5-ТА РАУ
ТЕР БЕ ЛІС ТЕР
ЖӘНЕ ТОЛ ҚЫН ДАР
Механиканың негізгі міндеттерінің бірі – дене координатасын
анықтау. Бұған дейін түзу сызықты қозғалысты қарастыра отырып,
дене координатасын орын ауыстырумен, үдеумен,
жылдамдықпен
байланыстырдық. Дене қозғалысының түрі денеге түсірілген
күшке тәуелді үдеудің бағыты мен шамасына байланысты екенін
анықтадық.
Бұл та рау да біз қандай қозғалыс тер бел ме лі қоз ға лыс деп
аталатынын, тер бе ліс ті си пат тай тын ша ма лар қа лай анық тала ты нын
қа рас ты ра мыз. Ме ха ни ка лық тер бе ліс тер
мен де не лер дің шең бер
бойы мен қоз ға лы сын салыстырып, ме ха ни ка лық жә не электро маг-
нит тік тер бе ліс тер ара сын да ғы ұқ сас тық ты анық тай мыз.
Та рау ды оқып-білу арқылы сендер:
•
ер кін жә не ерік сіз тер бе ліс терге мысалдар келтіруді; амп ли ту да,
жиі лік
және пе ри одты эксперименттік түрде анықтауды ;
•
фор му ла бой ын ша пе ри од пен цикл дік жиі лік ті, жиілікті есеп теуді;
•
тер бел ме лі про цес тер де гі энер гия ның
сақ та лу заң ын си пат тау ды;
•
гар мо ния лық тер бе ліс гра фи гі бой ын ша коор ди на талар, жыл дам дық
жә не үдеу дің тең деу ле рін жа зуды ;
•
тер бел ме лі жүйе де тер бе ліс тің пай да
бо лу се беп те рін анықтауды;
•
маятник тербелісі пе ри одының әр түр лі па ра ме тр лер ге тәу ел ді лі гі н,
математикалық маятник пе ри оды фор му ла сы нан ер кін тү су үдеуін анық тауды ;
•
период квадратының маятник ұзындығына тәуелділік графигін
тұрғызуды, гра фик бой ын ша ерік сіз тер бе ліс амп ли ту да сы ның мәж бүр-
леу ші күш жиі лі гі не
тәуелділігін си пат тауды ;
•
ре зо нансты, ер кін электр омаг нит тік тер бе ліс тер ді си пат тауды ;
•
ды быс тың, резонанстың пай да бо лу жә не та ра лу шарт та рын, ды быс си пат-
та ма ла рын ды быс тол қын да ры жиі лі гі жә не амп ли ту да сы мен
сәй кес тен ді-
руді ; жаң ғы рық тың пай да бо луы мен оны қол да ну әдіс те рін си пат тауды ;
•
әртүрлі диапа зон да ғы толқындардың, ультра ды быс пен инф ра ды быс-
тың қол да ны лу ына
мысалдар келтіріп , электро маг нит тік тол қын дар
шкаласын, жа рық дис пер сия сын сипаттауды үйренесіңдер.
Достарыңызбен бөлісу: 
