Процестерді статистикалық реттеу түрлері
Технологиялық процесті статистикалық реттеу міндеті шағын көлемді іріктеуді кезеңдік бақылау нәтижелері негізінде процестің тұрақтылығын бағалау және процестің қажетті сапаға бапталуын түзету болып табылады.
Процестерді реттеудің екі түрі бар: сандық және сапалық белгілері бойынша. Әр түрлі үшін өзінің статистикалық реттеу әдістері әзірленді.
Сандық белгісі бойынша реттеу өнімнің іріктелуіндегі бақыланатын параметрдің нақты мәндерін талап етілетін дәлдікпен анықтаудан тұрады. Содан кейін параметрдің нақты мәні бойынша процестің статистикалық сипаттамалары анықталады және олар бойынша технологиялық процестің жай-күйі туралы шешімдер қабылданады. Мұндай сипаттамалар-ішінара орташа, медиана, размах және ішінара орташа квадраттық ауытқу.
Бірінші екі сипаттама - жағдайдың сипаттамасы, ал соңғы екеуі – X кездейсоқ шамасының шашырауының сипаттамалары. Баламалы белгі бойынша реттеу бақыланатын параметрдің немесе өнім бірлігінің белгіленген талаптарға сәйкестігін анықтаудан тұрады. Бұл ретте белгіленген талаптарға әрбір жеке сәйкессіздік ақау деп есептеледі, ал кем дегенде бір ақауы бар өнім бірлігі ақау деп есептеледі. Баламалы белгі бойынша бақылау кезінде бақыланатын параметрдің нақты мәнін білу талап етілмейді – оның белгіленген талаптарға сәйкестігі немесе сәйкессіздігі фактісін анықтау жеткілікті. Сондықтан бақылау үшін қарапайым құралдарды қолдануға болады: шаблондар, калибрлер және т.б. Технологиялық процестің жай-күйі туралы шешім таңдауда анықталған ақаулар санына немесе ақаулы өнім бірліктерінің санына байланысты қабылданады.
Аталған реттеу тәсілдерінің әрқайсысы өзінің артықшылықтары мен кемшіліктеріне ие. Мәселен, сандық белгісі бойынша бақылаудың артықшылығы ол неғұрлым ақпараттандырылған және сондықтан іріктеудің аз көлемін талап етеді. Алайда, мұндай бақылау қымбат, өйткені ол үшін ең дәл техникалық құралдар қажет.
Баламалы белгі бойынша бақылаудың артықшылығы оның қарапайымдылығына және салыстырмалы арзандығына негізделген, өйткені бақылаудың соңғы құралдарын немесе тіпті көзбен шолып бақылауды пайдалануға болады. Мұндай бақылаудың кемшіліктеріне оның аз ақпараттылығы жатады, бұл бастапқы деректер тең болған кезде іріктеудің ауыр көлемін талап етеді.
Достарыңызбен бөлісу: |