№5 Практикалық сабақ Тақырыбы: Адамның эмбриологиясы. Эмбриогенездің эмбриондық және нәрестелік кезеңдері

№1 практикалық сабағы
Тақырып:
Микроскопиялық техника

Сабақтың мақсаты:
1. Гистологиялық препараттың зерттеу техникасын
үйрену (препараттың микроскопиясы).
2.Боялған препаратта құрылымдардың базофилиясы 
және оксифилиясы туралы түсінікті қалыптастыру. 

Білімнің қажетті бастапқы деңгейі 
1.Биологиялық зерттеулерде қолданыланатын негізгі 
оптикалық приборлары туралы түсінік.
2.Жарық микроскопта сәулелердің бағыты.
3.Микроскоптың шектеулі және үлкейту қасиеті. 

Гистологиялық препараттардың 
микроскопиясы
(препараттарды микроскоп арқылы зерттеу
).

Жарық түсіріп көретін 
биологиялық
микроскоптың құрылысы
Электрикалық
микроскоп
(жарық тоқ арқылы келтіріледі)
Механикалық
микроскоп (жарық
айна арқылы келтіріледі)

Жарық түсіріп көретін 
биологиялық микроскоп
(“Биолам
”)
1-негізі,
2-тубусұстағышы,
3- көлбегентубус,
4-окуляр,
5- револьвер,
6- объективтер,
7-үстелше,
8-конденсор,
9-конденсордың
бұрандасы,
10-айна,
11- микровинт,
12- макровинт.

Микроскоппен жұмыс істеудін негізгі ережелері
(альбомға көшіріңіз)
1) Алдымен микроскоптың жарығын қосыңыз. Содан кейін окулярға қарап 
тексеріңіз. 
2) Микроскоптың үстелшесіне препарат жабын шынысымен (төрт бұрышты шыны) 
үстіне қаратылып қойылады.
3) Гистологиялық препаратты алдымен кіші ұлғайтқышпен (х4 объективі) қарау 
керек. Алғашқыда препараттың және объектив линзасының аралығында 
арақашықтық 1 см шамасында болуы тиісті. Макровинті (үлкен бұранда) 
айналдыра отырып ағза кесіндісін анықтап тауып алу керек.
4) Препаратты кіші ұлғайтқыш арқылы оқып үйренгеннен кейін, кесіндінің қажетті 
аймағын орталық көзге шалынатын жерге орналастырып, микроскоптың кіші 
ұлғайтқышын үлкен ұлғайтқышына (х10; х40 объективтері) ауыстыру керек. 
Микровинті (кіші бұранда) абайлап айналдыра отырып, кесіндінің бейнесін 
зерттеңіз. 
Кіші ұлғайтқышпен қарағанда макровинт, ал үлкен ұлғайтқышпен қарағанда 
микровинтті қолдану қажет.

Гистологиялық препараттардың 
диагностикасы

Зерттеу объектілері.
а) Өз бетінше зерттелетін микропрепараттар және схемалар
(суреті салынатын).
№1препарат. Бекітілген жасушалардың пішіндері. Алмазов И.В., 
Сутулов И.С. «Атлас по гистологии и эмбриологии», 1978, 8 бет, 1 
сур.

Препаратты зерттеп, 
суретін салыңыз. 
Келесі оқу элементтерді зерттеп, 
белгілеңіз:
1 –ішек эпителийінің цилиндрлі
жасушалары;
2 –бүйрек өзекшелерінің текшелі
жасушалары;
3 –мезотелийдін жалпақ пішінді
жасушалары;
4 –бокалтүрлі безді жасуша;
5 –қанның пішіні дөнгеленген жасушалары;
6 –үршықтүрлі тегіс бұлшықет жасушасы;
7 –ширақты жыныс жасушалары
(сперматозоидтер); 
8 –өсінділі нерв жасушалары;
9 –сіңірлі қанатты жасушасы.
Бекітілген жасушалардың пішіндері

Бақылау сұрақтары
1)Микроскоптың қандай бөлшектері оптика жағына жатады?
2)Электронды микроскоптың ерекшелігі қандай? Оның 
улкейткіштік және шектеулі мүмкіншіліктері қандай 
болады?
3) Гистологиялық әдістердің қандай түрлері болады? 
4) “Микроскопиялық техника” терминіне түсініктеме беріңіз.

№2 практикалық сабағы
Тақырыбы:
Цитология. Жасуша және 
жасушаемес құрылымдар. Плазмолемма. 
Органеллалар. 
Қосындылар.