Үйсіндер Б.з.б.3ғ-б.з. 4ғ Жетісудағы сақ жерінеб.з.б.ІІ ғасырда Орталық Азиядан келіп қоныстанған тайпа: Үйсіндер Ежелгі Үйсін мәдениетінің хронологиялық шеңбері: 700 жылдай Үйсін мәденитетінің хронологиялық ауқымы: 7ғасырдай уақыт Қазақстанда кейінгі темір дәуірінде пайда болған мемлекет:үйсін Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдаствқ аймағы: Жетісу Ыстықкөл мен Іле өзенінің оңтүстік жағалауы аралығында орналасқан ежелгі үйсін қаласы: Қызыл АңғарҮйсіндердің астанасы болған қала: Қызыл-Аңғар (Чигучен, Чигу) Үйсіндердің астанасы Қызыл-Аңғар орналасқан аймақ:Ыстықкөл маңы Үйсіндердің ордасы Қызыл Аңғар орналасқан аумақ:Ыстықкөл мен Іле өзенінің оңтүстік жағалауы Ежелгі Қызыл Аңғар қаласы: Үйсіндердікі Үйсіндер жайлы жазған тарихшы: Цыма-Цянь Көшпелілердің өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған Қытай тарихшысы Сыма Цянның еңбегі: «Тарих жазбалары» Үйсіндер жайлы негізгі дерек көздері: Қытай деректері Үйсін атауы Қытай жазбаларында қай ғасырдан бастап кездеседі: б.з.б. ІІғ Б.з.б. ІІ-І ғғ Қытай елімен сауда байланысын жасаған:Үйсін мемлекеті Б.з.б.ІІ-Іғғ Үйсін мемлекеті сауда һ, қарым-қатынас жасаған ел: Қытай Үйсіндердің солтүстік-батысындағы көршілері: Қаңлылар Жазба деректердегі үйсіндердің шығысындағы көршілері: Ғұндар Үйсіндерге қатысты «Усунго», «Сигнго» ұғымы: Көшпелі мемлекет Үйсіндер туралы «ат жақты,аққұбаша,сары шашты» деп жазған: Қытай жазбалары Үйсіндердің билеуші лауазымы: Гуньмо Үйсін гуньмосына бағынған тайпа көсемдері атауы: Бек Қытай дерктеріндегі «Гуньмо » сөзінің мағынасы: Үйсін билеушісі Қытай деректері бойынша ежелгі үйсіндер саны:630мың Бай Үйсіндердің жылқыларының саны: 4-5 мың Қытайдың Хань хроникасындағы жазуға қарағанда үйсін гуньмосы қытай патшайымына үйленген мерзімі: Б.з.б. 107 жыл Үйсіндер айналысты: суармалы және телімді егіншілік Үйсіндер өсірген дәнді-дақылдар: арпа , тары Үйсіндерде егіншіліктің болғандығын дәлелдейтін дерек: Ақтас_қыстауы_Үйсіндерде_мүлік_теңсіздігі_болғандығын_дәлелдейтін_дерек:_жерлеу_орындары_Үйсіндерде_жақсы_дамыған_кәсіп:_Тері_өңдеу'>Ақтас қыстауы Үйсіндерде мүлік теңсіздігі болғандығын дәлелдейтін дерек: жерлеу орындары Үйсіндерде жақсы дамыған кәсіп: Тері өңдеу Үйсіндердің сұйық тағамға арналған негізгі ыдыстары жасалды: Былғарыдан Үйсіндер мата тоқу үшін қолданған қарапайым құрал: керме Үйсіндердің көне қалалары табылған жер: Шу мен Кеген бойы Зергерлік бұйымдар табылған үйсін қорымы: Ақтас Қарғалы шатқалынан табылған диадема қай тайпаға тән: үйсіндерге Жетісудағы Үйсін мәдениетіне ұқсас ескерткіштер табылған өңір: Тарбағатай теріскейі Тарбағатайдың теріскей даласындағы темір дәуіріне жататын ескерткіштер ұқсас: Үйсін мәдениетіне Жетісу жеріндегі ежелгі үйсіндердің мүсіндік бейнесін жасаған: Герасимов Ежелгі Үйсін обаларының сыртқы құрылымы: Топырақ үйіндісі болып жатады Үйсіндерде жерленген адамның басы қаратылған тұс: Батыс