Н.Пржевальский Қазақстанның Ресей және Қытаймен сауда-экономикалық байланысы Қазақ-орыс сауда байланыстарының кеңейген кезі : XVIII ғ. 60ж Ресеймен сауда жүйесіндегі қазақтардың негізгітауары: мал Қазақ-орыс арасындағы айырбас саудағы сауда эквиваленті: ісек Көшпенділердің күнделікті қажеттерін қамтамасыз ететін басты орыс тауарлары Шойын қазан, шұға, қант Ресейдің ішкі губернияларынан әкелінетін басты заттары: алаша, барқыт, жылтыр мата, әртүрлі жемістер Орта Азия көпестерінің сауда-саттыққа шығаратын басты тауарлары: мата жеміс XVIII ғ. Қазақ-орыс сауда байланысының орталығына айналған қалалар. Семей'>Семей, Петропавл XVIII ғ. Қазақ-орыс саудасының белгілі орталықтары: Омбы, Семей, Жеткізілген мал басының жалпы құны 1 млн сомға бағаланған , XVIII ғ. Қазақ- орыс саудасының аса маңызды
орталығы: Орынбор XVIII ғ. 2 жарт. Қазақ-орыс саудасының негізгі орталықтары: Семей, Өскемен, Бұқтырма XVIII ғ. Қазақтардың Ресей мен сауда жасайтын негізгі орындарының бірі: Семей XVIII ғ. 2 жарт. Орта Азия көпестерінің жиі келетін сауда орталығы: Петропавл (Қызылжар) Мәтінде XVIII ғ. Қазақстан мен Ресей арасындағы экономикалық байланыстарының дамуынан үзінді
келтірілген. Қазақ-Ресей саудасының ерекшеліктері арасында қатесін табыңыз: «Қазақтардың Ресеймен сауда
жасайтын негізгі орындары шекара шебіндегі Орынбор, Троицк, Петропавл ,Омбы, Семей және Өскемен...
болды. Қазақ –Ресей саудасының бірқатар өзіндік ерекшеліктері де бар еді... Айналымдағы ақша қазақтарда аз
еді. Сауда бірлігі ісек қой саналды... Ресей саудагерлері аз уақыттың ішінде –ақ байып шыға келді. Мысалы,
бағасы 75 тиын тұратын 18 метр кенепті бір жылқы мал өгізге айырбас жасады. Ал ол жылқы мен өгізді Ресейге
алып барып, 12-15 сомнан сатты. Сауда жасайтын негізгі орындар округтік приказдар болды Петорпавл бекінісі салынды: 1752 ж Бұқтырма бекінісі тұрғызылған жыл: 1761ж Ресей үкіметінің 1803 ж қаулысы бойынша Көпестерге қарулы топ ұстауға рұқсат берді XIXғ. басында Ресейдің Қытаймен сауда байланысын жолға қоюына әсер еткен оқиға 1812 ж Отан соғысының
