бөлінеді.  Шат бөлігінің оту жолы 8-16 см-дей кеңейіп,  тік ішек кеңжерін (ампуласын),  ampulla recti

Tunica muscularis
Ampulla recti
M.levator ani
M.sphincter ani extemus
M.levator ani
Integumentum commune
53-сурет. Тік ішек, rectum (бұлшықеттік қабық, tunica muscularis, бойлық қабат, stratum longitudinale)
Тік іш ек қабы рғалары ны ң құрылысы.
Тік ішек қабырғалары: шырышты, шыры- 
шасты, бұлшықеттік және сірлі қабыктардан 
тұрады (№53 сурет).
-Тік ішектің шырышты кабығы, 
tunica
mucosa,
жылтыр, бүрлері жоқ, шырышты без­
дер мен дараланған лимфа түйіншелеріне өте 
бай (№54 сурет).
-Шырышасты негіздің, 
tela submucosa,
құ- 
рамы аралығында қантамырлар мен лимфа 
тамырлары, нервтер орналасқан іркілденген 
дәнекер тіндерден құралған. Шырышасты 
негіздің жақсы дамуына байланысты шы­
рыш ты қабы қ ты ң бетінде бой лы қ ж әне 
көлденең қатпарларды құрайды:
а) тік ішектің бойлық қатпарлары, 
plicae
longitudinales,
шырышасты негізінің қалың- 
дығына, созылмалық қасиетіне байланысты, 
тұракты және тұрақсыз қатпарлардан тира­
ды. Тік ішектің артқы өтіс өзегі, 
canalis anales,
тұрақты 8-10 катпарлардан немесе артқы өтіс 
бағаналарынан, 
columnae anales,
тұрады. Бұл 
бойлық катпарлар нәжістің еркін өтуін қам- 
тамасыз етеді.
ә) тік ішектің көлденең катпарлары, 
plicae
transversales recti,
ол тік ішектің өту жолы шең- 
берінің 1/3 бөлігін құрайды. Көлденең кат-

C a n a lis a n a le s
P lic a tra n s v e rs a lis
P lic a
P e r ito n e u m
T u n ic a m u s c u la ris
T u n ic a m u c o s a
P lic a tra n s v e rs a lis
A m p u lla re c ti
M . s p h in c te r ani
L in e a a n o re c ta lis
M .s p h in c te r a n i e x te m u s
In te g u m e n tu m c o m m u n e
S in u s a n a le s
L in e a a n o c u ta n e a
V a lv u la e a n a le s
M .s p h in c te r a n i e x te m u s
M .le v a to r a n i 
C o lu m n a e a n a le s
P a r s p r o fu n d a
P a r s s u p e rf ic ia lis
P a r s s u b c u ta n e a
в
с
A
54-сурет. A - Тік ішек, rectum (шырышты кабык, tunica mucosa)
В — Тік ішектін шырышты қабығының лимфоидті түзілістері 
С — Микропрепарат. (Я. Я Мауль бойынша)
парлар, тік ішектің артқы өтіс өзегінің жо- 
ғарғы бөлігінде спираль бағытта орналасып, 
нәжістің өтуін жеңілдету қызметін аткарады.
Артқы өтіс қойнауларының, 
sinus anales,
төменгі бөлігінде, шырышты қабығы мен 
шырышасты негізі дөңгелек артқы өтіс жап- 
қыштарын, 
valvulae anales,
кұрайды. Ол жо- 
ғарыда бойлы қ артқы өтіс бағаналармен, 
columnae anales,
жалғасқан. Артқы өтіс жап- 
қыштарының терең қабаты тік ішектік гем- 
м оройдалы қ веналы қ өрім дерден, 
plexus
haemmorhoidalis,
тұрады. Бұл аймақты геммо- 
ройдалық аймақ деп, қабынуын гемморой 
деп атайды.
-Тік ішектің бұлшықеттік қабығы, 
tunica
muscularis,
бірыңғай салалы ішкі көлденең, 
сыртқы бойлық еттік қабаттан тұрады:
а) 
сы ртқы б о й лы қ қабаты , 
stratum
longitudinale,
біркелкі орналасып, төменде 
арт-қы өтісті көтеруші бұлшықетке, 
т.levator
ani,
жалғасады.
ә) ішкі көлденең қабаты, 
stratum trans­
versalis seu circulare,
тік ішектің артқы өтіс 
тесігінің еріксіз ішкі қысқыш бұлшықетін, 
т.
sphincter ani internus,
құрайды. Артқы өтіс 
тесігінің сы ртқы кы сқы ш бұлшықеті, 
т.
sphincter ani extemus,
артқы өтіс тесігінің ішкі 
қысқыш бұлшықеті мен терінің аралығында

орналаскан. Топографиялық орналасуына 
карай бұл бұлшықет шат аралық бұлшықет- 
терге жатады. Қызметі: нәжістін сыртка шы- 
ғуын реттеу.
-Тік ішектің сыртқы беті сірлі қабықпен 
біркелкі жауып орналаспаған. Тік ішектің 
проксималді бөлігі интраперитонеалді, ор- 
таңғы бөлігі мезоперитонеалді, ал төменгі 
бөлігі экстраперитонеалді жағдайда жауып 
орналаскан.

жүктеу/скачать 11,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: