50 жылдығына арналған аймақТЫҚ Ғылыми практикалық конференция материалдары «педагогические чтения»
жүктеу/скачать 6,59 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- СОВРЕМЕННЫЕ ИНФОРМАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ: ПРОБЛЕМЫ, ВОЗМОЖНОСТИ И ПРЕИМУЩЕСТВА ЭФФЕКТИВНОГО ПРИМЕНЕНИЯ
- ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ – БІЛІМ САПАСЫН АРТТЫРУ КЕПІЛІ
- Солтүстік Америка Ұқсастықтары Еуразия
Литература 1. Захарова Н.И. Внедрение информационных технологий в учебный процесс. – Журнал «Начальная школа», №1. – 2008. 2. Стадник М.В. Использование медиауроков для развития мышления младших школьников. – Библиотека сообщества учителей начальных классов. 3. Виноградова Л.П. Использование информационных технологий в начальной школе. Материалы научно-практической конференции. – 2000 г. 4. Энциклопедия для детей. Человек, том 18. – М.: Аванта, 2001.
389
ПРОБЛЕМЫ, ВОЗМОЖНОСТИ И ПРЕИМУЩЕСТВА ЭФФЕКТИВНОГО ПРИМЕНЕНИЯ К.Ж. Каржаубаева, Э.М. Райымбекова ГУ «СОШ №47», г. Семей Некоторые проблемы использования информационных технологий в школе. В начале XXI века в нашу жизнь стремительно ворвались современные информационные технологии. Возможности их использования человеком безграничны. Ориентироваться в информационном пространстве, профессионально пользоваться техническими и информационными возможностями – это тот неполный перечень умений и навыков, который необходимо сформировать у современных учеников вместе с традиционными умениями читать и писать. Современная школа ищет новые формы организации учебного процесса, пытается изменить содержание образования согласно требованиям времени и, как следствие, энергично внедряет новые информационные технологии в образовательный процесс. Информационные образовательные технологии, на наш взгляд, действительно являются эффективными. Отличаясь высокой степенью интерактивности, они способствуют созданию продуктивной учебно- познавательной среды, максимально экономя время. «Плюсы» использования информационных образовательных технологий на уроках общеизвестны и не вызывают особых противоречий. Они повышают мотивацию учения, стимулируют познавательный интерес учащихся, расширяют границы самостоятельной и творческой работ учеников. Однако, как показывает практика, компьютер, интерактивная доска, мультимедийный проектор на настоящий момент не стали полноценными средствами обучения в школе. Это связано не только со слабым материальным оснащением школ, с недостаточной компьютерной компетентностью многих педагогов, но и с тем, что для достижения положительного эффекта от применения информационных технологий необходимо соблюдение определенных условий. Во-первых, каждый предмет школьной программы имеет свои специфические особенности, в соответствии с ними должен быть выбран момент «включения» в него информационных технологий. Во-вторых, технические характеристики персональных компьютеров различны, они не всегда совместимы с техническими характеристиками других
информационных носителей, в добавок, требуют подключения дополнительных устройств (таких как сканер, принтер, модем, микрофон и т.д.). В-третьих, встаёт вопрос настройки программного обеспечения и 390
наладки оборудования. Но не каждый учитель владеет необходимыми навыками обслуживания компьютера. Несмотря на это, компьютер находит всё более широкое применение в учебном процессе, занимает всё большее место в методическом творчестве учителя. Возможности и преимущества информатизации обучения. Рассмотрим возможности и преимущества информатизации обучения уроках урока русского языка в казахской школе. Задачи, стоящие перед учителем-словесником, при применении информационных технологий, во многом отличаются от целей и задач других учителей-предметников. Задачи эти в первую очередь предполагают работу с текстом, художественным словом, с книгой. По большому счету, наша главная цель – это душа ребенка, это проблемы нравственности, это развитие творческой личности, а также проблема подготовки ученика как языковой личности. Поэтому перед учителем-словесником, который собирается использовать возможности компьютера на своих уроках, всегда возникают вопросы о целесообразности его использования. Вместе с тем, учитель-словесник применяет компьютер на своих уроках для того, чтобы формировать прочные орфографические и пунктуационные умения и навыки; обогащать словарный запас учащихся; помогать овладевать нормами литературного языка; формировать знание лингвистических и литературоведческих терминов. Учащиеся же учатся редактировать тексты, набирают сами тексты своих творческих работ, своих стихов. Старшеклассники оформляют свои доклады, рефераты, помогают делать тесты, дидактический материал. Словом использование компьютера повышает мотивацию обучения, самостоятельность, развивает мышление, расширяет наглядность, вносит личностно-ориентированный аспект дифференцированного обучения. Однако ведущая роль на уроке остается за учителем, а компьютер является многофункциональным помощником, методическим инструментом наряду с другими средствами обучения. Разнообразие методик повышает интерес к изучению русского языка, делает процесс познания более привлекательным. Использование компьютера дает возможность замкнутым ученикам раскрепоститься и делиться своими знаниями с товарищами, повышает самостоятельность в процессе обучения, помогает развитию творческих способностей, повышает уровень общения и культуры, развивает речь, дает возможность участвовать в различных конкурсах, викторинах, олимпиадах. Успешное использование современных информационных технологий позволяет учителю решать новые методические задачи, углубляя знания учащихся по предмету, повысить свой профессиональный уровень. Компьютер позволяет создать базу мониторинга успеваемости учащихся, что дает возможность более эффективно и учителю, и ученику следить за 391
динамикой своих результатов. Компьютер позволяет создать в более удобной форме набор тестовых заданий, самостоятельных и контрольных работ. Применение средств новых информационных технологий в учебном процессе позволяет индивидуализировать и дифференцировать процесс обучения, реализуя интерактивный диалог, предоставляя возможность самостоятельного выбора режима учебной деятельности и компьютерной визуализации изучаемых объектов. Индивидуальный и дифференцированный подходы к обучению особенно необходимы при обучении русскому языку в казахских классах, так как именно здесь наблюдаются резкие различия в подготовленности детей и в уровнях развития. Фронтальная форма работы и ориентация на среднего ученика в таких условиях себя не оправдывают и приводят к потере интереса к происходящему на уроке у самых способных и невозможности для наиболее слабых активно включиться в учебный процесс. Индивидуальная работа ученика за компьютером создает условия комфортности при выполнении заданий, предусмотренных программой: каждый ребенок работает с оптимальной для него нагрузкой, так как не чувствует влияния окружающих. Компьютер позволяет качественно изменить контроль за деятельностью учащихся, обеспечивая при этом гибкость управления учебным процессом. Работая на компьютере каждый ученик может обдумывать ответ столько времени, сколько ему необходимо; снимается вопрос о субъективной оценке знаний при опросе, так как оценку выставляет компьютер, подсчитывая количество верно выполненных заданий; происходит мгновенный анализ ответа, что дает возможность опрашиваемому либо утвердиться в своих знаниях, либо скорректировать неверно введенный ответ, либо обратиться за помощью к учителю. Подача эталонов для проверки учебных действий (через учебные задания или компьютерные программы), анализ причин ошибок позволяют постепенно обучать учащихся самоконтролю и самокоррекции учебно-познавательной деятельности. На этапах урока, когда основное обучающее воздействие и управление передается компьютеру, учитель получает возможность наблюдать, фиксировать проявление таких качеств у учащихся, как осознание цели поиска, активное воспроизведение ранее изученных знаний, интерес к пополнению недостающих знаний из готовых источников, самостоятельный поиск. Это позволит учителю построить собственную деятельность по управлению учебным процессом и постепенно работать над развитием творческого отношения учащихся к учению. Однако, эффективность процесса обучения с использованием компьютерных технологий возможна только в том случае, если созданы необходимые для этого условия. Их отсутствие может привести к нежелательным последствиям в личностном развитии ребенка: отчуждению детей друг от друга, ограничению их подвижности, ухудшению зрения, утомляемости и т.д. 392
Особенности процесса обучения русскому языку иноязычных детей, его цели, соотнесенные с функциями и основными требованиями к использованию компьютерных технологий, определяют условия, при которых эти технологии значительно повысят эффективность учебного процесса. Таким образом, компьютер в обучении школьников выступает не только как объект изучения, то есть инструмент для формирования компьютерной грамотности учащихся, но и как средство обучения, влияющее на развитие познавательной активности школьников. Только такой двусторонний подход позволяет сформировать у учащихся навык использования компьютера в учебно-познавательной деятельности. Поэтому для
достижения максимального результата в решении поставленных задач обучения необходимо, чтобы внедрение компьютерных технологий в процесс обучения школьников стало неотъемлемой частью преподавания учебных дисциплин школы. Таким образом, компьютерная технология должна быть органично включена в целостный процесс обучения при изучении различных учебных дисциплин школы. Именно в этом случае компьютерные технологии смогут стать мощным фактором повышения эффективности обучения по всем учебным дисциплинам. Применяя компьютер на занятиях необходимо, чтобы использовались предметно-ориентированные программно-методические комплексы, соответствующие содержанию и логике изучения учебного предмета. Благодаря этому будет реализована дидактическая роль компьютера как инструмента познания. Использование компьютерных программ должно быть соотнесено с дидактической целью урока, органично входить в его структуру, применяемые на занятиях компьютерные программы должны быть технологически и операционально доступны для школьников и более эффективны в данный момент, чем другие учебные средства.. Проведение занятий с применением компьютерных технологий целесообразно осуществлять учителю, обладающему достаточным уровнем методических знаний и умений для проведения данной работы. Все вышеназванные условия являются необходимыми при использовании компьютерных технологий в школе, в противном случае их эффективность значительно снижается.
1.
2.
Васильева И.А., Осипова Е.М., Петрова Н.Н. Психологические аспекты применения информационных технологий // Вопросы психологии. – 2002. – №3. 3.
Гершунский Б.С. Компьютеризация в сфере обучения: проблемы и перспективы. – М.:Педагогика, 1987. 4.
образование. – 2001. – №№3,8. 5.
Иванов В.Л. Электронный учебник: системы контроля знаний // Информатика и образование. – 2002.- №1. 393
6. Интернет в гуманитарном образовании / Под ред. Е. С. Полат. – М., 2000. 7.
англ.- М.:Радио и связь, 1987. 8.
Коул М. Новые информационные технологии, основные навыки и изнанка образования: что следует делать? // Социально-исторический подход в психологии обучения / Под ред. М. Коула. – М.: Педагогика, 1989. 9.
Монахов В.М Концепция создания и внедрения новой информационной технологии обучения / Проектирование новых информационных технологий обучения. – М.,1991. 10.
Молоков Ю.Г., Молокова А.В. Актуальные вопросы информатизации образования // Образовательные технологии: Сборник научных трудов. – Новосибирск, ИПСО РАО, 1997. 11.
/ Под ред. Е. С. Полат. – М., 2000. 12.
Полат Е.С. Новые педагогические технологии / Пособие для учителей – М., 1997.
ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ – БІЛІМ САПАСЫН АРТТЫРУ КЕПІЛІ
Майқарағай жалпы орта білім беретін мектебі, Лебяжі ауданы Мұғалім – өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, ал оқуды, ізденуді тоқтатқанда оның мұғалімдігі жойылады. К.Д. Ушинский.
Орыс педагогі К.Д.Ушинский айтқандай, қазіргі заман талабына сай, әр мұғалім өз білімдерін жетілдіріп, ескі бір сарынды сабақтардан гөрі, жаңа талапқа сай инновациялық технологияларды өз сабақтарында күнделікті пайдаланса, сабақ тартымды да мәнді, қонымды, тиімді болары сөзсіз. Бұл жөнінде Қазақстан Республикасы «Білім туралы» Заңының 8-бабында «Білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі – оқытудың жаңа технологияларын енгізу,
білім беруді
ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» деп атап көрсеткен. Педагогикалық технология – мұғалімнің кәсіби қызметін жаңартушы және сатыланып жоспарланған нәтижеге жетуге мүмкіндік беретін іс- әрекеттер жиынтығы. Педагогикалық технологиядағы басты міндет – оқушының бастытанымдық әрекетін жандандыра отырып, алға қойған мақсатқа толықтай жету. Ал бұдан педагогикалық технологияның тиімділігі шығады.
Тәуелсіз ел тірегі – білімді ұрпақ десек, жаңа дәуірдің күн тәртібінде тұрған мәселе – білім беру, ғылымды дамыту. Өркениет біткеннің өзегі, ғылым, тәрбие екендігіне ешкімнің таласы жоқ. Осы орайда білім ордасы – мектеп, ал мектептің жаны – мұғалімдердің басты міндеті – өз ұлтының 394
тарихын, мәдениетін, тілін қастерлей және оны жалпы азаматтық деңгейдегі рухани құндылықтарға ұштастыра білетін тұлға тәрбиелеу. Бәрімізге белгілі, біздің қоғам аса күрделі жағдайларды бастан кешірді. Өтпелі кезеңге тән өмірдің ауыртпалықтарын ешкім жоққа шығара алмайды. Бірақ адам қандай жағдайда да өзінің биік адамгершілік сипаттарын, кісілік қасиеттерін сақтап қалуға тиіс. Тәрбиенің осы жақтарын қазақ жастарының санасына кішкентайынан терең енгізу қажет. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында да мектеп оқушылары бойында адамгершілік және тұрмыс негіздерін қалыптастыру, азаматтыққа тәрбиелеу және олардың ақыл – ойын айқындау басты міндет екендігі айтылған. Олай болса, қоғам болашағы – жас ұрпақтың бойына адамгершілік, ізгілік, мейірімділік, ақыл- ой, сана-сезім қалыптастыратын салауатты тәрбие беру мазмұнын жаңаша құру қажет. Осы орайда, «Сабақ беру – үйреншікті жай шеберлік емес, ол – үнемі жаңадан жаңаны табатын өнер» деген Жүсіпбек Аймауытовтың сөзін айта кету артық болмас. Егеменді еліміздің ең басты мақсаты өркениетті елдер қатарына көтерілу болса, ал өркениетке жетуде жан-жақты дамыған, рухани бай тұлғаның алатын орны ерекше. ХХІ ғасырдың жан-жақты зерделі, дарынды, талантты адамды қалыптастыруда білім беру мәселесі мемлекетіміздің басты назарында. Осы тұрғыда мұғалімге білім берудің тиімді жолдарын қарастыру, таңдай білу еркіндігі тиіп отыр. Қазіргі заман талабының өзі оқушыны 1-орынға қою, яғни мұғалім сабаққа бағыт беруші болып, оқушы алдын-ала берілген тапсырмалар арқылы сабақ түсіндіріп, өздік, өзіндік талдау жасап, бірін-бірі бағалап, өз ойларын толық жеткізіп, білім беруші рөлін алады. Осы заманғы білім беру ісінің өзекті мәселесіне оқушыларға түсетін ауыртпалықты жою, олардың бойында оқуға деген қызығушылықты, белсенділік пен өз бетінше жұмыс істеу қабілеттерін арттыру жатады. Мен өз тәжірибемде оқушыны өз орныма қоймас бұрын, ең оңай тапсырма «тірек сызбалар» жасап, салыстырмалы Венн диаграммасын жиі пайдаланамын. Мысалы, Шығыс Қазақстанның өнеркәсібі:
395
Солтүстік жарты шар материктері табиғатының ортақ белгілері мен өзіндік ерекшеліктері:
Ұқсастықтары Еуразия 1. Бір платформа. 2. Көлемі бойынша ІІІ орын. Материк экватордың солтүстік жарты шарда, бастапқы меридиан 00 батысында, солтүстік тропик және солтүстік полярлық шеңбері кесіп өтеді. Материк бойлық бойынша созылған. 2 жарты шарда орналасқан. 3. Материк жағалауын 3 мұхит шайып жатыр. Солтүстік мұзды мұхит, Тынық, Атлант мұхиттары. 4. Таулары бойлық бойынша орналасқан. (Кордильер, Аппалачи, Сеңгір таулары) Кордильер ұзындығы – 9000м. Ені – 1600м. Ең биік нүктесі Ман-Кинли – 6193м. Ең төмен жері - 86м. Өлім аңғары. Колорадо каньоны тереңдігі 1600м, ұзындығы 446 м, ені 25 шқ.
1. Литосфералық тақталардың шектесу аймағында орналасқан. 2. Екі жарты шар сәйкес солтүстік жарты шар мен батыс жарты шар. 3. С – Солтүстік мұзды мұхит, батыс-шығыс – оңтүстік Атлант мұхиты,шығыс – батыс Тынық мұхиты. 4. Арктикалық климаттық белдеуден басталып, субъэкваторлық белдеуге дейін қамтылған. 5. Мұз басу тән. 6. Екі материкте де солтүстік жарты шарға тән барлық климаттық белдеулер мен табиғат зоналары кездеседі. 1. Алты платформа, төрт платформа Лавразия материгінен, ал екеуі Гондвана материгінен қосылған. (Арабия, Үндістан) 2. Көлемі бойынша І орын. Материк ендік бойынша созылған, көлемді. Материктің оңтүстік аралдар экватор аймағына созылған. Солтүстік тропиктік, солтүстік полярлық бастапқы меридиан 00, 180 0 меридиан кесіп өтеді. Материк 4 жарты шарда орналасқан. 3. 4 мұхит шайып жатыр.Оңтүстігінде – Үнді мұхитымен шектеседі. 4.Таулары ендік бойынша созылған. Ең биік – Джоломунгма – 8848м. Ең төмен тұзды көл – 403м.
Өнеркәсіп Машина жасау Түсті
металлургия Маманданған саласы Көмекші
саласы Электр
қуаты Орман, ағаш өңдеу Жеңіл Құрылыс
Тамақ Химия
396
5. Экваторлық климаттық белдеу тән емес. 6.Ірі өзені Миссисипи – ұзындығы 6420 шқ. Ең үлкен көлі – Жоғарғы көл. 7. Тек материкте шөл табиғат зонасы аз көлемді қамтиды. 8.Байырғы халқы үндіс, елдері аз.
5. Аралдарына экваторлық белдеу тән. 6. Ең ірі өзені Янцзы – 5800м. Ең үлкен көлі – Каспий, ең терең көлі – Байкал 1620 м. 7. Шөлдер мен шөлейттердің аумағы ауқымды. Зонд аралдарына экваторлық ну орман тән. 8. Байырғы халқы әртүрлі, елдері көп.
ХХІ ғасыр – ақпараттық технология ғасыры. Қоғамды ізгілендіру оның білім мен мәдениет жүйесін дамыту процесінде ақпараттық технологиялар маңызды рөл атқарады. Оқытуда жаңа және үнемі даму, жетілдіру үстіндегі компьютерлік технологияларды қолдану оқыту әдістемесінің формалары мен әдістерін өзгертті. Ақпараттық технологиялар практика жүзінде қоғамдағы барлық мамандық салаларына байланысты пәндерді оқытуға қатысты. Олай болса, география пәнінің мұғалімі де компьютерді жетік меңгеріп, информатикадан хабары болуы қажет. География ғылымы өте қызықты да күрделі. Пәнге қызықтыру арқылы оқушыға табиғаттың күрделі құбылыстары мен заңдылықтарын ұғындырып, сапалы білім беру мұғалімнен үлкен шеберлікті, оған қоса ғылым мен техника жаңалықтарын, яғни жаңа педагогикалық технологияларды әр сабағында тиімді қолдануды талап етеді. Жаңа ақпараттық технологияны сабақта пайдалану, оқушының шығармашылық интеллектуалдық қабілетінің дамуына, өз білімін өмірге пайдалана білу дағдыларының қалыптасуына ықпал етеді. Бүгінгі таңда қолданылып жүрген электронды оқулықтың оқушыны білім қорымен қаруландырып қана қоймай, танымдық белсенділігін арттыруда алатын орны ерекше екендігі күнделікті сабақ барысынан байқалып жүр. Мектебімізде география пәні бойынша 6-10 сыныптарға арналған оқулықтар бар. Бұл оқулықтар Білім стандарты мен оқу бағдарламасының талаптарына сай жасалынған. Осы оқулықтарды өз сабақтарымызда пайдалану барысында оның көптеген артықшылықтарына көзіміз жетті. Қосымша тапсырмалары, сарамандық жұмыстары арқылы электронды оқулық өз қолымыздағы оқу құралдарын толықтырады. Компьютерде электронды оқулықты пайдаланып, шығармашылық ізденіс жұмыстарын жүргізу арқылы өз біліктілігін арттыратын ақпараттармен танысып, ой өрісін кеңейтуге жол ашады. География пәні бойынша карталардың жетіспеушілігі, ғалымдар, ұлы географиялық зерттеушілер, саяхатшылар жайында мағлұматтар, олардың суреттерін табу кейде қиындық келтіріп жатады. Міне, осы орайда электронды оқулықтың 397
көмегімен пайдалану арқылы және қашықтықтан оқыту желісі арқылы оқушыларымыз өз бетінше жаңа фактілер ашып, жаңа ұғымдар табады. Әрбір ізденіс жұмыстарын жүргізгенде оқушы өзін жаңалық ашушы ретінде сезініп, білімге деген құштарлығы артады. «Қара металлургия» тақырыбын өткен кезде компьютерде интернет арқылы, домна, мартен пештеріндегі өте жоғары температурада балқытылып, қорытылып жатқан руданы бейнекөрініс арқылы көріп, өздері сол металлургия комбинатының жанында тұрғандай сезініп, пәнге деген қызығушылығы арта түседі. Сол сияқты, Ақтөбе облысындағы Кемпірсай, Дөң кең-байыту кеніштерінде дүние жүзіне еліміздің атын шығарып тұрған фосфор, хром, никель рудаларының өндірілу жүйесі жайында электрондық оқулықтан қосымша ақпараттармен білім толықтырылып, оқушы ой-өрісін кеңейтуге жол ашты. Мұндай мысалдарды көптеп келтіруге болады. Сонымен, жаңа ақпараттық технологияны пайдалана отырып, электронды оқулықпен білім берудегі ерекшеліктер мыналар болмақ:
оқушылар өздігінен білім алады;
пәнге қызығушылығы артады;
оқушының шығармашылық ізденісі жоғарылайды;
қосымша терең білім алады және өзін-өзі тексереді;
тақырыпқа қажетті бейнекөріністі тамашалап, талдайды;
дидактикалық материалды қолдану тиімділігі артады;
сарамандық жұмыстар, деңгейлік тапсырмалар орындайды;
тесттік тапсырмалар шешеді. Қорыта келгенде, қазіргі кездегі жалпы білім беретін мектептердегі оқу- тәрбие үрдісінде әлеуметтік сұраныс технология деңгейінің жетістігін талап етеді, яғни оқыту мен тәрбиелеудің мазмұнын модернизациялау деңгейінен өтіп, (бағдарлама, оқулық, оқу курстары) екінші саты – ақпараттық технология деңгейіне көтерілу.
жүктеу/скачать 6,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|