Адам физиологиясы
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
Физиология кітап
| Вебер-Фехнер заңы. Талдағыштардың сигналга талдау жасауда ең
маңызды қабілеті - тітіркенудің үдемелі өзгерісін, уақыттық көрсеткіштерін немесе кеңістік белгілерін табу. Талдағыш жүйелердің снгналдарды ажырату әрекеті олардың кабылдағыштарынан басталады, оған қабылдагыштардың келесі бөлімдері қатысады. Бұлар тітіркенудің ең аз айырмашылығына эртүрлі эсерленісті камтамасыз етеді. Осы ең аз айырмашылық ажыратудың алғашқы өлшемі (габалдырығы) боиьш саналады. , Тітіргендіргіштің каркынын ажырату табалдырығы бұрынғы эсер еткен күшінсн белгілі бір мөлшерде жоғары болады (Вебер заңы). Мэселен, колдың үстіне қойылған бұрынғы жүкке қосымша жүк қосылса, кейінгінің 381 ауырлығын сезіну үшін ол алғашқы салмактың 3%-іне тең болуы тиіс (бастапқы 100 г жүкке 3 г, ал 200 г болса 6 г қосу қажет). Бүл тэуелділікті: d l/I- const теңдеуімен белгілейді, мұңда көрсетілген I - тігіргендіргіштің күші, di - күштің сезінерлік осімі, const - тұрақты шама. Осы іспетті тоуелді катынас көру, есту жэне басқа да сезім жүйелерінде анықталған. Сезу осерлесінің тітіргендіргіш күшінсн тәуелділігі (Всбср- Фехнер заңы). E=a.logI+b геңдеуімен анықгалады, мұнда Е - сезіну шамасы, 1 - тітіргендіргіштің күші, а+Ь - тітіргендіргіштің түріне қарай тұракты шамасы. Бүл тәуелділік бойынша түйсік тітіргендіргіш қарқынының логарифміне сәйкес өседі. Сигналды ксңістікте ажырату, козу толкындарының қабылдағыштарда жэне жүйке кабаттарында аумақты таралуына негізделген. Ал, егер екі белгісіз тітіркендіргіш көршілес екі кабылдағышты қоздыратын болса, оларды ажырату мүмкіншілігі болмайды, өйткені олар біртұтас тітіркендіргіш ретінде түйсініледі. Екі стимулды кеңістікте ажырату үшін, ең болмаса арасыцда қозбаған бос жер болуы керек. Мұндай нэтиже дыбысты түйсінгенде байқалады. Екі тітіркенудіц уакытын ажырату үшін, олар бір-бірімсн тұтаспауы ксрск. Сонымсн біргс, соцгы тітіркенудің сигналы алгашкы козудың қасарысу (рсфрактерлі) кезеңіне дэл келмеуі тиіс. жүктеу/скачать 28,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|