Орталық Қазақстан Қазақтың даласын Шығыстан батысқа қарай бөліп жатқан аласа таулар желісі: Сарыарқа Геродот шығармаларында Орталық Қазақстанды мекендеген ежелгі тұрғындар: Аргиппей, исседондар Аргиппейлердің шығысқа қарай орналасқан көршілері:Исседондар Ежелгі заманда Сарыарқаның орталығын мекендегендер: Исседондар Ерте темір дәуірінде Орталық Қазақстан жерін мекендеген тайпа: «Исседондар» Қазіргі ғалымдардың анықтауынша ежелгі заманда исседондар қоныстанған аумақ: Сарыарқаның орталығы Сарыарқаның ерте темір дәуірі ескерткіштері: Тасмола мәдениеті Тасмола мәдениеті қамтыған аймақ: Орталық Қазақстан Ерте темір дәуірі ескерткіші Тасмола мәдениетінің табылған аудан:Екібастұз Тасмола мәдениетін қалдырған тайпа:Исседон Тасмолаға ұқсас ескерткіш табылды: Ұлыбай атырыбынан Аргиппейлерге тән, Тасмола мәдениетіне ұқсас ескерткіш:Ұлыбай «Мұртты»обалардың бөліну түрі:4-ке Үлкендеу қорғанның шығыс жағынан салынған кішілеу қорған обалар: Бірінші обалар Мұртты қорғандар көрсететін бағыт: Оңтүстік, Солтүстік, Шығыс, Батыс «Мұртты обалар» көп тараған аймақ: Орталық Қазақстан Орталық Қазақстандағы ерте темір дәуірінің ескерткіштері: «Мұртты қорғандар» Мұртты қорғандардың шығысқа қарай бағытталуының себебі:Олардың күнге табынғандығын білдіреді
Солтүстік Қазақстан Солтүстік Қазақстан тұрғындарының көшпелі өмір салтына ауысқан уақыты: б.з.д.Імың жылдық Геродот Жазбасындағы савроматтардың «биік таулардың бауырында» тұрған көршілері: Аргиппейлер Ежелгі заманда Сарыарқаның солтүстік батысында мекендеген: Аргиппейлер Ежелгі заманда аргиппейлер қоныстанған аумақ: Сарыарқаның солтүстігі «Ақ жалды жүйрік аттардың иелері» деп аталған тайпа: Аргиппей «Аргиппей» сөзінің латын тілінен аударғандағы мағынысы: Ақ жалды жүйрік аттардың иелері Геродот жазбаларында «олардың әрқайсысы қыста ағашты қалың ақ киізбен жауып,соның астына паналайды» депжазғандарға жататын: Аргиппейлер Аргиппейлер туралы : Олардың әрқайсысы қыста ағашты киізбен жабады деп жазған: Геродот Мұндай адамдарға ешкім тиіспейді, өйткені оларды әулие тұтып құрметтейді. Олар өкпелескен көршілерін татуластырады, егер біреу өздеріне қорған іздеп қашып келсе , оны ешкім ренжітпейді, бұл халықты атады: Аргиппейлер Солтүстік Қазақстан жеріндегі алғашқы сақ заманына жататын зерттелген обалар: Бірлік, Алыпқаш, Бектеңіз Сақтар заманына жататын Бірлік,Алыпқаш, Бектеңіз обалары орналасқан өңір: Солтүстік Қазақстан Ерте темір дәуіріне жататын қоныс: Қарлыға, Бөркі, Кеңөткел Солтүстік Қазақстан жеріндегі Қарлыға, Бөркі, Кеңөткел қоныстары жатады: Ерте темір дәуіріне Сақ дәуірінің ерте кезеңіне жататын Солт. Қазақстан жеріндегі қоныс: Қарлыға Ерте темір дәуіріне жататын Солтүстік Қазақстан жеріндегі бекініс-қалашық: Ақтау Ерте темір дәуірінің Ақтау бекініс-қалашығы орналасқан жер: Есілдің оң жағалауы Солтүстік Қазақстан жерінде б.з.б. 3-1 ғасырлар аралығында өндірілген металдан жасалған заттар табылды: Шығыс Еуропа, Кавказдан
