4, 15 дәріс конспектілері Дәріс тақырыбы: Екі фазалы асинхронды қозғалтқышты идентификациялау. Электромашиналық күшейткіштің негізгі параметрлері мен беріліс функциясы. Магниттік күшейткіштің негізгі параметрлері мен беріліс функциясы
№14, 15 дәріс конспектілері Дәріс тақырыбы: 4.4 Екі фазалы асинхронды қозғалтқышты идентификациялау. Электромашиналық күшейткіштің негізгі параметрлері мен беріліс функциясы. Магниттік күшейткіштің негізгі параметрлері мен беріліс функциясы.
Екі фазалы асинхронды қозғалтқыштар автоматты жүйелерде көп қолданылады. Олар көбіне орындаушы элементтер ретінде, аз қуатты бақылау жүйелерінде қолданылады. Осындай қозғалтқыштардың артықшылығы – оларда коллектор болмайды, сондықтан олар жоғары сенімділікке ие.
Негізінде, екі фазалы асинхронды қозғалтқыштар екі типті болады. Бірінші типі - роторы қуыс магнитті емес (электр өткізгіштігі жақсы материалдардан жасалған (әдетте алюминийден Al)) екі фазалы асинхронды қозғалтқыш, екінші типі - ферромагнитті ротордын орамдары қысқа тұйқталған екі фазалы асинхронды қозғалтқыш. Бірінші типті қозғалтқыштардың ПӘК-ті азырақ болғанымен, ротор инерциясы да аз және реттеу қасиеті жақсырақ. Мұндай типті қозғалтқыштардың қуаты 100-200 Вт-тан аспайды. Екі фазалы асинхронды қозғалтқыштың принципиалдық схемасы 4.6-суретінде көрсетілген. Басқару орамы және қоздыру орамы бір-біріне перпендикуляр орналасқан. 900 -тең орамдардағы кернеу орасындағы фазалық ығысу, қоздыру орамының тізбегіне қосылған С конденсатордың көмегімен қамтамассыз етеді. Орамдар қосылуының басқада схемалары қолданылуы мүмкін.
Асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамалары сызықты емес, және өз параметрлерінен ғана тәуелді емес болады, сонымен қатар, күшейткіштің шығыс каскадының параметрлерінен және орамдардың қосылу схемасынан тәуелді болады. Сондықтан есептеулерде қолданылатын механикалық сипаттамалар, қозғалтқыштың нақты жұмыс шартына сәйкес келуі міндет. Ережеде, ондай сипаттамалар экспериментті түрде анықталады. Әдетте анықтамаларда орамдары 4.6-суретте көрсетілген схема бойынша қосылған қозғалтқыш үшін техникалық берулер келтіріледі.
Механикалық сипаттамалардың (4.7-сурет) көмегімен, білікте статикалық кедергі момент кезінде, басқару кернеуін және қозғалтқыштың қозғау кернеуін табуға болады.
Механикалық сипаттамаларын сызықтандыра отырып, қозғалтқыш динамикасының сызықты теңдеуін құрамыз.
Басқару орамындағы кернеуді кіріс шамасы ретінде, ал шығыс шама ретінде – біліктегі бұрылу бұрышын аламыз. Мұнда кедергі моментін айналу жылдамдығына тәуелді емес деп есептейміз, бұл екі фазалы аснхронды қозғалтқыштарды пайдаланудың көп жағдайына сәйкес келеді.
Басқару орамындағы кернеуді кіріс шамасы ретінде, ал шығыс шама ретінде – біліктегі бұрылу бұрышын аламыз. Мұнда кедергі моментін айналу жылдамдығына тәуелді емес деп есептейміз, бұл екі фазалы аснхронды қозғалтқыштарды пайдаланудың көп жағдайына сәйкес келеді.
4 .7-сурет. Асинхронды козғалтқыштың механикалық сипаттамалары
Нақты сипаттамаларда жанама құру арқылы қозғалқыштың механикалық сипаттамасын жұмыс тәртібінің нүктесінде немесе аумағында сызықтандыру қажет. Егер механикалық сипаттамалардың түрлі сызықтық сипаттамаларға жақын болса, онда оларды жуық сызықтық еңкішті параллель түзулер түріндегі сипаттамалармен ауыстыру болады. Ол түзулердің еңкіші, берілген басқару кернеу кезінде қозғалу моментін және бос жүрістін нүктелерін қосатын түзулердің, орташа еңкішісіне тең.
Кейінгі қарастыруларымызда, қозғалтқыштың тізбегіндегі басқару инерциялықты алып тастаймыз, өйткені бұл шама өте кішкентай. болғанда тұрақты ток қозғалтқышымен аналогия жүргізгенде, (4.30) теңдеу негізгі бойынша, асинхронды қозғалтқыш үшін, қоздыру кернеуінің амплитудасы тұрақты және айнымалылардың ауытқуы аз болғанда мынаны жазуға болады:
(4.49)
мұндағы қозғалтқыштың айналу жылдамдығы, рад/сек; - қозғалтқыш білігінің бұрылу бұрышы, рад; UУ – басқару орамындағы кернеудің нақты мәні, В; М - қозғалтқыш моменті, ; се, см -жұмыс тәртібінің аймағынан анықталатын, қозғалтқыштын тұрақтылары.
Бұл жағдайда моменттердің тепе-теңдік теңдеуі мынандай түрде болады:
(4.50)
(4.49), (4.50) теңдеулерін бірге есептеп кескін түрінде жазғанда екі фазалы асинхронды қозғалтқыш теңдеуін аламыз:
(4.51)
мұнда kД = 1/се, kД.В=1/сесм - басқару және қобалжу әсер бойынша қозғалтқыштың беріліс коэффициенттері; Тэ.м=J/( сесм) – электромеханикалық уақыт тұрақтылығы, сек; J=JД+Jн.пр -қозғалтқыш білігіндегі инерция моменті, ; JД - қозғалтқыш роторының инерция моменті, . сежәнесм - тұрақтыларын (4.49) негізінде механикалық сипаттамалардан табуға болады. болғанда мынаны аламыз:
(4.52)
қолдана отырып табамыз:
(4.53)
Қозғалтқыштың механикалық сипаттамасын келтірген жағдайда (4.7, б сурет):
; (4.54)
мұндағы басқару кернеу Uy кезіндегі қозғалтқыштың іске қосылу моменті және бос жүріс кезіндегі жылдамдық.
Қозғалтқыштың тұрақтыларын, механикалық сипаттамалар жоқ болса, номиналды берілулері бойынша жуықтап анықтауға болады. Егер Uy.HOM басқару кернеуінде, қозғалтқыштың механикалық сипаттамасын жұмыс учаскісінде номиналды айналу жылдамдығынан - ге дейін сызықты деп санасақ, онда:
(4.55)
мұнда (мұндағы - номиналды момент кезіндегі қозғалтқыштың орнынан қозғалту кернеуі).
Сонғы жағдайда қозғалтқыш теңдеуінің коэффиценті былай жазылады:
(4.56)
Анықтамалық мәліметтерде қозғалтқыштың айналу жылдамды 1 минут ішінде айналымдармен берілетіндіктен мына қатынасты ескеруіміз керек:
.
(4.51)- дегі негіз бойынша қозғалтқыштың беріліс функциясы мына түрде болады:
(4.57)
Механикалық сипаттамалар әртүрлі формаларға ие болған кездегі екі фазалы асинхронды қозғалтқыштың беріліс функциаларын құру мысалдары әдебиетте көрсетілген.
Кейбір екі фазалы роторы қуыс асинхронды қозғалтқыштардың техникалық берілулері 4.5 - кестеде көрсетілген.
Мысал.кезіндегі АДП-262 типті қозғалтқыш үшін жуық беріліс функциясын анықтаймыз. Шығыс шамасы ретінде біліктің бұрылу бұрышын аламыз.
4.5 кестеден келесі берілулер белгілі:
Қозғалтқыштың номиналды берілулерін қолдана отырып, жуық шамадағы мәнді анықтаймыз: