Адам физиологиясы


 -б ір л е с т ір у ш і б ел о к ; 2 -ш ет к ей л ік б ел ок тар ; 3 -л и п и д т і кабат



Pdf көрінісі
бет33/373
Дата14.11.2022
өлшемі28,52 Mb.
#49953
түріОқулық
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   373
1 -б ір л е с т ір у ш і б ел о к ; 2 -ш ет к ей л ік б ел ок тар ; 3 -л и п и д т і кабат; 
4 -гл и к о к а л и с (г л и к о п р о т еи н д ер )
Белоктар эртүрлі қызмет атқарады; мембрананың құрылысын сақтайды, 
коршаған 
ортадан сигналдар кабылдайды және оларды өзгеретеді, 
биохимиялык реакцияларды бағыттап жүргізеді.
Мембрананын касиеттері:
1. Агындық. Мембрана мызғымас қүрылм емес, оның қүрамына кіретін 
белоктар мен лиидтердің көбісі ұзына бойы жазықтықта ағып қозгала алады.
2. Бейөлшемдестік (асиметрия). Сыртқы жэне ішкі кабаттарынын 
қүрамы әркелкі келеді.
3. Үйектік. Мембрананың сыртқы беті оң, ішкісі - теріс зарядты болады.
4. Таңдамалы өткізгііитік. Еріген заттардың белгілі ғана бөлшектерін 
жэне иондарды іріктеп өткізеді.
Мембрананың қызметі:
1) жасушаны қоршаған ортадан жэне өзара оқшаулайды немесе оны 
бірнеше бөлікке (компартментке) бөледі;
2) маңызды ферменттері арқылы мембранада өтетін заттардың ағынын 
қадағалайды;
3) тіршілікке қажетті биохимиялык әсерленістер жыдцамдыгын жэне 
бағытын айқындайды;
4) откізгіштік жэне арнамалы тасымал тетіктері аркылы жасуша ішіндегі 
эсерленгіш жерлерінің касиеттерін реттейді. Сөйтіп эндоцитоз (ішке бөлу) 
рсоне экзоцитоз (сыртқа болу) үрдістеріне жағдай жасаі^ды;


5) бетксйлік орналасқан байланыстырушы жүйелердің көмегімен тіндсгі 
немесе ағзаның кұрамындағы жасушаларының іс-эрекетін үйлестіреді;
6) беткейлік орналасқан арнамалы кабылдағыштар арқылы гормондар 
(қоздыргыштар), медиаторлар (дэнекершілер), баска биологиялык дэртті 
заттардың жэне дәрілердің алмасуын қамтамасыз етеді;
7) мембрананың бетінде антигендер мен ұқсас таңбалардан құралған 
танитын жерлері болады, олар ішкі кадағалаушы жүйелерінің таныс 
жасушаларды бөгде дене рстінде жоюдан коргайды;
8) мембрананың кейбір жерлері көршілес жасушаларды танып олардың 
жайылуын (пролиферацияны) шектейді.
Мембрананың қызмсттері бүзылған жағдайда көптеген дерттер пайда 
болады. Мұны анықтайтын жэне емдейтін ғылым саласы мсмбраналогия деп 
аталады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   373




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет