Киноныњ да
Киноныњ да
Киноныњ да
Киноныњ да
Киноныњ да
киносы бар
киносы бар
киносы бар
киносы бар
киносы бар
10
15 ќањтар 2016 жыл
"Денсаулыќ саќтау саласында есірткі ќ±ралдарыныњ, психотроптыќ
заттар мен прекурсорлардыњ айналымына байланысты ќызметтерге
лицензия беру" мемлекеттік кμрсетілетін ќызмет регламентіне 1-ќосымша
Портал арќылы мемлекеттік ќызмет кμрсету кезіндегі
функционалдыќ μзара іс-ќимыл диаграммасы
Шартты белгілер мен ќысќартулар:
Бастапќы хабарлама
Аралыќ хабарлама
Аяќтаушы хабарлама
Процесс
Шарт
Басќару аѓымы
Хабарламалар аѓымы
Соњѓы т±тынушыѓа ±сынылатын электрондыќ ќ±жат
Аќпараттыќ ж‰йе
www.egov.kz, www.elicense.kz "электрондыќ ‰кімет" веб-порталы
"Электрондыќ ‰кімет" шлюзі
АЖ
Портал
Э‡Ш
"Денсаулыќ саќтау саласында есірткі ќ±ралдарыныњ, психотроптыќ
заттар мен прекурсорлардыњ айналымына байланысты ќызметтерге
лицензия беру" мемлекеттік кμрсетілетін ќызмет регламентіне 2-ќосымша
"Денсаулыќ саќтау саласында есірткі ќ±ралдарыныњ, психотроптыќ
заттар мен прекурсорлардыњ айналымына байланысты ќызметтерге
лицензия беру" мемлекеттік ќызмет кμрсетудіњ бизнес-
процестерініњ аныќтамалыѓы
1. Жалпы ережелер
1. "Аудандыќ орталыќтан алыс елді мекен-
дердегі бастапќы медициналыќ-санитариялыќ
консультациялыќ диагностикалыќ кμмек кμрсе-
тетін денсаулыќ саќтау ±йымдарыныњ дєріха-
на пункттері арќылы жєне фармацевтикалыќ
білімі бар маман болмаѓан жаѓдайда жылжы-
малы дєріхана пункттері арќылы дєрілік заттар
мен медициналыќ маќсаттаѓы б±йымдарды
μткізуді ж‰зеге асыру ‰шін медициналыќ білімі
бар мамандарды аттестаттау" мемлекеттік
кμрсетілетін ќызметін (б±дан єрі – мемлекеттік
кμрсетілетін ќызмет) облыстыњ жергілікті атќа-
рушы органы ("Ќостанай облысы єкімдігініњ ден-
саулыќ саќтау басќармасы" мемлекеттік меке-
Єкімдіктіњ 2015 жылѓы 26 ќарашадаѓы №526 ќаулысымен бекітілген
"Аудандыќ орталыќтан алыс елді мекендердегі бастапќы
медициналыќ-санитариялыќ консультациялыќ диагностикалыќ кμмек
кμрсететін денсаулыќ саќтау ±йымдарыныњ дєріхана пункттері
арќылы жєне фармацевтикалыќ білімі бар маман болмаѓан жаѓдайда
жылжымалы дєріхана пункттері арќылы дєрілік заттар мен
медициналыќ маќсаттаѓы б±йымдарды μткізуді ж‰зеге асыру ‰шін
медициналыќ білімі бар мамандарды аттестаттау" мемлекеттік
кμрсетілетін ќызмет регламенті
месі) (б±дан єрі – кμрсетілетін ќызметті беруші)
кμрсетеді.
¤тінішті ќабылдау жєне мемлекеттік ќызметті
кμрсету нєтижесін беру:
1) кμрсетілетін ќызметті берушініњ кењсесі;
2) www.egov.kz, www.elicense.kz "электрон-
дыќ ‰кімет" веб-порталы (б±дан єрі – Портал)
арќылы ж‰зеге асырылады.
2. Кμрсетілетін мемлекеттiк ќызметтіњ ныса-
ны: электрондыќ (ішінара автоматтандырыл-
ѓан) жєне (немесе) ќаѓаз т‰рінде.
3. Мемлекеттік ќызметті кμрсету нєтижесі –
Ќазаќстан Республикасы Денсаулыќ саќтау
жєне єлеуметтік даму министрініњ 2015 жылѓы
28 сєуірдегі № 293 "Фармацевтикалыќ ќызмет
саласындаѓы мемлекеттік кμрсетілетін ќызмет-
тер стандарттарын бекіту туралы" б±йрыѓымен
бекітілген "Аудандыќ орталыќтан алыс елді ме-
кендердегі бастапќы медициналыќ-санитария-
лыќ консультациялыќ диагностикалыќ кμмек
кμрсететін денсаулыќ саќтау ±йымдарыныњ
дєріхана пункттері арќылы жєне фармацевти-
калыќ білімі бар маман болмаѓан жаѓдайда жыл-
жымалы дєріхана пункттері арќылы дєрілік зат-
тар мен медициналыќ маќсаттаѓы б±йымдар-
ды μткізуді ж‰зеге асыру ‰шін медициналыќ
білімі бар мамандарды аттестаттау" мемле-
кеттік кμрсетілетін ќызмет стандартыныњ (б±дан
єрі – Стандарт) 1-ќосымшасына сєйкес нысан
бойынша аттестаттау параѓы.
Мемлекеттік ќызметті кμрсету нєтижесін
±сыну нысаны: электрондыќ.
2. Мемлекеттік ќызмет кμрсету процесін-
де кμрсетілетін ќызметті берушініњ ќ±ры-
лымдыќ бμлімшелерініњ (ќызметкер-
лерініњ) іс-ќимыл тєртібін сипаттау
4. Мемлекеттік ќызмет кμрсету бойынша
рєсімдерді (іс-ќимылдарды) бастауѓа негізде-
ме Стандарттыњ 2-ќосымшасына сєйкес ны-
сан бойынша μтінішті жєне кμрсетілетін ќызметті
берушініњ кμрсетілетін ќызметті алушыдан
1 шарт
2 шарт
Бас тарту
Кμрсетілетін ќызметті беруші
АЖ
АЖ
Э‡Ш
Э‡Ш
1процесс
Хабарлама
Кμрсетілетін ќызметті алушы
Портал
2 процесс
3 процесс
4 процесс
5 процесс
6 процесс
7 процесс
С±рау салу
Мемлекеттік
ќызмет
кμрсету
нєтижесі
Ќ±жаттар
топтамасын
ќ а б ы л д а у
жєне тіркеу,
тиісті ќ±-
жаттардыњ
ќабылданѓа-
ны туралы
ќолхат бе-
ру, 5 (бес)
м и н у т
ішінде
Кμрсетілетін
ќызметті
алушы
Кμрсетілетін
ќ ы з м е т т і
а л у ш ы
ќ ± ж а т т а р
топтамасын
т о л ы ќ
±сынбаѓан
ж а ѓ д а й д а ,
Х
Ќ
К
О
ќызметкері
μ т і н і ш т і
ќабылдаудан
б
а
с
т а р т а д ы
ж
є
н
е
ќ±жаттарды
ќабылдаудан
бас тарту
т у р а л ы
ќ о л х а т
береді
иє
жоќ
Кμрсетілетін
ќызметті берушініњ
жауапты
орындаушысы
Кμрсетілетін ќыз-
метті алушыныњ
ќ±жаттар топта-
масын зерде-
лейді, мемлекеттік
ќызмет кμрсету
нєтижесініњ жоба-
сын дайындайды
жєне кμрсетілетін
ќызметті бе-
рушініњ басшысы-
на береді:
лицензияны жєне
(немесе) лицен-
зияѓа ќосымшаны
берген кезде - 15
(он тμрт) ж±мыс
к‰ні;
лицензияны жєне
(немесе) лицен-
зияѓа ќосымшаны
ќайта ресімдеу
кезінде - 3 (‰ш)
ж±мыс к‰ні;
л и ц е н з и я н ы њ
жєне (немесе) ли-
цензияѓа ќосым-
шаныњ телн±сќа-
ларын беру кезін-
де - 2 (екі) ж±мыс
к‰ні.
¦сынылѓан ќ±жат-
тар топтамасы-
ныњ толыќ бол-
мау факті аныќта-
лѓан жаѓдайда
кμрсетілетін ќыз-
метті беруші
кμрсетілетін ќыз-
метті алушыныњ
ќ±жаттар топта-
масын алѓан
сєтінен бастап екі
ж±мыс к‰ні ішінде
μтінішті одан єрі
ќараудан бас тар-
ту туралы жазба-
ша дєлелденген
жауап береді.
Жауапты
о р ы н д а у -
шыны ай-
ќындайды,
тиісті б±-
р ы ш т а м а
ќ о я д ы ,
5 (бес) ми-
нут
Кμрсетілетін
ќызметті
берушініњ
басшысы
Ќ ± ж а т т а р
т о п т а м а с ы н
ќабылдауды,
оны тіркеуді
ж ‰ з е г е
а с ы р а д ы ,
ќ ± ж а т т а р
т о п т а м а с ы н
к μ р с е т і л е т і н
ќ ы з м е т т і
б е р у ш і н і њ
б а с ш ы с ы н а
б ± р ы ш т а м а
ќою ‰шін бере-
ді, 5 (бес) ми-
нут
Ќ±жаттар
топтамасын
ќабылдау
ж є н е
тіркеу
Портал
Кμрсетілетін
ќызметті
берушініњ кењсе
ќызметкері
ХЌКО
Ќолхатта
кμрсетілген
м е р з і м д е
мемлекеттік
ќ ы з м е т т і
к μ р с е т у
н є т и ж е с і
беріледі
Мемлекеттік
ќ ы з м е т
к μ р с е т у
н є т и ж е с і н і њ
жобасына ќол
ќояды жєне
кμрсетілетін
ќ ы з м е т т і
б е р у ш і н і њ
ж а у а п т ы
орындаушысына
береді, 15 (он
бес) минут
Кμрсетілетін
ќызметті
алушы
Портал
Кμрсетілетін
ќызметті
берушініњ кењсе
ќызметкері
Кμрсетілетін
ќызметті
берушініњ
басшысы
Кμрсетілетін
ќызметті берушініњ
жауапты
орындаушысы
Мемлекеттік ќыз-
мет кμрсету нєти-
жесін кμрсетілетін
ќызметті алушыѓа
береді, 5 (бес) ми-
нут
ХЌКО
Мемлекеттік
ќ ы з м е т т і
к μ р с е т у
н є т и ж е с і
беріледі
(Басы газетіњ №3 санында. Жалѓасы бар).
(Жалѓасы бар).
ж±ма
№28
№28
№28
№28
№28
15 ќањтар
2016 ж.
"Ќостанай тањыныњ" танымдыќ-таѓылымдыќ, кμњілашар ќосымшасы
Б‡ГІНГІ САНДА:
Ќызбелдегі
ќалжыњ
13-бет
Киімді д±рыс
тањдай біл
15-бет
Сиќыр мен
дуалау
16-бет
17-бет
Батырдан
ќалѓан μсиет
Б‰гінде елімізде мањыз-
ды шара "‡лкен ел – ‰лкен
отбасы" жалпы±лттыќ ак-
циясы басталып кетті. Атал-
мыш жалпы±лттыќ акциясы
еліміздіњ барлыќ этноста-
рын мемлекеттіњ ішкі саяса-
Мањызды шара
Ќостанайлыќ балалар ‰шін ќолѓа
‰йретілген солт‰стік б±ѓысы "Яшка"
жања жылдыќ сый болды. Б±ѓыны
ќызыќ кμріп айналсоќтап ж‰рген бала-
лардыњ ќуаныштарында шек жоќ.
Б±ѓыѓа жегілген к‰йме тєріздес шана-
мен серуендеудіњ μзі бір ќызыќ емес пе?
Ал ќыстыњ осынау ќызыѓын ±йымдас-
тырѓан жас кєсіпкер Рифкат Кудасов.
Ханты-Мансиден єкелінген б±ѓы
Ќостанайда μзін жаќсы сезінеді. Рифкат
Еркеновичтіњ айтуынша ол жем, шμп,
с±лыны азыќ етеді. Сонымен ќатар нан-
ды, кμкμніс пен жемісті ±натады. Б±дан
бірнеше к‰н б±рын б±ѓы м‰йізін тастап-
ты. М‰йізсіз б±ѓы кєдімгі б±зауѓа ±ќсай-
ды екен. Балаларѓа Яшканыњ б±л кейпі
±намаѓан секілді, дегенмен б±ѓыныњ
м‰йізі кμктемде ќайта μсіп шыѓатынын
біліп, кμњілдері орнына т‰скендей...
Суретті т‰сірген Б.А
Суретті т‰сірген Б.А
Суретті т‰сірген Б.А
Суретті т‰сірген Б.А
Суретті т‰сірген Б.АХМЕТБЕКОВ.
ХМЕТБЕКОВ.
ХМЕТБЕКОВ.
ХМЕТБЕКОВ.
ХМЕТБЕКОВ.
Б±ѓы бар бізде,
Б±ѓы бар бізде,
Б±ѓы бар бізде,
Б±ѓы бар бізде,
Б±ѓы бар бізде,
Айтолќын
АЙЌАДАМОВА
тын ж‰зеге асыруѓа ќаты-
суѓа, жалпымемлекеттік
міндеттер кешенін шешуге
ж±мылдыратын арнайы рух
беруші баѓдарлама. Акция-
ныњ μз ж±мысын 2016 жылы
бастауы Ел тєуелсіздігініњ
25 жылдыѓымен т±спа-т±с
келіп отыр. Демек, шараныњ
басты маќсаты – т±тас ел
болып, барша ж±рт болып
тєуелсіздігімізді дєріптеу.
Тєуелсіздік жылдары ќол
жеткізген жетістіктеріміз бен
жасаѓан мемлекеттік ќ±нды-
лыќтарымызды ќ±рметтеу
жєне баѓалау.
Б±л шара Науырзым ау-
данында да жалауын кμтер-
ді. Аудандыќ Мєдениет
‰йінде мерекелік концерт
болды. Жергілікті μнерпаз-
дар б±л к‰нніњ ажарын
ашып, жиналѓандарѓа ша-
раныњ маќсатын жеткізе
білді. Ал кеш соњы жастар-
дыњ "Мєњгілік ел" таќыры-
бында флеш-моб ±йымдас-
тыруымен аяќталды.
Науырзым ауданы.
кμрдіњ бе?
кμрдіњ бе?
кμрдіњ бе?
кμрдіњ бе?
кμрдіњ бе?
12
15 қаңтар 2016 жыл
«Сөз өнері дертпен тең»
Абай.
Ымыра кетiп жамағаттан, құт қашты,
Бөлiнгенге мұсылмандық жұқпас-ты.
Тiмiскiлеп кемшiлiгiн өзгенiң,
Ұмытып өзiн, жүректердi тат басты!
Мына көздi аңдымаққа бермеген,
Жiкшiлдiк бұл – дерт болды-ау дендеген!
Бiреудiң етiн жегенiңше тамсанып,
Ей, бауырым, қапасты ойла көр деген!
Өз iшiнде iрiп-шiрiп жамағат,
Сансыз нығмет талап етер қанағат.
Жүзiңдегi, кеудеңдегi көзiңдi
Кемшiн iздеп соқыр етпе жалаңдап!
Олай етсең, Дiнге еткенiң дұшпандық,
Бөлiнуге тыйым салған Құран нық!
«Адасқан» деп бауырларды жүргенде,
Болып қалма сұм шайтанға құрбандық!
Мұсылманда зор нығмет – дұға бар,
Қос дүниелiк қажеттiлiк сұралар.
Адасқанға Таhәжүдте Алладан
Тура жол тiле, хақ мүмiндiк сол болар!
Бiрiнiң етiн бiрi жеген қоғамнан
Қай кезде де бақ, береке жоғалған!
Әрбiр сөзiн аңдамаған адамға
Тозақ тасы атылады бораған!
Көркем мiнез – мұсылманның киiмi,
Әдепсiздiк – мұнафықтық қиығы.
Өз сөзiңмен жұлмалама өзiңдi,
Болса-дағы қиынның ең қиыны!
Ағып жатыр тамырыңда қазақ-қан,
Пұшпақ жерге талай дұшпан таласқан!
Жiкшiлдiктi жойсақ деген талайдың
Басы кетiп, осы жолда қаны аққан!
«Бостандықта ұрпақ өссiн» деп баба,
Сiз бен бiз деп ажал құшқан қорлана.
Бейбiт күннiң қадiрiн бiл, бауырым,
Адамдығың болар, бәлкiм, сол ғана!
Өмір – өзен: тыныштыққа не жетсiн!!!
Айнұр ӘЛІМ.
Мен кіммін?
Қандай өмір сүргенім?
Досым қайсы, дұшпан қайсы,
Білмедім…
Тамшы суға зар боп жүрген гүл едім,
Көз жасымның тамшысымен гүлдедім.
Мен кіммін?
Қайда менің тұрағым?
Таусылмады бұл өмірге сұрағым.
Теңіз менің мекеніме айналып,
Сөз-толқыны жетелейді жыр-ағын.
Мен кіммін?
Қайда менің сыбағам?
Бақыт қайда, Жаратқаннан сұраған?
Құр сүлдері бейшара бір ақынмын,
Жетім сөзден өгей өлең құраған.
Мен кіммін?
Қандай таққа иемін?
Қайғы отына қақталамын, күйемін.
Қолаң шашты жыр-инеге сабақтап,
Мұң-матадан кебін тігіп киемін.
Мен кіммін?
Ұлық емен дара дер.
О, жамағат, маған әділ баға бер!
Жылап-сықтап, мүсіркеуден не пайда?
Жұтқан кезде мылқау табыт, қара жер!
Салтанат ЖҮСІПОВА.
Естелік
Жас студент есіңде ме ескі күн,
Ай сәулесі таяғанда кешқұрым.
Қара шидің есіктері жабылып,
Қара тиек салынатын көзде ілім.
Шырт ұйыға кеткендігін ескеріп,
Сілте басып ояу жоғын тексеріп.
Біз ұрланып шығатынбыз көшеге,
Ойланбаппыз ба қылармыз деп естелік.
Жұлдыз күліп сыр ұрлаған ұры түн,
Шашыратқан көк жүзіне сынығын.
Су иесі Сүлейменді оятып,
Көл маңында тоғысатын ғұмырың.
Асқақ арман апаратын Айға алыс,
Үмітімен жасап әрмен байланыс.
Қиялымда қанат қағып әрменде,
Күңіренген жасын сынды жай таныс.
Жүлдыз көктен құлдиласа жоғары,
Елт етпейді кең дүние обалы.
Ұзақ жолға аттанады дейтұғын,
Жаратқанның жерді пәк қонағы.
Майлы жерге малам демес майлысын,
Бір бірінің білген сырын қайғысын.
Аңғалдықтың аңқып тұрған жұпары
Арамдықтың аңғарыппыз қай тұсын.
Ерхан БОЛАТҰЛЫ.
Қадірін біл,
бауырым
Баға бер
К
елін болып түскен соң,
керіліп, «соткаңа» беріліп,
табақ-аяқ жууға ерініп, есінеп оты-
ра беруге болмайды. Қыз күніңдегі
қылықтарың қыр асып, ми ашытар
мінездерің өзгеру керек. Мына мен
де екі рет келін болғанмын, «ке-
реметтей» құйқалы кеңестерімді
құлағыңа құйып алшы!
Бірінші кеңес: Келін болып
түскен күннен бастап, буындарың
босап, былқылдай берме, «капще-
ный» балықтай қақиып қал. Қақиған
күйі тұрып, қақиған күйі шай қой-
ып, қақиған күйі жата қал! Қайын
ағаларыңа сәлемді тегін салма. Бір
иілгенің – бір мың теңге, екі рет иіл-
генің бес мың теңге болсын!
Ата-енеңе сәлем салмай-ақ қой,
«Ой, как дела енешка? Привет,
шәйқор аташка!» деп арқаларынан
қағып қой. Сәлем салғың келіп, өліп
бара жатсаң, қатты иіліп, аяғыңды
қаси сал...
Екінші кеңес: Күйеуіңе төсек-
шіл бол, көршілерге өсекшіл бол!
«Ата-енем туыстарына бес-алты
күнге қыдырып кетсе, жаным кіріп
калады!» деп жаманда көршіңе. Қай-
тып келсе, «жаным шығып кетеді»
де... Қысқасы, қалааралық өсектен,
халықаралық өсекке дейін дәрежең
өссін, мини өсекшілер болса, басқа
жақка көшсін!
Үшінші кеңес: Түнде табақ-
аяғыңды жума, өзіңше пысық келін
боламын деп қума. Ыдыстарыңды
кішкентай қайындарыңа жалатып
ал, қысқасы, айтқаның айтқан, де-
генің деген, бәрін өзіңе қаратып ал!
Төртінші кеңес: Дефицит сөз-
дерді жаттап ал, мысалы күйеуіңе
арналған сөздер: Албасты, шірік,
ірік, қабан, сабан, бігіз, өгіз, ит-
бит, піспеген балық, ши бұт, арық,
маймыл, маймылдың еркегі, біздің
үйдің тентегі, сопақ бас, пружина
шаш! Ал енді, енеңе арналған сөз-
дер: О, тірі өлік, кәрі сайтан, дере-
венская шайтан, сұмырай, қураған
қурай, шойнақ, қисық бас, шүңірек
көз, шайналған без, шай қой тез!
Атаңа арналған сөздер: Қаусаған
қақпас, тырбаңдаған тасбақа, түк-
ке пайдасы жоқ пешкі, сақалы
сапсиған ешкі... Қалтаңдаған, жүре
алмай талтаңдаған бейшара, желі
шыққан камера сияқты арық, мыж-
тыж мата бет, үйде отыра бермей,
қарттар үйіне кет!
Бе сінші кеңе с: Қайын
сіңлілеріңе арналған сөздер: Агент-
тен шықпағыр Анар, шайтаннан
ықпағыр Жанар, ұзын көйлек киме-
ген, әлі байға тимеген Тамара!
Алтыншы кеңес: Қайындарыңа
арналған сөздер: Құдай ұрып кеткен,
түнделетіп құрып кеткен Құрымбай,
қылмыс әлеміне батып кеткен, бір
кемпірді зорлап, қақ шекеден атып
кеткен жындыбас Жұрымбай, миы
ашып жүрген, «сакализм» болып,
КНБ-ден қашып жүрген Ұрымбай!
Жетінші кеңес: Қайын аға-
ларыңды былай ата: семіз болса,
«дутый» қайнаға, арық болса, «ух,
ты...» қайнаға, пұшық болса «жар-
тысы желінген кәртөшке» қайнаға,
мылжың болса, «сөйлеуге ерінген»
қайнаға...
Сегізінші кеңес: Күйеуіңмен
ұрысар алдында тамағыңды қырнап
ал, реті келсе, екі бетін тырнап ал,
жағына шапалақпен салып қал, ол
шертіп жіберсе, екі аяғын аспаннан
келіп, талып қал! Айтпақшы, дәрі-
герден «ұрып соқты» деген справ-
каңды алып қал!
Тоғызыншы кеңес: Тырнағыңды
сояудай етіп өсіре бер, кейін күйеу-
іңнің көздерін шұқып алуға жарай-
ды, сонда ғана ашуын тез тарайды...
Оныншы кеңес: Егер мұрныңа
шыбын кіріп кетсе, мыжи салма,
тазалық керек, бір шелек суға ба-
сыңды батырып, бір сағат тұрсаң,
мұрын ішіндегі шыбын сөз жоқ түн-
шығып өледі.
Он бірінші кеңес: Енең екі ауыз
сөз айтса, күйеуің көзін алартса,
«төркініме кетемін!» деген «нота»
жібер. Сөйт те, үйден шығып кет.
Егер енең аялдамаға келмесе, күйеу-
ің «дос болайық!» деп қолын берме-
се, «төркініме шығарып салуға жа-
рамадыңдар ғой!» деген сылтаумен
қайтып кел!
Он екінші кеңес: Күйеуіңе күн
сайын магнит жалатып тұр. Сонда
ол саған магниттей жабысып қалады.
Ойбайлаған кеңестерімнің сиқы
осындай, қайсысы бұрыс, қайсысы
дұрыс, оны өздеріңіз шешесіздер,
айналайын қыздар, сендер де келін
болып түсіп, кемпір болып кетесіз-
дер!
Мұхтар ШЕРІМ.
САТИРА
«Келіншектерге «кеңес»
13
«Ел іші
– өнер кеніші»
Ел сөзі.
15 қаңтар 2016 жыл
«Естігенім
ішіме сыймай...»
Сәлімжан ағамыздың
фермада басқарушы болып
еңбек ететін кезі. Күнде
таңертеңгілік тауық шақы-
рысымен кеңсеге жұмыс
жағдайын талқылауға бөлім-
ше активтерінің жиналатын
әдеті. Күндегідей емес бүгін
актив дейтін бес сандырақ
адамының кешігіп жатқаны.
Әлде солай көрінді ме Сәкең
ағамыз дегбірі қашып тықы-
ршып кабинетке сыймай
жүр. Сәбең басы қосылғасын
реніш танытып:
– Күн көкке көтерілгенше
осы сендерге не болған, ә?!
Үйлеріңде ұялап жатқанда-
рың не? Кешегі совхоз орта-
лығындағы активте басшы-
лардың не дегенін сендерге
айтайын десем... Неге ерте-
рек келмейсіндер, осы. Есті-
гендерім ішіме симай бом-
быдай жарылғалы тұр! – деп,
бастапты сөзін.
Жұбату
Шөптібай деген кісі бір
жылдары мал бағып, абы-
ройлы жұмыс атқарып жүр-
генде күтпеген жерден бір
қиындыққа тап болады. Шө-
кең бәлендей шешендігі де
жоқ, бірақ көп сөйлейтін. Бір
әңгімені бастаса сағыздай
созып жұрттың миын ашы-
тып, бастарын қолдарына
ұстатып жіберетін. Абырой-
сыздық деген аяқ астында.
Бірде Шөкеңнің баққан ірі
қарасы бөлімше іргесіндегі
шабындыққа түсіп кетіп, тап-
тап жатқан үстіне аудандық
атқару комитетінің төрағасы
Сердалин Мейрам деген кісі
кездесе кетеді. Бұл кісі қы-
зуқанды, айқайы мол, ашуы
тез адам еді. Шөптібай мен
бөлімше мамандарын кеңсе-
ге шақырып алып біраз ірей-
ді. Ол олма кешкісін совхоз
орталығындағы өтетін сес-
сияға күн тәртіне шығарады.
Кешкісін кеңесте Сердалин
манағыдан бетер ашуға бу-
лығады.
– Малшы Нұрекин қыл-
мыс жасады?! Мен сені жерге
қағып жіберіп, суырын ала-
мын, – деп столды ұрғылап
электр бұрғысындай зіркіл-
деді.
Сәкең көзінің астымен
Шөптібай ағасына барлап қа-
раса жүні жығылып, түрі әлем
тапырық боп маңдайдан тері
шып-шып шығып «ухілеп»
отыр екен. Тышқанға – өлім,
мысыққа – ойын керек, де-
мекші:
– Бейнеттің қайдан дерің
бар ма?! Шөке шыдаңыз!
Өзіңізде талайдың басын
ауыртып, миын шайқаушы
едіңіз. Дүние кезек деген.
Өзіңізден де зор шықты-ау,
– деп Сәкең жұбату айтыпты.
Қасқырдың іні
болғанда...
– Ұмытпасам 1978 жылы
болса керек, –дейді Сәкең,
– Қызбелге Хамит Ерғалиев,
Сырбай Мәуленов бар, жер-
лесіміз Ғафу Қайырбековтың
елу жылдығына орай той-
дың бір бөлігін Құттыбай
бұлағында, яғни таудың ең
бір әдемі жайлауында өткізу-
ді жоспарлаған. (Бұл уақыт-
та Сәлімжан ағамыз Қызбел
селолық совет төрағасы бо-
латын). Тойдың бір қызған
шағында Хамит ақын: –
«Жаяу жарыс жасау керек!»
– деп ұсыныс айтып, әрі осы
жарысқа өзі де қатысатынын,
«Бәйгесі Ғафудікі!» – деп ор-
таға шықты. Меже – 200 метр.
Өздеріңіз білесіздер менің
ол кезде бәйге атындай жер
тарпып, тыпыршып жүр-
ген кезім. Содан 15-20 адам
қаз-қатар тұра қалып белгі
берілгенде ыта жөнелдік ор-
нымыздан.
– Шампанның тығынын-
дай алға қарай атылдыңы-
здар! – деп қоштап қойды
қой көзді құрдасы.
– Бір кезде орта жолдан
өте бере қарасам Хамит ақ-
сақал 70-тен асып кетсе де
тың екен. Бәрімізден озып,
алдыға түсіп зырлап барады.
Ойпырмай, 15-20 адам жі-
гіт-желеңі бар, аяқтарына тас
байлап алғандай кібіртіктеп
шалдан қалып бара жатқаны-
на намысым келіп, қамшыны
басып ілезде-ақ Хамаңның
алдына ойқастап шыға кел-
дім. Сол кезде дауыс күшей-
ткіштен төреші Қайырбек
айқайлап: «Сәлімжан байқа,
ақырында құлап қаласың» –
деп ышқынып жатыр.
Мен бірақ екпініммен
лентаны іліп өте шықтым.
Сөйтсем намыстың да орны
бар екен ғой. Ақсақ қой-
дай есім кеш кірді. Абырай
болғанда төрешілер менің
жарыс тәртібін бұзғанымды
тауып бәйгені Хамаң ағамы-
зға берді. Сонда бір қайтты
ұялғаным ғой, қасқырдың
іні болғанда кіріп-ақ кетер
едім – деп аяқтады әңгімесін
Сәлімжан ағамыз.
Емтиханда
1975 жылы Сәкең ағамыз
үлкен қызы Зәріпкүлді Арқа-
лыққа оқуға апарады. Ауыл-
дағы бедел танымайтын қа-
лаға жүрген бе?! Дем беретін,
қол ұшын созар ілік-жұрағат,
тамыр-таныс, яғни «бір мұ-
сылман» іздеп әуре сарсаңға
түседі. «Кісідегінің кілті
аспандағыға» әбден көзін
жеткізеді. Әрине, «ірілерге»
сый-сияпат жасап күнде қал-
тасын қағып қайтады. «Мен
көмектесем деп құлшынған
ешкім болмайды».
«Сауысқан келіп саңқ
етіп сарқытын ішіп ол ке-
теді, қарға келіп қаңқ етіп
қалдығын ішіп ол кетедінің
кейпі» – деп, Сәлімжан аға-
мыз келді. Ентіктіріп емти-
хан тапсыратын күн де жетті.
– «Тәуекел ет те тас жұт»
деген, енді бағың біледі, ба-
лам! Қалтаға, демеушіге сен-
бе, басыңдағы «багажыңа»
сен, қызым! – деп қызын эк-
заменге енгізіп жібереді. Өзі
тілегін тілеп, тақымын қы-
сып есік маңында көлеңке-
леп отырады. Балалар баста-
ры салбырап жылап шығып
жатыр. Күліп шыққан біреуі
болмай дегбірі қашады. –
«Тапсырдым» – деп қызы
күліп шыққанда Сәкеңнің
көзінен қуаныштың жасы
ытқып:
– Қуанғанда кімнің аузы
ырбимайды, келесі экза-
меніңде де осылай мені ыр-
битшы, балам! – деп көңілі
босап кетіпті.
Сиырдағы
сырқат
Бірде Балғабай жездесінің
жалғыз қызыл сиыры ауыра-
ды. Елде бір жылдық сани-
тарлық курс бітіріп келген
Шөптібайдан басқа оқыған
мал дәрігері жоқ. Содан не
керек Шөптібайды Сәкең
қолқалап сиырдың сырқатын
қарауға Балғабайдың үйіне
алып барады. Шөптібай қы-
зыл сиырдың о жақ бұ жағы-
на шығып ешнәрсе көрініп
тұрмаған соң басын шайқап:
– Бұл сиырдың сыртында
сырқат жоқ, не болса да дерт
ішінде! – дейді. Сонда шыда-
май кеткен Балғабай Шөпті-
бай жиеніне кейіп:
– Әй, әкеңнің..! Нұре-
кеңнің қи жеген қиялиы!
Сыртындағы ауруын көретін
өзімізде де көз бар! Маман
болсаң ішіндегі кеселін айт-
саңшы – дейді.
Сонда Сәкең:
– Жезде-ау. Сыртындағы
ауру ішіне түсіп кеткенін ай-
тып тұрған жоқ па!! Шөпті-
бай ішіндегіні көретін әулие
не көзі лазер аппараты емес
қой енді?! – деп қорғаштап-
ты.
«Мүсінші»
Бәкең
Сәлімжан ағамыз ауылын-
дағы ауылдасы Датқабаев
Байсұлтан деген азаматқа
әбден риза болып:
– Қазақстанда Наурызба-
евтан, ал біздің елде Байсұл-
таннан артық мүсінші жоқ
– дейтін. – Құдайдың құды-
ретімен сол «мүсінші - Бә-
кеңнің» үш-төрт баласы әйелі
бір мезетте төртем туғандай,
әкесінің аузынан түскендей
бір-бірінен аунымайтынын
айтам да. Құдды бір инкуба-
тордың балапанындай – деп
таңданыс танытыпты.
Ептеп - Септеп
Күнкөруов
Сәлімжан ағамыздың
1977 жылдары Саға селолық
советінің төрағасы кезінде
облыстық балық инспекци-
ясынан қатынас қағаз келеді.
Онда Қызбелдің бір адамы
көп балықпен қолға түсіп
ұсталған, оның тез арада
айыппұл төлеуі керектігін
айтқан. Айыппұл сомасы 12
000 сом екен. Мұндай түске
кіретін ақша ол кезде бір
адамның жылдық табысына
тең кезі. Актідегі фамилияны
оқыса бұл елде мұндай адам
жоқ болып шығады. Ұсталған
адамның есімі, әкесінің аты
Ептеп-Септеп Күнкөруов
екен. Бұл істің құрдасы Раха-
лиев Тоқтарбайдың ісі екенін
сезген Сәкең:
– Бұйырмасын! Бұндай
адам бізде тұрмайды. Басқа
жақтан ізделсін мүмкін көр-
ші ауылдан шығып қалар –
деп ауылдағы тұрғындардың
аты-жөнін бас кітап бойын-
ша тіркеп, мөрімен куәлан-
дырып жауап жазып «су
аяғын-құрдымға» жіберіпті.
Достарыңызбен бөлісу: |