А. К. Жундибаева Алматы «Атамұра» 2018 А. С. АҚтанова, А. К. Жундибаева, Л. К. ЖҰмекенова жалпы бiлiм беретiн мектептiң 8сыныбына арналған оқулық



бет7/86
Дата20.12.2023
өлшемі0,67 Mb.
#141832
түріОқулық
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   86
«Үйсін Қожаұлы 
Секірек туралы 
жыр»
Қазақ ауыз әдебиетінде кең
тараған тақырыптың бірі –
кенже баланың ерлік көрсетуі.
Әдептілік, жасы үлкенді
құрметтеу, қария адамдардың
алдынан кесіп өтпеу сынды
ежелгі түркі дәстүрлері сөз
болады.
ІХ
Он
бірінші
жыр
«Қазан-Салордың 
жауға тұтқын 
болғаны және оны 
баласы Ораздың 
азат етуі»
Түрлі тайпалардың өзара
қарымқатынасы, арадағы
шегараны құрметтеу, бірінің
малмүлкіне екіншісінің қол
сұқпауы, сол арқылы рутайпа
арасындағы ынтымақбірлікті
сақтау арқау болған. Өзге жыр
лардан ерекшелігі: әзілоспақ,
кекесінкүлкі, юморға едәуір
орын берілген.
Х
Он
екінші
жыр
«Сыртқы оғыздар-
дың ішкі оғыздарға 
қарсы бас көтеруі, 
Байрақтың қалай 
өлтірілгені туралы 
жыр»
Оғыздардың өзара қырғиқабақ
соғыстарын баяндайтын
жыр. БамсыБайрақтың өлімі
суреттеледі. Іріткі салушы Аруз
қожаның өлімі баяндалады.
Артынан оғыздар екіге бөлініп
кетеді.
ХІІ
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*Кни а е
ста ена иск
чите н б аз ате н х е
х
с
асн
иказа инист а б аз ани и науки ес уб ики Казахстан т 17 а 2019
а 217


11
Жырдағы басты кейіпкерлер


Қорқыт ата
Атақты жырау, ұлы күйші, оғызқыпшақ елінің данышпан
ақылгөйі.
ҚазанСалор
(Қазанбек)
Қорқыт атаның замандасы, жойқын соғыстардың батыры,
бектердің бегі.
Бөрте сұлу
ҚазанСалордың жауға қарсы шабатын, тайсалмайтын, ел
қорғауға дайын жары.
Оразбек
ҚазанСалор (Қазанбек) мен Бөрте сұлудың ұлы.
БамсыБайрақ Әділдік үшін басын ажалға тіккен батыр.
Ер Домрул
Жаналғыш Әзірейілге қарсы шыққан батыр.
Бисат
Жалғыз көзді дәуді айламен өлтіретін батыр.
ҚанТөрәлі
Күшқуаты өзінен кем түспейтін қалыңдық іздеген батыр.
Дирек
Алпыс батпан салмағы бар алып шоқпарды ұстап соғысатын
батыр.
Тотемизм – адамдардың өздерін белгілі бір хайуанаттан неме
се табиғи құбылыстар нәтижесінен (Күн, Ай, от, су) тарал дық деп
түсініп, соларға мінажат етуі. Көне түркілердің, ежелгі қа зақтардың
тотемі қасқыр болған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   86




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет