|
V Жыл дам дық тар мен орынБайланысты: 9 сынып физикаV Жыл дам дық тар мен орын
ау ыс ты рулар ды қо су теоре ма сы
Егер дене күрделі қозғалысқа түсетін бол
са, мысалы, жолаушы қозғалыстағы пойыздың
тамбурына беттесе, онда оның жылдамдығы
перронға қатысты салыстырмалы және тасымал
жылдамдықтыңгеометриялыққосындысынатең
болады:
u
u
u
=
+
càëûñò
òàñ
.
(1)
Тасымал жылдамдық
u
òàñ
– пойыздың пер
ронға қатысты жылдамдығы, яғни қозғалатын
санақ жүйесінің қозғалмайтын санақ жүйесіне
қатысты жылдамдығы. Жолаушының пойызға
қатысты жылдамдығы
u
càëûñò
салыстырмалы
жылдамдық
депаталады.
Геометриялық қосынды алгебралық қосын
дыдан векторлар бағытын ескеруімен ерекше
ленеді.
гер салыстырмалы және тасымал жыл-
дамдықтарбағыттасболса,ондаолардыңгео-
метриялық қосындысы векторлардың сандық
мәнініңалгебралыққосындысынатеңболады
салыст
тас
.
(2)
гер салыстырмалы және тасымал жыл-
дамдықтардың бағыттары қарама-қарсы
болса, онда олардың геометриялық қосындысы
векторлардыңсандықмәнініңайырмасынатең
болады
салыст
тас
.
(3)
(1),(2),(3)формулалардықозғалысуақытына
көбейтіп,орынауыстырулардывекторлықтүрде
қосуформуласыналамыз:
s
s
s
ñàëûñò
òàñ
=
+
,
(4)
векторларбағыттасболатынжағдайүшін:
салыст
тас
,
(5)
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|