1-ші кезең. Зерттеу жүргізу үшін процесс туралы бастапқы ақпарат болуы қажет. Сынаққа әр сағат сайын 5 бұрандамадан диаметрін өлшейтін 100 бұрандамадан іріктеуді таңдаймыз, яғни өлшеудің 20 сериясын өткіземіз. Есептеу мен өлшеуді оңайлату мақсатында 25,980 мм өлшемдегі өлшеу қапсырмасын теңшейміз.
X-тің 20 сериясындағы орташа арифметикалық мәндерін анықтаймыз., Математикалық күту ауытқу μ орта арифметикалық барлығы массивтің
өлшеміне X тен деп қабылдаймыз:
μ = X = ΣХ/n = 9 мкм.
Өлшеулер кезінде 25,980 мм жылжуды ескере отырып, 25,989 мм тең
параметрдің орташа арифметикалық мәнінің шамасын аламыз.
Шақтама ортасының координаты d өлшеміне 25,988 мм, яғни 0,001 аз екенін еске салған жөн.
Орта квадраттық ауытқуды бағалауды R өлшемін іске қосатын формула бойынша жүргіземіз:
(1)
мұнда орташа мәні R=Ri /n = 141/20 7 мкм
– 2-кесте бойынша анықталатын түзету коэффициенті
2 кестеден таңдау көлемі бойынша (5 болт) ψ = 2,33 мәнін табамыз және оны мен R мәнін формулаға (1) енгіземіз:
σ = 7 /2,33 ≈ 3мкм.
1 Кесте
No серии
|
Х1
|
Х2
|
Х3
|
Х4
|
Х5
|
Xi , мкм
|
Ri, мкм
|
1
|
10
|
3
|
5
|
14
|
10
|
8,4
|
11
|
2
|
2
|
14
|
8
|
13
|
11
|
9,6
|
12
|
3
|
12
|
12
|
3
|
8
|
10
|
11,0
|
5
|
4
|
12
|
14
|
7
|
11
|
9
|
10,6
|
7
|
5
|
10
|
11
|
9
|
15
|
7
|
10,4
|
8
|
6
|
11
|
12
|
11
|
14
|
12
|
12,0
|
3
|
7
|
15
|
11
|
14
|
8
|
3
|
10,2
|
12
|
8
|
12
|
14
|
12
|
11
|
11
|
12,0
|
3
|
9
|
11
|
7
|
11
|
13
|
9
|
10,2
|
6
|
10
|
14
|
10
|
9
|
12
|
8
|
10,6
|
6
|
11
|
9
|
11
|
14
|
10
|
13
|
11,4
|
5
|
12
|
13
|
13
|
6
|
4
|
13
|
9,8
|
9
|
13
|
5
|
8
|
3
|
3
|
4
|
4,6
|
5
|
14
|
8
|
5
|
3
|
5
|
4
|
5,0
|
5
|
15
|
8
|
4
|
9
|
5
|
8
|
6,8
|
5
|
16
|
10
|
10
|
6
|
9
|
3
|
7,6
|
7
|
17
|
4
|
7
|
6
|
7
|
12
|
7,2
|
8
|
18
|
8
|
5
|
6
|
9
|
13
|
8,2
|
8
|
19
|
4
|
12
|
10
|
6
|
10
|
8,4
|
8
|
20
|
10
|
6
|
13
|
10
|
5
|
8,8
|
8
|
Сомма X = 182,8; R = 141
2 Кесте
Объем выборки
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Коэффициент ψ
|
1,69
|
2,06
|
2,33
|
2,83
|
2,70
|
2,85
|
2,97
|
3,08
|
Μ және σ мәндері Лаплас ф(z) функциясын қолданумен осы операцияда Рдеф ақаулы өнімнің үлесін анықтауға мүмкіндік береді:
(2)
Өлшеу қапсырмасын 25,980 мм тең өлшемге баптауды қабылдаймыз, осы мәнді Лаплас функциясына μ параметрге қосыңыз және осы формула бойынша ақаулы өнім үлесін анықтаймыз:
Ф(Х) функциясының мәнін кесте бойынша анықтаймыз:
Ф(2)=0,9773, ал мәнің Ф(-2,6)=0,0047.
Сонда Рдеф=0,0274 (или 2,74%).
Ср процессінің жаңадан өндірілуін индексін анықтаймыз:
Ср < 1 болғандықтан, бұл процесті дәлдік бойынша қанағаттанарлықсыз деп тануға болады. Бұл дегеніміз, технологиялық процесс бұрандамаларды ақаусыз жасауға мүмкіндік бермейді.
Технологиялық процесті статистикалық реттеу қажет.
2-ші кезең. Х – R типті бақылау картасын таңдаймыз және 1-кесте мәліметтерінің негізінде кесте тұрғызамыз. Картаның орталық сызығының
ординатысы орташа арифметикалық Х тен.
Процесті реттеу шекарасын анықтаймыз:
Жоғарғы шекарасы - ГРDверх= X + A3(R/)
Төменгі шекарасы - ГРDниж= X - A3(R/) (3)
А3 коэффициентінің мәнін 3 кестеден таңдаймыз. 3 Кесте
Коэфф.
ψ
|
Объём выборки
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
А1
|
1,73
|
1,5
|
1,34
|
1,23
|
1,13
|
1,06
|
1,00
|
0,95
|
А2
|
1,49
|
1,29
|
1,15
|
1,05
|
0,97
|
0,91
|
0,86
|
0,81
|
А3
|
1,96
|
1,63
|
1,43
|
1,29
|
1,18
|
1,1
|
1,03
|
0,98
|
А4
|
1,68
|
1,4
|
1,23
|
1,11
|
1,02
|
0,94
|
0,89
|
0,84
|
В
|
2,57
|
2,27
|
2,09
|
1,96
|
1,89
|
1,82
|
1,77
|
1,71
|
Д
|
2,57
|
1,28
|
2,11
|
2,00
|
1,92
|
1,86
|
1,82
|
1,78
|
Барлық параметрлердің мәндерін (3) формулаға қойып, аламыз:
ГРDверх= 9,0 +1,43х3= 13,3 мкм
ГРDниж=9,0 -1,43х3= 4,7 мкм
Енді R картасы үшін реттеу шегін (жоғарғы) анықтаймыз:
ГРRверх= ДxR
Д коэффициентінің мәнін N=5 таңдау кезінде 3-кесте бойынша таңдаймыз:
ГРRверх=2,11x7=14,8 мкм
Картаға реттеу шектері мен шақтама шектерін енгіземіз.
Бақылау сұрақтары:
1. Өңдеу дәлдігі дегеніміз не
2. Гистограмманы қалай салу керек
3. Қалай шашырату полигонын салу
4. Орташа квадраттық ауытқу
5. Өңдеу дәлдігінің өлшемі не
6. Шашырату полигонын құру тәртібі
7. Гаусс қисығын қалай салу керек
8. Түзетілетін ақаудың болу ықтималдығы
9. Ақаудың пайда болу ықтималдығы
10. Лаплас функциясы қалай анықталады
11. Жарамды бөлшектерді қалай анықтайды
Әдебиеттер
Ефимов В.В. Статистические методы в управлении качеством продукции.- Ульяновск:УлГТУ, 2003. – 134 с.
Интернет источники
Достарыңызбен бөлісу: |