«6-сынып Қазақстан тарихы»


Қыпшақ хандығы (XI ғ. - ХШ ғ. басы. )



Pdf көрінісі
бет25/29
Дата25.05.2023
өлшемі1,06 Mb.
#97460
түріОқулық
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29
Байланысты:
6 сынып Каз тарих @UBTkaiyrbekShaguanuly

 
Қыпшақ хандығы (XI ғ. - ХШ ғ. басы. ) 
 
1. "Қыпшақтар даласы» атанған аймақ: Алтайдан Еділге дейін 
2. «Қаңлылар қыпшақша сөйлейді екен»- дегенді айтқан 
саяхатшы: П.Карпини 
3. Сырдың орта бойындағы оғыздар мен қыпшақтар 
арасындағы байланыс баст. ғасыр: Х ғ. 
4. Шөлдеп келе жатқанда қыншақтар сиыр сүтінен жасалған 
қышқыл сусын 
бергенін, оны айран деп атайтындарын жазған: В. Рубрук. 
5. Қыпшақтардың көші-қонысы: Есіл мен Тобыл, Нұра, Елек, 
нен Сарысу өңірі, 
6. Маңғыстау мен Үстіртте қыстап, жазда Жем, Сағыз, Ойыл, 
Қобда, Жайықты жайлаған- Қыпшақ тайпалары. 
7. Қыпшақ этникалық құрамы қалыптаса бастаған ғасырлар- 
VII-VIII ғ. 
8. Тарихшы Жүзжанидің жазуы бойынша хандар әулетінің 
тайпасы- елбөрілі 
9. Қыпшақ этникалық құрамы - 2 бөліктен тұрған. 
10. Батыс Қыпшақтарға 11 тайпа кірген:елбөрілі, тоқсаба, 
йетіоба, дурутт.б. 
11. Шығыс Қыпшақ бірлестігіне 16 тайпа кірген: 8-і негізгі, 8-і 
ұсақ тайпалар. 
12. Қыпшақ тайпасының ең беделдісі - елбөрілі. 
13. Қыпшақтарда хандық биліктің орталығы «Орда» ден 
аталды. 
14. Оң қанат Қыпшақ ордасы- Сарайшық. Сол қанат Қыпшақ 
ордасы- Сығанақ. 
15. Орыстар қыпшақтарды «половшылар», Дунай бойына 
жетіп жайғасқан 
қыншақтарды венгрлер "кундар" н/е «командар» деп атаған 
16. ХІІІ ғ. қыпшақтарда арба үстіне тігілген үйлерін 10 немесе 
22 өгіз тартатындығын 
көргендігін жазғандар: Карпини мен Рубрук 


Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly 
@physmath.kz 
110 
17. XII ғ. қыпшақтардың тары мен күрішті көп жазған- еврей 
Петахья 
18. Қыпшақ бірлестігіне енген XII ғ. Арал маңын жайлаған 
тайпалар- 
қаулылар, қарлұқтар мен жікілдер. 
19.«Қыпшақтар аздап бидай, өсіреді, көп өсіретіні-тары» деп 
XIV ғ. жазған- әл-Омари. 
20. Қыпшақ бірлестігіне енген XII ғ. арал маңын жайлаған 
тайпалар- қаңлы, қарлұқ 
22. Әскери басқару жүйесі бұрыннан қалыптасын келе жатқан 
дәстүр бойынша, 
оң ж/е сол қабат болып бөлінді. 
23. Қыпшақ хандығында құлдықтың болғандығын Махмуд 
Қашғаридің қыпшақ тілінде құлды "яланкуг" деп 
атағандығынан анық байқауға болады. 
24. ХІ ғ бастап Қазақстанның Жетісудан басқа жерлерінің 
барлығына қыпшақтар ие болды. 
25. ХШ ғ басында Сыр бойындағы қалалар үшін Хорезм 
шахы Мұхаммед цен Қыпшақ 
хандығының арасында бірнеше шайқастар болып өтеді. 
26. ХIII ғ. Ауған, Иран, Египет, Үнді жерлерінде қыпшақ 
жылқылары 100 динардан 500 динарға дейін сатылған. 
35. Қазақ халқының этникалық қал-а басты рөл атқарған Ақ 
орда тайпаларының ішіндегі басым болғандар- қыпшақтар 
36. Қыпшақтардың сол қанатының орталығы орналасқан өзен 
бойы- Сырдария (Сығанақ) 
37. Қыпшақтар құрамындағы «дуруд» тайпасы- 4, «йетіоба»-7, 
«тоқсоба»-9 
38. Төзімді әрі жүрдектілігімен, жорғалығымен халықаралық 
саудада жоғары бағаланған- Қыпшақ жылқысы 
39. XII ғ. аяғында Отырарды басып алған- Хорезм шахы 
40. Хорезм мемлекетінің қыпшақтарға байланысты жүргізген 
саясатын жатпайды- Ақсүйек шонжарларды жазалап, халықты 
өзіне тарту 
41. 1195ж. Сығанақты басқарған қыпшақ ханы- Қадыр-Бүке, ал 
Отырарды басқарған 
қыпшақ ханы- Алып Дерек 


Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly 
@physmath.kz 
111 
42. Қыпшақтардың оң қанаты-Жайық 
43. XI ғ қыпшақ хандығының қолына толығымен көшкен 
қағанат-қимақ 
44. Құланды даласының оңтүстігінде Жоңғар Алатауына 
дейінгі аумақта XI ғқұрылды-Қыпшақ 
45. Қыпшақтар жайлы деректер қалдырғанға жатпайды- Ж. 
Баласағұни 
46, Орта ғасырларда орыс жерлері мен Еуропаға барып 
қоныстанғандар- қыпшақтар 
47. Қыпшақ хандығындағы ақсүйек шонжарлар атауы- тархан, 
басқақ, бек 
18. Қыпшақтардың күшеюінен қауіптеніп өзіне тәуелді етуге 
ұмтылған - Хорезм 
49. Қыпшақтардың сиыр малын өсіретіндігін айтқан саяхатшы: 
Ибн Батутта 
50. XIII ғ. ортасында Қыпшақтардың арба үстіне тігілген 
үйлерін сипаттап жазған 
саяхатшылар: Карпини, Рубрук 
51. Қыпшақтар XI ғ. жеңген, Сырдың төменгі ағысында, Арал 
бойында мекендеген тайпа- оғыздар 
52. Қыпшақтардың астанасы болған қалалар- Сығанақ, 
Сарайшық 
53. Аталуы қасқырға табынуды көрсететін қыпшақ тайпасы- 
елбөрілі 
54. Хорезм шахы Мұхамед пен Қыпшақ хандығының арасында 
Сыр бойындағы қалалар үшін шайқастар болып өтті: ХІІІ ғ. 
басында 
55. Хорезмдікшах- Текеш пен II Мұхаммед Қыпшақ 
хандары Қадыр Бүке мен оның жиені Алып Дерек арасындағы 
билік үшін таласты пайд. Сығанақты басып алды 
56. Половшылар- (қыпшақтардың орысша атауы)XI ғ. Еділ 
бойынан Қара теңіз жағалауы 
57. Хорезммен жақындасуына байланысты қыпшақ 
ақсүйектерінің арасында ислам діні кең түрде етек жая 
бастады- ХІІғ. 2-ші жартысында 
58. Моңғол шапқыншылығы қарсаңында Қазақстанның 
көптеген аумағына иелік еткен хандық-Қыпшақ 


Telegram канал @UBTkaiyrbekShaguanuly 
@physmath.kz 
112 
59. Дамыған орта ғасырда Қазақстан территориясының басым 
бөлігін алып жатқан мемлекет-Қыпшақ 
60. XIғ .II-ші жарт- Дешті Қыпшақ атауы п.б. 
61. Қыпшақ хандары-Алып Дерек, Қадыр Бүке 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет