Еркін тербелістер жа сау ға қа бі лет ті
де не лер жүй есін
тербел ме лі жүйе лер
деп
атай ды.
II Тер бе ліс амп ли ту да сы
Жіпті 0 вертикаль күйінен ауытқыту арқылы
жүйенітепетеңдіккүйіненшығарайық
(138-сурет)
.
Те пе-тең дік күй
– тер бел ме лі жүйе нің
ор нық ты күйі.
Жіпке ілінген шар тепетеңдік күйінен ауытқу
кезіндеауытқудыңбірмаксималнүктесіненекінші
максималнүктесінеөтіп,қайтакеріқайтады.0тепе
теңдікнүктесіненмаксималауытқунүктесінедейін
гіқашықтық
тербелісамплитудасы
депаталады,ол
Аәрпіменбелгіленеді,метрменөлшенеді.
Амп ли ту да
– де не нің те пе-тең дік күйі-
нен ең үл кен ығы суы.
Ығысу – дененің тепетеңдік күйінен ауыт
қуы, оны дененің
0
осі бойымен қозғалысын
дағыдай
әрпіменбелгілейді
.
III Тер бе ліс жиі лі гі мен пе ри оды
Тербелмелі қозғалыс жасайтын жүйелердің
негізгісипаттамалары–
период
және
жиілік
.
Пе ри од
– жүйе нің то лық бір тер бе ліс
жа сай тын уа қы ты.
Период
T
әрпіменбелгіленедіжәнесекунд
пенөлшенеді:
T
t
N
=
,
(1)
мұндағы
t
–тербелісуақыты;
N
–тербеліссаны.
2-тапсырма
Тербелмеліжүйелерге
мысалдаркелтіріп,оларды
дәптерлеріңесалыңдар.
А
А
0
138-сурет.
ірпериодтадене
траекторияныңбарлықнүктеле-
ріненекіретөтеді
Жауабы қандай?
Неліктен тер бел ме лі
жүйе лер сырт қы күш тің
әсерін сіз тер бе ліс жа сай
ала ды?
3-тапсырма
1. ркінтербелістердібір
бағанға,еріксізтербе
лістердіекіншібағанға
жазыңдар қозғалтқыш
цилиндріндегіпоршень,
тігінмәшинесініңинесі,
құсұшыпкеткенсоң,
ағашбұтағыныңқозғалуы,
музыкалықаспапішегі,
тұсбағартілшесініңұшы.
2. Әрбағандыөзмысалда
рыңментолықтырыңдар.
Достарыңызбен бөлісу: |