ІІІ ғасырдағы Рим құлиеденушілік қоғамы мен мемлекетінің дағдарысы Саяси дағдарыс және 193-197 жж. азамат соғысы. Северлер әулеті.
Септимий Севердің әскери-саяси реформалары. Император және бюрократиялық
аппарат билігінің нығаюы. Армияның рөлінің күшеюі. Септимий Север
мұрагерлері. Каракалла эдиктілері. Орталық биліктің әлсіреуі. Саяси
дағдарыстың шиеленісуі. Жауынгерлік және сенаторлық императорлар және
олардың саясаты. Сепаратизм және провинциялардың уақытша бөлінуі.
ІІІ ғ. Рим экономикасының дағдарысы. Қалалар мен қалалық өмірдің
құлдырауы. Құлдық жүйенің дағдарысы. Шаруашылықтың натуралдануы.
Пекулий. Колонаттың өсуі. Әлеуметтік-экономикалық қайшылықтардың
шиеленісуіне саяси тұрақсыздықтың ықпалы. Дәстүрлі мәдени құндылықтар
жүйесінің дағдарысы. Халық қозғалыстары. Багаудтар және агностиктер.
Варварлардың Рим шекараларын бұзуы, олардың Рим территориясында
қоныстануы және оның салдары. Дағдарысты жоюға тырысу шаралары.
