Ауыз қуысындағы қорытылуы. Сілекейдің құрамы мен физиологиялық маңызы. Сілекей шығару, оның реттелуі.
Ас қорыту ауыз қуысында басталады. Ауызға түскен тағам мұнда 15-30 сек кідіреді. Осы уақыт ішінде ас кесегі шайналып, ұсатылады, сілекеймен шыланып, жұмсарады, көмірсулар ыдырай бастайды.
Сілекей – сілекей өзектері арқылы келіп құйылатын үш жұп сілекей безінің (шықшыт, жақ асты, тіл асты) және ауыздың шырышты қабығында орналасқан ұсақ бездердің аралас сөлі. Адамда тәулігіне 600-1500 мл, орташа 1,0-1,2 л сөл бөлінеді.
Сілекей – қоймалжың, түссіз, сұйық зат. Меншікті салмағы – 1,001-1,002.
рН = 5,8-7,4.
Су – 99,4-99,5%.
Құрғақ зат – 0,5-0,6%
Сілекей маңызы:
Ас кесегінің сілекеймен шылануы
Астың дәмі, физикалық қасиеттері туралы мағлұмат алуға қатысады
Көмірсулы заттар ыдырай бастайды
Ас түйінінің қалыптасуына қатысады (муцин)
Қорғаныс қызметі (лизоцим, экзотоксиндермен байланысуы)
Минерал заттардың алмасуына қатысу
Астың қарында қорытылуы. Қарын сөлінің құрамы мен қасиеттері. Қарын сөліндегі тұз қышқылының мәні.
Қарында сілекеймен шыланған ас 3-10 сағат кідіріп, механикалық және химиялық өңдеуге ұшырайды.
Қарынның функциялары:
Сөл бөлу.
Қарын еттерінің жиырылуынан-моторика
Асты сіңіру.
Сыртқа шығару.
Эндокриндік – гастроинтестиналдық гормондардың бөлінуі (ГИГ).
Қорғаныштық.(тұз қышқылы)
Адамда тәулігіне 2,0-2,5 л қарын сөлі бөлінеді.Ол түссіз сұйықтық.
рН – 0,9 – 1,5; тұз қышқылы көп – 0,3-0,5%
Қарын сөлінің құрамы: Н2О – 99,0-99,5%
Құрғақ қалдық – 1,0-0,5%
Достарыңызбен бөлісу: |
