

22 

 

 

 

 

 

 

 

 

өйткені   жыртқыш   құстардың   шабуыл   жасауы   мен 

аурулар жаңа туған ақбөкен лақтары үшін негізгі табиғи 

қауіптер  болып  саналады.  Біз  Дарган  Хурен  Таледе 

қадағалау  жүргіземіз.  Бұл  территория  ақбөкен  үшін  өте 

маңызды,  бірақ  аз  зерттелген.  Онда  ешқандай  табиғат 

қорғау шаралары жүргізілмейді. Бұл ауданның маңында 

браконьерлік  ең  жоғары  деңгейде  екенділігі  белгілі 

болды,  сондықтанда  ақбөкенді  сақтау  программасын 

жүзеге  асыру  өте  маңызды.  Қадағалау  (тексеру) 

жоспарланған 

маршруттар 

бойынша 

жүргізілетін 

болады.  Алынған  мəліметтер  одан  əрі  зерттеу 

жұмыстарын  жоспарлағанда  жəне  табиғат  қорғау 

шараларын жүзеге асыруда пайдаланатын болады. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

команданың     тымсыз    жұмысы   соңғы   жеті    жылда 

ақбөкеннің 

бетпақдала 

популяциясының 

өсуін 

қамтамасыз етті. 

-  Екінші  сыйлық: «Степной»  қорықшасы  (Ресей) 

инспекторлар  командасына  берілді.  Олар  Солтүстік-

Батыс-Прикаспий  далаларында  ақбөкендерді  сақтап 

қалу үшін экстремальды қиын жағдайда жұмыс істейді.  

-  Екінші  сыйлық:  Батсайханға  Бальжинымге, 

мемлекеттік  табиғат  қорғау  инспекторына  (Моңғолия). 

Оның 

басшылығымен 

ақбөкенді 

сақтау 

инспекторларының  моңғолдық  сеті  табиғат  қорғау 

заңдылығының региональдық моделіне айналған.  

Барлық жеңімпаздарды құттықтаймыз! 

 

 

 

 

анықтау 

максатында 

жергілікті 

тұрғындардан 

мəліметтер  жинауға  қатыстым.  Бұл  зерттеулердің 

нəтижелері  ақбөкенді  сақтау  жөніндегі  келешек 

шараларды  жоспорлау  үшін  пайдаланатын  болады, 

сондай-ақ  ақбөкеннің  таралу  картасын  жаңартуға 

қолданылады. 

Табиғатты  қорғау  саласындағы  жас  мамандар 

сыйлығы  маған  ақбөкенді  одан  əрі  зерттеуге 

көмектеседі.  Мен  жергілікті    егерлердің  жəне  жоғарғы 

оқу  орнының  екі  студентінің  қолдауымен  ақбөкеннің 

төлдейтін  жерлерін  анықтауды  жоспарлап  отырмын. 

Ақбөкеннің төлдейтін жерлерін анықтау өте маңызды,  

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сыйлық  жеке  адамдарға  немесе  үкіметтік  жəне 

үкіметтік  емес  ұйымдарға  арналған,  ол  соңғы 12 ай 

ішінде  ақбөкенге  браконьерлік  жасаушылармен  күрес 

жүргізуде  ерекше  жол  көрсеткен  жəне  үлкен  табысқа 

жеткендерге беріледі. 

Барлық 

кандидаттар 

жоғарғы 

квалификациялы 

мамандар,  жəне  олардың  үлкен  табыстарын  ескере 

отырып,  біз  бір  (бірінші  сыйлық - 1000 доллар  АҚШ, 

екі-екінші сыйлық – 750 доллар АҚШ əрқайсысына  үш 

кандидатқа беруді ұйғардық: 

-  Бірінші  сыйлық:  Ырғыз-Торғай  резерватының 

(Қазақстан) анти-браконьерлік командасына берілді. Бұл  

 

 

 

 

 

 

 

Лондонның 

Зоологиялық 

қоғамының 

Стəмфорд Раффлза  атындағы  сыйлық (ZSL) зоологияға 

зор  үлес  қосқаны  үшін  немесе  əуесқой-зоологтарға 

олардың 

кəсіби 

мамандықтарынан 

басқа 

қызметтеріндегі табыстары үшін беріледі. Биылғы жылы 

сыйлық  ақбөкенді  сақтау  Альянсының  үлкен  досы  əрі 

Альянстың  қамқорлық  Советінің  мүшесі - Дэвид 

Маллонға  берілді.  Төменде  біз  сыйлықты  тапсырудағы 

Лондонның  Зоологиялық  қоғамының  ұсынуынан  үзінді 

келтіреміз: “Оның экология жөніндегі консультант жəне 

Ұлыбританиядағы лектор жұмыстарынан басқа – Дэвид 

– 

халықаралық 

табиғат 

қорғау 

қозғалысының 

байқалмайтын  батыры.  Халықаралық  табиғат  қорғау 

қоғамының 

антилопалар 

жөніндегі 

мамандарды 

біріктіретін  группаның  председателінің  орынбасары 

ретінде  МСОП,  Фауна  жəне  Флора  Интернэшнл  жəне 

басқа  да  ұйымдар  үшін  ол  үлкен  табиғатты  қорғау 

жұмыстарын  орындайды.  Дэвидтың  негізгі  жұмыстары 

Орталық жəне Шығыс Азия, Индия жəне Таяу Шығыста  

өтеді.  Ол  Қызыл  тізімдер  үшін, 1989 - жылдан  бастап, 

антилопалардың статустарын бағалау жұмыстарымен  

Saiga News 

23 

Ақбөкен қорғау ісіндегі табыстары үшін сыйлық, SCA-

ның доноры жəне досы Джой Ковейді еске алу

 

Лондонның Зоологиялық қоғамы антилопаны сақтау 

жөніндегі еңбегі үшін Дэвид Маллонады марапаттады

 

Дэвид Маллон Лоңдонның зоологиялық қоғамынан 

алған наградасымен.

 

Фото

 ZSL

 

Солдан оңға қарай: «Степной» қорықшасының инспекторлар командасы, Ыргыз-Торғай резерватының анти-

браконьерлік командасының мүшелері жəне Басайхан Бальжиным. 

 

 

 

 

 

 

 

 

айналысады: 

авторлары 

бірі 

болып 

саналады. 

Антилопалардың  əрекеттері  МСОП  жоспарының, 

Солтүстік  Африка,  Таяу  Шығыс    жəне  Азия    жөніндегі 

жұмыстарының.  Дала  жұмыстарында  үлкен  тəжірибесі 

бар жəне Дэвид өте білімді маман, сонымен бірге оның 

тілдерді  жақсы  білетіндігі  де  табиғатты  қорғау  ісінің 

табысты  болуына  себебін  тигізді.  Қысқаша  айқанда, 

Дэвид  антилопалар  жайында  халықаралық  экспертиза 

өткізуге 

қатысты; 

сол 

арқылы  дүние 

жүзілік 

қауымдастықтарды тартуды күшейту – бұл жануарларды 

сақтау мəселелерін шешуге көмектеседі.   Оның      

 

Жұмысы  антилопалардың  аз  зерттелген  түрлерін 

зерттеуге  бағытталған,  антилопалардың  жойылып  кету 

қауіпі  бар  түрлерін  сақтау  үшін  олар  тараған  елдерде 

бұл  аңдарды  далалық  зерттеуді  қолдайды;  бұл 

жануарлар 

жойылып 

кеткен 

елдер 

оларды 

реинтродукциялау  жұмыстарын  қолға  алу  қажет;  жəне 

МСОП-тың  Қызыл  тізімі  үшін  түрлердің  статустарын 

тұрақты  бағалауды  өткізіп  тұру  қажет.  Бұл  жұмыстың 

барлығын  Дэвид  аз  қаржы  жұмсап  немесе  ақысыз 

жасаған». 

Дэвидті үлкен наградасымен   құттықтаймыз! 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2014 ж. жазы: 18-шы шығарылуы 

24 

Редакция  алқасы.  Ұлыбритания  проф.  Э.Дж.  Милнер-Гулланд  [редактор-консультант],  Лондонның  Империал 

Колледжі  (

e.j.milner-gulland@imperial.ac.uk

);  Қазақстан:  Ю.  Грачев,  проф.  А.  Бекенов,  Зоология  институты 

(

teriologi@mail.ru

), Г. Изимбергенова, АСБК (

gulmira.izimbergenova@acbk.kz

); Қытай: Аили Канг (

akang@wcs.org

) 

жəне  Фенглиан  Ли  (

fli@wcs.org

), WCS-Қытай;  Моңғолия:  Б.  Лхагвасурен 

(lkhagvazeer@gmail.com

)  жəне  Б. 

Чимеддорж  (

chimeddorj@wwf.mn

), WWF-Моңғолия;  Ресей:  А.Лущекина,  Экология  жəне  Эволюция  проблемасы 

Институты  (

saigak@hotmail.com

)  жəне  Ю.  Арылов,  Қалмақия  Республикасының  жабайы  жануарлар  Орталығы 

(

saiga-center@mail.ru

); Өзбекстан: Е. Быкова [жауапты редактор] жəне А. Есипов өсімдіктер мен жануарлар дүниесі 

генофонд Институты (

esipov@xnet.uz

); В.Григорьев [дизайн, верстка], 

mooglik@mail.ru

. 

 

Бұл  баспаны  онлайннан  алуға  болады 

www.saiga-conservation.com

, 

http://saigak.biodiversity.ru/publications.html

 

немесе  сұраныш  бойынша  басылған  данасын  ағылшын,  қазақ,  қытай,  моңғол,  орыс  жəне  өзбек  тілдерінде 

редакторлардан алуға болады. 

 

Алты  тілдердің  бірінде  жазылған  материалдарыңызды  бізге  жіберуге  болады.  Оларды  мына  адреске 

жіберулеріңізді

 esipov@xnet.uz

 немесе редакторлардың біріне. Бюллетень жылына екі рет шығады. Авторлар үшін 

ағылшын  жəне  орыс  тілдеріндегі  ережені  табуға  болады www.saiga-conservation.com немесе  сұраныш  бойынша 

редакторлардан  алуға  болады.  Егерде  сіздерде  сұрақтар  туса,  өз  елдеріңіздегі  Saiga News  редакторымен 

байланысыңыздар немесе жауапты редактормен - Елена Быковамен (

esipov@xnet.uz

). 

Алғыстар 

Ақбөкенді  сақтау  Альянсының  жұмысын  қолдағаны  үшін  өздерінің  ақшалары  мен  уақыттарын  бөлген 

адамдардың барлығына  біз  шын  жүректен  алғысымызды  білдіреміз.  Біз WCN қызметкерлері  мен  волонтерлеріне 

бізді  қолдағаны  мен  көмектескендері  үшін  рахметімізді  айтамыз.  Біз  сондай-ақ WCN, WWF-Моңғолия, WCS-

Қытайға осы номерді шығаруды қолдағаны үшін ризашылдығымызды білдіреміз.

«Степной» қорықшасында ақбөкендер суатта, Астрахань облысы, Ресей.

 

Су

ре

т

Е

. Полонс

кийдікі