Адам анатомиясы

M.quadratus lumborum 
Ren dexter
M.latissimus dorsi 
Ren sinister
M.psoas major
Discus intervertebralis
M.sacrospinalis
retroperitoneale
Duodenum 
Colon ascendens
Peritoneum
viscerale
Sinus mesenterium
Mesocolon
descendens
Colon
descendens
Sinus mesenterium
V.cava inferior 
Pars abdominalis aortae
Peritoneum viscerale
Intestinum tenue
sinister
Peritoneum parietale 
M.rectus abdominis 
Mesenterium
85-А сурет. I ll бел о м ы р тк атұ сы н д а көлденең кесіндісі
Diaphragma 
Ren sinister 
A. renalis sin.
Colon descendens 
V. renalis sin.
Aorta
A. mesenterica superior 
Jejunum
Colon transversum
85-сурет. Іш ай м ағы н ы ң ко м п ью терліктом ограм м асы . II бел о м ы р т қ а т ұ сы н д а к ел д ен ең кесіндісі
Vertebra lumbal is II 
Ren dext. 
Hepar (lobus dex.) 
V. cava inferior 
Ren sin. 
Duadenum 
Vesica fellea
Pancreas 
V. portae

'Ureter
Vesica urinaria
Plica
cecalis
Caecum
Colon ascendes
Ileum Intestinum ileum
Radix 
C°lon sigmoideun
me_senterii._______
Colon descendens
Recessus
retrocecalis
F ossa caecalis
Mesocolon sigmoidea
Sulci paracoli
Recessus 
intersigmoideus 
•A.et v. 
iliaca externa 
Peritoneum 
parietale
Plica ileoctcalis 
Recessus ileocecalis 
inferior
Plica retrovesicalis
Rectum
Appendix vermiformis 
Mesoappendix
86-сурет. Іш куы сы н ы ң төм енгі каб аты н ы ң мүш елері, алды ң ғы көрінісі 
(соқы р іш ек, S-тәрізді іш ек ж о ғар ы көтерілген).
4. 
Көкет-асқазан байламы, 
lig. phrenicogastricum.
5. 
Асқазан-көкбауыр байламы, 
lig. gastrolienale.
6. 
Асқазан-жиек байламы, 
lig. gastrocolicum.
7. 
Көкбауыр-бүйрек байламы, 
lig. lienorenale.
8. 
Көкет-көкбауыр байламы, 
lig. phrenicolienale.
9. 
Көкет-жиек ішек байламы, 
lig. phrenicocolicum.
10. Он екі елі ішек байламы, 
lig. duodenorenale.
Шарбылык тесіктің алдыңғы қабырғасы: 
бауыр — он екі елі ішек байламымен, 
lig. һера-
toduodenale
; артқы кабырғасы: бауыр — бүйрек 
байламымен, 
lig. hepatorenale
; төменгі қабыр- 
ғасы: бүйрек — он екі елі ішек байламымен, 
lig. duodenorenale;
жоғарғы қабырғасы: бауыр­
дын кұйрыкты үлесімен шектеледі (№84 су- 
рет). Ш арбылық тесіктің негізгі қызметі: 
шарбы кабы ндағы сірлі сұйы қты кты іш 
қуысындағы сұйықтықпен өзара жалғасты- 
рып тұру.
-Іш қуы сы н ы ң ортаңғы қабаты , ток 
ішектің көлденен жиек ішегінен кіші жамбас 
қуы сы ны ң аралы ғы нда, үлкен шарбыны

көтерген кезде айқын байқалады. Ортанғы 
қабатта жіңішке іш ектің аш ж әне мықын 
бөліктері, тоқ іш ектің соқы р іш ек ж әне 
құрттәрізді өсіндісі, жоғарылаған, көлденең, 
төмендеген және сигматәрізді жиек ішектері 
және іш қуысының артқы қабырғасынын ма- 
ңында орналаскан ірі қантамырлар мен не­
сеп жүйесі мүшелері орналасқан.
Ішастардың іш қуысының ортаңғы қаба- 
тындағы туындыларына:
1. 
Қалталар;
2. 
Қойнаулар;
3. 
Өзектер;
4. 
Шажырқайлар жатады.
Он екі елі іш ектің жоғарылаған бөлігі, 
омыртқа бағанасының сол жағында 1 — бел 
омыртқаның тұсында шұғыл томен карай 
бұрылып, он екі елі-аш ішек иілімін, 
flexura
dudenojejunalis,
түзіп, жіңіш ке іш ектің аш 
бөлігіне жалғасады. Бүл иілімнің сол жақ 
капталында, иілімнің төбесінен іш қуысы- 
нын артқы қабырғасына бағыттылған ішас- 
тарлықон екі елі — аш ішек катпарының, 
plica
duode-nojejunalis,
маңында жоғарғы және 
төменгі он екі елі ішек қалталары, 
recessus
duodenojejunalis superior et inferior,
орналаскан 
( №82 сурет).
Ж іңіш ке іш ектің аш ж әне м ы кы н 
бөліктері ішастармен интраперитонеалді жа- 
былып орналаскан. Аш іш ек пен мыкын 
ішектің шажыркайы, 
mesenterium,
бүктеліп 
орналаскан екі қабаггы ішастардан тұрады. 
Шажыркайлардың бекитін жері шажырқай- 
лардыңтүбірі, 
radixmesenterii,
деп аталады. Ол 
II бел омыртқаның сол жағынан басталып, 
он жақ мыкын шұңқырына дейінгі аралыкта 
орналаскан (№81, 82, 86 суреттер).
Шажырқайдың түбірі арқылы іш қуысы- 
ның ортаңғы қабаты: оң және сол жақ қой- 
науға, 
sinus mesentericus dexter et sinister,
немесе 
үшбұрыштарға бөлінеді.
-Он шажырқайлық қойнау, 
sinus mesen­
tericus dexter,
үшбүрыш тәрізденіп, ұшы жоға- 
ры қарап, табаны томен қарап, аш ішек пен 
мықын ішек шажырқайының оң жақ капта­
лында орналаскан. Қабырғалары: оң қабыр- 
ғасы тоқ ішектің жоғарылаған жиек ішегімен; 
жоғарғы қабырғасы тоқ іш ектің көлденең 
жиек іш егінің ш аж ы рқайы мен; медиалді 
кабырғасы аш және мықын ішектің шажыр-
қайының түбірімен шектелген. Бұл қойнау- 
дын томенгі бөлігінде мықын ішектің дис- 
талді бөлігі орналаскан ( №85-А сурет).
Мықын іш ектің, 
intestinum ilium,
соқыр 
ішекпен, 
caecum,
жалғасқан жері мықын — со­
кыр ішек бұрышы, 
angulus iliocaecalis,
деп ата­
лады. М ыкын іш ектің жоғарғы беті мен 
төменгі бетінде жоғарғы және төменгі мықын 
— соқыр ішек қатпарлары, 
plicae ileocaecales
su-perior et inferior,
аралығында қалталар, 
recessus iliocaecalis superior et inferior,
орналас­
кан. Қалталардын маңында соқыр ішектің 
құрттәрізді өсіндісінің орналасуы жиі байка- 
лады. (№86 сурет).
Сокыр ішек, 
caecum,
ішастармен интра- 
перитонеалді жабылған, шажырқайы жоқ. 
Соқыр ішектін арткы капталында сокыр ішек 
артындағы қалта, 
recessus retrocaecalis,
орна­
ласкан. Бұл жерде, соқыр ішектің құрттәрізді 
өсіндісінің орналасуы жиі кездеседі. Тоқ 
іш ектің ж оғары лаған ж иек іш егі, 
colon
ascendens,
ішастармен мезоперитониалді жағ- 
дайда орналаскан. Тоқ ішектін жоғарылаған 
жиек ішегі мен оң бүйір қабырғалардың ара- 
лығында, кұрсак куысының ортаңғы қабатын 
жоғарғы қабатымен өзара жалғастырушы 
бойлай орналаскан оң тоқ ішектік жүлге не­
месе саңылау, 
sulcus paracolicus dexter,
орна­
ласкан.
Т ок іш ектің кө л д ен ен бөлігі, 
colon
transversum,
ішастармен интрперитониалді 
жағдайда жауып орналаскан. Шажыркайы 
құрсақтың серозды қуыстығының жоғарғы 
қабаты мен аралық қабатын бөліп қоймай, 
шарбылык қалтаның, 
bursa omentalis,
төменгі 
қабырғасын құрауға қатысады.
Құрсақ қуысының сол шажырқайлық қой- 
науы, 
sinus mesentericus sinister,
жіңішке ішектің 
шажыркайының, 
mesentericum,
сол жағында 
үшбүрыш тәрізденіп орналаскан (№85-А су- 
ретті қараңыз). Шекарасы: сол қабырғасы -
то қ іш ектін төм ендеген бөлігі мен сиг- 
матәрізді ішекпен; оң қабырғасы жіңішке 
ішектің шажырқайының түбірімен шектел­
ген. Төменгі кабырғасы жоқ, жамбас қуысы- 
на қарай бағыт алы п, құрсақ қуысының 
төменгі қабатына жалгасады.
Ток ішектің төмендеген жиек ішегі, 
colon
descendens,
іш астармен мезоперитониалді

жағдайда жауып орналаскан. Тоқ ішектің 
төмендеген жиек ішегі мен кұрсак қуысының 
сол қабырғасының аралығында бойлай ор­
наласкан және құрсақ қуысының жоғарғы 
қабаты м ен өзара ж алғасп ай ты н сол тоқ 
ішектік жүлге, 

жүктеу/скачать 11,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: