«Бекітілді»
№1 хаттама 2022 ж. 27 тамыз
Кафедра меңгерушісі __________ А.Е. Алимбаев
А. Қ. ҚҰСАЙЫНОВ атындағы ЕУРАЗИЯ ГУМАНИТАРЛЫҚ ИНСТИТУТЫ
Қазақ және орыс филологиясы кафедрасы
Оқу пәні: ХХ ғасыр басындағы қазақ әдебиеті
№16 емтихан билеті
ХХ ғасыр басындағы діни шығармалар
- XX ғ.б. негізгі әдеби бағыттар: 1.Діни-ағартушылық бағыт. 2.Ағартушы-демократтық бағыт. 3.Азатшыл-демократтық бағыт. Діни-ағартушылар бағытындағы ақындар. Бұл бағытта әрқилы ақындар еңбек еткендігі. Творчествосының мазмұны, түрі әрқилы, идеялық, көзқарастары сан алуан болғанымен, бұл ақындарға ортақ бірнеше басты белгілердің барлығы. Бірінші, бұлардың негізінен діни мектептерде білім алғандығы. Шығыс әдебиетін жетік білетіндігі, соның дәстүрінен нәр алғаны. Діни тақырыптағы шығармалар мен діни ілімге қанықтығы. Көбінің ірі медреселерде білім алып, ислами әдебиеттің арнасындағы қалыптасқандығы. Екінші, бүл ақындардың ауыз әдебиеті дәстүрін берік ұстанатыны. Кейбірінің (Шәді Жәңгіров, Ақылбек Сабалұлы, Жүсіпбек Шайхысламұлы т.б.) бірыңғай қиссашылдық, нәзирашылдық, дәстүрлі мақсат тұтуы. Үшіншіден, шығармаларында өсиет-нақыл, дидактиканың мол болуы, жалпы білімдік пен адамдық негізі дін сүю арқылы келетініне меңзеудің басымдылығы.
Діни-ағартушы ақындар шығармашылығына тірек болған қазақ поэзиясының арғы арналарындағы Ахмет, Яссауи, Рабғузи, Ахмет Жүйнеки т.б. шығармашылықтары, әдебиеттегі діни сарындар. Бұл бағыттағы ақындардың бір тобына тән ерекшелік-қиссашылдық, кітаби сюжеттерге еліктеушілік.
Бұл бағыттағы ақын-жазушылардың кейбірі Шәді Жәңгіров, Ақылбек Сабалұлы, Жүсіпбек Шайхысламұлы, Шораяқтың Омары, Мәулекей Жұмашев т.б. бірыңғай қиссашылдықпен айналысып, шығыс, ислам сюжеттеріне шығарма жазып, нәзирашылдықты дамытты. Діни тақырыптағы қиссалар: “Зарқұм”, “Мәлікаджар”, “Кербаланың шөлінде”, “Сал-Сал”, “Мұхамед-Ханафия”, “Сүлеймен пайғамбар”, “Жұм-Жұма”; т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |
