23 – дәріс Бас жиын және таңдама. Дискретті және интервалды вариациялық қатарлар. Бас жиынтық және таңдама


Дискретті және интервалды вариациялық қатарлар



бет4/4
Дата06.01.2022
өлшемі237,62 Kb.
#15141
1   2   3   4
Дискретті және интервалды вариациялық қатарлар.

Статистикалық жиынтықты құрайтын көрсеткіштер шамасы бойынша өзгереді (вариацияланады). Сондықтан олардың мәндері варианттар (х1, х2,…хn) деп аталады, ал барлық жиынтығы- вариациялық қатар.

Вариациялық қатарды интервалды қатар түрінде берген ыңғайлы, онда жиіліктер жеке мәндерге емес, интервалдардың (кластардың) ортасына жатады.

Интервалдың оңтайлы шамасы  Стерджесстің формуласымен анықталады.

                                                                            (І.І)

Интервалды вариациялық қатарда әрбір интервалда интервалдардың жоғарғы және төменгі шекарасын айырады. Әрбір интервалға сандық мәндері интервалдың төменгі шекарасынан үлкен және жоғары шекарадан аз немесе тең варианттарды қосады.

Интервалдың жиіліктерін жиынтықтың жалпы көлеміне бөлуден дербестер интервалдардың жиіліктері деп аталады.           

(І.2)

 Мысал. Полиметалл кеніште 10 забойдан 100 сынама алынған.      Сынамалар бойынша металл құрамына химиялық талдаулардың нәтижелері 1.1. кестеде берілген. Сынау деректерін тәртіпке келтірілген және интервалды вариациялық қатарлар түрінде келтіру талап етіледі.

 1.1 кесте


 Кенжар




Мет.мазмұны С,%

(х)


кенжар



С,%

(х)


кенжар



С,%

(х)


кенжар



С,%

(х)


кенжар



С,%

(х)


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

1-ші кенжар кенкенкенкенжаркенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



10

0,5

0,55


0,4

0,6


0,4

0,4


0,4

0,4


0,4

0,4


3-ші кенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



30

0,95

1,4


1,8

0,9


0,8

0,5


0,4

0,4


0,4

0,4


5-ші кенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



50

0,85

0,7


0,6

0,6


0,6

0,6


0,6

0,55


0,4

0,5


7-ші кенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



70

0,6

0,6


0,6

0,45


0,6

0,8


0,9

0,9


0,4

0,6


9-ші кенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



90

0,9

0,8


0,6

0,2


0,35

0,7


1,0

1,0


0,4

0,8


1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

2-ші кенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



20

0,75

1,1


1,15

0,8


0,55

0,55


0,4

0,4


0,4

0,4


4-ші кенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



40

1,0

1,2


1,2

1,1


0,85

0,6


0,4

0,4


0,4

0,45


6-ші кенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



60

0,6

0,6


0,55

0,5


0,5

0,7


0,8

0,75


0,6

0,6


8-ші кенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



80

0,6

0,6


0,6

0,4


0,5

0,8


1,0

1,0


0,8

0,65


10-ші кенжар

1

2

3



4

5

6



7

8

9



100

1,0

0,65


0,4

0,2


0,4

0,9


1,2

1,1


1,0

0,8


 Шешім

1 Жиіліктерін көрсетіп, варианттарды өсуші тәртіпте орналастырып, тәртіпке келтірілген вариациялық қатарды құрастырамыз (1.2. кесте).



 1.2.Кесте

 варианты

 жиілігі

жиілігі


варианты

 жиілігі

жиілігі


1

2

3

4

5

6

0,20

2

0,02

0,80

10

0,10

0,35

1

0,01

0,85

2

0,02

0,40

21

0,21

0,90

5

0,05

0,45

2

0,02

0,95

1

0,01

0,50

6

0,06

1,00

7

0,07

0,55

5

0,05

1,10

3

0,03

0,60

21

0,21

1,15

1

0,01

0,65

2

0,02

1,20

3

0,03

0,70

3

0,03

1,40

1

0,01

0,75

3

0,03

1,80

1

0,01

 

 

 



100

1,00

                    2 (1.1) формуламен интервалдың оңтайлы шамасын анықтап, интервалды вариациялық қатарды құрастырамыз (1.3. кесте).

Бірінші интервалдың басына (хmіn-һ/2) тең шаманы қабылдау ұсынылады. Онда, егер аі і-ші интервалдың басы болса, онда

а1= хmіn-һ/2;  a2=a1+h; a3=a2+h  және т.б. Интервалдарды құру тәртіп бойынша интервалдың басы хmах тең немесе үлкен болғанша жалғаса береді.

 Есетер шығару:

Тапсырма 1. Анықтама беру, формулаларын жазу, екінші тапсырмадағы есепке қолдану.


  1. Мода, Медианна

  2. Дискретті қатар

  3. Вариация ауқымы

  4. Вариация коэффиценті

  5. Асимметрия

  6. Эксцесс

  7. Полигон, кумулята, огива

  8. Арифметикалық орташа

  9. Дисперсия.

  10. Орташа квадраттық ауытқу.

Тапсырма 2. Сиырлардың тірі салмағы (кг) бойынша төменде берілген мәліметтер бойынша вариациалық қатар құру:





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет