Лимфаныц күрамы мен қасиеттсрі
Лимфа молдірлеу, ересек адамда сэл сарғыштау, жаңа туған нэрестеде
сүт түстес ак. Оның сыбағалы салмағы эр жердегі тамырда эртүрлі 1,017-
1,026. Оның тұтқырлыгы қан түткырлығынан аз - 1,7- 2,0 реакциясы сілтілі
(рН-8-9). Химиялық қүрамы жағынан қан плазмасына ұқсас. Қүрамындагы
минерал түздар мен органикалық қосылыстардың мөлшері
де қан
плазмасындағыдай, бірак белок мөлшері қандағыдан аз - 0,3-0,5% жэне эр
ағзада эртүрлі.
Қантамырларының өткізгіштік касиеті барлық агзада бірдей емес.
Мәселен, бауыр лимфасында - 5,3-6,5%, ксуде өзегінің лимфасында 4,4%, тері
тамырларының лимфасында 0,5% белок бар. Кеуде түтігіндегі лимфаның
осмостык кысымы 290-310 м.осм/л. Лимфада кан белогының барлык
фракциялары болады, бірак фибриноген канындагыдан аздау. Лимфада
тромбоцит жоқ. Сондыктан лимфа оте баяу үйиды. Оның ұю мерзімі 10-15
минут. Ұйыған кезде сарғылт түсті жұмсак қоймалжыңға айналады.
Құрамында К витамині көбейіп, кальций тұздары тез сіңетін болса, лимфа
әдеттегіден анагүрлым тез ұйиды.
Лимфада өте ұсак (хиломикрондар) липидтер де болады. Олардың
мөлшері көбейсе, лимфаның гүсі сүттей болып агарады. Сондыктан да
ішектің лимфа тамырларын сүт тамыры деп те атайды. Хиломикрондар
ішектің шырышты қабығы аркылы ішек бүрлеріндегі лимфа тамырларына
өтеді.
Лимфа кұрамында адреналин, тироксин, эстроген, тестостерон т.б.
гормондар, коптеген ферменттер (амилаза, мальтаза, диастаза, протеаза т.б.)
болады. Олар эсіресе бауыр мен лимфада коп. Аталған энзимдердің кобі кан
жүйесіне лимфа тамырлары аркылы өтеді.
Сонымен
бірге
лимфа
куысында
лимфоциттср
мен
аздаган
лейкоциттерден баска да түрлері болады. Кеуде түтігінің сағасына жақында-
ған сайын лимфа құрамыңда лимфоциттер көбейеді, олар лимфа та
мырларына лимфа гүйіндерінен өтеді. Сондықтан да лимфоциттер саны эр
агзада әртүрлі, кай агзадан алынуына карай 1 мкл лимфада 2-25 мың
лимфоцит болады. Кеуде өзегі аркылы қан жүйесіне тэулігіне 35 млрд
лимфоцит ауысады. Осы өзекті байлап тает аса канда лимфоцит саны азайыи
кетеді. Адам денесінде қанша лимфа бар екені белгісіз. И.Русньяктың
мәліметі бойынша, лимфа тамырларында 1 -2 литр лимфа бар, ал кейбіреулер
лимфаны кан көлемімен бірдей деи санайды.
|