Адам физиологиясы
Торлы кабықтагы фотохимиялык әсерленістер
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
| Торлы
кабықтагы фотохимиялык әсерленістер. Көздің торлы кабыгында, жарык түскенде оңып кететін, жарык сезгіш пигмент болады. Адамдар мен коптеген жануарлардың торлы кабығындагы гаякшаларда
қасиеті және химиялық өзгерістері толык зорттелген. Сауытшаларда йодопсин деген пигмент табылган. Одан баска сауытшаларда тагы хлоролаб жэне эритролаб деген бояғыштар бар. Оның біріншісі жасыл түске сәйкес, ал 3 9 2 екіншісі кызыл түсті спектрдің сэулелерін сіңіреді. Баска да пигмснттер болуы ыктимал. Родопсин Л витаминінің альдегиді - ретиналь жэне опсин деген белоктан тұрады. Сэуленің бір мысқал (квант) мөлшерінің эсерінен осы заттың бірнеше өзгерістері туады. Мәселен, ретиналдын изомсрі пайда болады, оның белокпен байланысы бұзылады, фермснттік орталыгыныц белсенділігі артады. Алғашқыда люмиродопсин жәнс метародопсин дсгсн аралық заттар түзіледі, содан кейін ретинал опсиннен бөлініп шығады. Редуктаза деген ферменттің осерінен ол А витамнніне айналады. Көзді карангылаганда канкызыл пигмент қайтадан калпына келеді, ягни родопсин құрастырылады. Егер организмдс А витамині жетіспесе, родопсиннің қүрылуы кснеттен бүзылады. Осының салдарынан ақшам соқырлыгы туады, адам ымырт жабылғанда мүлдем соқыр болып калады. Көздің торлы кабығындагы фотохимиялык эсерленістер аса үнемді гүрде отеді. Демек, тіпті өте жаркыраган сэуленің әсерінен таяқшада барлық родопсиннің тек азғантай ғана бөлшегі ыдырайды. Иодопсин қүрылымы жағынан родопсинге жақын, ал оның жарық сіңіру қабілеті өзгешс болады. жүктеу/скачать 28,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|