Адам анатомиясы



Pdf көрінісі
бет59/177
Дата06.10.2023
өлшемі11,6 Mb.
#113293
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   177
pancreas,
асқазанның артында 
ұзындау келіп, көлденең бағытта орналаск­
ан паренхиматозды мүше (№66 сурет). Ере­
сек адамдарда ұзындығы 1 4 — 18 см, көлде- 
нең ені 3 — 9 см, қалындығы 2—3 см, салмағы 
80 г, түсі бозғылт кызыл түсті. Ішастармен эк- 
страперитонеалді жағдайда жауып орналас­
кан. Топографиялық орналасуына қарай: 
басы, денесі және құйрығы ажыратылады.
-Ұйқыбездің басы, 
caput pancreatis,
алды­
нан артына карай калындау орналаскан. Со- 
нымен бірге басының алдыңғы, төменгі бет- 
інде ілмектәрізді осінді, 
processus uncinatus,
жэне басы мен денесінің шектескен жерінде 
тілігі 
incisura,
орналаскан. Ұйқы бездің ба- 
сында қосым ш а ұйқыбез түтіктері, 
ductus
pancreaticus accessorius,
қалыптасып, он екі елі 
ішектің кіші бүртігіне ашылады.
-Денесі, 
corpus pancreatis,
үшкырлы при- 
зматәрізді, ұйкыбездің алдыңғы беті, 
facies
anterior,
артқы беті, 
facies posterior,
төменгі 
беті, 
facies inferior,
ажыратылады. Сонымен 
бірге үш жиегі: жоғарғы жиегі, 
margo superior,


Incisura
pancreatis
Pars horizontalis 
Caput pancreatis 
(inferior) duodeni
Ductus hepaticus 
Ductus cysticus
Vesica fellea 
V.portae
Processus uncinatus
Peritoneum
Corpus pancreatis 
(facies posterior)
A.lienalis 
Margo superior
Margo inferior
Cauda pancreatis
M.suspensorium duodeni
Flexura duodenojejunalis 
A.mesenterica superior 
V.mesenterica superior 
Pars ascendens duodeni
Ductus
choledochus
Pars descendens 
duodeni
Ductus pancreaticus
68-сурет. Ұ йқы без, pancreas ж ә н е о н екі елі іш ек, duodenum , ө т қ у ы к , vesica fellea, ж ә н е өтқуы к түтігі, vasa
bilifera.
алдыңғы жиегі, 
margo anterior,
және төменгі 
жиегі, 
margo inferior,
ажыратылады.
-Кұйрығы, 
cauda pancreatis,
басына кара- 
ганда жоғары карай бағыт алып, көкбауыр- 
дың төменгі қапталында орналаскан. Ұйқы- 
бездін құйрығы тұсынан ұйқыбездің негізгі 
түтігі, 
ductus pancreaticus,
басталып, мүшенің 
денесі мен басына солдан онға карай өтіп, он 
екі елі іш ектің үлкен бүртігіне жалпы от 
түтігімен қосылып, ашылады (№68 сурет).
Ұйқыбездің топограф иясы : 
Ұйқыбез іш қуысының жоғарғы бөлігінде, 
ішастардың артында ж әне кіндік пен сол
кабырғаастылык айм аққа тұспалас орна­
ласкан.
Скелетопиясы: ұйқыбездің басы омыртка 
баған асы н ы н оң қап тал ы н д а, I—III бел 
омырт-каларының аралығында орналаскан. 
Денесі I—бел омыртқаның тұсында, кұйрығы 
ХІ-ХІІ кеуде омырткаларынын түсында ор­
наласкан.
Синтопиясы: артқы беті төменгі қуыс ве- 
намен, v. 
cava inferior,
және көкетпен шектес- 
кен; төменгі беті жоғарғы шажырқайлық ар- 
териямен, 
a. mesenterica superior,
шектеседі.


Corpus pancreatis
Plica longitudinalis 
duodeni
Papilla duodeni major
Ampulla duodeni 
Pars superior duodeni
Flexura duodeni 
superior 
Ductus pancreaticus 
accessorius
Pars descedens 
duodeni
Flexura duodenojejunalis
A.mesenterica superior 
V.mesenterica superior 
Pars ascendens duodeni
Processus uncinatus 
horizontalis inferior duodeni
Plicae circulares 
Papilla duodeni minor
Ductus pancreaticus
69-сурет. Ұ йкы без ж эн е он екі елі іш ек, алды ңғы көрінісі.
Ұйқыбездің кұрылысы.
Үйкыбез кұрылысы жағынан күрделі түгікті— 
ұяшыкты бездерге және ішкі секреция бездері- 
не жатады. Бойынан бөлініп шығатын сұйық- 
тығының аткаратын қызметіне карай аралас без­
дерге жатады.
Ұйқы бездің негізгі массасын ұйкыбездің 
бөлшегі кұрап, ол сыртқы секреторлық кызмет 
атқарады. (№69 сурет) Бөлшектерінің аралы- 
ғындаұйкы бездің ішкі секреторлык, инкретор- 
лық немесе эндокринді бөлігі «Лангерганс атты» 
ұйқыбездін «аралшық аппараты» орналасады. 
Аппараттың кұрамында төрт жасушаны ажыра- 
тады, олар кан мен лимфаға гормон бөледі.
Ұ йқы бездің қан м ен қам там асы з етілуі.
Ұйқыбезді алдыңғы жэне арткы жоғарғы 
ұйқыбез-он екі елі іш ек артериялары, 
аа.
pancreaticoduodenales superiores anterior et
posterior,
(асказан-он екі елі елі ішек артерия- 
сынын тармақтары) және төменгі ұйқыбез- 
он екі елі іш ек артери ясы , 
a. pancreati-
coduodenalis inferior,
(жоғарғы шажыркай ap- 
териясының тармағы), ұйкыбез тармақтары, 
r. pancreatici,
(көкбауыр артериясының тар- 
мағы) канмен қамтамасыз етіліп, бұл артери- 
ялардың тармақтары ұйқыбез тінінде озара 
анастомоз құрады.


Colon sigmoideum
Ventriculus
Lig. gastrocolicum
O m entum m ajus
Colon ascendens
Peritoneum
parietale
Intestinum tenue
Lig.teres hepatis
Fundus vesicae 
felleae
Colon transversum
70-сурет. Іш тік куы сы н ы ң м үш елері, алды ң ғы көрінісі. (іш тің алды ңғы қаб ы рғасы аш ы л ы п көрсетілген)
Ұйқыбез веналары көкбауыр венасына, ол 
өзі қакпа венасының құйылымы.
Ұйқыбезден лимфа тамырлары ұйкыбез, 
ұйқыбез-он екі елі ішек, пилорикалық және 
бел лимфа түйіндеріне бағытталады.
Үйкыбезді кезбе нервтің тармақтары мен 
құрсак сабауының симпатикалык нервтері 
нервтендіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   177




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет