Мыс-тас дәуірі(энеолит) (б.з.б.3000-1800мың жылдар) б.з.б.3000-1800мың жылдар тарихта аталды: Мыс-тас дәуірі Тас дәуірі мен қола дәуірінің аралық кезеңінің ғылыми атауы: Энеолит Алғаш рет металл қолданылған дәуір: Энеолит Адамзат баласының металдан жасалған құралдарлы игере бастауы басталған дәуір:Энеолит Тұрмыста тұңғыш пайдаланылған металл: Мыс Адамдар мыс өңдеуді үйренген мерзім:5 мың жыл бұрын Тас пен мыстан жасалған еңбек құралы қатар қолданылған кезең:Энеолит Энеолиттік Ботай тұрағының мерзімі:Б.з.б.3-2мың жылдықтар аралығы Солтүстік Қазақстан жеріндегі 158 тұрғын үй табылған энеолиттік тұрақ:Ботай Жылқы сүйектері өте көп табылған энеолиттік тұрақ: Ботай Солтүстік Қазақстандағы энеолит кезеңінің ерекше ескерткіш:Ботай Ботай тұрағынан ең көп табылған мал сүйгі:Жылқы Ботай қонысынан сүйек қалдықтары табылған жылқылардың саны: 70мың Энеолиттік ескерткіштер табылған Маңғыстау жеріндегі елді мекен: Шебір Ежелгі Шебір тұрғындары ыдысты әшекейлеу үшінпайдаланды: Тарақ тісі сияқты өрнекті Ежелгі Шебір тұрғындары моншақ ретінде тақты: ұлу қабықтары Қоғамдық еңбек бөлінісі пайда болған дәуір:Энеолит Энеолит дәуірінде болған өзгерістер: Қоғамдық еңбек бөлінісі пайда болды Аталық ру үстемдігі орнай бастады. Энеолит дәуіріндегі шаруашылықтың ірі қоғамдық еңбек бөлінісі: егіншіліктің мал шаруашылығынан бөлінуі Шаруашылықтағы ең алғашқы ірі коғамдық еңбек бөлінісі:Егіншілік пен мал шаруашылығы болып бөлінуі Қоғамда алғашқы ірі еңбек бөлінісін туғызған жағдай:Шаруашылықтың егіншілік пен мал шаруашылығы болып бөлінуі Аталық ру қалыптасты: Энеолитте’ ] Мыс-тас ғасырының ерекшелігі:Аталық ру үстемдігінің қалыптасуы Энеолит дәуіріне тән оқиға: аталық ру орнай бастады
