64. Қазақтардың ұлттық мәдениетінің ерекшеліктері 68. Тауелсіздік кезең философиясы
жүктеу/скачать 0,7 Mb.
|
| 22. Ғылым аспектілері
Ғылым дегеніміз бұл қызметі ғылыми білімді алуға, өсіруге, таратуға және қолдануға бағытталған түрлі кәсіби қауымдастықтарды қамтитын әлеуметтік жүйе. Ғылымның 3 аспектісі бар. Барлық аспектілер бір-бірімен байланысты және бірлескенде ғана нақты ғылымның қызметін толық және дұрыстап сипаттауға мүмкіндік береді: Ең бірінші аспектісі: Ғылым білім жүйесі ретінде - логика және ғылым әдіснамасы зерттеледі. Басты мәселе-ғылыми білімді танымның басқа түрлерінің нәтижелерінен ажырату үшін қажетті және жеткілікті болып табылатын белгілерді анықтау және қысқаша түсіндіру. Ғылыми білімнің белгілері - нақтылық, - пәнділік - дәлдік - бір мағыналы - жүйелілік, - логикалық және / немесе эмпирикалықнегізділік, - сынға ашықтық. - пайдалылығы - тексермділік - түсініктік-тілдік мәнерлілік Екінші аспект: Ғылым қызмет саласы ретінде. Ғылым-мақсатқа сай, құрылымдалған, процессуалдық (нормалармен реттелетін) қызмет.Ғылым мақсаты - жаңа ғылыми білім алу. Жаңа білім алудың үш үлгісі: - эмпиризм (Ф. Бэкон және т. б.); - рационализм (Р. Декарт және т. б.) - логикалықайқын, анық алғышарттардан теорияны дедуктивтіөрістетуге дейінгі қозғалыс, ол соңында тәжірибелідеректермен расталуы тиіс; - проблематизм – (К. Поппер) - бір ғылымипроблемадан екіншісіне, неғұрлым терең қойылғанжәне адекватты тұжырымдалған қозғалыс. Үшінші аспект: Ғылым әлеуметтік институт ретінде. Ғылыми қоғамның қызметі моральдықнормалар - ғылыми этос мәртебесі бар ішкіқұндылықтардың ерекше жүйесінің көмегіменжүзеге асырылады. Мертон ғылым ерекшеәлеуметтік құрылым ретінде өзінің төртқұндылықты императивінде жұмыс істеуінесүйенеді деп есептеді: - универсализм-ғылыми білімнің жеке, объективтісипаты. - ұжымшылдық - ғылыми танымның жемісі бүкілғылыми қоғамдастыққа және жалпы қоғамғатиесілі. - Риясыз-ғалым қызметінің басты мақсаты-ақиқатқа қызмет ету. - ұйымдастырылған скептицизм-шындықты догматикалық тұрғыдан бекітуге, сынның дамуына тыйым салу. Кейінірек Барбер тағы екеуін қосты: - рационализм-ғылым тек объективті ақиқатқа ғана ұмтылмайды, дәлелденген, логикалық ұйымдастырылған дискосқа ғылыми ақыл-ой, рационализм және эмоциялық бейтараптықты бағалайды. - эмоциялық бейтараптылық ғылым адамдарына ғылыми мәселелерді шешу кезінде эмоцияларды, жеке көңіл-күйді пайдалануға тыйым салады. жүктеу/скачать 0,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|