«2022-2023 оқу жылында Қазақстан Республикасының орта білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы». Әдістемелік нұсқау хатпен және оқу жылының басталуы туралы бұйрықпен таныстыру
Жаңа 2022-2023 оқу жылы қарсаңында Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы әзірлеген «Оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы» дәстүрлі Әдістемелік нұсқау хатты ұсынып отырмыз. Әдістемелік нұсқау хаттың мазмұны еліміздің педагогикалық сарапшылар қауымдастығымен талқыланды.
Әдістемелік нұсқау хаттың мақсаты - педагогтерге оқу-әдістемелік қолдау көрсету. Сіздерге жұмыс үшін электронды нұсқасы алдын ала вацап арқылы жіберліген болатын.
Нұсқаулық хатта жаңа оқу жылында білім беру мазмұнына, оқыту процесіне, мектепті басқаруға және тәрбие жұмысына ерекше көңіл бөлінді. Осылайша, балалардың қауіпсіздігі мен қызмет көрсету сапасы бөлігіндегі талаптар күшейтіледі, білімдегі, сондай-ақ үлгерімі нашар оқушылармен олқылықтарын толтыру үшін Жазғы мектептің жұмысы ұйымдастырылады.
В новом учебном году 2022-2023 гг. будет уделено особое внимание содержанию образования, процессу обучения, управлению школой и воспитательной работе. Так, усилятся требования в части безопасности детей и качества услуг, организована работа летней школы для восполнения пробелов в знаниях, а также со слабоуспевающими. Изменились условия приема педагогов на работу.
Произошли изменения по предметам и курсам. К примеру, исключен из Типового учебного плана предмет «Самопознание», «Көркем еңбек» будет разделен на два предмета: в 1-4 классах на «Еңбекке баулу» и «Бейнелеу өнері», в 5-9 классах – «Технология» и «Бейнелеу өнері» разделы «5. Особенности преподавания учебных предметов начальных классов», «23. Особенности преподавания предмета «Художественный труд» дополнены особенностями изучения указанных предметов.
Педагогтарды жұмысқа қабылдау шарттары да өзгерді. Мектеп сайты арқылы тамыз айында пәндер бойынша бос лауазымы туралы хабарлама берілген болатын, содан кейін комиссия арқылы үміткерлердің құжаттары қаралды. Қазіргі таңда 6 жаңадан келген педагогтар қабылданды.
Оқу жылының ұзақтығы 1-сыныптарда 35 оқу аптасын, қалған сыныптарда – 36 оқу аптасын құрайды. Жалпы оқу жылдың ішінде оқушылар төрт рет демалатын болады, демалыс күндерінің жиыны-192 күн, оқу күндері-173. Мектеп бес күндік оқыту режімінде жұмыс жасайды.
2022 жылғы 1 қыркүйекте республиканың барлық жалпы білім беретін мектептерінде «Білімге ұмтылу, еңбексүйгіштік және отаншылдық» тақырыбында бірыңғай сынып сағаты өткізіледі. Сынып сағаты аясында адам өміріндегі құндылықтардың рөлін талқылауға басты назар аударылады. Сынып сағаттары өтккізілуі форматы туралы тәрбие завучтар сіздерге қосымша айтады.
Бастауыш сыныптарда мынадай өзгерістер енгізілді:
Биыл 1-сынып оқушылары тек ана тілінде білім алады
«Мектеп бағдарламасында үш тілде оқу бар. Мектепке келген оқушы алдымен ана тілін үйренеді. Содан кейін 2-сыныпта орыс тілі, ал 3-сыныпта ағылшын тілі қосылады.
В Типовой учебный план начального образования для 1-ых классов с русским языком обучения внесены следующие изменения: - изучаются предметы «Казахский язык», «Букварь» и «Обучение грамоте»; - предмет «Иностранный язык» исключен; а предмет «Художественный труд» разделен на два предмета: «Трудовое обучение» и «Изобразительное искусство»
Қыркүйек айында бірінші сынып оқушылары үшін сабақтар 35 минуттан, ал қазан айынан бастап 45 минуттан өткізіледі. Санитариялық қағидаларға сәйкес көз шынықтыру жаттығулары мен гимнастикаларын жасай отырып 45 минуттан өткізіледі
Пәндер мен курстар бойынша өзгерістер болды. Мысалы, «Өзін-өзі тану» пәні Үлгілік оқу жоспарының инвариантты компонентінен шығарылды, Сондай ақ, балаларды ерте кәсіби бағдарлау мақсатында 1-сыныпта "еңбекке баулу" және "бейнелеу өнері"пәндері енгізілді "Көркем еңбек" пәндері екі пәнге бөлінеді: 1-4 сыныптарда "еңбек баулу" және "Бейнелеу өнері" пәндері оқытылады, 5-9 сыныптарда "Технология" және "Бейнелеу өнері" бөлімдері
6-сынып оқушылары "Музыка" пәні аясында таңдауы бойынша домбырада ойнауды үйрене алады. Сондай-ақ мектептерде қосымша факультативтер есебінен балалар шахматты оқуға мүмкіндік алады.
Также в целях ранней профориентации детей в 1 классе введены предметы «Трудовое обучение» и «Изобразительное искусство». Ученики 6-х классов в рамках предмета «Музыка» смогут по выбору обучиться игре на домбре. Также в школах за счет дополнительных факультативов дети получат возможность изучать шахматы.
Математикадан оқу жүктемесі 1 сағатқа, бірінші сыныптарда – 2022-2023 оқу жылында және екінші сыныптарда-келесі оқу жылында болады. Бұл сабақтарда математика сабақтары күн сайын өткізіледі. Бұл оқушылардың математикалық сауаттылығын арттыруға ықпал етеді.
2022-2023 оқу жылында үлгілік оқу жоспарының вариативтік компонентіне 5-11 сыныптардағы «Жаһандық құзыреттер» курсы енгізілді. Курстың мақсаты: Жаһандық азаматтық құзыреттілікке ие бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастыру
«Жаһандық құзыреттер» курсының үлгілік оқу бағдарламасының оқу жүктемесінің көлемі мыналарды құрайды: • 5-8 – сыныптарда - 0,5 сағат (екі аптада бір рет), оқу жылында 18 сағат • 9 – сыныпта-аптасына 1 сағат, оқу жылында 36 сағат • 10-11 сыныптарда – аптасына 1 сағат, оқу жылында 36 сағат. • 0, 5 сағат жүктемесі бар курс екі аптада 1 рет өткізіледі.
В этом году введен новый курс «Глобальные компетенции» направлененый на развитие навыков «анализа, рефлексии, аргументации и коллаборации» у школьников с 5 по 11 класс. Курс состоит из следующих модулей:
• «Основы финансовой
грамотности и предпринимательства»,
• «Гражданственность»,
• «Добропорядочность и этика»,
• «Экологическая культура»,
• «Критическое мышление»,
• «Светскость и основы религиоведения»,
• «Медиаграмотность».
Детей будут обучать по перечисленным направлениям в зависимости от классов и возрастных особенностей.
Мереке күндеріне сәйкес келген сабақтар басқа күндерге ауыстырылады. Осы жағдайда сабақтардың тақырыптары/оқу мақсаттары оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес кіріктірілуі қажет. Бұл ретте қосымша сағаттар бөлінбейді. Сабақтардың кіріктірілген тақырыбы журналдың бір жолына жазылады. Мектеп директорының бұйрығы негізінде бұл өзгерістер электрондық журналда көрсетіледі.
Оқу жылының ұзартылуына байланысты 31 мамырға дейін пайда болған қосымша сағаттарды қайталау, өткен материалды бекіту және күрделі тақырыптарды зерттеу үшін пайдалану ұсынылады.
Занятия, выпавшие на праздничные дни, переносятся на другие дни. В этом случае темы уроков/цели обучения необходимо интегрировать согласно содержанию учебной программы. При этом дополнительно часы не выделяются. В классных журналах темы объединенных уроков указываются в одной строке. Изменения на основании приказа руководителя организации образования отражаются в электронном журнале
Дополнительные часы, появившиеся в связи с продлением учебного года, рекомендуется использовать на повторение, закрепление пройденного материала и изучение сложных тем.
Оқыту процесінің және білім алушының оқу жетістігінің сапасын арттыру, педагогтерде және білім алушыларда кездесетін проблемаларды зерделеу мақсатында мектепішілік бақылау күшейтіледі. Сондықтан ӘБ жетекшілердің,мектеп тренерлердің жұмысын жаңдандыру керек. ӘНХ педагогтердің бір-бірінің сабағына жүйелі түрде қатысуы ұсынылады. Сабақтарды бақылау нәтижелері пәндік әдістемелік бірлестіктердің, әдістемелік кеңестердің отырыстарында жүйелі түрде талқылануы тиіс.
Мұғалім қысқа мерзімді жоспарды электронды немесе қағаз форматта ұсына алады.
Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау электрондық журналдарда балл түрінде жүзеге асырылады, қажет болған жағдайда мұғалім түсініктемелер енгізеді.
Мұғалім білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау критерийлерін таңдауда және әзірлеуде еркін. Бірақ, бағалау кезінде бірқатар талаптарды ұстану ескертілген, талаптарды ӘБ жетекшілер сіздерге жеке жібереді.
Жалпы білім білім беру ұйымдарында ББЖМ өткізу 4 және 9-сынып білім алушыларының функционалдық сауаттылық деңгейін анықтауға, алған білімі мен дағдыларды өмірлік жағдайларда қолдануына бағытталатын болады. 4 және 9-сынып Білім алушылардың білім жетістіктеріне мониторинг жүргізу– Тестілеу кешенді тестілеу нысанында ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана отырып, оқыту тілінде жүргізіледі.
2022-2023 оқу жылында білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру жұмысы жалғасады. Оқу жылының басында мектеп әкімшілігіне барлық пәндер бойынша білім алушылардың біліміне әкімшілік бақылау жұмыстарын жүргізу ұсынылады. Бақылау нәтижелері бойынша білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру үшін әрбір педагогтің және мектептің жұмыс жоспары әзірленеді. Білім олқылықтарының орнын толықтыру жұмысы жүйелі түрде жүргізіледі. Оқу пәндері бойынша білім алушылардың білім сапасына жүйелі мониторинг жүргізіледі. Білім олқылықтарының орнын толықтыру бойынша мектеп жұмысы алгоритмінің үлгісі ұсынылады (uba.edu.kz)
2022-2023 оқу жылында кітап оқуға деген қызығушылықты арттыру және оны қолдау, кітап мәртебесін («Кітап оқу – сән») арттыру мақсатында білім алушылар арасында «Оқуға құштар мектеп» жобасы жалғасады. Жобаның негізгі бағыттары өзара қарым-қатынас пен әлеуметтік әріптестік арқылы білім алушылардың оқу құзыреттілігін, оқу мәдениеті мен оқу белсенділігін арттыруды, оқу сауаттылығы бойынша халықаралық зерттеулерге қатысуын жалғастыруды, оқырмандар қауымдастығын қалыптастыруды, іс-шараларға атааналарды қатыстыруды көздейді
В 2022-2023 учебном году продолжается работа по восполнению знаний. В начале учебного года администрации школы рекомендуется провести контроль знаний обучающихся по всем предметам. По результатам итогового контроля разрабатывается план работы каждого педагога и школы для восполнения пробелов в знаниях обучающихся. Работа по восполнению пробелов в знаниях проводится систематически. Проводится регулярный мониторинг качества знаний обучающихся по учебным предметам. Предлагается пример алгоритма работы школы по восполнению пробелов в знаниях (доступно на сайте uba.edu.kz).
В ИП даны также Темы для обсуждения на методических объединениях учителей по учебному предмету
Биыл ӘНХ қосылған нормативтік құжаттар: «Білімді ұлт» «Сапалы білім» Ұлттық жобасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 726 Қаулысы; «Жеңімпаздар, жүлдегерлер және оларды дайындаған педагогтер бюджет қаражаты есебінен біржолғы сыйақымен марапатталатын жалпы білім беретін пәндер бойынша халықаралық олимпиадалардың тізбесін бекіту туралы» (Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрінің 2022 жылғы 20 шілдедегі № 333 бұйрығы); – «Білім беру деңгейлері бойынша сапаны қамтамасыз ету жөніндегі басшылықты бекіту туралы» (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 23 маусым № 292 бұйрығы).
Особое внимание уделено на организацию воспитательной работы в кшоле.
Приоритетом при организации воспитательной работы является уважение и доверие к личности ребенка, обеспечение прав и законных интересов детей, недопущение их дискриминации.
В целях предотвращения буллинга/кибербуллинга в организациях образования предлагается внедрить общешкольный подход, направленный на всех учащихся, их родителей и взрослых в школе, включая администрацию, учителей и обслуживающий персонал, содействие развитию позитивных взаимоотношений среди обучающихся, поддерживающее отношение со стороны педагогов, популяризация и моделирование позитивного родительства для родителей обучающихся.
Перемены в школе должны способствовать свободной игровой деятельности для обеспечения социально-эмоционального благополучия обучающихся.
Родительские собрания могут быть: организационными, текущими или тематическими, итоговыми, общешкольными и групповыми.
Родительские собрания проводятся в формате дней открытых дверей, что позволяет родителю или законному представителю:
встретиться индивидуально с каждым педагогом;
получить полную информацию о своем ребенке;
узнать его успеваемость по предметам, отношения к урокам, успехи и достижения.
Сондай-ақ, білім беру процесіне қатысушылар арасында ұсынылатын қарым-қатынас тәртібі ұсынылады: "Қайырлы таң", "Қайырлы күн", "Қайырлы кеш", "Сау болыңыз"сөздерін қолдану; білім алушылар педагогке " Мұғалім "сөзін немесе аты-жөні бойынша жүгінеді; педагог білім алушыға қатаң түрде аты-жөні бойынша жүгінеді; мұғалімдер бір-біріне аты-жөні бойынша жүгінеді. Өткен жылы білім министрі ата-аналар жиналысын өткізудің жаңа форматына көшуді тапсырды. Сыныптағы барлық ата-аналарды қалай жинап, баланың үлгерімі мен мінез-құлқын талқылаудың қажеті жоқ. Басқа ата-аналардың қатысуымен біреудің баласын талқылауға болмайды. Мұғалімдер баланың үлгерімі мен мінез-құлқы туралы ақпаратты әрбір ата-анаға бөлек беруі тиіс.
Әрине, басқа ата-аналар сіздің балаңызды талқылаған кезде, ата-аналар мектеп жиналыстарына келгісі келмейді. Сондықтан ата-аналар жиналысын өткізудің жаңа форматына көшу керек. Мұғалімдер ата-аналарға баланың қандай пәнге қызығушылық танытатыны, қайсысын қосымша зерттеу керек екендігі туралы ақпарат беруі керек, Сондықтан ҚР БҒМ 2022 жылғы 31 мамырдағы бұйрығымен орта білім беру ұйымдарындағы сынып жетекшілігі туралы ережеге өзгерістер енгізілді. Бұйрық 2022 жылдың 8 маусымынан бастап қолданысқа енгізілді. Материалдар сіздерге қосымша вацап арқылы топтарға жіберіледі.
ДӘІЖО А.Джумагулова
Достарыңызбен бөлісу: |