Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.(5 мин)
Егер Р( х) пен Q( ) көпмүшеліктер болса, онда
түріндегі теңдеуді рационал теңдеу деп атайды. ( 1) теңдеуді шешу Р( теңдеуінің шартын қанағаттандыратын түбірлерін табуға алып келеді.
( 2)
Анықтама. Бөлшектің бөлімінде айнымалысы бар теңдеулер бөлшек-рационал теңдеулер деп аталады.
Бөлшек-рационал теңдеулерді келесі алгоритм бойынша шешеміз:
Теңдеудің барлық өрнектерін теңдеудің сол жағына шығару керек.
Бөлшектерді ортақ бөлімге келтіру керек.
Бөлшектің бөлімі 0-ге тең болмайтын, ал алымы 0-ге тең болатын айнымалының мәнін табу керек.
Шыққан түбірді тексеру керек.
Жауабын жазу керек.
bilimland.kz сайтынан бейнеролигін көрсету.
Оқушыларға «Сиқырлы кубик» әдісі арқылы сұрақтар беремін.Ауызша жауап береді.
1. Бөлшек-рационал теңдеу дегеніміз … ?
2. ММЖ деген не?
3. Бөлшек-рационал теңдеуді шешу алгоритмі қандай?
4.Бөгде түбірлер дегеніміз не?
5.Бүтін рационал теңдеулер дегеніміз не?
6. Бөлшек рационал теңдеуінің түбірлерінің саны өзгере ме?
Мұғалім кері байланыс жасайды.
Топтық жұмыс(10 мин). «Мантия қалпағы» әдісі.(Екі топтан екі оқушы шығып,қалпақты киіп математика ғалымдары секілді есептерін түсіндіреді.)
Бөлшек тобы:
- =
Шешуі: + - =0 х
2х -10+10х+50 -+10х+25)=0
2х -10+10х+50 --10х-25=0
-+2х +15=0
-2х-15=0
=2
=-15
-3
5
Жауабы:х= -3
Рационал тобы:
- =
Шешуі: - - = 0
=0
=0
- 2х-1=0
−4-=0
- +5х -4=0
=0
4
1
Жауабы:х= 4
Жұппен жұмыс (5 мин)
«Аялдамаларда» берілген тапсырмаларды орындаймыз.
Әрбір оқушыға «Жауап парағы» мен жүру маршруты таратылады.
Әрбір оқушы белгілі бір маршрут бойынша жүріп, Аялдамаларда бөлшек-рационал теңдеулерді шешуге берілген тапсырмаларды дәптерлерінде орындап, жауаптарын жауап парағына жазады.
№1 Аялдама.
Шешуі.
x≠ -
Жауабы: x = 0,5.
№2 Аялдама.
Шешуі.
x≠
x1=5, x2= - 0,25
Жауабы: x1=5, x2= - 0,25.
№3 Аялдама.
Шешуі.
x≠ -3
x1=12, x2= - 3
Жауабы: х =12
№4 Аялдама.
Шешуі.
x ≠ 1, х ≠ -
x1=4, x2= - 7
Жауабы: x1=4, x2= - 7
Өзара бағалау:
1) оқушылар дәптерлерімен, жауап парақтарымен алмасады;
2) дайын жауаптармен тексереді;
3) қате жіберген кезде дәптердегі шешу жолын тексереді (қажет болғанда комментарий береді);
4) дәптер мен жауап парағын қайтарады, біріге отырып кері байланысты талқылайды.
Сергіту сәті: «Қанталапай» ойыны(3 мин)
Оқулықпен жұмыс(7 мин)
Оқушыларға №10.13 есеп беріледі, олар есепті шығарады, тақтадағы дұрыс жауаппен салыстырады, болған соң әркім өз есебінің шешімін түсіндіруі керек.
– = 10 х х -2
– - 10 = 0
= 0
= 0
=0
-65х-41- =0
-65х-41=0
= = -1
= = -
|