Абдигалиева т. Б

95 
8-БӨЛІМ
 
ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ МЕКЕМЕЛЕРІ 
8.1 Жоғары оқу орындарында ғылыми жұмыстарды ұйымдастыру 
Ғылыми-зерттеу мекемелерін басқаруды ұйымдастыру деңгейі олардың 
жұмысының тиімділігінің дәрежесіне байланысты. Мысалы, Америкалық 
ғалымдардың пікірінше, ғылымды ұйымдастыруды жақсарту арқылы ғана 
ғалымдардың еңбек өнімділігін қосымша капиталдық салымсыз ақ 30-40 
пайызға арттыруға болады. Әр түрлі типтегі ғылыми мекемелерді басқаруды 
ұйымдастыру жүйесі жалғыз болмаса да, ортақ болып келетін мәселелері көп. 
Егер, академиялық зерттеу ұйымдары жүйесінде фундаментальді мәселелерді 
әзірлейтін ғылыми-зерттеу институттары жетекші болып табылса, онда 
жобалық, технологиялық, эксперименттік және басқа да білім беру ұйымдары 
оған бағынышты болып келеді. 
Сонымен қатар, академиялық және салалық ғылыммен танылмаған 
құбылыстарды, заңды және т.б. зерттеу тәсілдерінің ерекшелігінен туындайтын 
мақсаттар мен міндеттерді қоспағанда, перспективалық жоспарлауды, 
қаржыландыруды, материалдық - техникалық қамтамасыз етуді, кадрларды 
даярлау мен орналастыруды, ғалымдардың еңбегін ынталандыруды, ғылыми 
бөлімшелердің үйлесімді жұмысын қамтамасыз етуді ұйымдастыру жалпы 
тәсілдер негізінде жүзеге асырылады. Ғылыми-зерттеу институттары мен 
зертханаларын басқару мақсаты төмендегідей: 
- ең өзекті тақырыпты таңдау; 
- бөлінетін қаражатты тиімді пайдалану; 
- еңбекті ұтымды ұйымдастыру және ең аз шығындар негізінде ең жоғары 
нәтижелерге қол жеткізу; 
- ұжымда салауатты моральдық-психологиялық климат, шығармашылық және 
қайырымдылық атмосферасын құру. 
Ғылыми мекеме институттар ішінде басқару міндеттерін, сондай-ақ 
ғылыми қызметкерлер үшін қолайлы жағдай жасауды қамтиды. Бір жағынан 
«ұсақ-түйек» болып көрінетін жағдайлар, мысалы ыңғайлы жиһаз, демалуға, 
әңгімелесулер мен пікірталастарға арналған орындар, жұмыс орындарын жақсы 
ұйымдастыру, бөлме гигиенасы сияқты жағдайлар ғалымдардың еңбек 
тиімділігін арттыру үшін үлкен маңызға ие. Сондай-ақ, ғалымдардың 
тұрмысына, атап айтқанда, олардың тұрғын үй жағдайларын жақсарту, олардың 
денсаулығын, ғылыми қызметкерлерді демалыс үйлері мен санаторийлерге 
жолдамалармен қамтамасыз ету жөнінде үнемі қамқорлық жасау өте маңызды. 
Ғылыми-зерттеу мекемелерінде басқаруды ұйымдастыру, институттар мен 
зертханалардың ұйымдық құрылымын бекіту, ғылыми-зерттеу ұйымдары 
басшыларының, құрылымдық бөлімшелер басшыларының, ғылыми кеңестің 
және т.б. құқықтары мен міндеттеріқұқықтық актілермен бекітіледі.

96 
8.2 Ғылыми-зерттеу институттарын басқару 
Әрбір ғылыми-зерттеу мекемесін директор басқарады, ол мекеменің 
жұмысын басқаруды және өзін-өзі басқаруды ұйымдастыру функцияларын 
жүзеге асырады. 
Ғылыми-зерттеу 
мекемесінің 
директоры 
мекеменің 
жұмысына 
қолданыстағы заңнаманың негізінде және осы мекеменің Жарғысына және 
жоғары тұрған басқару органдарының актілеріне жеке-дара басшылық етеді. Ол 
ғылыми-зерттеу мекемесінің Жарғысына сәйкес берілген барлық құқықтарды 
пайдаланады және барлық мемлекеттік және қоғамдық органдар мен 
ұйымдарда ғылыми мекеменің атынан сөйлейді. Директор мекеменің барлық 
жұмысын ұйымдастырады және оның жағдайы мен қызметі үшін толық жауап 
береді. Ғылыми-зерттеу мекемесінің директоры қызметінің заңды нысаны ол 
өзі қол қоятын бұйрықтар болып табылады. Жарғы бойынша ғылыми-зерттеу 
мекемелері басшыларының қатарына директордан басқа директордың 
орынбасарлары мен ғылыми хатшысы кіреді. 

жүктеу/скачать 1,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: