|
Байланысты: 9 сынып физикаКөл де нең тол қын
– ор та бөл шек те рі нің
тер бе лі сі толқынның та ра лу ба ғы ты на
пер пен ди ку ляр жү ре тін тол қын.
Ығысудеформациясытекқаттыортадағана
орындалады. Көлденең толқындарға мысал
ретіндежіпұшыныңамплитудасыАтербелісінің
оның бүкіл бойына таралуын қарастыруға
болады
(172-сурет)
.
Су бетіндегі толқындар серпімділік күші
әсеріненемес,екіортаныңшекарасында,ауыр
лық және беттік керілу күштерінің әсерінен
пайда болады. Беткі қабаттағы бөлшектер күр
деліайналмалықозғалыстаболады.
III Ме ха ни ка лық тол қын дар дың қа си ет те рі
1.
Толқындар энергия тасымалдайды.
Тербел
меліқозғалысқажақынорналасқанбөлшекті
тербелмелі қозғалысқа тарту үшін оған
энергия беру қажет. Толқындық қозғалысты
сақтапқалуыүшінтолқынкөзітұрақтытер
белмелі қозғалыста болуы шарт. Тербелмелі
қозғалыстоқтаса,толқындажоғалады
.
2.
Толқынзатбөлшектерінтасымалдамайды.
Ортаның бөлшектері тепетеңдік күйінің
айналасында тербелмелі қозғалыс жасайды.
Тербелмелі ортада орналасқан денелер тол
қынның таралу бағытымен қозғалмай, тер
белмеліқозғалыстықайталайды.
шоғыр
лану
сиретілу
шоғыр
лану
171-сурет.
Серіппедегібойлық
толқындар
0
-A
A
172-сурет.
Сымдағыкөлденең
толқын
ксперимент
Толқындықмәшинені
пайдаланып,көлденең
жәнебойлықтолқындардың
пайдаболумеханизмін
бақылаңдар
(1 3су рет)
.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
