32. Жогаргы жақ сүйегінде 16, төменгі жақ сүйегінде 16 тістен, ортадан оң, не солга қарай санасақ, 8
жүктеу/скачать 43,79 Kb.
|
34-35-36-37 (копия)
- Бұл бет үшін навигация:
- Күрек тістер
- Үшкір тістер
|
34.Тістердің құрылысы мен қызметі. Tic ауыз қуысынын жоғарғы және төменгі жақтың тic ұяларында орналасқан. Tic сүт тістер және тұрақты тicтep болып бөлінеді. Ересектерде тұрақты тic саны 32. Жогаргы жақ сүйегінде 16, төменгі жақ сүйегінде 16 тістен, ортадан оң, не солга қарай санасақ, 8 тістен орналаскан. Оларды 2 күрек тic, 1 үшкір тіс, 2 кіші азу тіс, 3 улкен азу тіс деп атайды. Ең сонғы азу тіс ақыл тіс деп аталады. Ол басқа тістерден соң шығып, ерте түсіп, немесе мулдем шыкпай қалуы да мүмкін. Жаңа туган балаларда тіс болмайды. Tic жаруы алты айлығынан басталып, 2 жаска толганга дейін созылады. Бірінші шыққан 20 тіс-сүт тістер деп аталады. Егер ортадан оңға немесе солға қарай санасақ, екеуі күрек тic, 6ipeyiн үшкір тіс және екеуін азу тіс дейді. Баланың алты жасынан бастап, он бес жасына дейін сүт тістepi біртіндеп түседі де олардың орнына тұрақты тістер шыгады. Tic сауытынан, түбірінен және жіңішкеріп келген мойнынан тұрады. Төменгі азу тістepi екі тү6ip, ал жоғарғы азу тістepi үш тү6ip, қалғандары 6ip түбірден түзіледі. Tic қуысындағы дәнекер тканінің арасында қан тамырлары мен нерв талшықтары көп, олар тic түбіріндегі тесік аркылы тic ішіне енеді. Tic сауыты жақтан шығып, мойыны қызыл иекпен жабылып, ал тү6ipi жақтын тic ұяларына кіріп орналасқан. Ticтің негізі дентин деген тіс затынан құралған, оның сауыт бөлігі эмальмен жабылып, тү6ipi цементпен жаққа 6ipiriп жатады. Эмаль (кіреуке) тісті бұзылудан сақтап тұрады, қатты заттарды тістеуден, ыстық-суықтан эмаль жарылса, тic бұзылады. Бұзылган тic қызыл иек пен жак сүйегін қабындырып, бүкіл организмді ауруға шалдықтыруы мумкін. Тістер қызметіне, кұрылысына қарай әртүрлі. Күрек тістер - 8, олардың сауыты күрек тәріді, жүзі өткір алды дөңес. Үстіңгі күрек тістер тқменгі күрек тістерге қарағанда ірі болып келеді, олар тістеу, үзіп алу қызметін атқарады. Үшкір тістер - әр қатарда екеуден күрек тістермен қатар орналасқан(4 тіс). Оның тic сауыты басқаларға қараганда үшкір, тубірі конус тәрізді. Кіші азу тістер - үшкір тістен кейін орналасқан, адамда бұлардын саны сегіз. Кіші азу тістердің шайнау беттерінде екі төмпешіктен болады. Оның ішкісін тілдік төмпешік, бүйіріндегісін ұрт төмпешігі дейді. Бұл қос төмпешіктер саймен бөлініп тұрады. жүктеу/скачать 43,79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|