Оғыз мемлекеті ІХ ғ. аяғы – ХІ ғ. басы ІХ ғасыр аяғы-Х ғасыр басында Сырдарияның орта және төменгі ағысында құрылған мемлекет: Оғыз Оғыздардың Сырдария бойына қоныстануына ықпал еткен себеп:Қарлұқтардың күшеюі Оғыздардың астанасы: Янгикент Ғалымдардың «уыз» сөзінен шықты деген тұжырымы мына тайпаға қатысты:Оғыз Оғыздардың тотемі:Қой Құрамына арғы тегі финн-угорлар,Унді Еуропалық тайпалар енген мемлекет:Оғыз М.Қашқаридың мәліметі бойынша оғыздардағы тайпалар саны:24 Әл-Марвазидың жазуы бойынша оғыздардағы тайпалар саны:12 Оғыздарда тайпалық одақтар аталады: ел деп Оғыздардың билеуші лауазымы: Жабғу Оғыздарда жабғу әйеліне берілген атақ:Қатын Жабғудың мұрагерлері:Инал Жабғудың инал атты мұрагерлерін тәрбиелеуші: Сюбашы'>Атабектер Жабғудың кеңесшілерін қалай атаған: Күл-еркіндер Оғыз қоғамында маңызды рөл атқарған әскер басының лауазымы: Сюбашы Оғыздарда жабғу көп жағдайда кеңесетін лауазым иесі: Сюбашы Жабғу сюбашылармен кеңесіп: көп жағдайда тыңдады Оғыздарда ақсүйек-феодалдардың күшеюіне байланысты шонжарлардың кеңесі аталды:Қаңқаш Оғыздардың құрылтайында өз балаларын бозоқ деп оң жағына,ал үшоқ деп:сол жағына отырды Оғыздардағы тайпалық және рулық бөлімшелер атауы:Бой,оба,көк Оғыздарда рулық атақты тұқымдар,әулеттер аталды:Ұрықтар «Оғызнама» дерегіне қарағанда жабғу өзінің жерін неше аймаққа бөлді:12 965ж. оғыздар хазарларға қарсы әскери одақ құрды;Киев Русімен Оғыз жабғуының Киев кнәзімен хазарларға қарсы одақ құрған жылы:965 Оғыздар хазарларға қарсы соғыста одақ құрған киев кнәзіБұлғарларға_қарсы'>:Святослав 985ж. оғыздар Киев Русімен одақтасып қай елге қарсы жорық жасады:Бұлғарларға қарсы 985ж. князь Владимер торгтармен (оғыздармен) одақтаса отырып , жорық жасады:Бұлғарларға Х ғасырдың аяғында бұл,ғарларға қарсы оғыздармен одақ құрған орыс князі: Владимер Оғыз билеушілерінің сыртқы саясаттағы мақсаты:Қара теңіз бен Дон бойындағы жайылымдарды қарату Хғ. аяғы мен ХІ ғ. басында оғыз мемлекеті қай ханның тұсында әлсіреді: Әлихан Оғыз мемлекетінің күшеюіне үлес қосқан:Шахмәлік Оғыз мемлекеті Шахмәлік кезінде:күшейді Шахмәлік Хорезмді жаулап алды?1041 ХІ ғ. 40-шы жылдары Хорезмді жаулап алған: Оғыз мемлекеті Оғыздар туралы дерек қалдырғандардың қатарына жатпайды: Гардизи Әл-Идриси «Ондағы шеберлер темірден ғажайып,әдемі бұйымдар жасайды»-деп қай тайпалар туралы жазған:Оғыздар мен Қимақтар Оғыздардың отырықшылығын дәлелдейтін Сырдарияның төменгі ағысындағы қалалар:Жаркент ,Жент,Жуара Оғыздардың күз айларында Ұлытау баурайында көшіп жүргенін айтқан ғұлама: Әл-Бируни «Оғызнаманың» ескі нұсқасын ХІІІ ғ. бірінші болып қалдырған: Рашид-ад-Дин «Оғызнаманы»ХУІІ ғ. толық қалып жазып қалдырған ғұлама:Әбілғазы хан Түркістан аймағындағы оғыздардың елтері беретін қойларды өсіретінін жазған: Ибн-Хаукәл Оғыз мемлекетрі мал өнімдерімен айырбас сауда жүргізген елдер:Орта Азия,Қытай «Түрік қол өнердің барлық түрін өзі істейді,қару,жебе,ертұрман,қорамсақ,найза жасайды»-деп жазған араб тарихшысы:Әл-Жахиз Оғыздардың Жетісу мен Ыстық көл және Шу Өзенінің аралығында мекендегені туралы жазылған дерек: М.Қашқаридың сөздігінде Сырдарияның орта бойындағы оғыздар мен қыпшақтардың арасындағы өзара байланыс басталған ғасыр:Х ғасыр Оғыздар табынды: пұтқа Оғыздарды Сыр,Арал, Каспий бойынан ығыстырды:Қыпшақтар Оғыз мемлекетін құлатқан тайпалар одағы:Қыпшақтар Х ғ. аяғы ХІ ғ. басында Қыпшақтар өз мемлекетінің құлдырауын пайдаланып жеріне басып кірді:Оғыздардың Қыпшақтар ХІ ғасырда жеңген Сырдың төменгі ағысы,Арал бойын мекендеген тайпа: Оғыз
