А. Байтурсынов 1-том final indd
жүктеу/скачать 1,77 Mb. Pdf көрінісі
|
Байтұрсынұлы
| Шартты оралым.
Өрнекті сөйлемнің баяншы мүшесінде болжал себеп иә шарт болып, тақырыпшы мүшесінде болжал салдар болса, оралым шартты деп аталады. М ы с а л: 1. Намаздыгер өткенше, Намазшамға жеткенше, Қазан ағаш бағысын Түсірмесем жүзіңе, Көрсетпесем көзіңе Жан серігің Бурылды Сол жерде шал, Құдайға! (Қобыланды) 2. Талайдан бермен жұмсаған, Қан көрмесең сусаған, Қанға тойсаң жусаған, Тауға салсам тас кескен, Кеудеге салсам бас кескен, Алты аршын ақ болат, Қынаптан алып суырып, Шаба алмасам маған серт! 3. Айдаһардың тіліндей, Салсам кеткен білінбей, Қарағайға саптатқан, Шұбар туға шұлғаған, Әр уақытта көрсетіп, 208 Талай жауға мақтатқан Төрт қырлаған көк сүңгі, Жау ішінде жалындап Толғамасам маған серт! Толғауыма шыдамай, Толқып сынсаң саған серт! (Ер Тарғын) 4. Сарға.йып келген егін толқынданса, Жас орман жел күңірентіп әнге салса, Жапырақтың жасыл ләззатты саясында, Бақшада мойыл қаймақ жасырынса, Себілген алмас шың пен шын хош иіс, Сары алтын ертеменен иә қызыл кеш, Бір топтың қолтығынан күліп қана, Бас иіп есендессек күміс ландыш. Секіріп салқын бұлаң ойнап сайда, Батырып көмескі түсі тұманды ойға, Шапқылап шыққан жерін әңгіме қып, Былдырлап ақ бетінен сүйгізсе айға, Сол уақыт жай табады асау жаным, Ашылад басқан ауыр ой қабағым, Шын бақты тапқандаймын осы жерде-ақ Көремін күн жүзінде, жасағаным... (Мағжан) Бұ дүниеде көрмесең, Кұртқамбысың демесең Қазаң жетіп бұ жолда, Хаққа түзеп бетіңді, Арыстаным жөнелсең, Жұбайым бар деп еске алсаң, Сұлтаным, сонда мені ізде Пайғамбардың туында. (Қобыланды батыр) ғ) жүктеу/скачать 1,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|