IV Бү кі лә лем дік тар ты лыс заңы. Гра ви та ция лық тұ рақ ты Алынғанқорытындылардыбіріктіреотырып,
Ньютон 1687 жылы бүкіләлемдік тартылыс
заңынтұжырымдады:
F G m m R =
⋅
1
2
2
мұндағы
– пропорционалдық коэффициенті
немесегравитациялықтұрақты.
равита иялықтұрақтыбір-бірінен1мқа- шықтыққаорналасқанмассалары1кгекідене қандай күшпен өзара әрекеттесетінін көрсе- теді. Гравитациялық күштер центрлік болып табылады, олар өзара әрекетте
сетінденелердіңмассаларцентрінетүсіріліп,осынүктелердіқосатынтүзудің
бойыменбағытталады
(10 -сурет) .
Жер мен дене әрекеттесуі кезіндегі бүкіләлемдік тартылыс күші заңын
F G Ì ò R æ æ =
2
ауырлықкүшімен
=
g салыстырайық.
Жауабы қандай? 1. Не лік тен Ай да ғы ер кін тү суі үдеуі Жер бе тін де гі ер кін тү су үдеуі нен кі ші? 2. Не се беп ті де не лер дің Жер бе тін де гі ер кін тү суі олар дың мас са ла ры на тәу ел ді емес? 3. Жер бе тін де де не лер дің тар ты лыс кү ші мен әре кет те суін ба қы лай ал мауы мыз дың се бе бі не де? 2-тапсырма Гравитациялықөрістіңкер
неулігіменеркінтүсуүдеуі
теңекеніндәлелдеңдер.
F 2 F 1 R 1 5-сурет. равита иялықкүш- терөзараәрекеттесушіденелер- діңмассалар ентрінетүсірілген
