Адам физиологиясы


Дыбыс гербелістерін өткізу



Pdf көрінісі
бет269/380
Дата15.12.2023
өлшемі28,52 Mb.
#137927
түріОқулық
1   ...   265   266   267   268   269   270   271   272   ...   380
Байланысты:
Адам физиологиясы

Дыбыс гербелістерін өткізу. 
Дыбыс тербелістсрі үзеңгі арқылы 
сопақша терезенің мембранасына беріледі жэне иірімді түтігінің жоғаргы, 
төменгі арналарындағы перилимфаны тербеліске келтіреді. Ол дөңгелек 
терезеге 
жстіп 
оның 
мсмбранасын 
ортаңғы 
құлак қуысына 
карай 
ыгыстырады.
Кіреберістік мембрана өте жұқа болғандыктан, жоғарғы жэне орталык 
арналардағы сүйыктық тербелісі мембранамен бөлінбегендей біркелкі келеді 
жэне екеуі де біртұтас жалпы арна болып есептеледі.
Жалпылай есептелетін жогарғы арнаны төменгіден бөліп түрған негізгі 
мембрана серпімді келеді. жогаргы жэне ортаңғы арналардың сұйыктыктары 
аркылы толқын тәрізді тарайтын дыбыс тербелістері осы мембрананы 
козгалысқа келтіреді, сойтін сол арқылы төменгі арнаныц перилимфасына 
беріледі.
Есту талдагышынын шеткі бөлімі
Дыбыс 
қабылдағыштары. 
Негізгі 
мембранада 
екі 
түрлі 
кабылдагыштық түкті жасушалар орналаскан: ішкі жэне сырткы, олар бір- 
бірінен спиральды (шиыршыкты) доғалармен бөлінген.
405


Ішкі тукті жасушалар жоғаргы арнаның ұзына бойына бір қатар болып 
орналасады. Олардың жалны саны Олардың жалпы саны 3500-ге жетеді. 
Сырткы түкті жасушалар жасушалар 3-4 қатардан ту рады, жалпы саны 12000- 
20000. Түкті жасушалардың эрқайсысы узынша иішінді. Оның бір үйдегі 
(полюсі) нсгізгі мембранага бскітілген, екінші жагы иірімді түтігінің 
жарғақты арнасының қуысында орналасады. Қабылдагыштар осы үйектегі 
түктердіц орбір ішкі жасушадаты саны 30-40, өтс қысқа (45 мкм), ал сырткы 
жасушадагы түктердің саны 65-120-ға жетеді, бірак олар жіңішкелеу жэне 
узынырақ болады. Қабылдағыш түктері эндолимфамен жуылады жоне 
жарғакгы арнаның ұзына бойында булардың үстінде орналасқан жабынды 
(тектория) мсмбранаға тиіп турады (61-сурет).
Дыбыс әсерінен негізгі мембрана тербеле бастайды, қабылдағыштардың 
түктері жабынды мембранага тиіп майысады. Бұл өзгерістер электрлік 
шаманың өрістеуіне экеліп соғады да, синапстар арқылы есту жүйесінің 
талшықтарында қозу толқынын тудырады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   265   266   267   268   269   270   271   272   ...   380




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет