А. М. Турлыбаева, М. С. Москальцева, А. С. Хажиякпарова, Ю. С. Махмутова жалпы геология



Pdf көрінісі
бет52/145
Дата07.01.2022
өлшемі2,9 Mb.
#17338
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   145
Байланысты:
2 Жалпы геология

Бақылау сұрақтар 
1. Радиометрияға ұғым берініз.   
2. Сейсмобарлау əдісі не үшін жүргізіледі?   
3. Қандай  жағдайларда  тау  жыныстардан  сейсмикалық  толқындардың 
өтуі жоғары болып келеді?   
4. Электробарлауға түсінік берініз.  
5. Ғарыштық əдістің қолдаунын негізденіз.   
 
1.10. Далалық жұмыстарды жүргізу үшін жабдықтар мен құралдар 
Далалық  жарықтандыру  шанцті  құралынан  (нем. Schanze «окоп, 
нығайту),  өлшеу  құралдарынан,  орау  материалдарынан,  арнайы  киімдерден, 
арнайы аяқ қиімдерден, жеке қорғану құралдарынан турады. 
  
Шанцті құрал 
Шанцті  құрал  –  тау-кен  жұмыстарын  қолмен  жүргізу  үшін  арналған 
құралдар.  Бұл – геологиялық балға, күрек, кескіш. 
Геологиялық балға –геологиялық бағыттағы мамандықтардың маңызды 
құралдардың  бірі,  бағыт  жолдар  кезінде  əрқашанда  қолдарында  болады. 
Балғаның  көмегімен  сынаманы  алудың  алдында  тазарпа  жұмыстарын 
жүргізеді,  үлгілерді  алады,  таулы  аумақтарда  көтерілу  жəне  түсу  кезінде 
жеңіл  жүруге  көмекетеседі.  Геологиялық  балғаның  сабы  қатты  болу  керек, 
олар тұтқыр ағаштардың түрлерінен немесе берік металлдан жасалады. Ағаш 
сабында  (ол 50 метрден  кем  болмау  керек)  балға  берік  тұруы  керек,  соққан 
кезде ешқандай қозғалыстар мен шатаспау керек (16 сурет). Балғаның сабын 
шегелермен, бұрандалы шегелермен бекітуге тиым салынады. Бағыт жолдың 
алдында балғаны суға салу ұсынылады, шамамен 15-20 минут жеткілікті.     
 
16 сурет. Геологиялық балға 
 
Күрек – ашлымдарды,  канаваларды  тазарту  кезінде  қолданады, 
мезазой-кайназой  жасындағы  шөгінді  жыныстарды  зерттеу  мақсатымен 
тікқазбаларды,  траншеяларды  өткен  кезде  қолданады.  Күрек (17 сурет) 


61 
 
далалық лагерьді құрған кезде жəне ауыл шаруашылық пен табиғатты қорғау 
іс-шаралар бойынша жұмыстарды жүргізген кезде қолданылады.  
 
 
  17 сурет. Күрек 
 
Кескіш  (18  сурет)  кенді  денелерден  сынамаларды  алған  кезде,  фауна 
мен  флора  қалдықатарын  кесектерін  қатты  жыныстардан  қағып  алу  үшін 
қолданады. Кескіш, жұмсақ жəне қатты соққан кезде үгілмеу керек.    
 
  18 сурет. Кескіш 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   145




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет